معمای صادرات نفت ایران

در حالی‌که چهار روز تا آغاز تحریم‌های نفتی از سوی آمریکا علیه ایران باقی مانده است، نه تنها تصمیم ترامپ برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران اجرایی نشد، بلکه پافشاری مشتریان نفتی برای اخذ معافیت از آمریکا همچنان ادامه دارد. از سوی دیگر هیچ کس درباره اینکه ایران پس از تحریم‌های جدید آمریکا چه میزان می‌تواند نفت صادر کند، ایده‌ای ندارد.

به گزارش صدای ایران از ایسنا، آمریکا با خارج شدن از برجام در اردیبهشت‌ماه تصمیم به اعمال تحریم‌های نفتی علیه ایران گرفت و تاریخ اجرایی شدن این تصمیم را ۱۳ آبان‌ماه اعلام کرد. البته از همان زمان که این تاریخ را تعیین کرد اقدامات خود برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران را آغاز کرد. آمریکا مشتریان نفتی ایران را تهدید کرد که اگر خرید نفت از ایران را ادامه دهند آن‌ها را تحریم خواهد کرد. همچنین برای جبران خلاء در بازار از عربستان، به عنوان بزرگترین تولیدکننده اوپک، خواست تولید خود را افزایش دهد و خود هم از ذخایر استراتژیکش برداشت کرد.

میزان صادرات نفت ایران در هاله‌ای از ابهام

با وجود تمام این اقدامات و در حالی‌که تنها چهار روز به آغاز تحریم‌های نفتی باقی مانده است کارشناسان بر این باورند که آمار صادرات ایران که برای بازار نفت اهمیت زیادی دارد اکنون معماگونه شده است. منابع صنعتی می‌گویند رهگیری صادرات نفت ایران با غیرفعال شدن سیستم‌های ردگیری نفتکش‌ها دشوارتر شده و به ابهامات درباره این‌که تحریم‌های آمریکا تا چه حد خریداران را دچار وحشت خواهد کرد، افزوده است. چشم‌انداز ذخیره‌سازی نفت از سوی ایران نیز ممکن است برآورد آمارها را دشوارتر کند.

ایران سومین صادرکننده بزرگ عضو اوپک است و صادرات ایران پیش از اعلام تصمیم ترامپ برای اعمال تحریم‌ها علیه ایران، بالای ۲.۵ میلیون بشکه در روز بود. کپلر میزان صادرات نفت ایران در ۲۴ روز نخست اکتبر را ۱.۸۵ میلیون بشکه در روز برآورد کرده است. یک منبع صنعتی که صادرات را رهگیری می‌کند، نیز حجم مشابه ۱.۸ میلیون بشکه در روز در نیمه اول اکتبر را برآورد کرده است.

پافشاری مشتریان برای اخذ معافیت از آمریکا

از سوی دیگر مشتریان همچنان برای اخذ معافیت از آمریکا برای ادامه واردات نفت از ایران پافشاری می‌کنند. در این راستا کره جنوبی که نخستین کشوری بود که واردات نفت از ایران را به طور کامل متوقف کرد در درخواست برای دریافت معافیت از تحریم‌های آمریکا به منظور جلوگیری از آسیب دیدن شرکت‌های کره‌ای، خواستار انعطاف‌پذیری حداکثری واشنگتن شده است.

همچنین شرکت سینوپک چین سرگرم گفت‌وگو با مقامات دولتی و تامین‌کنندگان در خصوص واردات نفت ایران است و تلاش می‌کند تمهیدات ویژه‌ای برای ادامه واردات در هفته‌های آینده انجام دهد. سینوپک بزرگترین پالایشگاه جهان از نظر ظرفیت و تولید است و حدود دو سوم از نفت ایران که به چین وارد می‌شود را جذب می‌کند. بر اساس گزارش پلاتس، این شرکت در سال میلادی گذشته حدود ۱۴۹.۸۳ میلیون بشکه نفت ایران را خریداری کرد که حدود ۸.۶ درصد از کل تولیدش را تشکیل داد.

پالایشگاه توپراس ترکیه نیز سرگرم مذاکره با مقامات آمریکایی برای کسب معافیتی است که به این پالایشگاه اجازه می‌دهد پس از بازگشت تحریم‌های واشنگتن در نوامبر، به خرید نفت ایران ادامه دهد. طبق آمار کشتیرانی و رهگیری نفتکش‌ها، ترکیه حدود ۹۷ هزار بشکه در روز نفت ایران را در اوت و ۱۳۳ هزار بشکه در روز در سپتامبر در مقایسه با بیش از ۲۴۰ هزار بشکه در روز در آوریل وارد کرد و در دو هفته نخست اکتبر ترکیه سه محموله یک میلیون بشکه‌ای نفت ایران را خریداری کرده که معادل حدود ۹۷ هزار بشکه در روز است.

تصمیم آمریکا چیست؟

بر اساس این گزارش، وزارت خارجه آمریکا اعلام کرده سرگرم بررسی معافیت‌های احتمالی از تحریم‌های نفتی ایران برای برخی از کشورها است که وارداتشان را به میزان قابل توجهی کاهش داده‌اند. در این راستا یک سخنگوی وزارت خارجه آمریکا که نخواست نامش فاش شود، اظهار کرد: آمریکا سرگرم بررسی درخواست‌های معافیت برای برخی از کشورهاست. هدف ما همچنان به صفر رساندن واردات نفت از ایران است. ما آماده‌ایم با کشورهایی که وارداتشان را بر مبنای موردی کاهش داده‌اند همکاری کنیم.