«موگرینی» با میراث «اشتون» چه می‌کند
فقط 41سال دارد، کم‌تجربه اما پر از اعتمادبه‌نفس، «فدریکا موگرینی» با موهای بلند بور و گردنبند مرواریدی که گاهی به گردن‌می‌آویزد، با گام‌هایی محکم اما محتاط، که نشانه هدفمندبودن است، سکان‌دار دیپلماسی «اتحادیه‌اروپا» شده است. خصوصیات فردی و سابقه فعالیت‌های این زن جوان نشانه‌های زیادی در خود دارد. خصوصیاتی نمادین که می‌تواند زمینه‌ای برای تحلیل و بررسی آینده روابط «اتحادیه‌اروپا» با جهان باشد.
اصول بنیادی سیاست خارجی «اتحادیه‌اروپا» چیست؟ پاسخ به این سوال می‌تواند نقش کلیدی و راهبردی «اتحادیه‌اروپا» را در صحنه روابط بین‌الملل روشن کند. با کناررفتن «بارونس‌کاترین اشتون» انگلیسی از سمت کمیسر سیاست خارجی «اتحادیه‌اروپا» فصل تازه‌ای در تاریخ این اتحادیه گشوده خواهد شد، فصلی که احتمالا مملو از چالش‌های راهبردی دیپلماسی قرن21 خواهد بود. بسیاری از ناظران تلاش کرده‌اند که با بررسی خصوصیات و منش سیاستمداران جدیدی که برای این اتحادیه برگزیده شده‌اند، در مورد سمت‌وسوی سیاست‌های این اتحادیه در آینده به گمانه‌زنی بپردازند اما اغلب بر این نکته اتفاق‌نظر دارند که انتخاب «فدریکا موگرینی» بارزترین نماد «تغییر» است.
جوان، زنانه و متمرکز بر مسایل. «موگرینی» مظهر تمام چیزهایی است که اروپای نگران و بی‌قرار تلاش می‌کند به وسیله آن سیاست کرخت و پیر خود را از خواب - یا شاید مرگی کاذب - بیرون بکشاند. «موگرینی» را می‌توان نماد اصلاح‌طلبی اروپایی دانست. اصلاحاتی که تلاش می‌کند اروپا را در مقابل سیل پناهندگان و افراط‌گرایان حفظ کند، بنیاد‌گرایانی که هر روز از کشورهای اروپایی راهی خاورمیانه و آفریقا می‌شوند تا به گروه‌های تروریستی ملحق شوند. به‌نظر می‌رسد اصلاحات اروپایی قصد دارد تا نقشی موثر در پایان خونریزی‌های فرقه‌ای در خاورمیانه ایفا کند.
بی‌دلیل نیست که «موگرینی» 41ساله که مدرک دکتری علوم‌سیاسی خود را از دانشگاه «لاساپینزا» شهر رم اخذکرده به‌عنوان سکان‌دار دیپلماسی «اتحادیه‌اروپا» برگزیده می‌شود، چیزی که در این میان او را متمایز می‌کند، موضوع پایان‌نامه خانم «موگرینی» است، «رابطه بین دین و سیاست در اسلام» موضوعی که از او یک‌کارشناس اسلام سیاسی ساخته است. اینکه یک‌جوان ایتالیایی مسیحی که به رابطه بحث‌برانگیز دین اسلام با سیاست پرداخته و حالا پس از مقام وزیرخارجه ایتالیا، قرار است مسوول سیاست خارجی «اتحادیه‌اروپا» باشد، این انتظار را ایجاد می‌کند که در مواجهه اروپا با مسلمانان، طرز فکر متفاوتی ایجاد شود. نکته دیگری که بر اساس آن می‌توان انتخاب «موگرینی» را پیش‌زمینه‌ای برای اصلاح و تغییر در سیاست خارجی اروپا دانست رزومه سیاسی این زن جوان است. «موگرینی» در سال1996 میلادی به جنبش جوانان کمونیست ایتالیا «سینیسترا جیوانیل» و سپس به حزب دموکرات چپ این کشور پیوست. او در مبارزه علیه آپارتاید، تبعیض جنسیتی و سلاح‌های هسته‌ای فعال بود. نزدیکانش او را فرد سختکوشی می‌دانند که توانایی زیادی در انجام کارهای گروهی دارد.
در واقع با انتخاب «موگرینی» دموکرات که در جوانی علایق چپ‌گرایانه داشته، مسکو نفس راحتی کشید. بحران اوکراین در ماه‌های اخیر به اختلافات میان «اتحادیه‌اروپا» و روسیه دامن زده است و یکی از رقبای «موگرینی» برای پست ریاست سیاست خارجی «اتحادیه‌اروپا» رادوسلاو شیکورسکی، وزیرامور خارجه لهستان بود که سیاست‌ها و مواضع سختی بر ضد کرملین دارد. بی‌دلیل نیست که کشورهای اروپای‌شرقی و به‌خصوص جمهوری‌های بالتیک با دادن این سمت مهم به «موگرینی» موافق نبودند. این کشورها بارها اعتراض کرده‌اند که این سیاستمدار ایتالیایی تجربه کافی ندارد و شاید مهم‌تر از آن، این نکته باشد که از نگاه آنها خانم «موگرینی» مخالف تحریم روسیه است و حاضر نخواهد شد دربرابر روسیه موضع سرسختانه‌ای اتخاذ کند. درحالی‌که تاکنون همیشه از این موضوع شکایت می‌شد که اکثر پست‌های مهم در «اتحادیه‌اروپا» به سیاستمداران قدیمی و افراد مسنی که مدت‌های طولانی در حلقه‌های سیاسی «اتحادیه‌اروپا» کار کرده‌اند، سپرده می‌شوند. ولی اکنون که نام یک زن ۴۱ساله با فقط شش‌ماه سابقه وزارت خارجه به میان آمده، گروهی از کشورها به ناشناخته‌بودن و یا کم‌تجربه‌بودن او معترضند.
برخی از مقامات اروپا و به‌خصوص رییس‌جمهوری لیتوانی که به رویکرد ضدروسیه شهرت دارد، بارها نسبت به تبعات انتخاب این فرد به‌عنوان مسوول سیاست خارجی «اتحادیه‌اروپا» هشدار داده‌اند. اندیشکده «بروکینگر» نیز در مقاله‌ای به دیدار «موگرینی» از مسکو در زمستان سال گذشته و لحن سخنان او در «احترام به منافع روسیه» پرداخت و نوشت که این مواضع باعث ایجاد نگرانی‌هایی درخصوص تفسیر این مقام اروپایی از «منافع روسی» شد.
روز شنبه 30آگوست همزمان با انتخاب «موگرینی»، در اجلاس بروکسل گفت‌وگوهای داغی پیرامون چگونگی تحریم روسیه به‌دلیل تهاجم به خاک اوکراین جریان داشت. پترو پوروشنکو، رییس‌جمهوری اوکراین از غرب خواست به کشورش در کشمکش با جدایی‌خواهان، اسلحه و تجهیزات بدهد. دفتر «پوروشنکو» پس از ملاقات او با دونالد تاسک، نخست‌وزیر لهستان بیانیه‌ای صادر کرد که در آن آمده است: «رییس‌جمهور خواهان کمک نظامی از غرب شده است.»این درحالی است که «موگرینی» بارها در مصاحبه‌های خود عنوان کرد: «بر این باور هستم که نمی‌توان به مخالفت با بزرگترین همسایه اروپا، بدون ارزیابی عواقب آن پرداخت. اما درحال‌حاضر اروپا موضع خودش را اعلام کرده و ما صدرصد متعهد به این موضع‌گیری هستیم.» رییس جدید سیاست خارجی «اتحادیه‌اروپا» دو فرزند دارد و از ماه فوریه، وزیر امور خارجه ایتالیا بوده است. ماتئو رنتسی، نخست‌وزیر ایتالیا از ابتدای آغازبه‌کار خود وعده داده بود که کشورش را تغییر دهد و وزیر امور خارجه‌اش، یکی از نشانه‌های این تغییر در سیاست ایتالیایی بود. «موگرینی» در 41سالگی از همه پیشینیان خود در وزارت امور خارجه ایتالیا جوان‌تر است. یک‌نسل فاصله میان سیلویو برلوسکونی با سیاستمداران کنونی ایتالیا مانند رنتسی و «موگرینی» وجود دارد. ایتالیا از اول ماه‌جولای، ریاست دوره‌ای «اتحادیه‌اروپا» را نیز برعهده دارد و قطعا در این دوران تصمیمات رم در چندین موضوع بحرانی جاری که «اتحادیه‌اروپا» با آنها روبه‌رو است، بسیار تاثیر گذار خواهد بود و یقینا ایتالیا همراه بقیه دولت‌های چپگرای اروپا، قصد دارد در صحنه بین‌المللی حضور فعال‌تری داشته باشد. «موگرینی» اعلام کرده که می‌خواهد نقش بیشتری به‌عنوان یک‌واسطه برای حل مشکلات میان روسیه و اوکراین و عربستان سعودی و ایران بازی کند. اگرچه ریچارد برت، دیپلمات سابق آمریکایی با لبخندی تمسخرآمیز در پاسخ به «موگرینی» گفته که ایرانی‌ها نه وساطت ایتالیایی‌ها را می‌خواهند و نه چینی‌ها را بلکه آنها فقط می‌خواهند با واشنگتن گفت‌وگو کنند.
اما مسوول سیاست خارجی «اتحادیه‌اروپا» نشان داده که آمادگی لازم برای برقراری ارتباط با دموکرات‌های آمریکایی را دارد. «موگرینی» خواستار همکاری سازنده میان کشورهای عضو «اتحادیه‌اروپا» و پایان‌دادن به سیاست‌های اختلاف‌افکن گذشته است. او تمایل زیادی به پایان‌دادن به سیاست‌های ضدآلمان سیاستمداران سابق ایتالیایی دارد و می‌گوید: به‌جز زمین فوتبال؛ آلمان و ایتالیا هیچ‌جای دیگری مقابل هم نیستند.
«موگرینی» در ۳۰آگوست۲۰۱۴ به‌عنوان نماینده عالی «اتحادیه‌اروپا» در سیاست خارجی و امور امنیتی، جانشین کاترین اشتون شد. کاترین اشتون، سیاستمدار انگلیسی، فعالیت خود را به‌عنوان مسوول سیاست خارجی «اتحادیه‌اروپا» از سال۲۰۰۹ میلادی آغاز کرد و دوره فعالیتش در این سمت در ماه اکتبر به پایان رسید. او رییس هیات مذاکره‌کننده 1+5 در گفت‌وگوهای هسته‌ای با ایران است. طبق آخرین توافق مذاکره‌کنندگان ایران و 1+5، مهلت دو طرف برای رسیدن به توافق تا 24نوامبر/ سوم‌آذر تمدید شده است و انتظار می‌رود در دور آتی مذاکرات هم اشتون همچنان هدایت گروه مذاکره‌کننده 1+5 را برعهده داشته باشد. پیش‌تر نگرانی‌هایی درباره تاثیر اتمام دوره ریاست کاترین اشتون پیش از حصول توافق نهایی با ایران و احتمال بروز برخی مشکلات در مذاکرات ابراز شده بود، اما سپس مشخص شد که اشتون تا پایان دوره مذاکرات، مسوول گروه 1+5 باقی خواهد ماند.
به هر روی کمیسرهای سیاست‌خارجی «اتحادیه‌اروپا» همواره در گرماگرم کارزار پرچالش دیپلماتیک میان ایران و غرب، از نقشی کانونی برخوردار بوده‌اند؛ نقشی که دامنه حساسیت آن، گاه تا نحوه پوشش آنان نیز گسترش یافته است. از یاد نبرده‌ایم که یکی از موضوعاتی که در جریان مذاکرات میان سعید جلیلی و کاترین اشتون توجه رسانه‌های خارجی را به خود جلب کرد نحوه لباس پوشیدن خانم اشتون بود. در مذاکرات بهمن۱۳۸۹ اشتون لباسی به تن داشت که هر چند در عرف دیپلماتیک غیرمعمول نبود ولی برخی رسانه‌های ایران برای انتشار تصاویر اشتون با استفاده از فتوشاپ یقه لباس او را بالاتر بردند. پس از آنکه در بهمن۱۳۸۹ تلویزیون ایران تصاویری سانسورشده از کاترین اشتون نشان داد، در اردیبهشت۱۳۹۳ یک طراح لباس در ایران، مانتویی برای اشتون تهیه کرد و توسط دولت ایران برای او ارسال شد. اشتون پس از دریافت این لباس از آن به گرمی استقبال کرد و به این ترتیب نشان داد که برای رسیدن به اهداف «اتحادیه‌اروپا» حاضر به تغییر پوشش خود نیز هست. «فدریکا موگرینی»، وزیرخارجه ایتالیا در نخستین اظهارات خود پس از انتخاب‌شدن به‌عنوان مسوول جدید سیاست خارجی اتحادیه اروپا ابراز امیدواری کرد تا ماه نوامبر 2014 توافق جامع هسته‌ای با ایران به دست آید. او ضمن خوشبینی نسبت به حل مساله هسته‌ای ایران، معتقد است پس از دستیابی به یک‌توافق نهایی، اوضاع در منطقه خاورمیانه نیز تغییر خواهد کرد. او همچنین تاکید دارد که ایران می‌تواند نقشی مثبت در ثبات منطقه خاورمیانه ایفا کند.اکنون باید منتظر ماند و دید که «موگرینی» نیز با مسایلی مشابه دست به گریبان خواهد بود یا نه؟
همه مسوولان سیاست خارجی اروپا
«اتحادیه‌اروپا» با امضای پیمان ماستریخت، در دسامبر1991 شکل گرفت و جانشین جامعه اروپا شد؛ پیمانی که در دهم دسامبر سال1991 در شهر ماستریخت هلند توسط سران 12کشور عضو جامعه اقتصادی اروپا یعنی آلمان، اسپانیا، انگلستان، ایتالیا، ایرلند، بلژیک، پرتغال، دانمارک، فرانسه، لوکزامبورگ، هلند و یونان به امضا رسید. هدف عهدنامه ماستریخت، ایجاد وحدت سیاسی و اقتصادی اروپاست. تاسیس پول واحد، به رسمیت شناختن شهروند اروپایی، همکاری نزدیک بین کشورهای عضو در زمینه‌های سیاست خارجی و امنیت مشترک، دادگستری و امور داخلی از جمله مسایل پیش‌بینی‌شده در پیمان وحدت اروپاست. سیاست خارجی و امنیتی مشترک، توسط یک مقام واحد مدیریت می‌شود که نماینده عالی سیاست خارجی و امنیتی مشترک است. مسوول سیاست خارجی اتحادیه بودجه‌ای معادل 10میلیاردیورو و بیش از پنج‌هزار کارشناس و متخصص در اختیار دارد. ماده 11معاهده لیسبون تصریح می‌کند: ««اتحادیه‌اروپا» یک سیاست خارجی و امنیتی مشترک را که تمامی حوزه‌های مرتبط با سیاست خارجی و امنیتی را پوشش خواهد داد، تعریف و اجرا می‌کند.»
یورگن ترامف: هنگامی که «پیمان آمستردام» به اجرا در آمد، او به‌عنوان اولین نماینده عالی مشترک سیاست خارجی و امنیت «اتحادیه‌اروپا» انتخاب شد. او یک دیپلمات آلمانی بود که از ابتدای می1999 میلادی تا 18اکتبر1999 در این پست باقی ماند و پس از آن جای خود را به خاویر سولانا داد.
خاویر سولانا: فیزیکدان و سیاستمدار اسپانیایی که از 18اکتبر1999 میلادی تا اول‌دسامبر 2009 نماینده عالی سیاست امنیتی و خارجی مشترک «اتحادیه‌اروپا» بود. سولانا پیش از سال1999 دبیرکل ناتو بود. سولانا به‌عنوان نماینده «اتحادیه‌اروپا»، مسوول مذاکرات با ایران در گروه ۵+۱ بر سر مساله هسته‌ای ایران بود. او تاکید داشت که حق ایران برای استفاده از فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای را به رسمیت می‌شناسد، نمی‌خواهد جلو ایران را بگیرد و علی لاریجانی، مسوول سابق مذاکرات هسته‌ای و رییس کنونی مجلس را دوست خود می‌داند.
کاترین اشتون: کاترین مارگارت اشتون، عضو حزب کارگر بریتانیاست که در سال۱۹۹۹ لقب بارونس گرفت. او در خانواده‌ای از طبقه کارگر در لانکشایر بریتانیا به‌دنیا آمد و اولین عضو خانواده‌اش است که توانسته به دانشگاه راه پیدا کند. قبل از فعالیت سیاسی در کمپین خلع‌سلاح هسته‌ای فعالیت می‌کرد و تا مقام معاونت این سازمان پیش رفت. در زمان نخست‌وزیری تونی بلر، معاون وزیر بود. در سال۲۰۰۹ به‌عنوان مسوول سیاست خارجی «اتحادیه‌اروپا» انتخاب شد. وی پیش از این کمیسر عالی «اتحادیه‌اروپا» در امور تجارت و بازرگانی بود. او در یک نوامبر 2014 پست خود را در «اتحادیه‌اروپا» به ««موگرینی»» واگذار کرد.
جوان، زنانه و متمرکز بر مسایل. «موگرینی» مظهر تمام چیزهایی است که اروپای نگران و بی‌قرار تلاش می‌کند به وسیله آن سیاست کرخت و پیر خود را از خواب - یا شاید مرگی کاذب - بیرون بکشاند. «موگرینی» را می‌توان نماد اصلاح‌طلبی اروپایی دانست. اصلاحاتی که تلاش می‌کند اروپا را در مقابل سیل پناهندگان و افراط‌گرایان حفظ کند، بنیاد‌گرایانی که هر روز از کشورهای اروپایی راهی خاورمیانه و آفریقا می‌شوند تا به گروه‌های تروریستی ملحق شوند. به‌نظر می‌رسد اصلاحات اروپایی قصد دارد تا نقشی موثر در پایان خونریزی‌های فرقه‌ای در خاورمیانه ایفا کند.
بی‌دلیل نیست که «موگرینی» 41ساله که مدرک دکتری علوم‌سیاسی خود را از دانشگاه «لاساپینزا» شهر رم اخذکرده به‌عنوان سکان‌دار دیپلماسی «اتحادیه‌اروپا» برگزیده می‌شود، چیزی که در این میان او را متمایز می‌کند، موضوع پایان‌نامه خانم «موگرینی» است، «رابطه بین دین و سیاست در اسلام» موضوعی که از او یک‌کارشناس اسلام سیاسی ساخته است. اینکه یک‌جوان ایتالیایی مسیحی که به رابطه بحث‌برانگیز دین اسلام با سیاست پرداخته و حالا پس از مقام وزیرخارجه ایتالیا، قرار است مسوول سیاست خارجی «اتحادیه‌اروپا» باشد، این انتظار را ایجاد می‌کند که در مواجهه اروپا با مسلمانان، طرز فکر متفاوتی ایجاد شود. نکته دیگری که بر اساس آن می‌توان انتخاب «موگرینی» را پیش‌زمینه‌ای برای اصلاح و تغییر در سیاست خارجی اروپا دانست رزومه سیاسی این زن جوان است. «موگرینی» در سال1996 میلادی به جنبش جوانان کمونیست ایتالیا «سینیسترا جیوانیل» و سپس به حزب دموکرات چپ این کشور پیوست. او در مبارزه علیه آپارتاید، تبعیض جنسیتی و سلاح‌های هسته‌ای فعال بود. نزدیکانش او را فرد سختکوشی می‌دانند که توانایی زیادی در انجام کارهای گروهی دارد.
در واقع با انتخاب «موگرینی» دموکرات که در جوانی علایق چپ‌گرایانه داشته، مسکو نفس راحتی کشید. بحران اوکراین در ماه‌های اخیر به اختلافات میان «اتحادیه‌اروپا» و روسیه دامن زده است و یکی از رقبای «موگرینی» برای پست ریاست سیاست خارجی «اتحادیه‌اروپا» رادوسلاو شیکورسکی، وزیرامور خارجه لهستان بود که سیاست‌ها و مواضع سختی بر ضد کرملین دارد. بی‌دلیل نیست که کشورهای اروپای‌شرقی و به‌خصوص جمهوری‌های بالتیک با دادن این سمت مهم به «موگرینی» موافق نبودند. این کشورها بارها اعتراض کرده‌اند که این سیاستمدار ایتالیایی تجربه کافی ندارد و شاید مهم‌تر از آن، این نکته باشد که از نگاه آنها خانم «موگرینی» مخالف تحریم روسیه است و حاضر نخواهد شد دربرابر روسیه موضع سرسختانه‌ای اتخاذ کند. درحالی‌که تاکنون همیشه از این موضوع شکایت می‌شد که اکثر پست‌های مهم در «اتحادیه‌اروپا» به سیاستمداران قدیمی و افراد مسنی که مدت‌های طولانی در حلقه‌های سیاسی «اتحادیه‌اروپا» کار کرده‌اند، سپرده می‌شوند. ولی اکنون که نام یک زن ۴۱ساله با فقط شش‌ماه سابقه وزارت خارجه به میان آمده، گروهی از کشورها به ناشناخته‌بودن و یا کم‌تجربه‌بودن او معترضند.
برخی از مقامات اروپا و به‌خصوص رییس‌جمهوری لیتوانی که به رویکرد ضدروسیه شهرت دارد، بارها نسبت به تبعات انتخاب این فرد به‌عنوان مسوول سیاست خارجی «اتحادیه‌اروپا» هشدار داده‌اند. اندیشکده «بروکینگر» نیز در مقاله‌ای به دیدار «موگرینی» از مسکو در زمستان سال گذشته و لحن سخنان او در «احترام به منافع روسیه» پرداخت و نوشت که این مواضع باعث ایجاد نگرانی‌هایی درخصوص تفسیر این مقام اروپایی از «منافع روسی» شد.
روز شنبه 30آگوست همزمان با انتخاب «موگرینی»، در اجلاس بروکسل گفت‌وگوهای داغی پیرامون چگونگی تحریم روسیه به‌دلیل تهاجم به خاک اوکراین جریان داشت. پترو پوروشنکو، رییس‌جمهوری اوکراین از غرب خواست به کشورش در کشمکش با جدایی‌خواهان، اسلحه و تجهیزات بدهد. دفتر «پوروشنکو» پس از ملاقات او با دونالد تاسک، نخست‌وزیر لهستان بیانیه‌ای صادر کرد که در آن آمده است: «رییس‌جمهور خواهان کمک نظامی از غرب شده است.»این درحالی است که «موگرینی» بارها در مصاحبه‌های خود عنوان کرد: «بر این باور هستم که نمی‌توان به مخالفت با بزرگترین همسایه اروپا، بدون ارزیابی عواقب آن پرداخت. اما درحال‌حاضر اروپا موضع خودش را اعلام کرده و ما صدرصد متعهد به این موضع‌گیری هستیم.» رییس جدید سیاست خارجی «اتحادیه‌اروپا» دو فرزند دارد و از ماه فوریه، وزیر امور خارجه ایتالیا بوده است. ماتئو رنتسی، نخست‌وزیر ایتالیا از ابتدای آغازبه‌کار خود وعده داده بود که کشورش را تغییر دهد و وزیر امور خارجه‌اش، یکی از نشانه‌های این تغییر در سیاست ایتالیایی بود. «موگرینی» در 41سالگی از همه پیشینیان خود در وزارت امور خارجه ایتالیا جوان‌تر است. یک‌نسل فاصله میان سیلویو برلوسکونی با سیاستمداران کنونی ایتالیا مانند رنتسی و «موگرینی» وجود دارد. ایتالیا از اول ماه‌جولای، ریاست دوره‌ای «اتحادیه‌اروپا» را نیز برعهده دارد و قطعا در این دوران تصمیمات رم در چندین موضوع بحرانی جاری که «اتحادیه‌اروپا» با آنها روبه‌رو است، بسیار تاثیر گذار خواهد بود و یقینا ایتالیا همراه بقیه دولت‌های چپگرای اروپا، قصد دارد در صحنه بین‌المللی حضور فعال‌تری داشته باشد. «موگرینی» اعلام کرده که می‌خواهد نقش بیشتری به‌عنوان یک‌واسطه برای حل مشکلات میان روسیه و اوکراین و عربستان سعودی و ایران بازی کند. اگرچه ریچارد برت، دیپلمات سابق آمریکایی با لبخندی تمسخرآمیز در پاسخ به «موگرینی» گفته که ایرانی‌ها نه وساطت ایتالیایی‌ها را می‌خواهند و نه چینی‌ها را بلکه آنها فقط می‌خواهند با واشنگتن گفت‌وگو کنند.
اما مسوول سیاست خارجی «اتحادیه‌اروپا» نشان داده که آمادگی لازم برای برقراری ارتباط با دموکرات‌های آمریکایی را دارد. «موگرینی» خواستار همکاری سازنده میان کشورهای عضو «اتحادیه‌اروپا» و پایان‌دادن به سیاست‌های اختلاف‌افکن گذشته است. او تمایل زیادی به پایان‌دادن به سیاست‌های ضدآلمان سیاستمداران سابق ایتالیایی دارد و می‌گوید: به‌جز زمین فوتبال؛ آلمان و ایتالیا هیچ‌جای دیگری مقابل هم نیستند.
«موگرینی» در ۳۰آگوست۲۰۱۴ به‌عنوان نماینده عالی «اتحادیه‌اروپا» در سیاست خارجی و امور امنیتی، جانشین کاترین اشتون شد. کاترین اشتون، سیاستمدار انگلیسی، فعالیت خود را به‌عنوان مسوول سیاست خارجی «اتحادیه‌اروپا» از سال۲۰۰۹ میلادی آغاز کرد و دوره فعالیتش در این سمت در ماه اکتبر به پایان رسید. او رییس هیات مذاکره‌کننده 1+5 در گفت‌وگوهای هسته‌ای با ایران است. طبق آخرین توافق مذاکره‌کنندگان ایران و 1+5، مهلت دو طرف برای رسیدن به توافق تا 24نوامبر/ سوم‌آذر تمدید شده است و انتظار می‌رود در دور آتی مذاکرات هم اشتون همچنان هدایت گروه مذاکره‌کننده 1+5 را برعهده داشته باشد. پیش‌تر نگرانی‌هایی درباره تاثیر اتمام دوره ریاست کاترین اشتون پیش از حصول توافق نهایی با ایران و احتمال بروز برخی مشکلات در مذاکرات ابراز شده بود، اما سپس مشخص شد که اشتون تا پایان دوره مذاکرات، مسوول گروه 1+5 باقی خواهد ماند.
به هر روی کمیسرهای سیاست‌خارجی «اتحادیه‌اروپا» همواره در گرماگرم کارزار پرچالش دیپلماتیک میان ایران و غرب، از نقشی کانونی برخوردار بوده‌اند؛ نقشی که دامنه حساسیت آن، گاه تا نحوه پوشش آنان نیز گسترش یافته است. از یاد نبرده‌ایم که یکی از موضوعاتی که در جریان مذاکرات میان سعید جلیلی و کاترین اشتون توجه رسانه‌های خارجی را به خود جلب کرد نحوه لباس پوشیدن خانم اشتون بود. در مذاکرات بهمن۱۳۸۹ اشتون لباسی به تن داشت که هر چند در عرف دیپلماتیک غیرمعمول نبود ولی برخی رسانه‌های ایران برای انتشار تصاویر اشتون با استفاده از فتوشاپ یقه لباس او را بالاتر بردند. پس از آنکه در بهمن۱۳۸۹ تلویزیون ایران تصاویری سانسورشده از کاترین اشتون نشان داد، در اردیبهشت۱۳۹۳ یک طراح لباس در ایران، مانتویی برای اشتون تهیه کرد و توسط دولت ایران برای او ارسال شد. اشتون پس از دریافت این لباس از آن به گرمی استقبال کرد و به این ترتیب نشان داد که برای رسیدن به اهداف «اتحادیه‌اروپا» حاضر به تغییر پوشش خود نیز هست. «فدریکا موگرینی»، وزیرخارجه ایتالیا در نخستین اظهارات خود پس از انتخاب‌شدن به‌عنوان مسوول جدید سیاست خارجی اتحادیه اروپا ابراز امیدواری کرد تا ماه نوامبر 2014 توافق جامع هسته‌ای با ایران به دست آید. او ضمن خوشبینی نسبت به حل مساله هسته‌ای ایران، معتقد است پس از دستیابی به یک‌توافق نهایی، اوضاع در منطقه خاورمیانه نیز تغییر خواهد کرد. او همچنین تاکید دارد که ایران می‌تواند نقشی مثبت در ثبات منطقه خاورمیانه ایفا کند.اکنون باید منتظر ماند و دید که «موگرینی» نیز با مسایلی مشابه دست به گریبان خواهد بود یا نه؟
همه مسوولان سیاست خارجی اروپا
«اتحادیه‌اروپا» با امضای پیمان ماستریخت، در دسامبر1991 شکل گرفت و جانشین جامعه اروپا شد؛ پیمانی که در دهم دسامبر سال1991 در شهر ماستریخت هلند توسط سران 12کشور عضو جامعه اقتصادی اروپا یعنی آلمان، اسپانیا، انگلستان، ایتالیا، ایرلند، بلژیک، پرتغال، دانمارک، فرانسه، لوکزامبورگ، هلند و یونان به امضا رسید. هدف عهدنامه ماستریخت، ایجاد وحدت سیاسی و اقتصادی اروپاست. تاسیس پول واحد، به رسمیت شناختن شهروند اروپایی، همکاری نزدیک بین کشورهای عضو در زمینه‌های سیاست خارجی و امنیت مشترک، دادگستری و امور داخلی از جمله مسایل پیش‌بینی‌شده در پیمان وحدت اروپاست. سیاست خارجی و امنیتی مشترک، توسط یک مقام واحد مدیریت می‌شود که نماینده عالی سیاست خارجی و امنیتی مشترک است. مسوول سیاست خارجی اتحادیه بودجه‌ای معادل 10میلیاردیورو و بیش از پنج‌هزار کارشناس و متخصص در اختیار دارد. ماده 11معاهده لیسبون تصریح می‌کند: ««اتحادیه‌اروپا» یک سیاست خارجی و امنیتی مشترک را که تمامی حوزه‌های مرتبط با سیاست خارجی و امنیتی را پوشش خواهد داد، تعریف و اجرا می‌کند.»
یورگن ترامف: هنگامی که «پیمان آمستردام» به اجرا در آمد، او به‌عنوان اولین نماینده عالی مشترک سیاست خارجی و امنیت «اتحادیه‌اروپا» انتخاب شد. او یک دیپلمات آلمانی بود که از ابتدای می1999 میلادی تا 18اکتبر1999 در این پست باقی ماند و پس از آن جای خود را به خاویر سولانا داد.
خاویر سولانا: فیزیکدان و سیاستمدار اسپانیایی که از 18اکتبر1999 میلادی تا اول‌دسامبر 2009 نماینده عالی سیاست امنیتی و خارجی مشترک «اتحادیه‌اروپا» بود. سولانا پیش از سال1999 دبیرکل ناتو بود. سولانا به‌عنوان نماینده «اتحادیه‌اروپا»، مسوول مذاکرات با ایران در گروه ۵+۱ بر سر مساله هسته‌ای ایران بود. او تاکید داشت که حق ایران برای استفاده از فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای را به رسمیت می‌شناسد، نمی‌خواهد جلو ایران را بگیرد و علی لاریجانی، مسوول سابق مذاکرات هسته‌ای و رییس کنونی مجلس را دوست خود می‌داند.
کاترین اشتون: کاترین مارگارت اشتون، عضو حزب کارگر بریتانیاست که در سال۱۹۹۹ لقب بارونس گرفت. او در خانواده‌ای از طبقه کارگر در لانکشایر بریتانیا به‌دنیا آمد و اولین عضو خانواده‌اش است که توانسته به دانشگاه راه پیدا کند. قبل از فعالیت سیاسی در کمپین خلع‌سلاح هسته‌ای فعالیت می‌کرد و تا مقام معاونت این سازمان پیش رفت. در زمان نخست‌وزیری تونی بلر، معاون وزیر بود. در سال۲۰۰۹ به‌عنوان مسوول سیاست خارجی «اتحادیه‌اروپا» انتخاب شد. وی پیش از این کمیسر عالی «اتحادیه‌اروپا» در امور تجارت و بازرگانی بود. او در یک نوامبر 2014 پست خود را در «اتحادیه‌اروپا» به ««موگرینی»» واگذار کرد.
منبع: روزنامه شرق
گزارش خطا
آخرین اخبار