آمارهای تکان‌ دهنده از مصرف سوخت کشور

گاز طبیعی که به سوخت پاک معروف است، حدود 70 درصد از سبد انرژی مصرفی در ایران را تشکیل می‌دهد در حالیکه سه میلیون خودروی گازسوز در ایران بیشترین رقم در جهان است.

براساس گزارش سازمان بهداشت جهانی، هوای ایران یکی از آلوده ‌ترین‌ها در جهان (با 127میلی گرم در هر سانتی متر در سال 2010) دوازدهمین کشور آلوده جهان و چهار شهر ایران در بین 10 شهر آلوده جهان قرار دارند که این شرایط از سال 2010 وخیم تر شده است.

ایران سالانه حدود یک میلیارد و 600 میلیون بشکه سوخت معادل نفت مصرف می‌کند که از این مقدار سهم گاز طبیعی یک میلیارد و 132 میلیون بشکه معادل نفت است. تولید گاز طبیعی بازاریابی شده در ایران سالانه حدود 180 میلیارد متر مکعب است.

بیژن زنگنه وزیر نفت ایران می‌گوید 87 درصد جمعیت ایران از گاز طییعی برخوردارند. درحال حاضر بیش از 200 جایگاه سی ان جی در سراسر کشور فعال است و روزانه حدود 20 میلیون متر مکعب گاز را به سه میلیون خودروی گازسوز عرضه می‌کنند. زنگنه اخیرا اعلام کرد که گاز طبیعی سهم 70 درصدی در سبد انرژی کشور دارد.

براساس اعلام پایگاه اطلاعات خودروهای گازطبیعی ایران از نظر تعداد خودروهای گازسوز در جهان در رتبه اول قرار دارد. اما تعداد خودروهایی که در ایران همچنان از بنزین و گازوئیل استفاده می کنند همچنان قابل توجه است.

مرکز تحقیقات مجلس ایران در گزارشی که در ماه فوریه منتشر شد اعلام کرد که سه میلیون و 600 هزار خودروی دوگانه سوز و هشت میلیون و 570 هزار موتور سیکلت در کشور در حال تردد هستند.

تعداد کل خودروهای در حال تردد در ایران 15 میلیون و 800 هزار دستگاه است که از این رقم 800 هزار دستگاه از گازوئیلی هستند.

با توجه به جمعیت 80 میلیون نفری ایران، این رقم نسبتا پایین به نظر می‌رسند.

صرف نظر از تعداد موتورسیکلتها، ایران با آمار 213 خودرو برای هر 1000 نفر در رتبه شصت و هشتم جهان از حیث سرانه خودرو قرار دارد.

از سوی دیگر ایران مقدار قابل توجهی زغال سنگ مصرف می‌کند که سهم آن کمتر از یک درصد کل مصرف انرژی کشور است.

دلیل آلودگی هوا

قبل از بیان فاکتور اصلی آلودگی هوای ایران که بر اثر سوخت‌های فسیلی است، بگذارید مجددا نگاهی به آمار جایگاههای سی ان جی و خودروهای دوگانه سوز که قادر به استفاده همزمان از سی ان جی و بنزین هستند بیندازیم.

تردد سه میلیون و 600 هزار خودروی دوگانه سوز در کشور در شرایطی است که تنها 200 جایگاه سی ان جی برای آنها در نظر گرفته شده است. این نسبت بین جایگا‌ههای سی ان جی و خودروهای گازسوز باعث شده رانندگان این خودروها برای اجتناب از ایستادن در صفهای طولانی جایگاههای سی ان جی به بنزین روی بیاورند.

کاهش عرضه سی ان جی در زمستان گذشته به دلیل کمبود گاز باعث شد مصرف بنزین به شکل قابل توجهی افزایش پیدا کند. سال گذشته مصرف بنزین در کشور به روزانه حدود 70 میلیون لیتر رسید که نسبت به سال قبل 7 درصد افزایش نشان می‌داد.

ایران همچنین در سالهای 2009 تا 2014 پس از کاهش واردات بنزین به تولید بنزین غیراستاندارد در پتروشیمی‌ها روی آورد. قبل از سال 2009 ایران 40 درصد تقاضای بنزین خود را وارد می‌کرد اما به دلیل تحریمهای آمریکا روی صادرات بنزین به ایران، تولید بنزین در پتروشیمی‌ها آغاز شد.

فاکتور دیگر این است که بیشتر خودروها در ایران استاندارد نیستند و آلایندگی بالایی دارند.

حجت الله بهروز نایب رییس سازمان حمل ونقل ترافیک تهران در ماه ژانویه گفت: یک میلیون خودروی غیر استاندارد(25 درصد مجموع خودروها) در کنار 1.5 میلیون موتورسیکلت غیراستاندارد در تهران تردد می کنند.

اما اصلی ترین دلیل آلودگی هوای ایران تغذیه نیروگاه‌ها با نفت کوره و گازوئیل است.

زنگنه گفت: ایران سال گذشته به دلیل کمبود گاز طبیعی مجبور شده 27 میلیارد لیتر نفت کوره و گازوئیل سولفور بالا را در نیروگاهها مصرف کند.

علیرضا احمدی یزدی یکی از مسئولان شرکت توانیر در ماه آوریل گفت حدود 222 میلیون تن آلاینده در نتیجه مصرف سوخت‌های فسیلی در نیروگاه‌ها تولید شده است.

بر این اساس سوختهای فسیلی در مجموع عامل ایجاد 547 میلیون تن از آلاینده ها در ایران هستند و حدود 40 درصد آلودگی هوا در ایران به دلیل مصرف گازوئیل و نفت کوره در نیروگاهها است.

سهم سوختهای مایع در تغذیه نیروگاه‌های ایران سال گذشته 44 درصد بوده که یک افزایش قابل توجه را نشان می‌دهد.

گزارش سالانه شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران از سال 2003 تا 2012 نشان می دهد که سهم گاز طبیعی در تغذیه نیروگاهها در این مدت از 81 درصد به 61 درصد کاهش یافته در حالیکه مصرف گازوئیل از سه درصد به 12 درصد و مصرف نفت کوره از 16 به 26 درصد افزایش یافته است.