زنگنه توفان به پا کرد

مهم‌ترین نشست خبری نفتی کشور که به مناسبت 40 سالگی انقلاب و بیان دستاوردهای این صنعت در طول این سال‌ها بود، دیروز برگزار شد که البته‌ حاشیه‌هایی نیز در پی داشت. از آخرین نشست خبری زنگنه در تیرماه 97، اتفاقات زیادی در این حوزه رخ داده است. آغاز تحریم‌های نفتی، عرضه و فروش نفت در بورس، تمهیدات برای خریداران نفت ایران و توافق کاهش تولید اوپک، تنها بخشی از این رویدادها ست.


به گزارش صدای ایران از اعتماد، در این نشست که به گمان برخی ممکن است آخرین نشست خبری وزیر نفت در سال 97 باشد، سوالات بسیاری از عدم همکاری ایران با روسیه و چین در پروژه‌های نفتی تا کارشکنی علیه کرسنت و استفاده نکردن از فارغ‌التحصیلان در شرکت‌ها و پروژه‌های نفتی از موضوعات مطرح شده در این نشست بود. زنگنه از این فرصت استفاده کرد تا بتواند هجمه‌های گسترده‌ای که علیه او راه افتاده است را پاسخ دهد. البته ناگفته نماند که در این میان جدل و بحث با خبرنگار «کیهان» نیز سوژه فیلم‌هایی بود که از این نشست به بیرون درز پیدا کرد.

صنعت نفت همیشه، پیش و پس از پیروزی انقلاب مهم بوده است
بیژن زنگنه در ابتدای این نشست گفت: صنعت نفت ما همیشه پیش و پس از پیروزی انقلاب مهم بوده است. زنگنه صحبت‌های خود را با میزان تولید بنزین ادامه داد و در این خصوص گفت: میزان تولید بنزین در زمان انقلاب اسلامی، ۱۴ میلیون لیتر در روز بود، اما این رقم اکنون به ۱۰۵ میلیون لیتر در روز رسیده است. صنعت نفت ما همیشه، پیش و پس از پیروزی انقلاب مهم بوده است.
وزیر نفت عملکرد صنعت نفت را با وجود فشارهای چند سال اخیر درخشان و قابل عرضه به جهان و مردم دانست. او در توضیح این بخش‌ها گفت: یکی از این بخش‌ها صنعت گاز است. زمانی که انقلاب پیروز شد چیزی به معنای واقعی صنعت گاز نداشتیم، بلکه مقدار کمی تولید و شبکه کوچکی از گاز داشتیم و ظرفیت پالایش گاز ما تنها ۳۶ میلیون مترمکعب در روز بود که به پالایشگاه بیدبلند مربوط می‌شد و این پالایشگاه اکنون دیگر عمر مفید خود را سپری کرده است. اما ظرفیت فعلی پالایش گاز کشور 30 برابر ظرفیت دوران انقلاب معادل یک هزار و 60 میلیون متر مکعب است. زنگنه تعداد انشعابات گاز در کشور را در زمان پیروزی انقلاب 52 هزار انشعاب عنوان کرد که اکنون به 11 و نیم میلیون انشعاب رسیده است. او پوشش گازرسانی در ایران را نیز 92 درصد جمعیت کشور عنوان کرد. تعداد روستاهای گازرسانی شده را نیز 27 هزار روستا عنوان کرد که به معنای نفوذ گازرسانی ۷۷ درصدی جمعیت روستایی کشور است.
او به بیان حجم تولید میعانات گازی نیز پرداخت که از صفر، پیش از انقلاب اسلامی به روزانه حدود ۷۵۰ هزار بشکه میعانات گازی رسیده است.
وزیر نفت جنگ یک‌جانبه اخیر امریکا علیه ایران را به دلیل کاهش صادرات و درآمدهای صادراتی کشور می‌داند اما وزیر معتقد است که تلاش شبانه‌روزی
دست اندرکاران این صنعت در نهایت باعث روسفیدی می‌شود. زنگنه یکی از نقاط ضعفی که در دوره اول تحریم‌ها کشور را تهدید می‌کرد، تحریم واردات بنزین دانست. او معتقد است که تهدید جلوگیری از واردات بنزین به ایران را برداشتیم و خوشبختانه هیچ مشکلی در تامین بنزین کشور نداریم. خوشبختانه ذخایر بنزین وضع بسیار مطلوبی دارد و تولید خوبی هم داریم، اما باز هم تاکید می‌کنم مشکل بنزین باید در کارخانه‌های خودروسازی پیگیری شود.

زنگنه جلوگیری از خام فروشی را از دیگر بخش‌های درخشان صنعت نفت و پتروشیمی عنوان کرد و گفت: مجموع فروش خالص محصولات پتروشیمی کشور در سال ۵۷ یک میلیون تن و فروش خالص داخلی که بخشی از آن کود بود، ۶۰۰ هزار تن بوده است. امسال فروش خالص محصولات پتروشیمی ما به بیش از ۳۰ میلیون تن و بالای ۱۷ میلیارد دلار می‌رسد که این از مصادیق جلوگیری از خام فروشی و توسعه زنجیره ارزش در صنعت نفت است.

زنگنه میزان پالایش نفت در سال ۵۷ را حدود ۱,۱ میلیون بشکه اعلام کرد که این رقم اکنون به بیش از دو برابر افزایش یافته و به رقم ۲.۲ (۲ و دو دهم) رسیده است. وی افزود: میزان تولید بنزین در زمان انقلاب اسلامی، ۱۴ میلیون لیتر در روز بود، اما این رقم اکنون به ۱۰۵ میلیون لیتر در روز رسیده است. اما یکی از بحث برانگیزترین اتفاقات، زمزمه‌های افزایش نرخ بنزین بود که در ماه‌های اخیر جنجال‌های زیادی نیز به پا کرد و یک روز تکذیب می‌شد و روز دیگر تایید. بیژن زنگنه در پاسخ به پرسشی مبنی بر برنامه‌های وزارت نفت برای ساماندهی وضع مصرف بنزین گفت: برای ساماندهی و مدیریت مصرف بنزین تنها ۲ راه داریم که یکی افزایش قیمت و دیگری سهمیه‌بندی است و گفتم تا جایی قیمت را می‌توان بالا برد که مردم تحمل کنند که عده‌ای به‌ویژه در فضای مجازی از این گفته من برداشت بد کردند؛ در حالی که منظور من این بود که تا جایی که مردم قبول دارند، باید قیمت را بالا ببریم و همه هدف ما تامین منافع و رضایت مردم است. او هدف دولت از اصلاح قیمت بنزین را نه درآمدزایی بلکه جلوگیری از قاچاق و کاهش مصرف دانست. به گفته او باید با برخورد یکپارچه همه ارکان نظام، این مجموعه را به صورت هماهنگ اصلاح کنند تا به نتیجه مطلوب دست یابیم و نباید از مساله‌ بنزین به عنوان وسیله‌ای برای تخریب جریان‌ها علیه یکدیگر استفاده کرد.

وی با اشاره به اینکه روش‌های غیرقیمتی نیز برای ساماندهی وضع بنزین وجود دارد، اما سخت و هزینه‌بر هستند، افزود: مصرف بنزین ما در کشور بالاست اما مردم خودرویی را استفاده می‌کنند که به آنها عرضه ‌می‌شود و سرانه مصرف در خودروهای ما بالاست. ما می‌توانیم مصرف گاز طبیعی فشرده (سی‌ان‌جی) را در کشور بالا ببریم، اما متاسفانه هیچ کارخانه خودروسازی در کشور حاضر نیست خودروی پایه‌ گازسوز تولید کند.

میزان تولید نفت خام بخش دیگری از سخنان وزیر نفت بود که در این باره توضیح داد: ما به دلیل سیاست‌هایی که داشته‌ایم میزان تولید نفت را کاهش داده‌ایم؛ یعنی از رقم حدود ۵ میلیون بشکه اوایل انقلاب به ظرفیت حدود ۴ میلیون بشکه کنونی رسیده‌ایم.

زنگنه در ادامه گزارش عملکرد ۴۰ ساله صنعت نفت به ارایه توضیحاتی درباره تولید از میدان مشترک پارس جنوبی پرداخت و با بیان اینکه مردم همواره نسبت به این میدان گازی مشترک حساس هستند، اظهار کرد: امروز میزان تولید ما از پارس جنوبی نسبت به طرف مقابل بیشتر شده است.زنگنه با اشاره به اینکه تا قبل از پایان یافتن دولت تدبیر و امید، مشعل‌ها از خوزستان جمع می‌شوند، گفت: تعهد ما در زمینه گاز مشعل‌ها که در اثر سوختن آنها مردم به‌ویژه در خوزستان آزار می‌بینند این است که تا دو سال و نیم آینده این موضوع را تمام کنیم و این حجم از گاز در حال سوختن را نداشته باشیم و آن را به نزدیک صفر برسانیم.

پایانه صادراتی کشور تا دو سال آینده به بهره‌برداری می‌رسد

عضو کابینه دولت تدبیر و امید درباره ایجاد پایانه صادراتی در خارج از خلیج فارس توضیح داد: ما پایانه جاسک را به عنوان پایانه صادراتی خارج از خلیج فارس انتخاب کرده‌ایم، عملیات احداث خط لوله و احداث مخزن برای این طرح آغاز شده و مطالعات مربوط به ایجاد پایانه صادراتی نیز انجام شده است تا در اواخر سال ۹۹ بهره‌برداری از این پایانه جدید را در دریای عمان آغاز کنیم. وی با بیان اینکه زمینه برای ایجاد پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها در این منطقه فراهم می‌شود، اعلام کرد که تاکنون دو مجوز برای احداث پالایشگاه از وزارت نفت اخذ شده است.

زنگنه از مجوز ۶ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلاری برای امضای قرارداد با پیمانکاران ایرانی خبر داد و گفت: شرط این مجوز، استفاده حداکثری از ظرفیت‌های ساخت و اجرای ایرانی‌ها است که البته بخشی از این منبع مالی باید از بازار داخلی تامین شود که نخستین اقدام‌های مربوط به آن دیروز با فروش در بازار سرمایه انجام شده است و ادامه خواهد داشت. هدف از این ابتکار بسیار مهم ایجاد اشتغال برای پیمانکاران و سازندگان داخلی در کشور است.

چهار فاز پارس جنوبی آماده افتتاح
زنگنه با اعلام خبر افتتاح چند طرح‌ مهم در اواخر بهمن و اوایل اسفندماه امسال گفت: میدان گازی پارس جنوبی تا پیش از انقلاب اسلامی کشف نشده بود. از سال ۱۳۷۵ فعالیت‌هایی در آن میدان آغاز شد و از سال ۱۳۷۶ در دولت اول اصلاحات، نخستین قراردادها برای توسعه پارس جنوبی امضا شد و در طول فعالیت هشت ساله دولت اصلاحات، پنج فاز پارس جنوبی به مدار آمد و پنج فاز دیگر نیز در حال اجرا بود. وی افزود: قراردادهای فازهای بعدی پارس جنوبی پس از آن بسته شد و تا پارسال ۲۱ فاز پارس جنوبی در مدار تولید قرار گرفت و اکنون چهار پالایشگاه فازهای ۱۳، ۲۲، ۲۳ و ۲۴ با ظرفیت ورودی ۱۱۰ میلیون مترمکعب آماده افتتاح با حضور رییس‌جمهوری هستند. وزیر نفت با بیان اینکه ۳ میلیارد فوت مکعب گاز از دریا برای این پالایشگاه‌ها تامین می‌شود، اظهار کرد: ۲ میلیارد فوت مکعب از گازهای یاد شده از خود این فازها می‌آید؛ یک میلیارد فوت مکعب از فاز ۱۴ در شبکه استفاده می‌شود و با افتتاح این فازها و تکمیل بخش دریایی آنها و تکمیل بخش دریایی فاز ۱۴ تنها کاری که از پارس جنوبی باقی می‌ماند پالایشگاه فاز ۱۴ خواهد بود که حتی اگر آن هم وارد مدار نشود باز هم از این ظرفیت دریا به اندازه ۲۷ فاز استفاده خواهیم کرد. به گفته زنگنه، افتتاح این طرح‌ها با ارزش ۱۰ میلیارد دلار ما را نسبت به طرف مقابل‌مان جلو می‌برد و بر اساس آن، میزان تولید روزانه ایران بسیار فراتر خواهد رفت.

برخی بندهای نامه نمایندگان، خنده‌دار است
وزیر نفت در خصوص نامه 72 نماینده به سران سه قوه برای تغییر شیوه مدیریتی وزارت نفت به بهانه عدم رغبت برای مذاکره با کشورهای چین و روسیه درباره پروژه‌های نفتی ایران گفت: برخی ادعاهایی می‌کنند، اما هیچ دلیلی برای آن ارایه نمی‌کنند، آنان که می‌گویند ما تمایلی برای همکاری با چین و روسیه نداریم، دلیل‌شان چیست؟ ما تنها یک قرارداد مهم در دوره پس از برجام امضا کردیم که مربوط به طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی با کنسرسیومی متشکل از شرکت فرانسوی توتال، شاخه بین‌المللی شرکت ملی نفت چین (CNPCI) و شرکت پتروپارس ایران بود که سهم شرکت چینی در آن ۳۰ درصد بود و با اصرار هم آمدند.
وزیر نفت ادامه داد: اکنون که توتال طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی را ترک کرده است، شرکت چینی مجری طرح توسعه شده است و باز هم اصرار داریم که چینی‌ها در این پروژه حضور یابند. برای توسعه بخش شمالی و جنوبی میدان آزادگان هم قبول کردیم که با شرکت ملی نفت چین (سی‌ان‌پی‌سی) مذاکرات خارج از مناقصه انجام دهیم؛ برای میدان نفتی یادآوران هم قبول کردیم که با شرکت ساینوپک چین مذاکره خارج از مناقصه انجام دهیم، منتها آنها بنا به ملاحظات خودشان اکنون فعال نیستند و ما نمی‌توانیم جواب فعال نبودن آنها را بدهیم. زنگنه تاکید کرد که به همکاری با روسیه و چین علاقه‌مند است اما صرف علاقه‌مندی ایران کافی نیست و باید هر دو طرف رضایت داشته باشند.

زنگنه با تاکید بر اینکه برای حفظ منافع حداکثری ملت ایران حاضر است از آبروی خود نیز هزینه ‌کند، گفت: تنها قراردادی را امضا می‌کنم که با عزت و بر اساس منافع ملت ایران امضا شود؛ من در آخر عمر خود به دنبال این نیستم که از من تعریف و تمجید شود. زنگنه درباره بخشی از متن نامه نمایندگان مجلس شورای اسلامی مبنی بر «قرارداد سوآپ نفت با روسیه» گفت: ما قرارداد معامله نفتی با کشور روسیه داشته‌ایم، اما هرگز برای سوآپ نفت با روسیه قراردادی نداشته‌ایم و نمی‌دانم چرا عده‌ای حرف‌های بی‌پایه و اساس می‌زنند؟ البته نمایندگان مجلس شورای اسلامی وظیفه دارند دغدغه‌های خود را مطرح کنند، اما گلایه اصلی من از افرادی است که اطلاعات غلط به نمایندگان مجلس شورای اسلامی می‌دهند. وی بخش دیگری از نامه نمایندگان درباره مجوز ندادن برای سرمایه‌گذاری در بخش شیرین‌سازی میعانات گازی را خنده‌دار خواند و گفت: آیا میعانات گازی شیرین مشکل صادرات ندارد و مشکل ما در این میان فقط ترش بودن میعانات گازی است؟! عملیات پالایشگاه‌های ستاره خلیج‌فارس و سیراف و پتروشیمی‌های برزویه و بوعلی شیرین‌سازی میعانات گازی است که البته به اینها توجه نمی‌کنند.

با لجبازی عده‌ای در چاه عمیق افتادیم
کرسنت یکی دیگر از مواردی بود که در خصوص آن صحبت‌های فراوانی شد. زنگنه این پرونده را زنده دانست که عده‌ای با لجبازی و ندانستن قواعد بین‌المللی در این موضوع ایران را در یک چاه عمیق انداختند. زنگنه تلاش‌ها برای بیرون آمدن از چاه را تا زمان نزدیکی به صدور رای مهم ارزیابی کرد اما به گفته زنگنه کارشکنی‌هایی رخ داد که صدور رای برای چند ماه به تاخیر افتاد او ابراز امیدواری کرد که با اقدام‌های حقوقی وضع این پرونده دوباره به نفع کشور شود. ورود بخش خصوصی به سرمایه‌گذاری در پالایشگاه‌ها نیز از دیگر مواردی بود که زنگنه در خصوص آن توضیحاتی داد. او هر گونه مخالفت با پالایشگاه‌سازی در دولت را رد کرد و در توضیح گفت: سیاست‌های اصل ۴۴ و قانون به ما اجازه نمی‌دهد پالایشگاه‌سازی در دولت دنبال شود و پالایشگاه‌های دولتی نیز واگذار شده است و بخش خصوصی باید در این زمینه سرمایه‌گذاری کند. ما موافقت اصولی برای پالایش روزانه ۲ میلیون بشکه خوراک را داریم که ۶۰۰ هزار بشکه از این مقدار مربوط به پالایشگاه‌های کوچک برای پالایش نفت‌خام و میعانات گازی است و مجوز‌های لازم در این بخش را اعطا و ظرفیت‌سازی نیز کرده‌ایم و بخش خصوصی باید استقبال و سرمایه‌گذاری کند. ما آماده حمایت از بخش خصوصی برای سرمایه گذاری در این بخش و حتی استفاده از ظرفیت‌های صندوق توسعه ملی هستیم.

وزیر نفت در خصوص عدم خریداری پالایشگاه خارجی در کشورهای دیگر نیز گفت: پالایشگاهی که مالکیت آن در اختیار ما باشد، اما تحت حاکمیت کشور دیگری باشد، به صورت کامل در اختیار ما نیست و کشورها به‌ راحتی می‌توانند جلوی فعالیت در کشور خودشان را بگیرند و این طور نیست که بگوییم ملک ما است و هر کاری دوست داریم، انجام دهیم و دقت نمی‌کنند که مساله حاکمیت با مالکیت متفاوت است. زنگنه تصریح کرد: شرکت ملی نفت ایران در میدان رام واقع در دریای شمال انگلیس همراه با شرکت انگلیسی بی‌پی سهم داشت و وقتی تحریم‌ها اعمال شد، برای مدت چهار سال فعالیت این میدان متوقف شد و از دفتر کنترل سرمایه‌های خارجی (OFAC، یکی از سازمان‌های وزارت خزانه‌داری امریکا)، مجوز گرفتند تا بتوانند دوباره تولید از این میدان آغاز شود که باز هم در دوره تحریم پول را به ما ندادند.

در صورت به‌کارگیری و عدم به‌کارگیری جوانان، انتقاد می‌شنویم
عدم به‌کارگیری جوانان در شرکت‌ها و پروژه‌های نفتی یکی دیگر از موضوعاتی بود که وزیر به آن پرداخت و گفت: اشتغال در صنعت نفت باید در زنجیره غیردولتی ایجاد شود. باید فعالیت و سرمایه‌گذاری وجود داشته باشد تا شاهد باشیم که شرکت‌های خارجی و داخلی همه این مهندسان را با بهترین حقوق‌ استخدام کنند و اگر تولید و سرمایه‌گذاری در کشور تعطیل شود، کجا باید این متخصصان به کار گرفته شوند؟ باید کار باشد که استخدام انجام شود. همه تلاش ما باید این باشد که صنعت نفت سرپا و زنده باشد تا کار و فعالیت هم وجود داشته باشد. البته عده‌ای از نخبگان را هم در وزارت نفت به کار خواهیم گرفت. وی افزود: وقتی ما جوان‌ها را معرفی می‌کنیم، از ما انتقاد می‌کنند که چرا جوان بی‌تجربه آوردید، وقتی که باتجربه‌ها را به کار می‌گیریم باز هم انتقاد می‌شود و مشخص نیست تکلیف ما در این میان چیست و بهتر است شما به فرمایشات مقام معظم رهبری در درس خارج فقه‌شان مراجعه کنید.

نخریدن نفت توسط اروپایی‌ها ربطی به SPV ندارد
زنگنه در خصوص خرید اروپایی‌ها از نفت ایران نیز قاطعانه عنوان کرد که تا به امروز اروپایی‌ها و به خصوص دو کشور ایتالیا و یونان با وجود اینکه مجوز خرید دارند، اما از ایران نفت نمی‌خرند و ربطی به SPV ندارد.

وی در خصوص برخی شائبه‌ها مبنی بر محقق نشدن وعده‌های پس از برجام گفت: خوشبختانه آمار صادرات نفت ما در دوره برجام خوب بوده است و در این دوره ظرف چهار ماه تولید نفت ما یک میلیون بشکه اضافه شد، اما برخی جریان‌ها از جمله روزنامه کیهان با کارشکنی علیه برجام نگذاشتند ما به صادرات نفت ادامه دهیم. صادرات ما در اردیبهشت ۹۷، روزانه ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه بود، اما با روی کار آمدن ترامپ در کشور امریکا صادرات نفت ما تحت فشار قرار گرفت که ربطی به برجام نداشت و اتفاقا نشانه این بود که برجام موفق بود و پس از کناره‌گیری امریکا از برجام، فشارهای زیادی علیه صادرات نفت ما صورت گرفت و ما هم با این فشارها مقابله کردیم و سر تسلیم فرود نمی‌آوریم. زنگنه با تاکید بر اینکه اگر برجام نبود هرگز پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس راه‌اندازی نمی‌شد و ما امروز کمبود بنزین داشتیم، گفت: اینکه خوشبختانه امروز می‌توانیم روزانه ۳۷ میلیون لیتر بنزین یورو تولید کنیم به خاطر برجام بود.

زنگنه در خصوص حواشی عرضه نفت خام در بورس انرژی نیز افزود: اینکه می‌گویند وزارت نفت می‌تواند هفته‌ای یک میلیون بشکه نفت در بورس انرژی عرضه کند، اما عمدا نمی‌فروشد تا مقاومت ملت را در هم ریزد، این موارد کذب است و من در صف اول مقاومت هستم، زیرا اینجا مساله ملت ایران و ۴۰ سال خون شهداست که من نمی‌توانم از آنها بگذرم و حداکثر کاری که می‌توانستیم انجام دهیم این بود که بگوییم بیایید ریالی بخرید که مساوی با خروج سرمایه است، اما باز هم نتیجه‌ای حاصل نشد.

وی شرایط وزارت نفت برای عرضه نفت در بورس انرژی را پرداخت پول و خراب نکردن بازار امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران اعلام کرد و گفت: ما باید تفاوت‌های فروش نفت‌خام و مواد غذایی را بدانیم، اما خیلی‌ها می‌آیند و مذاکره می‌کنند، اما می‌روند و دیگر مراجعه نمی‌کنند. زنگنه همچنین در پاسخ به انتقادهای خبرنگار «روزنامه کیهان» مبنی بر عطش خدمت وی و به‌کارگیری بازنشستگان در رئوس صنعت نفت گفت: عطش من برای خدمت از آقای شریعتمداری بیشتر نیست، زیرا ایشان هم مدیر دولتی است و تفاوتی ندارد و مدیر ملتی نیست.

92 درصد جمعیت کشور تحت پوشش گازرسانی قرار دارند
تا قبل از پایان یافتن دولت تدبیر و امید، مشعل‌ها از خوزستان جمع می‌شوند
عطش من برای خدمت از آقای شریعتمداری بیشتر نیست
وقتی ما جوان‌ها را معرفی می‌کنیم، از ما انتقاد می‌کنند که چرا جوان بی‌تجربه آوردید، وقتی که باتجربه‌ها را به کار می‌گیریم باز هم انتقاد می‌شود و مشخص نیست تکلیف ما در این میان چیست.