فرابورس شرعی شد

نتایج جلسه کمیته فقهی سازمان بورس با موضوع بررسی قوانین بازار پایه اعلام شد و کمیته فقهی شرعی بودن قوانین جدید بازار پایه را تایید کرد.

به گزارش صدای ایران از فارس، نکته دیگری که در جلسه مطرح شد این بود که این مساله باعث قیمت گذاری نشود. به این معنا که سازمان بورس و نهاد ناظر ، قیمت تعادلی را از محل قیمت های پیشنهادی به دست آورد و آن قیمت تعادلی به بازار اعلام شود و خریداران و فروشندگان محدوده‌ای را برای معاملات خود رعایت کنند.
جلسه کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار امروز با موضوع بررسی ابهامات و شبهات فقهی مطرح‌شده از سوی فعالان بازار و اعضای کانون‌ها در مورد دستورالعمل جدید بازار پایه فرابورس ایران برگزار شد.

به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا) دقایقی قبل در این مورد با نایب رئیس کمیته فقهی گفتگو کرد و نتیجه این جلسه را جویا شد که حجت الاسلام سید عباس موسویان، نتیجه این جلسه را در پاسخ به چهار سوال مطرح‌شده جمع‌بندی کرد:

سوال اول: در صورتی که در معامله سهام، هریک از متقاضیان خرید و فروش بر اساس تحلیل اقتصادی از اطلاعات مالی شرکت (که در دسترس عموم متقاضیان است)، قیمت پیشنهادی خود را «بدون اطلاع از قیمت پیشنهادی سایر خریداران و فروشندگان» ارائه کند و معامله بر مبنای بهترین قیمت پیشنهادی که حین انشاء عقد مشخص و معلوم است توسط بورس (به عنوان برگزارکننده حراج و ناظر معاملات) انجام و اعلام شود، آیا چنین معامله‌ای صحیح است؟
پاسخ کمیته فقهی به این پرسش این است که بله این معامله صحیح است.

سوال دوم: آیا عدم علم و اگاهی هر یک از متقاضیان خرید و فروش نسبت به قیمت پیشنهادی سایر خریداران و فروشندگان تاثیری در صحت عقد دارد؟
خیر ندارد.

سوال سوم: آیا عدم اطلاع متقاضیان خرید و فروش از قیمت پیشنهادی سایر خریداران و فروشندگان خللی در ارکان معامله ایجاد و آن را غرری می‌کند و موجب بطلان آن می‌شود؟
پاسخ منفی است موجب غرری بودن آن نمی‌شود.

سوال چهارم: آیا آنچه از دیدگاه فقهی و شرعی برای صحت عقد لازم و ضروری است معلوم و مشخص بودن قیمت سهام در زمان انشاء عقد و تحقق معامله است یا علم و آگاهی خریداران بالقوه (متقاضیان خرید) به قیمت‌های پیشنهادی همدیگر، آن هم قبل از انجام و تحقق معامله؟
پاسخ این است که خیر علم و آگاهی خریداران نسبت به قیمت پیشنهادی دیگران ضرورتی ندارد.

نکته دیگری که در جلسه مطرح شد این بود که این مساله باعث قیمت گذاری نشود. به این معنا که سازمان بورس و نهاد ناظر ، قیمت تعادلی را از محل قیمت های پیشنهادی به دست آورد و آن قیمت تعادلی به بازار اعلام شود و خریداران و فروشندگان محدوده‌ای را برای معاملات خود رعایت کنند. به عبارتی کف قیمت و سقف آن بر مبنای قیمت تعادلی بدست آمده به عنوان محدوده قیمتی معامله اعلام شود. برای مثال محدوده جواز تغییر قیمت، شامل قیمت توافقی A ریال به علاوه یا منهای ۲ درصد یا ۳ درصد باشد که نتیجه این باشد که افراد اختیار داشته باشند با قیمت کمتر یا بیشتر نسبت به قیمت تعادلی معامله کنند. البته در حد دامنه‌ای که سازمان بورس اعلام می‌کند. (مثلا به علاوه یا منهای ۲ تا ۳ درصد).

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، کاربران «فارس من» با ثبت سوژه‌ای در این سامانه خواستار شفاف‌سازی درباره مقررات جدید مربوط به فرآیند معاملات در فرابورس شدند.

این کاربران نوشته‌اند:« در این معاملات خریدار و فروشنده هیچ اطلاعی از نحوۀ قیمتگذاری و غیر ندارند و همانند فرایند قمار هر کدام کارت قیمتیِ خود را وسط می‌گذارند و در زمان مچینگِ شرکت، معاملات انجام می گیرد»

در این باره امیر هامونی مدیرعامل فرابورس معاملات بازار پایه را بر اساس دستورالعمل جدید کاملا شفاف و به دور از هرگونه ابهام خواند و گفت: هنگامی که معاملات سهام شرکت‌ها در بازار پایه جدید آغاز شود آیتم‌های مربوط به معاملات انجام‌شده اعم از قیمت پایانی معاملات سهم، دامنه نوسان قیمت و نیز حجم و ارزش معاملات مانند گذشته مشخص است و در تابلو معاملات نیز انتشار می‌یابد، از این رو اطلاق معاملات غرری به معاملات بازار پایه موضوعیتی ندارد.

مدیرعامل فرابورس ایران با اشاره به اینکه در بازار پایه جدید انجام معاملات کماکان بر اساس الگوریتم‌های مچینگ در سایر بازارهای فرابورس صورت می‌گیرد و عدم نمایش سفارش‌های خرید و فروش هیچگونه ابهامی در روند انجام معاملات ایجاد نمی‌کند، اظهار کرد: این موضوع کمک می‌کند تا فرد بر اساس تحلیل خود و به دور از هیجانات کاذب و گمراه‌کننده اقدام به سفارش‌گذاری در این بازار کند.

وی با اشاره به اینکه در بازارهای مختلف، معاملات بر اساس انتظارات شکل می‌گیرد و انتظارات نیز بر اساس اطلاعات مالی هر فرد از سهام مورد معامله برآورد می‌شود، افزود: هدف از عدم نمایش سفارش‌های خرید و فروش در بازار پایه جدید همچون سایر بورس‌های معتبر دنیا آن بوده که سهامداران انتظارات خود را بر اساس تحلیل و تصمیم خود شکل دهند و در خصوص خرید و فروش سهم در بازار پایه تصمیم‌گیری کنند نه آنکه تحت تاثیر سیگنال‌هایی که از سوی برخی افراد و گروه‌ها روی سهم‌ها داده می‌شود در معاملات حضور پیدا کنند.

مدیرعامل فرابورس ایران نمایش سفارش‌های خرید و فروش را در بازار پایه، فراهم کردن امکان سیگنال‌دهی برخی افراد و گروه‌ها در شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی دانست و بیان کرد: این موضوع سبب می‌شود تا دستکاری قیمت و القای ظاهر گمراه‌کننده از روند معاملات با استناد به صف خرید یا فروش سهام مورد نظر توسط سیگنال‌دهنده‌ها راحت‌تر شود، اما با عدم نمایش سفارش‌های خرید و فروش، سهامداران به مراتب کمتر تحت تاثیر هیجانات قرار می‌گیرند و ورود سفارش‌ها به میزان بیشتری در نتیجه تصمیم و تحلیل خود سرمایه‌گذاران خواهد بود.

به گفته وی علاوه بر انتشار جزئیات معاملات انجام‌شده، در دوره‌های سفارش‌گیری نیز قیمت‌های TOP (قیمت نظری گشایش) نمایش داده می‌شود که در واقع اجماع نظر بازار را روی قیمت سهم نشان می‌دهد و سهامدار بر اساس تحلیل خود در معامله سهام بازار پایه حضور پیدا می‌کند.

مدیرعامل فرابورس ایران همچنین عدم تقارن اطلاعاتی را ریسک ذاتی بازار پایه دانست و گفت: بحث شفافیت در بازار پایه همانطور که به دفعات عنوان شده است به عدم تقارن اطلاعاتی ناشران بازار پایه باز‌می‌گردد که همین موضوع نیز در طبقه‌بندی شرکت‌ها در تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز مد نظر قرار گرفته است.