معنای پیام «روسیه آتش نشان نیست» چه بود؟

صدای ایران - یک کارشناس مسائل روسیه در ایران اظهار داشت: «مخاطب اصلی سخنان اخیر پوتین اروپا و آمریکا بود، هر چند که در صورت تشدید تنش ها، روسیه طرف ایران قرار نمی گیرد و اساسا توانایی کمک به ایران را هم ندارد.»

چهارشنبه گذشته پوتین در دیدار با رئیس جمهوری اتریش اعلام کرد: «اروپایی ها نمی توانند کاری برای برجام انجام دهند و زیان های اقتصادی ایران را جبران کنند و روسیه نیز آتش نشانی نیست که همه چیز را نجات دهد و این کشور سهم خود را در حفظ برجام ایفا کرده است.»

این موضع روسیه در شرایطی بیان می شود که تنش ها میان ایران و ایالات متحده در حال افزایش است.

دکتر محمود شوری، کارشناس مسائل روسیه در تهران در این باره به پرشیا دایجست گفت: «مخاطب صحبت پوتین بیشتر اروپا و آمریکا است تا ایران. پوتین به نوعی هشدار داد باید برجام به عنوان دستاورد بین المللی که با کمک تمام اعضای شورای امنیت حاصل شد و توانست این بحران را مدیریت کند، حفظ شود.»

وی افزود: «قابلیت اجرایی این هشدار در توانمندی دیپلماتیک روس ها در مرحله کنونی برای متقاعد کردن غرب است. در واقع روسیه برای حفظ برجام ابزار دیگری به جز دیپلماسی ندارد؛ اما نوع روابط این کشور با اروپا و آمریکا می تواند آن را تبدیل به ابزار موثری کند. در روزهای اخیر روسیه یکی از طرف های گفتگوی ایالات متحده بود و در این گفتگوها روس ها می توانند نگرانی ها و نظراتشان را مطرح کنند و بگویند که در صورت تشدید بحران میان آمریکا و ایران چه اقداماتی را دنبال خواهند کرد.»

شوری تصریح کرد: «اظهارات اخیر پوتین اقدامی در راستای ناامید کردن غرب به تحمیل فشار بیشتر به ایران با توجه به نوع روابطشان با تهران است. نکته مهم آنکه اگرچه روس ها در این برهه ابزارهای دیپلماتیک خوبی دارند اما اگر وارد مرحله بعد شویم، این ابزارها کمرنگ و کم اثر می شود.»

این کارشناس مسائل روسیه تاکید کرد: «نکته دیگر اینکه موضع گیری پوتین الزاما به این معنی نیست که مسکو در سمت تهران است یا خیر. فعلا در این مقطع برای روس ها اینکه در کدام سمت قرار دارند مطرح نیست. هدف کنونی آنها حفظ برجام است زیرا برهم خوردن آن با توجه به مناسباتشان با ایران، به ضرر روسیه است. اما واقعیت این است که در صورت تشدید تنش ها، روسیه در سمت ایران نخواهد بود.»

وی خاطر نشان کرد: «اساسا روسیه کمک زیادی نمی تواند به ایران بکند. زیرا این کشور خود نیز تحت تحریم غرب است. ولی اگر مجددا پرونده ایران به شورای امنیت برگردد، احتمال کمی هست که روسیه اجازه دهد غرب به هدف خود برسد. زیرا وضعیت کنونی جمهوری اسلامی نسبت به سال 2010 متفاوت است. در گذشته ایران متهم بود که قطعنامه های شورای امنیت را رعایت نمی کند و فعالیت های هسته ای خود را گزارش نکرده است.»

شوری ادامه داد: «اما امروز 14 گزارش سازمان بین المللی انرژی اتمی موید پایبندی ایران به برجام است و از طرفی این کشور حسن نیت خود را به روس ها نشان داده است. بنابراین این موضوعات در کنار رویکرد یکجانبه گرایی آمریکا در مسائل بین المللی، در جهت گیری روسیه موثر خواهد بود. بر این اساس در صورت بازگشت پرونده ایران به شورای امنیت، اینبار رای مسکو مانند گذشته به نظر غرب نزدیک نخواهد بود.»