چرا دلار ارزان می شود، کالاها نه؟

کارشناسان می‌گویند نا اطمینانی نسبت به آینده قیمت دلار و تثبیت نشدن دلار در یک نرخ ثابت عامل اصلی کاهش نیافتن قیمت‌ها در بازار کالا و خدمات است.

به گزارش صدای ایران روزنامه همشهری نوشت؛ قیمت هر دلار آمریکا از چهارم مهر‌ماه تاکنون 50درصد کاهش یافته و از 19هزارو 500تومان به محدوده 10هزار تومان رسیده است، با این حال تغییر چندانی در قیمت کالاها و خدمات رخ نداده است، به همین دلیل مردم می‌پرسند چرا با وجود کاهش قیمت دلار، قیمت محصولات کاهش نیافته است؟ 

کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با همشهری، دلیل این موضوع را مقاومت تولیدکننده‌ها در برابر کاهش قیمت توصیف می‌کند و معتقدند این مقاومت به این دلیل رخ داده که اغلب فعالان اقتصادی و تولیدکننده‌ها نسبت به روند کاهشی قیمت دلار اطمینان ندارند و تا زمانی که قیمت دلار در یک محدوده ثابت تثبیت نشود نمی‌توان انتظار داشت که این مقاومت‌ها شکسته شود.

مقاومت در برابر کاهش

وحید شقاقی شهری، کارشناس اقتصادی گفت: هنوز در برابر کاهش قیمت‌ها مقاومت وجود دارد و این مقاومت ناشی از چندین عامل است.

او توضیح داد: نخستین عامل مربوط به ادراک عمومی از آینده قیمت دلار است؛ به این معنا که یک نااطمینانی نسبت به آینده قیمت دلار وجود دارد و بخشی از تولیدکننده‌ها و عرضه‌کننده‌های کالا، درست یا غلط، فکر می‌کنند کاهش قیمت دلار پایدار نخواهد بود و بازگشت قیمت دلار به کانال افزایشی بسیار محتمل است. بر همین اساس بیشتر تولیدکننده‌ها به‌دلیل اینکه تولید خود را با دلار‌های گران‌قیمت انجام داده‌اند در برابر کاهش قیمت مقاومت می‌کنند.

او با تأکید بر اینکه انتظار عمومی بر این است که کاهش قیمت دلار تداوم نخواهد داشت و انتظارات عمومی بر این است که بار دیگر شاهد بازگشت دلار به کانال افزایشی خواهیم بود، ادامه داد: یک ادراک عمومی در مورد اینکه قیمت دلار در ماه‌های آینده روند افزایشی خواهد داشت شکل گرفته و همین موضوع مانع شکست قیمت محصولات شده است.

شقاقی تأکید کرد: دومین عاملی که موجب شده قیمت کالاها کاهش پیدا نکند تهیه مواد اولیه با نرخ‌های 15تا 16هزار تومان است بنابراین تولید‌کننده‌‌هایی که مواد اولیه‌شان را با این نرخ تهیه کرده‌اند با توجه به نااطمینانی که نسبت به آینده قیمت دلار وجود دارد در برابر کاهش قیمت‌ها مقاومت می‌کنند. این کارشناس اقتصادی در توضیح دلیل سوم کاهش نیافتن قیمت محصولات گفت: موضوع دیگری که به بروز مقاومت در برابر کاهش قیمت‌ها منجر شده، بحث پیش‌بینی‌ناپذیر بودن اقتصاد ایران است. با توجه به اینکه هنوز ثبات اقتصادی به‌وجود نیامده و اقتصاد به شرایط پیش‌بینی‌پذیر نرسیده است؛ همچنان در بازار‌ها التهاب وجود دارد و نوسان در بازار‌ها حاکم است. او ادامه داد: نکته دیگر بحث وجود انحصار‌های یکجانبه و چندجانبه در بازار‌هاست.

چون در بازار رقابت وجود ندارد تولیدکننده‌های انحصاری مانع از کاهش قیمت‌ها می‌شوند و حتی مانند خودرو‌سازان برای افزایش قیمت چانه‌زنی می‌کنند. شقاقی توضیح داد: بحث پنجمی که موجب شده کاهش قیمت‌ها در بازار محصولات اتفاق نیفتد ضعف در دستگاه‌های نظارتی و فقدان نظارت مستمر و پایدار هوشمند مبتنی بر دولت الکترونیک است که موجب بروز احتکار و گرانفروشی شده است. این کارشناس اقتصادی در پاسخ به این پرسش که آیا باور عمومی در مورد افزایش دوباره قیمت دلار صحیح است یا خیر، گفت: باید توجه داشت اگر وزارتخانه‌های صنعتی و تولیدی نتوانند همراستا با سیاست‌های بانک مرکزی در مورد کاهش قیمت ارز عمل کنند، احتمال افزایش قیمت دوباره ارز وجود دارد. او افزود: اقدامات بانک مرکزی در زمینه کاهش قیمت ارز سازنده بوده و تدابیر مثبتی در این زمینه درنظر گرفته شده است اما اگر وزارتخانه‌های تولیدی نتوانند انتظارات موجود در تجارت خارجی را برآورده کنند یا اینکه بحث‌های مربوط به صادرات- واردات و توزیع کالا‌ها را مدیریت و ساماندهی کنند و در عین حال حمایت لازم از بنگا‌های اقتصادی انجام نشود به‌احتمال زیاد قیمت دلار افزایش خواهد یافت. او افزود: باید توجه داشت همیشه افزایش قیمت‌ها با سرعت انجام می‌شود اما در زمان نزول قیمت‌ها با تأخیر و کندتر نزول خواهند کرد.