مقصر اقدامات ضد ایرانی در اروپا موساد است؟

محمد جعفری| آسمان روابط میان ایران و اتحادیه اروپا چند ماهی است که حسابی ابری و تیره و تار شده. گذشته از بی‌نتیجه بودن وعده و وعید‌های گاه و بیگاه درباره سازوکار مالی ویژه‌ای که قرار بود منافع اقتصادی ایران از برجام را تضمین کند، کار حالا قدری بالاتر گرفته و در چند ماه گذشته اروپایی‌ها دست به اقداماتی زده‌اند که هرکدام‌شان به تنهایی می‌تواند لکه سیاهی را در روابط دو طرف ایجاد کرده و به محملی برای تنش‌های جدید تبدیل شود.

به گزارش صدای ایران از فرهیختگان، تیرماه سال جاری بود که اسدالله اسدی، دبیر سوم سفارت ایران در اتریش به اتهام دست داشتن در طرح بمب‌گذاری در همایش گروهک منافقین در پاریس، توسط پلیس آلمان دستگیر شد. چند روز بعد دادستانی فدرال آلمان اتهامات ادعایی علیه این دیپلمات ایرانی را اعلام کرد و گفت او مشکوک به همکاری با زوجی است که در بلژیک قصد حمله به تجمع گروهک تروریستی منافقین در پاریس را داشته‌اند.

در ادامه و به درخواست بلژیک، اسدی تحویل این کشور شد و پس از تشکیل دادگاه و تفهیم اتهام، به زندان افتاد. وزارت خارجه اتریش هم با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد این کشور مصونیت دیپلماتیک اسدی را لغو می‌کند، این در حالی بود که در حقوق دیپلماتیک تصریح شده است نمی‌توان یک دیپلمات را به هیچ عنوان توقیف یا بازداشت کرد.

هر چه بود، وزارت خارجه ایران به احضار سفرای آلمان و فرانسه و اعتراض نسبت به این اتفاق و نیز چند مصاحبه مطبوعاتی بسنده کرد.

موضوع دیگر اتفاق‌نظر اروپایی‌ها برای تحریم ایران از سوی اتحادیه اروپاست که با میان‌داری دانمارک و تلاش‌های این کشور در حال نهایی شدن است؛ تلاش‌هایی که گفته می‌شود با دستگیری یک شهروند نروژی ایرانی‌تبار به اتهام اقدام برای ترور عناصر وابسته به جنبش الاحوازیه ارتباطی مستقیم دارد.

سه ماه پیش بود که رئیس سازمان امنیت و اطلاعات دانمارک مدعی شد کشورش با یک طرح سرویس امنیتی ایران برای انجام حمله در دانمارک مواجه است. او هدف از این طرح را کشتن رهبر شاخه دانمارکی جنبش مبارزه عربی برای آزادی اهواز، یا همان گروهک الاحوازی دانست. در ادامه آندرس ساموئلسن، وزیر خارجه دانمارک در صفحه توئیتر خود خبر داد که اتحادیه اروپا توافق کرده تحریم‌هایی علیه ایران به علت آنچه توطئه در خاک اروپا خوانده، اعمال کند؛ تحریم‌هایی که گفته می‌شود وزارت اطلاعات ایران را هدف قرار داده، این در حالی است که تحریم سرویس‌های اطلاعاتی یک کشور از سوی اتحادیه اروپا موضوعی بی‌سابقه به شمار می‌آید و تاکنون هیچ‌یک از نهادهای امنیتی در فهرست تروریستی اتحادیه اروپا قرار نگرفته‌اند.

سومین اقدام ضدایرانی چشم‌سبز‌ها در ماه‌های اخیر همین دیروز رقم خورد. در این رابطه رسانه‌های آلمانی گزارش دادند که وزارت خارجه آلمان کاردار ایران را در ارتباط با ادعاها مبنی‌بر دستگیری یک تبعه آلمانی- افغانستانی به اتهام «جاسوسی برای ایران» احضار کرده است.

واکنش سخنگوی وزارت خارجه در این‌باره اما در نوع خود جالب توجه بود. قاسمی گفت از شنیدن این خبر در بحبوحه اتهام‌زنی‌های امنیتی ناروا و طراحی‌شده توسط آنانی که به‌دنبال تخریب روابط ایران و اروپا در این مقطع مهم و حساس هستند، تعجب نمی‌کند.

او در ادامه بدون ارائه توضیحی خاص درباره ضمیر مورداشاره‌اش گفت روابط ایران و بسیاری از کشورهای اروپایی به‌ویژه اعضای اروپایی برجام، دشمنان و معاندانی دارد که از هر کوشش، اتهام و ادعایی برای تیره‌کردن این روابط فروگذار نمی‌کنند. قاسمی البته توضیح نداد دامنه نفوذ معاندانی که به گفته او قصد تیره کردن روابط ایران و اروپایی‌ها را دارد اساسا تا چه میزان است و خود دولت‌های اروپایی در این چارچوب کجای کار قرار دارند.

هرچه هست، به نظر می‌رسد اگر این مجموعه اقدامات آن‌هم در یک بازه زمانی کوتاه علیه هر کشوری ترتیب داده شده بود، کار دو طرف به جاهای باریک کشیده می‌شد. دستگاه سیاست خارجی اما گویا فعلا ترجیح داده کوتاه بیاید و بهانه به دست طرف مقابل ندهد.

در همین راستا حسن بهشتی‌پور، تحلیلگر مسائل بین‌الملل در تحلیل فضای حاکم بر مناسبات ایران و اروپا در ماه‌های اخیر به «فرهیختگان» گفت: «این مجموعه اقدامات عمدتا از سوی موساد و رژیم صهیونیستی طراحی می‌شود و دلیل روشن آن نیز مخالفت شدید آنها با برجام و تلاش‌هایشان برای برهم زدن توافق هسته‌ای است.»

وی افزود: «آنها ابتدا در دولت ترامپ موفق شدند آمریکا را با خود همراه سازند. در ادامه نیز به‌علت مقاومت اروپایی‌ها و حمایت آنها از برجام درصدد آنند تا با بهانه‌های مختلف، بین ایران و اتحادیه اروپا را برهم بزنند.»

بهشتی‌پور با اشاره به تقارن زمانی این اقدامات با هفته‌ها و ماه‌هایی که ایران در انتظار اجرای SPV است، خاطرنشان کرد: «موضوع برجام واقعا جدا از این مساله است و نباید اینها را با هم یکی دانست، اما جایی که ایران انتظار دارد از بهره‌هایی که قول و قرار آن در برجام گذاشته شده بود بهره‌مند شود، به خوبی عمل نشده و اروپا باید در برابر یکه‌تازی آمریکا اقدامات موثری را انجام دهد.»

مدیر پیشین شبکه العالم ادامه داد: «درست در همین بزنگاه صهیونیست‌ها وارد عمل می‌شوند و همه امکانات خود را به کار می‌بندند تا مانع پیشرفت کار شوند، لذا تقارن زمانی مورداشاره به جهت آن است که اسرائیل می‌خواهد ایران را از اروپا ناامید کند.» وی با اشاره به تحلیل رویترز مبنی‌بر اینکه اتحادیه اروپا رفته‌رفته به سمت ترامپ میل می‌کند، گفت: «این تبلیغات در واقع نمونه همان فضایی است که گفته شد صهیونیست‌ها در حال شکل دادن به آنند.»

بهشتی‌پور ضمن نادرست دانستن این تحلیل گفت: «وزیر خارجه آلمان تاکید کرده که تلاش می‌کنیم به راهکارهایی مناسب برسیم و خانم موگرینی هم مخالف تحریم‌ها است.» این کارشناس مسائل بین‌الملل اضافه کرد: «موضوعاتی چون مساله نقض حقوق بشر، اساسا به برجام ربطی ندارند و درباره آنها از ابتدا نیز اختلافاتی بین ایران و اروپا وجود داشت، لذا ما هم انتظار نداشتیم برجام در این رابطه کار خاصی انجام دهد.»

وی در توضیح ریشه تناقض این قبیل اقدامات اروپا با اظهارات مقامات اروپایی درباره SPV گفت: «اگر صهیونیست‌ها آن اتفاقات را رقم نمی‌زدند، شاید اصولا این تناقض مطرح نمی‌شد. در واقع اگر هریک از این اقدامات در بروکسل به‌عنوان پایتخت سیاسی اتحادیه اروپا طراحی شده بود، منطق حکم می‌کرد که بگوییم اروپا درصدد بهانه‌جویی است، ولی این سناریو در تلاویو پخت و پز شده است و نمی‌توان آن را به اروپایی‌ها نسبت داد.»

بهشتی‌پور در پاسخ به سوالی درباره قرائن عینی این تحلیل تصریح کرد که برآیند عملکرد اسرائیلی‌ها این گزاره را به اثبات می‌رساند و گزاره صریحی درباره آن وجود ندارد.

این کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به منافع اسرائیل از اتفاقات ماه‌های اخیر گفت: «آنها از ابتدا مخالف برجام بودند و بعد از خروج آمریکا می‌خواستند اروپا و حتی چین و روسیه را برای زدن زیر برجام متقاعد کنند، ولی به نتیجه نرسیدند.»

وی درباره نوع مواجهه صحیح وزارت خارجه با این رویه نیز خاطرنشان کرد: «دستگاه دیپلماسی باید با تمرکز بر دیپلماسی پنهان و غیرعلنی روی این مسائل کار کند و از طرح آنها در رسانه‌ها بپرهیزد، چراکه ادامه اختلافات با کشورهای مطرح دنیا بیش از هر چیز به نفع اسرائیلی‌ها است و اساسا قرار نیست ما با تمام دنیا درگیر شویم.» بهشتی‌پور تصریح کرد: «اگرچه اروپا تمام دنیا نیست، اما وقتی ما با آمریکا رودررو هستیم و با تحریم‌های آن مقابله می‌کنیم، خردمندانه این است که به دشمنان خود اضافه نکنیم یا حداقل مانع اتحاد میان آنها شویم؛ مساله‌ای که با دیپلماسی و گفت‌وگو با اروپایی‌ها قابل‌تحقق است.»