جزئیات مذاکرات ایران و طالبان
آنچه در باب ملاقات نمایندگان طالبان یا معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران قابل تامل است در سطوح گوناگون باید مورد درنگ قرار گیرد. 1- در سطح نخست تلاش ایران در مسیر ایجاد ارتباط با طالبان به عنوان یک گروه تعریف شده دارای شناسنامه و تاریخ تعریف شده از نظر تاثیرگذاری بر جغرافیای افغانستان و پیامدهای ناشی از این تاثیرگذاری در ابعاد منطقه‌ای و بین‌المللی است.
به گزارش صدای ایران روزنامه اعتماد نوشت؛ آنچه در باب ملاقات نمایندگان طالبان یا معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران قابل تامل است در سطوح گوناگون باید مورد درنگ قرار گیرد. 1- در سطح نخست تلاش ایران در مسیر ایجاد ارتباط با طالبان به عنوان یک گروه تعریف شده دارای شناسنامه و تاریخ تعریف شده از نظر تاثیرگذاری بر جغرافیای افغانستان و پیامدهای ناشی از این تاثیرگذاری در ابعاد منطقه‌ای و بین‌المللی است. طالبان اکنون با وجود شکست در برابر آمریکا و نیروهای جهادی هنوز به عنوان یک وزنه سنگین در معادلات افغانستان مطرح است و مذاکره با نمایندگان طالبان آن هم در ایران می‌تواند اثرات و پیامدهای متفاوتی را به دنبال داشته باشد. 2- در سطح تحلیل میانی باید به این نکته اشاره کرد که اعلام مذاکره رسمی میان معاون وزارت خارجه ایران آن هم شخص عراقچی با نمایندگان طالبان نشان از سطح به نسبت بالای میان مذاکره‌کنندگان رو‌در‌رو بالاست. به عبارتی باید سطحی از نمایندگان طالبان در ابران حضور یافته باشند که نزدیک به هم یا حداقل هم وزن معاون وزیر امور خارجه ما تلقی شود و این نشان‌دهنده اهمیت موضوع است چرا که ایران به طور رسمی اعلام می‌کند با طالبان وارد مذاکره شده است و با عاملیتی به نام عراقچی و نقش تعریف شده او در دستگاه دیپلماسی ایران با وی مذاکره شده است. در سطح تحلیل دخیل باید بگویم که هم‌اکنون مذاکراتی بین طالبان با بعضی از پایتخت‌های کشورهای عربی و حتی ایالات متحده امریکا با نمایندگان دولت حاکم بر کابل ...
در جریان است. از این رو دستگاه دیپلماسی ایران نیز بر آن شده است توانایی خود را در این مسیر مناسب و متناسب با اهداف ملی خود دنبال کند. از طرف دیگر طالبان نیز پذیرفته است که سطح مذاکرات خود را نیز با متغیرهای تاثیرگذاری چون ایران گسترش و به دنبال منافع خود باشد. اینجاست که به سطح تحلیل بعدی می‌رسیم اینکه ایران در پی طالبان به دنبال چه اهدافی و طالبان در پی ایران چه مقاصدی را دنبال می‌کنند؟
ایران اعلام کرده است که به عنوان یک عنصر میانجی موجب تسهیل روابط دولت افغانستان با طالبان می‌شود و این هدف آشکار و رسمی از سوی وزارت امور خارجه ایران مورد توجه است که می‌تواند دلالت‌های دیگری را نیز با خود به همراه داشته آورد. هدف طالبان به طور رسمی مشخص نیست اما طالبان نیز می‌خواهد از سوی کشورها به‌ویژه کشورهای مطرح در حوزه منطقه‌ای و بین‌المللی به رسمیت شناحته شود تا بتواند فصل مهم امتیازگیری خود را از دولت افغانستان با قدرت بیشتر بگذراند. این نشان دهنده این است که طالبان در حال زمینه‌سازی برای تشکیل حزب سیاسی قوی در قالب طالبان و قبول منطق حاکم بر بازی‌های سیاسی در ابعاد گوناگون منطقه‌ای و بین‌المللی است.
از سوی دیگر باید اذعان داشت این تحرکات که از سوی دستگاه دیپلماسی ایران صورت گرفته است شاید در پس پرده آن اهدافی وجود داشته باشد. ایران همواره تلاش داشته است اهداف مثبت در کشورهای منطقه را مدنظر قرار دهد. اما ارزشیابی این نوع تحرکات در اهداف گذشته نشان می‌دهد که این اقدامات در بزنگاه‌های تاریخی مورد نیاز نیز صورت پذیرفته است. گاه و بی‌گاه خیلی زود دیر می‌شود!
اما اینکه آیا دولت‌های افغانستان و پاکستان و عربستان و امریکا می‌توانند بدون حضور ایران نقشه راهی ترسیم کنند و ایران را در این زمینه دور بزنند سوالی است که باید گفت در بسیاری از مواقع پاسخ به این پرسش با «نه» همراه است ولی واقعیت نشان داده است که این «نه» به طور مطلق عملیاتی نشده است. به این معنا که عدم حضور ایران مقاصد منطقه‌ای را تامین نخواهد کرد ،چون اگر ایران حضور می‌داشت و همکاری‌ها با ایران تعریف‌پذیر و هوشمندانه صورت می‌پذیرفت اثرات فعالیت‌های دیگر کنشگران نیز افزایش بیشتری نشان می‌داد.
در جریان است. از این رو دستگاه دیپلماسی ایران نیز بر آن شده است توانایی خود را در این مسیر مناسب و متناسب با اهداف ملی خود دنبال کند. از طرف دیگر طالبان نیز پذیرفته است که سطح مذاکرات خود را نیز با متغیرهای تاثیرگذاری چون ایران گسترش و به دنبال منافع خود باشد. اینجاست که به سطح تحلیل بعدی می‌رسیم اینکه ایران در پی طالبان به دنبال چه اهدافی و طالبان در پی ایران چه مقاصدی را دنبال می‌کنند؟
ایران اعلام کرده است که به عنوان یک عنصر میانجی موجب تسهیل روابط دولت افغانستان با طالبان می‌شود و این هدف آشکار و رسمی از سوی وزارت امور خارجه ایران مورد توجه است که می‌تواند دلالت‌های دیگری را نیز با خود به همراه داشته آورد. هدف طالبان به طور رسمی مشخص نیست اما طالبان نیز می‌خواهد از سوی کشورها به‌ویژه کشورهای مطرح در حوزه منطقه‌ای و بین‌المللی به رسمیت شناحته شود تا بتواند فصل مهم امتیازگیری خود را از دولت افغانستان با قدرت بیشتر بگذراند. این نشان دهنده این است که طالبان در حال زمینه‌سازی برای تشکیل حزب سیاسی قوی در قالب طالبان و قبول منطق حاکم بر بازی‌های سیاسی در ابعاد گوناگون منطقه‌ای و بین‌المللی است.
از سوی دیگر باید اذعان داشت این تحرکات که از سوی دستگاه دیپلماسی ایران صورت گرفته است شاید در پس پرده آن اهدافی وجود داشته باشد. ایران همواره تلاش داشته است اهداف مثبت در کشورهای منطقه را مدنظر قرار دهد. اما ارزشیابی این نوع تحرکات در اهداف گذشته نشان می‌دهد که این اقدامات در بزنگاه‌های تاریخی مورد نیاز نیز صورت پذیرفته است. گاه و بی‌گاه خیلی زود دیر می‌شود!
اما اینکه آیا دولت‌های افغانستان و پاکستان و عربستان و امریکا می‌توانند بدون حضور ایران نقشه راهی ترسیم کنند و ایران را در این زمینه دور بزنند سوالی است که باید گفت در بسیاری از مواقع پاسخ به این پرسش با «نه» همراه است ولی واقعیت نشان داده است که این «نه» به طور مطلق عملیاتی نشده است. به این معنا که عدم حضور ایران مقاصد منطقه‌ای را تامین نخواهد کرد ،چون اگر ایران حضور می‌داشت و همکاری‌ها با ایران تعریف‌پذیر و هوشمندانه صورت می‌پذیرفت اثرات فعالیت‌های دیگر کنشگران نیز افزایش بیشتری نشان می‌داد.
گزارش خطا
آخرین اخبار