تیمور رحمانی: حذف صفر از پول ملی اجتناب ناپذیر است

یک اقتصاد دان گفت: ایران تورم بین 15 تا 20 درصدی در یک دوره طولانی نزدیک به 50 ساله داشته پس حذف صفر یک مسئله اجتناب ناپذیر شده است.

به گزارش صدای ایران از فارس، تیمور رحمانی کارشناس اقتصادی با حضور در تیتر امشب گفت: مسئله حذف صفر از پول ملی از مدت هاست که مطرح است و از سال 87 که برنامه تحول اقتصادی در جنبه های مختلف مثل مالیات و غیره مورد بحث قرار گرفت، مسئله حذف صفر از پول ملی نیز یکی از اجزای آن بود، اما در سال 92 به دلیل جهش‌های ارزی شرایط مناسب نبود که این کار اتفاق بیفتد، اما در سالهای بعد باز پیگیری شد و بانک مرکزی درباره حذف صفر از پول ملی مطالعاتی انجام داده و تجربیات دیگر کشورها را نیز دیده است.

آیا حذف 4 صفر از واحد پول ملی ضرورت دارد؟ 

او درباره ضرورت حذف صفر از پول ملی گفت: پول جدید را می توان با «ریال جدید» یا واحد پولی جدید با اسم جدید معرفی کرد. بانک مرکزی در این باره در سال های قبل نظرسنجی هم کرده است، اما در کل واحد پول ملی را «تومان» تعریف کردند. 

واحد پولی که در عمل موضوعیت دارد، فعلا انهایی است که بالای 4 صفر است. اسکناس ها با تغییر واحد پولی نیاز به جایگزین دارد. 
یکی از پیشنهادها این بوده که واحد «تومان» که بیشتر در بین مردم مطرح است باشد.

رحمانی در ادامه گفت: ایران تورم بین 15 تا 20 درصدی در یک دوره طولانی نزدیک به 50 ساله داشته پس حذف صفر یک مسئله اجتناب ناپذیر شده است. هزینه انتشار اسکناس سرسام آور است و با حذف صفرها می توان در هزینه ها صرفه جویی کرد. از نظر تهیه صورت های مالی نیز بهتر است واحد پول ملی به گونه ای باشد که صفر کمتری داشته باشد. 

هدف بانک مرکزی ثبات بخشی به اقتصاد است، اما ارائه لایحه برای گرفتن مجوز قانونی این کار است ولی تا زمان اجرا زمان بر است. 

او افزود: از نظر اجرا باید مطمئن باشیم که ثبات بخشی به اقتصاد در حال شکل گیری است، ولی در زمان فعلی ضرورتی بر این کار نیست.

و افزود: در اروپا نه تنها عدد یورو بلکه یک صدم یورو و سنت نیز استفاده می شود و ارزش دارد، اما در کشور ما عدد ریال استفاده نمی شود و حتی ریال در محاسبات و معاملات ما نیز استفاده نمی شود پس مسئله گردکردن پول برای ما زیاد مشکل نیست، بنابراین درست است که کشور ما ابر تورم نداشته است، اما تورم 20 درصدی نیز مهم است پس در مجموع حذف صفر ضرورت دارد. 

رحمانی گفت: اقدامات بانک مرکزی سعی در کنترل بازار ارز، رسیدگی به وضعیت نظام بانکی و کنترل نرخ های سود بوده تا به یک ثبات برسد بعد اجرای این کار را انجام خواهد داد بنابراین اگر بی انضباطی بانکی وجود داشته باشد تورم تغییر نخواهد کرد و حذف صفر نیز نتیجه ای نخواهد داشت.

او افزود: اگربرای سیاست گذار پولی به دنبال اعتبار هستیم باید مطمئن باشیم که ثبات بخشی اتفاق افتاده است.

تیرداد احمدی کارشناس اقتصادی دیگر مهمان برنامه گفت: شاید در یک قرن اخیر آلمان غربی بعد از جنگ جهانی بعد از چندین سال ابر تورم، بعد از آن هلند بعد از اکتشافات گازی و ادبیات بیماری هلندی و بعد از آن برزیل است که در واقع پیش قراول تاکنون 18 صفر از پول ملی کشورش حذف کرده است. موزامبیک و ترکیه نیز از جمله کشورهایی هستند که صفر را از پول ملی کشورشان حذف کرده‌اند.

ترکیه در این کشورهایی که این اتفاقات افتاد، موفق بوده است؛ زیمبابوه 5 صفر در شرایطی که تورم درحال افزایش بود حذف صفر از پول ملی اتفاق افتاد پس باید گفت، صرف حذف صفر از پول ملی مشکل را حل نمی کند، بلکه حذف صفر از پول ملی اگر تورم را افزایش ندهد تورم را کم هم نمی‌کند.

موضوع حذف صفر باید از جنبه اقتصاد رفتاری بررسی شود، در بازار سرمایه کشور دو سهم 100 تومان و 10 هزار تومان داریم که مردم سهم 100 تومان را راحت تر می خرند، اما در خرید چیزهای دیگر مثل نان شاید مشکل باشد و نتوان به سرعت این واحد جدید را بین مردم جا انداخت.

او افزود: اگر از این نگاه که برای مدیران گفتن صفرها سخت است اما برای مردم عادی در حذف صفرها مشکلی ندارند به فکر انجام این کار هستیم باید گفت از این کار مهم تر هم در اقتصاد کشور وجود دارد پس باید گفت بعد از تثبیت نرخ های کلیدی اقتصاد این پروژه در زمان خود می تواندانجام شود و انجام این پروژه در زمان فعلی ضروری به نظر نمی‌رسد.

او افزود: ناگزیر به اجرای حذف صفرها از پول ملی هستیم، اما اکنون که به دلیل نوسانات تورمی بانک مرکزی نرخ تورم اعلام نمی کند، وقت انجام حذف صفر نیست. 

مکانیزم پرداخت الکترونیکی بانک مرکزی با سامانه شاپرک موجب شده که ما دیگر درگیر شمارش صفرها نباشیم حتی پرداخت تاکسی‌ها نیز به صورت الکترونیکی و موبایلی پیش رفته بنابراین حیف است،سرمایه اجتماعی با ارزش بانک مرکزی برای موضوع کوچکی مثل حذف 4 صفر پول کند بلکه باید این سرمایه در جهت ساختار بانکی کشور هزینه شود.

کشورهایی که حذف صفر از پول ملی داشتند، تورم صددر صدی و میلیون درصدی داشته اند اما ما فقط در دوره ای فقط تورم 15 تا 20 درصدی را تجربه کرده‌ایم.

او گفت: فنر تورمی انباشته و خلق بی محابای نقدینگی ترکیبی به علت ایرادات ساختاری در نظام بانکی کشور اتفاق افتاد که بخشی به علت نظارت و تخلف بود، بخشی بعلت تصمیمات غلط مدیران ارشد کشور بود. بخش بزرگی از تورم 10 درصدی، حبس پول در حساب های سپرده با نرخ سود 20 درصدی بود.

کشورهایی که به سمت صفر پول رسیدند در متغیرهای پولی به ثبات رسیدند و انضباط پولی را رعایت کردند بعد به این سمت رفتند، اما در کشور ما انضباط پولی و مالی دیده نمی شود. در انضباط پولی قرار بود، جلوی رشد پولی و خلق نقدینگی گرفته شود، اما بانک‌ها مجبور به خلق نقدینگی شدند، بنابراین باید انضباط پولی و مالی رعایت شود.

در سال 1394 براورد از اجرای این طرح 3 هزار میلیارد تومان بود، اما امروز هزینه خیلی بیش از این است. ما باید در شاخص‌های کلیدی اقتصاد به ثبات برسیم، بعد در اجرای این کار قدم برداریم.