میزان تورم حقیقی در سفره های مردم کشور
نرخ تورم رسمی اعلام شده بازتابی از همه واقعیت‌های سفره خانوار‌های ایرانی نیست، به طوری که در یک سال اخیر قیمت برخی از اقلام مصرفی خانوار بین ۶۶ الی ۸۳ درصد افزایش داشته است.
براساس اعلام بانک مرکزی نرخ تورم مهر سال جاری نسبت به ۱۲ ماه منتهی به مهرماه ۱۳۹۶ معادل ۱۵.۹ درصد است. همچنین داده‌های بانک مرکزی نشان می‌دهد نرخ کالا‌ها و خدمات مصرفی در مناطق شهری کشور نسبت به شهریور‌ماه سال جاری ۴.۶ درصد و نسبت به مهرماه سال ۹۶ حدود ۳۶.۹ درصد رشد داشته است.
براساس این داده‌ها در مهرماه سال جاری نرخ کالا‌ها نسبت به ماه قبل از خود (شهریور) به ترتیب در خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها ۵.۹ درصد، دخانیات ۱۷.۵ درصد، پوشاک و کفش ۹.۵ درصد، مسکن و آب و برق و گاز ۹.۰ درصد، اثاث منزل ۱۲.۹ درصد، بهداشت و درمان ۲.۲ درصد، حمل‌ونقل ۳.۱ درصد، ارتباطات ۴.۶ درصد، تفریح و امور فرهنگی ۷ درصد، تحصیل ۹.۸ درصد و کالا‌های متفرقه ۱۱.۵ درصد رشد داشته است.
اما مساله‌ای که در اینجا مطرح است اینکه گرچه محاسبه نرخ تورم در ایران از طریق فرمول‌هایی ثابت و براساس استاندارد‌ها و مدل‌های بین‌المللی صورت می‌گیرد، اما از آنجا که محاسبه نرخ تورم از طریق محاسبه انواع شاخص‌ها، اعم از شاخص‌های تورم، بورس‌ها و نظایر آن به دست می‌آید و نرخ تورم با مفهوم گرانی قیمت کالا‌ها و خدمات تفاوت‌هایی دارد، می‌توان گفت: نرخ تورم رسمی اعلام شده بازتابی از همه واقعیت‌های سفره خانوار‌های ایرانی نیست. به‌طوری‌که بررسی متوسط قیمت خرده‌فروشی برخی از اقلام مصرفی خانوار‌ها نشان از افزایش ۳۵۰ درصدی قیمت رب گوجه‌فرنگی، افزایش ۸۳ درصدی قیمت میوه، افزایش ۶۶ درصدی قیمت تخم‌مرغ، افزایش ۴۵ درصدی قیمت گوشت، افزایش ۴۴ درصدی قیمت برنج، افزایش ۴۱ درصدی قیمت قند و شکر، افزایش ۳۷ درصدی قیمت لبنیات و افزایش ۲۹ درصدی قیمت حبوبات تنها بخشی از اقلام سفره خانوارهاست که این تغییرات قیمتی گواه کاهش شدید توان خانوار‌ها در یک سال اخیر است.
بر این اساس آنچه مشهود است اینکه در شرایط فعلی هیچ تناسبی بین افزایش ۱۵ الی ۲۰ درصدی دستمزد‌ها در سال ۹۷ و رشد نجومی قیمت اقلام مصرفی خانوار برقرار نیست. در این زمینه کارشناسان اقتصادی در ماه‌های اخیر همواره بر کنترل نرخ اقلام مصرفی و جلوگیری از افزایش قیمت‌ها زیر چتر نظارتی دولت و همچنین توزیع مواد غذایی در قالب سبد حمایتی بین خانوار‌های کم‌درآمد تاکید داشته‌اند، با این حال به نظر می‌رسد در زمینه کنترل قیمت اقلام مصرفی خانوار، نظارتی وجود ندارد و در زمینه سبد حمایتی خانوار نیز براساس آنچه دولت اعلام کرده است اعطای سبد حمایتی به ۱۰ میلیون نفر از جمعیت بیش از ۸۱ میلیونی کشور نمی‌تواند همه افراد کم‌درآمد را پوشش دهد.
افزایش ۳۷ درصدی قیمت لبنیات
بررسی قیمت‌های خرده‌فروشی ۹ گروه موادخوراکی نشان می‌دهد در یک سال اخیر (هفته پایانی مهرماه ۹۷ نسبت به هفته پایانی مهرماه ۹۶) میانگین قیمت لبنیات بیش از ۳۷ درصد افزایش یافته است. قابل ذکر است در بین اقلام این گروه، به ترتیب ماست پاستوریزه با ۸۲ درصد، پنیر پاستوریزه با ۷۴ درصد، شیر پاستوریزه با ۳۹ درصد و کره پاستوریزه با ۲۹ درصد بیشترین افزایش قیمت را داشته‌اند.
افزایش ۶۶ درصدی قیمت تخم مرغ
یکی از اقلام مصرفی خانوار که در یک سال اخیر با نوسان شدید قیمت مواجه بوده، تخم‌مرغ است. بررسی آماری نشان می‌دهد در یک سال اخیر قیمت هر شانه تخم‌مرغ با افزایش ۶۶ درصدی از حدود ۱۱ هزار تومان در هفته پایانی مهر ۹۶، امسال به ۱۸ هزار و ۳۸۷ تومان در هفته پایانی مهر رسیده است.
افزایش ۴۳ درصدی قیمت برنج
برنج، قوت غالب ایرانیان است؛ به‌طوری‌که مردم کشورمان سالانه نزدیک به ۳ میلیون تن برنج مصرف می‌کنند. بررسی آماری نشان می‌دهد میانگین افزایش قیمت برنج در یک سال اخیر بیش از ۴۳ درصد است. بین برنج‌های مصرفی، قیمت برنج خارجی غیرتایلندی ۶۰ درصد و قیمت برنج درجه یک و دو ایرانی ۳۹ درصد افزایش داشته‌اند.
افزایش ۲۹ درصدی قیمت حبوبات
بررسی آماری نشان می‌دهد قیمت حبوبات در یک سال اخیر نزدیک به ۲۹ درصد افزایش یافته است که در بین اقلام این گروه به ترتیب عدس با ۴۱ درصد، لپه با ۳۳ درصد، نخود با ۳۱ درصد، لوبیا قرمز با ۲۷ درصد و لوبیا چیتی با ۱۸ درصد بیشترین افزایش قیمت را داشته‌اند.
افزایش ۸۳ درصدی قیمت میوه
بررسی متوسط قیمت خرده‌فروشی در بخش میوه‌ها نشان می‌دهد میانگین قیمت میوه در یک سال اخیر نزدیک به ۸۳ درصد رشد داشته است که به ترتیب سیب‌قرمز با ۲۵۴ درصد، سیب‌زرد با ۲۵۱ درصد، گوجه‌فرنگی ۱۷۴ درصد، سیب‌زمینی ۱۶۶ درصد، موز ۱۴۳ درصد، خیار ۸۸ درصد، هندوانه ۸۶ درصد، انگور ۶۷ درصد و پیاز ۳۹ درصد رشد قیمت داشته‌اند.
افزایش ۴۵ درصدی قیمت گوشت
ایرانیان سالانه ۹۰۰ هزار تن گوشت قرمز و ۲.۲ میلیون تن گوشت مرغ مصرف می‌کنند. بررسی‌های آماری نشان می‌دهد سرانه مصرف گوشت قرمز در کشور طی ۱۰ سال اخیر با کاهش ۲۵ درصدی به ۱۱.۴۳ کیلوگرم رسیده است. بررسی قیمت خرده‌فروشی گوشت نشان می‌دهد قیمت گوشت در یک سال اخیر به‌طور میانگین ۴۵ درصد افزایش یافته است. بر این اساس قیمت هر کیلو گوشت گوسفندی بدون استخوان با افزایش ۴۷ درصدی از ۴۳ هزار تومان در هفته پایانی مهرماه ۹۶ به ۶۳ هزار تومان در هفته پایانی مهرماه ۹۷ رسیده است. همچنین قیمت هر کیلو مرغ با افزایش ۳۹ درصدی از ۶۷۰۰ تومان در سال گذشته، امسال به ۹۴۰۰ تومان در هفته پایانی مهرماه رسیده است.
افزایش ۴۱ درصدی قیمت قند و شکر
میانگین قیمت خرده‌فروشی قند و شکر در یک سال اخیر نزدیک به ۴۱ درصد افزایش یافته است که در این بین قیمت قند ۴۷ درصد و قیمت شکر ۳۷ درصد افزایش یافته است.
افزایش ۲۳ درصدی قیمت چای
قیمت هر کیلو چای خارجی در یک سال اخیر با افزایش ۲۳ درصدی از حدود ۲۳ هزار تومان در هفته پایانی مهرماه ۹۶ به بیش از ۲۹ هزار تومان در هفته پایانی مهرماه ۹۷ رسیده است.
افزایش ۵۰ درصدی قیمت روغن
از دیگر اقلام پرمصرف خانوار، روغن است که قیمت آن در یک سال اخیر با افزایش ۵۰ درصدی روبه‌رو بوده است. بر این اساس قیمت هر لیتر روغن خوراکی از ۵ هزار تومان در هفته پایانی مهرماه ۹۶ به حدود ۷۵۰۰ تومان در روز‌های اخیر رسیده است.
