ثمر فاطمی| «یه جوری همه میگن اینستاگرام فیلتر شد و فلان انگار چی شده. خوب برادر من ما که برای تلگرام و توییتر مجبوریم با فیلترشکن بیایم، اینستا هم روش». این جمله تکراری‌ترین واکنش کاربران توییتر به خبر فیلترینگ اینستاگرام بود.
ثمر فاطمی| «یه جوری همه میگن اینستاگرام فیلتر شد و فلان انگار چی شده. خوب برادر من ما که برای تلگرام و توییتر مجبوریم با فیلترشکن بیایم، اینستا هم روش». این جمله تکراری‌ترین واکنش کاربران توییتر به خبر فیلترینگ اینستاگرام بود.
به گزارش صدای ایران از اعتماد، بالاخره نوبت به اینستاگرام رسید. روز گذشته جاویدنیا، سرپرست معاونت امور فضای مجازی دادستانی کل کشور خبر از صدور حکم قضایی برای فیلتر اینستاگرام داد. همان سناریوی تلگرام این‌بار درمورد اینستاگرام اجرا شد. ابتدا برخی از مسوولان به صورت پراکنده شروع به صحبت از فیلترینگ اینستاگرام و مضرات استفاده از این شبکه‌های اجتماعی کردند. ابتدا حرف‌ها در حد نحوه درست استفاده از اینستاگرام بود و بعد رفته رفته موضوع آنقدر جدی شد که برخی مسوولان از جمله حجت‌الاسلام احمد سالک، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی گفت: «زمانی برای فیلترینگ اینستاگرام تعیین شد. بنا بر این بود که تا پایان آذر ماه ۹۷ فیلترینگ انجام شود، اما همچنان زمان دقیق فیلترینگ مشخص نیست.» این اولین باری بود که مسوولی بی‌شبهه و رک خبر از فیلترینگ اینستاگرام می‌داد در حالی که پیش از آن هرگاه حرفی از فیلترینگ زده می‌شد، مسوولی بود که این خبر را تکذیب کند. البته این بار هم با وجود اینکه جاویدنیا علاوه بر سالک، نماینده مجلس بر مساله فیلترینگ اینستاگرام صحه گذاشته است، محمد کاظمی، عضو مجلس در کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه مدعی است: «مدت‌هاست که جلسات کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه تشکیل نشده است که بخواهیم درباره موضوعاتی مانند فیلترینگ اینستاگرام صحبت کنیم.» او امیدوار است اجازه داده شود تا درباره این موضوعات جلسه برگزار و بر سر جزییات بحث شود و از صحبت‌های سالک مبنی بر قرار بر فیلترینگ اینستاگرام تا پایان آذرماه ابراز بی‌اطلاعی می‌کند.
فیلترینگ هوشمند اینستاگرام شکست خورد
از همان زمانی که مساله فیلترینگ تلگرام مطرح شد، زمزمه‌هایی هم درباره فیلترینگ اینستاگرام به گوش می‌رسید و کاربران این شبکه اجتماعی با هر اختلالی تصور می‌کردند که دست مسوولان دکمه فیلتر اینستاگرام را هم فشار داده است. اما در آن مقطع زمانی بحث فیلترینگ هوشمند اینستاگرام مطرح شد و قرار شد سرنوشت اینستاگرام فعلا فیلترینگ هوشمند باشد. اما حالا جاویدنیا، دبیر کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه و سرپرست معاونت امور فضای مجازی دادستانی کل کشور درباره فیلترینگ هوشمند گفته است: «چیزی که مشخص است این که یک مرحله دستور قضایی فیلتر نرم‌افزار اینستاگرام صادر شده ولی برخی از مسوولان آمدند و اعلام کردند که ما می‌توانیم روی این نرم‌افزار فیلترینگ انجام دهیم؛ یعنی همان فیلترینگ هوشمند. این افراد برای فیلترینگ هوشمند این شبکه هزینه کلانی انجام دادند اما متاسفانه موفقیت‌آمیز نبود زیرا اینستاگرام دیتابیس و بستر مبادلات خود را رمزگذاری کرد و فیلترینگ هوشمند عملا منتفی شد.»
شکست فیلترینگ هوشمند اینستاگرام، باعث شد که مساله فیلترینگ این شبکه اجتماعی جدی‌تر از قبل دنبال شود. جاویدنیا در این باره گفت: «به همین دلیل آن دستور قضایی به قوت خودش باقی است منتهای امر مقرر شد این موضوع با تصمیم‌گیری جمعی شورای عالی فضای مجازی تعیین تکلیف شود ضمن اینکه شورای عالی فضای مجازی در این زمینه مصوباتی دارد. شورای عالی فضای مجازی مصوبه‌ای دارد که باید بر اساس آن پهنای باند مورد استفاده از سوی اینستاگرام کاهش یابد و همچنین باید این نرم‌افزار برای ادامه فعالیت مجوز اخذ کند و همچنین باید این نرم‌افزار دیتابیس خود را به داخل کشور انتقال دهد و الزام خودش را به قوانین کشور ما ثابت کند. وزارت ارتباطات پس از طی این موارد باید به این نرم‌افزار مجوز فعالیت بدهد و اگر مجوز نداد باید این نرم‌افزار فیلتر شود یعنی هم دستور قضایی در حال حاضر وجود دارد و هم مصوبات شورای عالی فضای مجازی مبنی بر اینکه اگر مجوز نگیرد باید فیلتر شود.»
این سخنان جاویدنیا، تکرار همان حرف‌هایی است که پیش از فیلترینگ تلگرام هم مطرح شده بود. هنگامی که برخی مسوولان از لزوم فیلتر کردن تلگرام حرف می‌زدند، مدعی بودند در صورتی که سرورهای تلگرام به داخل کشور منتقل شود و مسوولان حکومت بتوانند بر اطلاعات کاربران نظارت و کنترل داشته باشند، می‌توان از فیلترینگ تلگرام منصرف شد. اما پاول دوروف، موسس تلگرام زیر بار این موضوع نرفت و تلگرام فیلتر شد.
دستگاه قضایی تصمیم‌گیرنده فیلترینگ
جاویدنیا در بخش دیگری از سخنانش به این سوال که با توجه به اینکه ضرب‌الاجلی وجود ندارد اگر پروسه اخذ مجوز تا یک سال دیگر هم انجام نگیرد آن وقت تکلیف چیست؟ پاسخ داد: «بخشی از تصمیم‌گیری در خصوص این موضوع به تصمیم شورای عالی فضای مجازی مربوط است و یک بخش دیگری از آن مربوط به مسوولان دستگاه قضایی است که باید در این زمینه تعیین تکلیف کنند که این کار (فیلترینگ) انجام شود یا خیر.»
شورای عالی فضای مجازی اسفند ۱۳۹۰ به فرمان مقام معظم رهبری تشکیل شد و اعضای حقوقی آن رییس‌جمهور، رییس مجلس شورای اسلامی، رییس قوه قضاییه، رییس سازمان صدا و سیما، دبیر شورا و رییس مرکز ملی فضای مجازی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزیر علوم و تحقیقات و فناوری، وزیر آموزش و پرورش، وزیر اطلاعات، وزیر دفاع، معاون علمی و فناوری رییس‌جمهور، رییس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، رییس سازمان تبلیغات اسلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، فرمانده ناجا، دادستان کل کشور و اعضای حقیقی آن کسانی مانند عزت‌الله ضرغامی، رضا تقی‌پور، محمد سرافراز و چند تن دیگر هستند. اینها همه افرادی هستند که قرار است درباره سرنوشت اینستاگرام تصمیم‌گیری کنند. البته ممکن است برنامه جور دیگری شود و اینستاگرام هم مانند تلگرام با یک دستور قضایی و بدون در نظر گرفتن رای و نظر اعضای شورای عالی امنیت ملی فیلتر شود. همان چیزی که محمد کاظمی، عضو مجلس در کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه درباره آن می‌گوید: «این احتمال هم هست که مرجع قضایی باز مثل تلگرام تصمیم بگیرد اینستاگرام را فیلتر کند. البته قانونا بخواهیم بگوییم این امکان وجود ندارد، اما اگر مانند تلگرام بخواهند عمل کنند احتمال آن هست.»
فردای فیلترینگ اینستاگرام چه می‌شود؟
محمدجواد آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات هم به عنوان یکی از اعضای شورای عالی فضای مجازی در واکنش به سخنان جاویدنیا، معاون دادستان گفت: «فرض بر اینکه حرف‌های معاون دادستان درست است و او اختیار قانونی برای فیلترینگ اینستاگرام دارد، این سوال پیش می‌آید بعد از این قرار است چه اتفاقی بیفتد؟ این را برای مردم روشن کنند و دو قطبی فیلترینگ یا مخالفت با فیلترینگ را درست نکنند. برای مردم بگویند از فردای فیلترینگ اینستاگرام در کشور در زندگی مردم، حاکمیت و کاهش جرایم چه اتفاقی رخ خواهد داد؟ در این زمینه باید جمع‌بندی عقلایی شود.»
آذری‌جهرمی درست می‌گوید؛ مردم جواب می‌خواهند. می‌خواهند دقیقا بدانند که فیلترینگ اینستاگرام گره از کدام مشکل‌شان باز می‌کند و راه زندگی را چگونه برای‌شان هموارتر می‌کند؟ بعد از انتشار خبر «صدور حکم قضایی برای فیلترینگ اینستاگرام» عده زیادی از کاربران شبکه‌های اجتماعی به این تصمیم واکنش نشان دادند. کاربران شبکه‌های اجتماعی می‌خواهند بدانند: «بر فرض که اینستاگرام رو هم فیلتر کردید. مشکلات جامعه حل میشه؟ مشکلات بیکاری حل میشه؟ » کاربر دیگری در واکنش به این موضوع در حساب توییتری‌اش نوشته است: «می رویم تا به امید خدا با فیلترینگ اینستاگرام مسائل زیر را حل کنیم: کاهش ازدواج، افزایش طلاق، اختلاس، رانت‌خواری، مسکن، بیکاری، خشونت در جامعه، فرهنگ رانندگی». تجربه ناموفق فیلترینگ تلگرام و توییتر یک بار نشان داد که میزان استفاده کاربران از این شبکه‌های اجتماعی با فیلترینگ کاهش نمی‌یابد. همان طور که بعد از فیلترینگ تلگرام هم تعداد بسیار کمی از کاربران این شبکه اجتماعی دست از استفاده از آن برداشتند. فیلترینگ تنها استفاده از فیلترشکن را برای مردم در همه سنین عمومی‌تر کرد و آسیب‌های بیشتری را برای خانواده‌ها به همراه آورد. نکته‌ای که حجت‌الاسلام محمدرضا زائری درباره آن نوشت: «با وجود تذکر و هشدار آگاهان دلسوز و پیش‌بینی‌های دقیق و نظرسنجی‌های علمی که از ابتدا شکست فیلترینگ تلگرام را روشن می‌دانست، اقدام کردید! فقط با این کار باعث شدید که بچه‌های مردم فیلترشکن نصب کنند و به هزار و یک صفحه نامناسب دست یابند!»
فیلترشکن‌ها روشن
تعداد زیادی از مردم، مسوولان، سازمان‌های دولتی و خبرگزاری‌های رسمی هنوز هم و بعد از گذشت یک سال از فیلترینگ تلگرام در این شبکه اجتماعی حساب کاربری دارند. همان طور که فیلترینگ چندین و چند ساله توییتر نه‌تنها باعث نشد این شبکه اجتماعی از چرخه استفاده مردم خارج شود که هر روز مسوول جدیدی با حضور در این شبکه اجتماعی خبر از حضور در آن برای تعامل بیشتر با مردم و جهانیان می‌دهد! فیلترینگ برای مردم تنها یک پله اضافه به ارمغان آورده است؛ قبل از استفاده از شبکه اجتماعی فیلتر شده، دکمه فیلترشکنت را فشار بده. اصرار به فیلتر کردن شبکه‌های اجتماعی در حالی است که همه می‌دانند فیلتر کردن راه‌حل مناسب نیست و رجوع افراد به سمت فیلترشکن‌ها تنها راه را برای حملات سایبری و سرقت‌های اینترنتی فراهم می‌سازد. حالا دیگر فیلترینگ برای مردم چالشی جدی نیست. برای کسانی که روی تلفن‌های هوشمندشان چندین و چند نوع فیلترشکن نصب کرده‌اند، فیلتر شدن یک شبکه اجتماعی دیگر تاثیری در استفاده‌شان ندارد و تنها چند فیلترشکن به لیست قبلی‌ها اضافه می‌شود؛ «وضعیت از این بهتر؟ قبلا فیلترشکن روشن می‌کردیم می‌رفتیم تلگرام بعد دوباره خاموش می‌کردیم بریم اینستاگرامو چک کنیم. از چند روز دیگه که فیلترینگ اینستاگرام شروع شد اصلا نیازی نیست فیلترشکنو خاموش کنیم. دست مسوولان درد نکنه که به فکرن». البته اینها شوخی‌هایی است که مردم ما عادت کرده‌اند برای مواجهه با مشکلات و اتفاقات تلخ جامعه از آنها استفاده کنند وگرنه تعداد کسانی که معتقدند فیلترینگ اینستاگرام در شرایط کنونی تنها خشم و ناامیدی مردم جامعه را افزایش می‌دهد، کم نیست. حجت‌الاسلام محمدرضا زائری در این باره نوشت: «اکنون هم با اینکه تجربه شکست فیلترینگ تلگرام جلوی روی شماست از فیلترکردن اینستاگرام سخن می‌گویید؟ »
چه کسی اینستاگرام را فیلتر می‌کند؟
در میان این نظر مخالف مردم از فیلتر شدن هر روزه یک شبکه اجتماعی دیگر، انگشت اتهام به اشتباه به سمت دولت نشانه می‌رود. بسیاری از مردم به اشتباه فکر می‌کنند از آنجایی که مسوولیت فیلترینگ به عهده وزیر ارتباطات است و وزیر را هم حسن روحانی، رییس‌جمهوری تعیین کرده، پس مسوولیت فیلترینگ هم مستقیما به‌عهده دولت است. دولت در مساله فیلترینگ تلگرام هم تا جایی که توانست، مقاومت کرد اما نهایتا تصمیم از جای دیگری گرفته شد و دستور فیلترینگ را جایی دیگر صادر کرد که دیگر در حوزه اختیارات دولت و دولتی‌ها نبود. همانطور که کاظمی، نماینده مجلس هم گفته بود و در بالاتر هم آورده‌ایم فیلترینگ تلگرام قانونی به آن شیوه قانونی نبود و فیلترینگ اینستاگرام هم قانونی نیست اما وقتی به آن شیوه عمل می‌کنند دیگر کاری از دست کسی برنمی‌آید.
البته که مردم هم احتمالا مثل آقای ضرغامی، عضو شورای عالی فضای مجازی فراموش می‌کنند فیلترینگ تلگرام طی چه پروسه‌ای و به چه صورتی انجام گرفت و ممکن است همان طور که ضرغامی مدعی شد: «فیلترینگ اول تلگرام با دستور رییس‌جمهور انجام شد. در اغتشاشات دی ماه 96 که بخش زیادی از هماهنگی‌های آن در تلگرام انجام شد، شورای امنیت ملی در جلسه‌ای که رییس‌جمهور هم حضور داشت این مساله را مورد بررسی قرار داد و تلگرام با دستور رییس‌جمهور فیلتر شد. مقام معظم رهبری درباره فضای مجازی مطالبی گفتند و از دولت خواستند برای مصالح ملی پیام‌رسان داخلی راه‌اندازی شود.» مردم هم فکر کنند که فیلترینگ تلگرام یا در ادامه فیلترینگ اینستاگرام با تصمیم دولت انجام شده است. هر چند که علیرضا معزی، دبیر شورای اطلاع‌رسانی دولت در جواب به این سخنان عزت‌الله ضرغامی توضیح داد: «برادر بزرگوار عزت‌الله ضرغامی! جهت یادآوری عرض می‌کنم: تلگرام نه با رای دولت و روحانی که با حکم قضایی فیلتر شد ولی دوستان شما ریشخند کردند: دولتِ تلگرام! شنیده‌اید بی‌حافظه‌ایم اما نه اینقدر! راستی، فیسبوک و توییتر را کی فیلتر کرد؟ الان چه کسانی دنبال فیلتر اینستاگرامند؟»
البته در ادامه توضیح معزی باید به این نکته توجه کرد که تلگرام در دی‌ماه فقط به مدت یک هفته و تا پایان اعتراضات فیلتر بود و بعد از آن رفع فیلتر شد و در نهایت هم دهم اردیبهشت ماه و پنج ماه بعد و با دستور قضایی فیلتر شد. حالا که دیگر اعتراضات دی ماه اتفاق نیفتاده و در شورای عالی امنیت ملی و در حضور رییس‌جمهور دستور فیلترینگ تلگرام صادر نشده است باید دید چه کسانی و چرا به دنبال فیلترینگ اینستاگرام هستند و حالا به جای دولت تلگرام باید نام چه سازمانی را قبل از اینستاگرام بگذاریم؟
به گزارش صدای ایران از اعتماد، بالاخره نوبت به اینستاگرام رسید. روز گذشته جاویدنیا، سرپرست معاونت امور فضای مجازی دادستانی کل کشور خبر از صدور حکم قضایی برای فیلتر اینستاگرام داد. همان سناریوی تلگرام این‌بار درمورد اینستاگرام اجرا شد. ابتدا برخی از مسوولان به صورت پراکنده شروع به صحبت از فیلترینگ اینستاگرام و مضرات استفاده از این شبکه‌های اجتماعی کردند. ابتدا حرف‌ها در حد نحوه درست استفاده از اینستاگرام بود و بعد رفته رفته موضوع آنقدر جدی شد که برخی مسوولان از جمله حجت‌الاسلام احمد سالک، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی گفت: «زمانی برای فیلترینگ اینستاگرام تعیین شد. بنا بر این بود که تا پایان آذر ماه ۹۷ فیلترینگ انجام شود، اما همچنان زمان دقیق فیلترینگ مشخص نیست.» این اولین باری بود که مسوولی بی‌شبهه و رک خبر از فیلترینگ اینستاگرام می‌داد در حالی که پیش از آن هرگاه حرفی از فیلترینگ زده می‌شد، مسوولی بود که این خبر را تکذیب کند. البته این بار هم با وجود اینکه جاویدنیا علاوه بر سالک، نماینده مجلس بر مساله فیلترینگ اینستاگرام صحه گذاشته است، محمد کاظمی، عضو مجلس در کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه مدعی است: «مدت‌هاست که جلسات کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه تشکیل نشده است که بخواهیم درباره موضوعاتی مانند فیلترینگ اینستاگرام صحبت کنیم.» او امیدوار است اجازه داده شود تا درباره این موضوعات جلسه برگزار و بر سر جزییات بحث شود و از صحبت‌های سالک مبنی بر قرار بر فیلترینگ اینستاگرام تا پایان آذرماه ابراز بی‌اطلاعی می‌کند.
فیلترینگ هوشمند اینستاگرام شکست خورد
از همان زمانی که مساله فیلترینگ تلگرام مطرح شد، زمزمه‌هایی هم درباره فیلترینگ اینستاگرام به گوش می‌رسید و کاربران این شبکه اجتماعی با هر اختلالی تصور می‌کردند که دست مسوولان دکمه فیلتر اینستاگرام را هم فشار داده است. اما در آن مقطع زمانی بحث فیلترینگ هوشمند اینستاگرام مطرح شد و قرار شد سرنوشت اینستاگرام فعلا فیلترینگ هوشمند باشد. اما حالا جاویدنیا، دبیر کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه و سرپرست معاونت امور فضای مجازی دادستانی کل کشور درباره فیلترینگ هوشمند گفته است: «چیزی که مشخص است این که یک مرحله دستور قضایی فیلتر نرم‌افزار اینستاگرام صادر شده ولی برخی از مسوولان آمدند و اعلام کردند که ما می‌توانیم روی این نرم‌افزار فیلترینگ انجام دهیم؛ یعنی همان فیلترینگ هوشمند. این افراد برای فیلترینگ هوشمند این شبکه هزینه کلانی انجام دادند اما متاسفانه موفقیت‌آمیز نبود زیرا اینستاگرام دیتابیس و بستر مبادلات خود را رمزگذاری کرد و فیلترینگ هوشمند عملا منتفی شد.»
شکست فیلترینگ هوشمند اینستاگرام، باعث شد که مساله فیلترینگ این شبکه اجتماعی جدی‌تر از قبل دنبال شود. جاویدنیا در این باره گفت: «به همین دلیل آن دستور قضایی به قوت خودش باقی است منتهای امر مقرر شد این موضوع با تصمیم‌گیری جمعی شورای عالی فضای مجازی تعیین تکلیف شود ضمن اینکه شورای عالی فضای مجازی در این زمینه مصوباتی دارد. شورای عالی فضای مجازی مصوبه‌ای دارد که باید بر اساس آن پهنای باند مورد استفاده از سوی اینستاگرام کاهش یابد و همچنین باید این نرم‌افزار برای ادامه فعالیت مجوز اخذ کند و همچنین باید این نرم‌افزار دیتابیس خود را به داخل کشور انتقال دهد و الزام خودش را به قوانین کشور ما ثابت کند. وزارت ارتباطات پس از طی این موارد باید به این نرم‌افزار مجوز فعالیت بدهد و اگر مجوز نداد باید این نرم‌افزار فیلتر شود یعنی هم دستور قضایی در حال حاضر وجود دارد و هم مصوبات شورای عالی فضای مجازی مبنی بر اینکه اگر مجوز نگیرد باید فیلتر شود.»
این سخنان جاویدنیا، تکرار همان حرف‌هایی است که پیش از فیلترینگ تلگرام هم مطرح شده بود. هنگامی که برخی مسوولان از لزوم فیلتر کردن تلگرام حرف می‌زدند، مدعی بودند در صورتی که سرورهای تلگرام به داخل کشور منتقل شود و مسوولان حکومت بتوانند بر اطلاعات کاربران نظارت و کنترل داشته باشند، می‌توان از فیلترینگ تلگرام منصرف شد. اما پاول دوروف، موسس تلگرام زیر بار این موضوع نرفت و تلگرام فیلتر شد.
دستگاه قضایی تصمیم‌گیرنده فیلترینگ
جاویدنیا در بخش دیگری از سخنانش به این سوال که با توجه به اینکه ضرب‌الاجلی وجود ندارد اگر پروسه اخذ مجوز تا یک سال دیگر هم انجام نگیرد آن وقت تکلیف چیست؟ پاسخ داد: «بخشی از تصمیم‌گیری در خصوص این موضوع به تصمیم شورای عالی فضای مجازی مربوط است و یک بخش دیگری از آن مربوط به مسوولان دستگاه قضایی است که باید در این زمینه تعیین تکلیف کنند که این کار (فیلترینگ) انجام شود یا خیر.»
شورای عالی فضای مجازی اسفند ۱۳۹۰ به فرمان مقام معظم رهبری تشکیل شد و اعضای حقوقی آن رییس‌جمهور، رییس مجلس شورای اسلامی، رییس قوه قضاییه، رییس سازمان صدا و سیما، دبیر شورا و رییس مرکز ملی فضای مجازی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزیر علوم و تحقیقات و فناوری، وزیر آموزش و پرورش، وزیر اطلاعات، وزیر دفاع، معاون علمی و فناوری رییس‌جمهور، رییس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، رییس سازمان تبلیغات اسلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، فرمانده ناجا، دادستان کل کشور و اعضای حقیقی آن کسانی مانند عزت‌الله ضرغامی، رضا تقی‌پور، محمد سرافراز و چند تن دیگر هستند. اینها همه افرادی هستند که قرار است درباره سرنوشت اینستاگرام تصمیم‌گیری کنند. البته ممکن است برنامه جور دیگری شود و اینستاگرام هم مانند تلگرام با یک دستور قضایی و بدون در نظر گرفتن رای و نظر اعضای شورای عالی امنیت ملی فیلتر شود. همان چیزی که محمد کاظمی، عضو مجلس در کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه درباره آن می‌گوید: «این احتمال هم هست که مرجع قضایی باز مثل تلگرام تصمیم بگیرد اینستاگرام را فیلتر کند. البته قانونا بخواهیم بگوییم این امکان وجود ندارد، اما اگر مانند تلگرام بخواهند عمل کنند احتمال آن هست.»
فردای فیلترینگ اینستاگرام چه می‌شود؟
محمدجواد آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات هم به عنوان یکی از اعضای شورای عالی فضای مجازی در واکنش به سخنان جاویدنیا، معاون دادستان گفت: «فرض بر اینکه حرف‌های معاون دادستان درست است و او اختیار قانونی برای فیلترینگ اینستاگرام دارد، این سوال پیش می‌آید بعد از این قرار است چه اتفاقی بیفتد؟ این را برای مردم روشن کنند و دو قطبی فیلترینگ یا مخالفت با فیلترینگ را درست نکنند. برای مردم بگویند از فردای فیلترینگ اینستاگرام در کشور در زندگی مردم، حاکمیت و کاهش جرایم چه اتفاقی رخ خواهد داد؟ در این زمینه باید جمع‌بندی عقلایی شود.»
آذری‌جهرمی درست می‌گوید؛ مردم جواب می‌خواهند. می‌خواهند دقیقا بدانند که فیلترینگ اینستاگرام گره از کدام مشکل‌شان باز می‌کند و راه زندگی را چگونه برای‌شان هموارتر می‌کند؟ بعد از انتشار خبر «صدور حکم قضایی برای فیلترینگ اینستاگرام» عده زیادی از کاربران شبکه‌های اجتماعی به این تصمیم واکنش نشان دادند. کاربران شبکه‌های اجتماعی می‌خواهند بدانند: «بر فرض که اینستاگرام رو هم فیلتر کردید. مشکلات جامعه حل میشه؟ مشکلات بیکاری حل میشه؟ » کاربر دیگری در واکنش به این موضوع در حساب توییتری‌اش نوشته است: «می رویم تا به امید خدا با فیلترینگ اینستاگرام مسائل زیر را حل کنیم: کاهش ازدواج، افزایش طلاق، اختلاس، رانت‌خواری، مسکن، بیکاری، خشونت در جامعه، فرهنگ رانندگی». تجربه ناموفق فیلترینگ تلگرام و توییتر یک بار نشان داد که میزان استفاده کاربران از این شبکه‌های اجتماعی با فیلترینگ کاهش نمی‌یابد. همان طور که بعد از فیلترینگ تلگرام هم تعداد بسیار کمی از کاربران این شبکه اجتماعی دست از استفاده از آن برداشتند. فیلترینگ تنها استفاده از فیلترشکن را برای مردم در همه سنین عمومی‌تر کرد و آسیب‌های بیشتری را برای خانواده‌ها به همراه آورد. نکته‌ای که حجت‌الاسلام محمدرضا زائری درباره آن نوشت: «با وجود تذکر و هشدار آگاهان دلسوز و پیش‌بینی‌های دقیق و نظرسنجی‌های علمی که از ابتدا شکست فیلترینگ تلگرام را روشن می‌دانست، اقدام کردید! فقط با این کار باعث شدید که بچه‌های مردم فیلترشکن نصب کنند و به هزار و یک صفحه نامناسب دست یابند!»
فیلترشکن‌ها روشن
تعداد زیادی از مردم، مسوولان، سازمان‌های دولتی و خبرگزاری‌های رسمی هنوز هم و بعد از گذشت یک سال از فیلترینگ تلگرام در این شبکه اجتماعی حساب کاربری دارند. همان طور که فیلترینگ چندین و چند ساله توییتر نه‌تنها باعث نشد این شبکه اجتماعی از چرخه استفاده مردم خارج شود که هر روز مسوول جدیدی با حضور در این شبکه اجتماعی خبر از حضور در آن برای تعامل بیشتر با مردم و جهانیان می‌دهد! فیلترینگ برای مردم تنها یک پله اضافه به ارمغان آورده است؛ قبل از استفاده از شبکه اجتماعی فیلتر شده، دکمه فیلترشکنت را فشار بده. اصرار به فیلتر کردن شبکه‌های اجتماعی در حالی است که همه می‌دانند فیلتر کردن راه‌حل مناسب نیست و رجوع افراد به سمت فیلترشکن‌ها تنها راه را برای حملات سایبری و سرقت‌های اینترنتی فراهم می‌سازد. حالا دیگر فیلترینگ برای مردم چالشی جدی نیست. برای کسانی که روی تلفن‌های هوشمندشان چندین و چند نوع فیلترشکن نصب کرده‌اند، فیلتر شدن یک شبکه اجتماعی دیگر تاثیری در استفاده‌شان ندارد و تنها چند فیلترشکن به لیست قبلی‌ها اضافه می‌شود؛ «وضعیت از این بهتر؟ قبلا فیلترشکن روشن می‌کردیم می‌رفتیم تلگرام بعد دوباره خاموش می‌کردیم بریم اینستاگرامو چک کنیم. از چند روز دیگه که فیلترینگ اینستاگرام شروع شد اصلا نیازی نیست فیلترشکنو خاموش کنیم. دست مسوولان درد نکنه که به فکرن». البته اینها شوخی‌هایی است که مردم ما عادت کرده‌اند برای مواجهه با مشکلات و اتفاقات تلخ جامعه از آنها استفاده کنند وگرنه تعداد کسانی که معتقدند فیلترینگ اینستاگرام در شرایط کنونی تنها خشم و ناامیدی مردم جامعه را افزایش می‌دهد، کم نیست. حجت‌الاسلام محمدرضا زائری در این باره نوشت: «اکنون هم با اینکه تجربه شکست فیلترینگ تلگرام جلوی روی شماست از فیلترکردن اینستاگرام سخن می‌گویید؟ »
چه کسی اینستاگرام را فیلتر می‌کند؟
در میان این نظر مخالف مردم از فیلتر شدن هر روزه یک شبکه اجتماعی دیگر، انگشت اتهام به اشتباه به سمت دولت نشانه می‌رود. بسیاری از مردم به اشتباه فکر می‌کنند از آنجایی که مسوولیت فیلترینگ به عهده وزیر ارتباطات است و وزیر را هم حسن روحانی، رییس‌جمهوری تعیین کرده، پس مسوولیت فیلترینگ هم مستقیما به‌عهده دولت است. دولت در مساله فیلترینگ تلگرام هم تا جایی که توانست، مقاومت کرد اما نهایتا تصمیم از جای دیگری گرفته شد و دستور فیلترینگ را جایی دیگر صادر کرد که دیگر در حوزه اختیارات دولت و دولتی‌ها نبود. همانطور که کاظمی، نماینده مجلس هم گفته بود و در بالاتر هم آورده‌ایم فیلترینگ تلگرام قانونی به آن شیوه قانونی نبود و فیلترینگ اینستاگرام هم قانونی نیست اما وقتی به آن شیوه عمل می‌کنند دیگر کاری از دست کسی برنمی‌آید.
البته که مردم هم احتمالا مثل آقای ضرغامی، عضو شورای عالی فضای مجازی فراموش می‌کنند فیلترینگ تلگرام طی چه پروسه‌ای و به چه صورتی انجام گرفت و ممکن است همان طور که ضرغامی مدعی شد: «فیلترینگ اول تلگرام با دستور رییس‌جمهور انجام شد. در اغتشاشات دی ماه 96 که بخش زیادی از هماهنگی‌های آن در تلگرام انجام شد، شورای امنیت ملی در جلسه‌ای که رییس‌جمهور هم حضور داشت این مساله را مورد بررسی قرار داد و تلگرام با دستور رییس‌جمهور فیلتر شد. مقام معظم رهبری درباره فضای مجازی مطالبی گفتند و از دولت خواستند برای مصالح ملی پیام‌رسان داخلی راه‌اندازی شود.» مردم هم فکر کنند که فیلترینگ تلگرام یا در ادامه فیلترینگ اینستاگرام با تصمیم دولت انجام شده است. هر چند که علیرضا معزی، دبیر شورای اطلاع‌رسانی دولت در جواب به این سخنان عزت‌الله ضرغامی توضیح داد: «برادر بزرگوار عزت‌الله ضرغامی! جهت یادآوری عرض می‌کنم: تلگرام نه با رای دولت و روحانی که با حکم قضایی فیلتر شد ولی دوستان شما ریشخند کردند: دولتِ تلگرام! شنیده‌اید بی‌حافظه‌ایم اما نه اینقدر! راستی، فیسبوک و توییتر را کی فیلتر کرد؟ الان چه کسانی دنبال فیلتر اینستاگرامند؟»
البته در ادامه توضیح معزی باید به این نکته توجه کرد که تلگرام در دی‌ماه فقط به مدت یک هفته و تا پایان اعتراضات فیلتر بود و بعد از آن رفع فیلتر شد و در نهایت هم دهم اردیبهشت ماه و پنج ماه بعد و با دستور قضایی فیلتر شد. حالا که دیگر اعتراضات دی ماه اتفاق نیفتاده و در شورای عالی امنیت ملی و در حضور رییس‌جمهور دستور فیلترینگ تلگرام صادر نشده است باید دید چه کسانی و چرا به دنبال فیلترینگ اینستاگرام هستند و حالا به جای دولت تلگرام باید نام چه سازمانی را قبل از اینستاگرام بگذاریم؟
یا حسین
| 
۰۰:۱۳ - ۱۳۹۷/۱۰/۱۵
با سلام
خدا کنه اینستاگرام خیلی زودتر فیلتر بشه ، خواهشا این طرح رو زودتر عملی کنید
بنده قبلا خودم اینستا داشتم اما به دلیل صفحه های مستهجن و زشت دلیلت اکانت زدم
متاسفانه فضایی که توش باید کارای فرهنگی انجام بشه شده ابزاری برای از بین بردن بنیان خانواده و بردن آبروی دختران چرا که خیلی ها از این فضا سوء استفاده های اخلاقی میکنن
چین و ژاپن که اینستا و تلگرام رو فیلتر کردن مگه مردمش مُردن ، والا بخدا .... اینقدر هم کشورای پیشرفته ای هستن و تو دنیا حرف واسه گفتن دارن
متاسفانه ما ایرانیا تو استفاده از هر چیزی گندش رو درمیاریم اینقدر گند بالا میاریم که آخرش اوضاع افتضاح میشه یه ضرب المثل انگلیسی درباره ایرانی ها هست که میگه : ایرانیا یا میدوند یا مینشینند
راست میگن دیگه ما تو هیچ چیزی تعادل رو رعایت نمیکنیم
خدا کنه اینستاگرام خیلی زودتر فیلتر بشه ، خواهشا این طرح رو زودتر عملی کنید
بنده قبلا خودم اینستا داشتم اما به دلیل صفحه های مستهجن و زشت دلیلت اکانت زدم
متاسفانه فضایی که توش باید کارای فرهنگی انجام بشه شده ابزاری برای از بین بردن بنیان خانواده و بردن آبروی دختران چرا که خیلی ها از این فضا سوء استفاده های اخلاقی میکنن
چین و ژاپن که اینستا و تلگرام رو فیلتر کردن مگه مردمش مُردن ، والا بخدا .... اینقدر هم کشورای پیشرفته ای هستن و تو دنیا حرف واسه گفتن دارن
متاسفانه ما ایرانیا تو استفاده از هر چیزی گندش رو درمیاریم اینقدر گند بالا میاریم که آخرش اوضاع افتضاح میشه یه ضرب المثل انگلیسی درباره ایرانی ها هست که میگه : ایرانیا یا میدوند یا مینشینند
راست میگن دیگه ما تو هیچ چیزی تعادل رو رعایت نمیکنیم
رضا
| 
۰۶:۰۳ - ۱۳۹۷/۱۰/۱۸
ما ایرانیا در تمام کارهایمان افراطی هستیم آقا فیلترکنید هرروز یه خبر جدید اه راست و دروغ جم کنید بابا خجالت خوب چیزیه دخترمردمو از طریق همین شبکه اشغال از تهران کشاندن سیرجان شکنجه کردن بخدا از صبحی مریضم جمش کنید بخدا هزار گند کثافت کاری دارن یک مشت آدم عقده ای بی سرو پا در میارن. تمام دختر پسر این مملکت دارن خراب میشن. دلتون چرا نمیسوزه برای این جوانان مملکت بدبخت شدن فاسد شدن
آخرین اخبار
فیلتر کردن اینستاگرام طرح خیلی خوبیه امیدوارم که هرچه زودتر اجرا بشه
تو رو خدا زودتر فیلتر کنید
بنده خودم قبلا اینستا داشتم ولی متاسفانه به دلیل مستجهن بودن یکسری از صفحه ها کلا اکانتم دو دلیلت کردم
واقعا خجالت آوره فضایی که باید توش کارای فرهنگی انجام بشه برعکس فیلم های زشت و مستهجن گذاشته میشه
حتی یه عده از این فضا برای بردن آبروی مردم استفاده میکنن و عکسای بقیه رو پخش میکنن
متاسفم واقعا الهی که خدا همه رو هدایت کنه
مگه چین و ژاپن که اینستا و تلگرام ندارن مردمش مُردن والا بخدا اینقدر هم کشورای پیشرفته ای هستن