در پشتپرده مقامات دولت اوباما با ایران چه می گذرد؟
یک رسانه آمریکایی مدعی شد همزمان با اوجگیری اخیر تنشهای نظامی در خلیج فارس، گروهی از مقامات سابق در دولت باراک اوباما به طور غیر علنی با مقاماتی در تهران، از جمله محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، تماس برقرار کردهاند.
به گزارش صدای ایران از فرارو، روزنامه دیلیبیست در گزارشی اختصاصی مدعی شد که پیام مقامات دولت اوباما به مقامات تهران این بود که «در دام ترامپ نیافتید و آرام باشید.» گفتگوها میان مقامات سابق دولت اوباما و مقامات دولت ایران، از نوامبر ۲۰۱۶ در جریان بوده است. ظریف، که هر سال برای حضور در مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک به آمریکا سفر میکند، معمولا با نمایندگان کنگره، روزنامهنگاران، مقامات سابق و پژوهشگران اندیشکدهها دیدار میکند. طبق ادعای این روزنامه، تماسهای اخیر از طریق تلفن و در دو ماه اخیر انجام شده است.
در یک ماه گذشته، پس از لغو معافیتهای فروش نفت ایران و اجرای کل تحریمهای نفتی، تنشها میان ایران و آمریکا جنبه نظامی به خود گرفت و آمریکا به منظور ایجاد بازدارندگی در برابر ایران، ضمن ارسال نیروها و تجهیزات نظامی جدید به خلیج فارس، به ایران هشدار داد چنانچه منافع و نیروهای آمریکایی در منطقه از جانب تهران مورد حمله قرار گیرند، آمریکا به جمهوری اسلامی پاسخ نظامی خواهد داد.
در بحبوحه تنشها میان تهران و واشنگتن، نمایندگان کنگره آمریکا از کاخ سفید خواستند که درباره تهدیدات ادعایی ایران توضیحاتی ارائه دهد. مقامات بلندپایه دولت ترامپ برای ارائه چنین توضیحاتی به کنگره رفتند و چندین جلسه محرمانه با نمایندگان کنگره برگزار کردند. علاوه بر این، برخی مقامات سابق دولت اوباما نیز به نمایندگان دمکرات کنگره اطلاعاتی درباره ایران دادند. سه تن از مقامات دولت اوباما که از نزدیک بر توافق هستهای ایران کار کرده بودند و یکی از آنها هنوز هم با مقامات دولت ایران در تماس است، به کنگره رفتند تا به دمکراتهای کنگره درباره وضعیت گزارش دهند. این مقامات سابق گفتهاند آنها نمیگویند که آیا اطلاعاتی از مقامات دولت ایران به اعضای کنگره دادهاند یا خیر. در مقابل، آنها گفتهاند که بر آگاهی دادن به اعضای کنگره درباره تجربهشان در کار با ایران و چگونگی واکنش تهران به فشار اقتصادی تمرکز کردهاند.
دیلیبیست هویت مقامات سابق دولت اوباما که با ظریف و مقامات دیگر ایرانی تماس گرفتهاند را افشا نکرده است. اما احتمالا جان برنان، رئیس سابق سیا در دولت اوباما، و وندی شرمن، مذاکره کننده ارشد آمریکا در توافق هستهای، یکی از آن مقامات هستند. چرا که این دو مقام اخیرا با حضور در کنگره، به نمایندگان دمکرات کنگره درباره ایران گزارش دادند. شرمن با رویکرد دونالد ترامپ در برابر ایران مخالفت کرده و اخیرا با نوشتن یادداشتی در روزنامه نیویورکتایمز خواستار جلوگیری از جنگ با ایران شده بود.
چندین مقام سابق آمریکایی که با دیلیبیست گفتگو کردهاند، تاکید کردند که گفتگوهایشان با مقامات ایرانی «عادی» بود. اما یک دستیار جمهوریخواه در کنگره که بر ایران کار میکند، اعلام کرده که گفتگوهای مقامات سابق دولت اوباما با ایران ممکن است ناقض پیام دولت ترامپ به حکومت ایران باشد. به گفته این دستیار، آنها میخواهند در دولت ترامپ شکاف ایجاد کنند و آن را منزوی سازند.
مفاد دقیق گفتگوهای مقامات دولت اوباما با ایران افشا نشده است، اما مارک دوبوویتز، رئیس اندیشکده بنیاد دفاع از دمکراسیها، که روابط بسیار نزدیکی با دولت ترامپ دارد، مدعی شد این مقامات به ایران نصیحت اشتباهی دادهاند. دوبوویتز گفت: «مقامات سابق دولت اوباما به نظام در ایران نصیحت اشتباهی دادهاند مبنی بر اینکه تحریمهای آمریکا بدون حمایت اروپا کار نمیکنند ولذا نظام باید فقط تا پایان دولت ترامپ منتظر باقی بماند.»
اما یک مقام سابق دولت اوباما که از گفتگوها آگاهی دارد این گفتگوها را به شکل کاملا متفاوتی توصیف کرده است. طبق گفته این مقام، پیام مقامات سابق دولت اوباما این بود که ایران آرامش خود را حفظ کند و به توافق هستهای پایبند باقی بماند. این مقام افزود با افزایش تنشها در دو ماه گذشته، انجام این گفتگوها ضروریتر شده بود.
یک مقام سابق دولت اوباما، که بر سیاست اوباما در برابر ایران کار کرده بود، به دیلی بیست گفته است که همزمان با اوجگیری تنشها، او همین چند هفته پیش با مقامات دولت ایران صحبت کرده است. این مقام مدعی شده پیامش به ایران ساده بود مبنی بر اینکه دولت ترامپ به تنهایی میتواند اوضاع را متشنج کند، ایرانیان نباید به دام بیافتند، روی آتش بنزین بریزند و مثلا با خروج کامل از توافق هستهای اوضاع را از بد به بدتر تبدیل کنند.
یک مقام سابق دیگر دولت اوباما که از گفتگوها اطلاع ندارد، این گفتگوها را «نه غیرمعمول و نه به طور خاص مهم» توصیف کرد.