نشست واکاوی علمی چالش رابطه ایران و آمریکا

صدای ایران - روز شنبه 21 مهرماه نشستی با عنوان «واکاوی علمی چالش رابطه ایران و آمریکا» توسط انجمن علوم سیاسی ایران در تهران برگزار شد. در این نشست که در خانه اندیشمندان علوم انسانی برپا شد، دکتر مصطفی زهرانی، دکتر فرهاد عطایی، دکتر حامد موسوی، دکتر آرش رئیسی نژاد، دکتر قاسم افتخاری و دکتر حسین دهشیار به بیان نظرات خود در این موضوع پرداختند.
به گزارش پرشیا دایجست، مصطفی زهرانی مشاور وزیر امور خارجه ایران و استاد دانشکده روابط بین الملل وزارت خارجه با بیان اینکه به این موضوع می توان بر اساس دو روش نگاه کرد، گفت: اگر روش حل مسئله را در پیش بگیریم و سطح تحلیل را بازیگر عقلانی بدانیم باید گفت ترامپ به دنبال مهار ایران است و نه جنگ. لذا هدف او تغییر رفتار و نه تغییر رژیم ایران می باشد و ابزار آن هم فشار اقتصادی است. اما اگر سطح تحلیل را «گروه همفکر» بدانیم احتمالا میان ایران و امریکا جنگ رخ خواهد داد چرا که هدف، تغییر رژیم است و ابزار هم دیگر تحریم اقتصادی نیست، بلکه مقدمه برخورد نظامی خواهد بود.
وی با بیان اینکه احتمال اول (بازیگر عقلانی) بیشتر است، اظهار کرد: در این شرایط سیاست ایران باید منطقه گرایی جدید و سیاست همسایگی باشد و سیاست نگاه به شرق را نیز همچنان حفظ کند.
زهرانی افزود: اما در روش انتقادی اساسا دشمنی ذاتی میان ایران و امریکا نفی می شود چراکه این اعتقاد وجود دارد امریکا تهدید وجودی برای ایران نیست و حتی تهدیدات وجودی ایران را نیز رفع کرده است. (شوروی، صدام، طالبان) لذا با این نگاه اعتقاد این است که می توان مشکلات ایران و امریکا را حل کرد.
این استاد دانشگاه اظهار کرد: اینکه گفته می شود اسرائیل و لابی ها در امریکا مانع روابط ایران و امریکا شده اند اشتباه است، چرا که در این موضوع تصمیم گیری در داخل ایران بسیار مهم تر است؛ چنانکه حتی جنازه برجام را از داخل ایران به امریکا فرستادند و این ترامپ نبود که برجام را نابود کرد.
اما دکتر حامد موسوی عضو عیات علمی دانشگاه تهران با ارائه آمارها و نمودارهای مختلف به توضیح جایگاه و اهمیت پول و لابی در سیاست امریکا و تشدید تنش میان ایران و امریکا پرداخت. موسوی بر خلاف زهرانی معتقد بود اسرائیل در رابطه ایران و امریکا بسیار تاثیرگذار است و خود را در چشم سیاست گذاران امریکایی به عنوان خط مقدم مبارزه با تروریسم و ایران در منطقه معرفی می کند.
دکتر فرهاد عطایی دیگر عضو هیات علمی دانشگاه تهران به مرور تاریخی و بنیادی روابط ایران و امریکا پرداخت و چنین نتیجه گرفت که در شرایط کنونی مذاکره با ترامپ امکان پذیر نیست چون اولا در داخل ایران اجماعی در این باره وجود ندارد و دوم اینکه باید به این مسئله نگاه دراز مدت داشت و شخص ترامپ را در نظر نگرفت.
اما دکتر آرش رئیسی نژاد دانش آموخته روابط بین الملل دانشگاه فلوریدا بحث خود را بیشتر به ایران اختصاص داد و اظهار کرد: در ایران دو مشکل اساسی وجود دارد. اول عدم تبدیل نفوذ نظامی به دستاوردهای سیاسی و اقتصادی و دوم عدم شناخت زمان مناسب برای مقاومت و پایداری و این دو مشکل مربوط به 40 سال اخیر هم نیست. وی با بیان اینکه ما درک ناقص و نامنسجمی از ایران داریم اظهار کرد: سیاست خارجی ایران بر روی ایده ها استوار است نه فاکتورهای مانا و پایا و این اشتباه است.
رئیسی نژاد در ارائه پیشنهاد راهبردی برای رابطه ایران و امریکا گفت: باید به کم کردن تدریجی تنش به صورت دوگانه پرداخت و می توان گفتگوها را از موضوع یمن آغاز کرد. دوم اینکه باید به سکوت راهبردی پرداخت؛ چراکه نیازی به توهین به شخص ترامپ نیست.
اما دکتر حسین دهشیار عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبائی با بیان اینکه دو حزب اصلی امریکا، ایران را دشمن خود می دانند اما در نحوه برخورد با ایران متفاوت عمل می‌کنند، اظهار کرد: محافظه‌کاران معتقدند باید با ایران گازانبری برخورد کرد اما لیبرال‌ها معتقدند باید با ایران گام به گام و برش به برش جلو آمد.
وی ادامه داد: آمریکایی‌ها برای روبه‌رو شدن با ایران استراتژی رویارویی را انتخاب کردند. آنها در این استراتژی تلاش دارند که سیستم سیاسی حاکم در ایران در عین حفظ پوسته ساختاری، تهی از محتوا شود و نتواند آن چیزهایی که قول داده است محقق کند. یعنی قصد دارند اعتبار هنجاری سیستم را به چالش بکشند.
دهشیار خاطرنشان کرد: دو راه برای از بین بردن دشمنی وجود دارد. اول آنکه ملاحظات تاکتیکی را مدنظر قرار داد و دشمنی را مدیریت کنیم و دوم دگرگونی در سیاست با کشوری است که آن را دشمن می‌دانیم.
وی با بیان اینکه ما باید به ظرفیت های خودمان اعتماد کنیم اظهار کرد: ما باید پشتمان را به آمریکا کنیم و ظرفیت‌های داخلی خود را ببینیم. ما باید آمریکا را نادیده بگیریم و جز این راهی نداریم.