نقشه آمریکا برای نشست سازمان چیست؟

روزنامه واشنگتن پست به نقل از منابع آگاه نوشت، دولت آمریکا از طرح «نیکی هیلی» برای برگزاری نشستی به ریاست دونالد ترامپ در سازمان ملل در خصوص ایران دوری می کند زیرا از تبعات تشکیل چنین جلسه ای بیمناک است.

به گزارش صدای ایران از ایرنا، آمریکا در ماه جاری میلادی (سپتامبر) ریاست دوره ای شورای امنیت سازمان ملل را برعهده دارد. هیلی نماینده آمریکا در سازمان ملل چهارم سپتامبر (13 شهریور) در نیویورک به خبرنگاران گفته بود که طی این دوره جلسه ای به ریاست ترامپ برای بررسی فعالیت های منطقه ای و سایر موضوعات مرتبط با ایران تشکیل می شود.

اما تمرکز این جلسه بر ایران نگرانی فوری میان متحدان آمریکا را در پی داشت. آنها معتقد هستند که این جلسه اختلافات عمیق میان آمریکا، فرانسه و انگلیس بر سر توافق هسته ای با ایران را آشکار می کند. 

برخی مقام های آمریکایی نیز ابراز نگرانی کرده اند که یکی از بندهای منشور سازمان ملل این اجازه را به ایران می دهد تا در آن جلسه شرکت کند زیرا این کشور «طرف اختلافی تحت رسیدگی» است. این امر احتمال بروز بن بستی ناخوشایند و پرستیز میان ترامپ و نماینده ایران را بالا می برد.

ماده 32 از فصل پنجم منشور سازمان ملل حاکی است: هر عضو ملل متحد که عضو شورای امنیت نیست یا هر کشوری که در ملل متحد عضویت ندارد هرگاه طرف اختلافی باشد که در شورای امنیت تحت رسیدگی است دعوت خواهد شد که بدون حق رای در مذاکرات مربوط به اختلاف مزبور شرکت نماید. شورای امنیت شرایطی را که برای شرکت کشوری که عضو ملل متحد نیست عادلانه می‌داند وضع خواهد نمود.

«ریچارد گووان» پژوهشگر ارشد در «دانشگاه سازمان ملل» اظهار داشت: ترامپ خطر ریسک برخورد با پاریس و لندن در سازمان ملل بر سر ایران را ایجاد کرد. از این رو، برای «ترزا می» نخست وزیر انگلیس و «امانوئل مکرون» رئیس جمهوری فرانسه چاره ای نمی ماند جز اینکه در شورای امنیت از توافق هسته ای دفاع کنند.» 

وی افزود: تصور نمی کنم کسی علاقه داشته باشد که ببیند رئیس جمهوری با دفاع شدید می و مکرون از توافق با ایران روبرو شده است. ممکن است که او در چنین شرایطی عصبانی شده (مانند کاری که در رابطه با ناتو کرد) و با خروج از جلسه نزاعی دیپلماتیک ایجاد کند.

دیپلمات های آگاه که خواستند نامشان فاش نشود، به واشنگتن پست گفتند، ترامپ به جای آنکه ریاست جلسه ای درباره ایران را بر عهده بگیرد، نشستی برای بحث درباره عدم اشاعه هسته ای و حق حاکمیت را اداره خواهد کرد.

به نوشته واشنگتن پست، موضوع جلسه، فراگیر است و مشخصا از کشوری نام نبرده است. بنابراین نیازی نیست که از ایران برای حضور در جلسه دعوت به عمل آید. بدین ترتیب، احتمال ایجاد چنددستگی میان کشورهای غربی نیز کاهش پیدا می کند. 

مقام های کاخ سفید و نمایندگی آمریکا در سازمان از اظهارنظر در خصوص علت تفاوت موضوع جلسه مذکور با آن چیزی که پیشتر هیلی اعلام کرده بود، خودداری کردند.

هیلی پیشتر گفته بود که ایران موضوع راحتی برای بحث در شورای امنیت نخواهد بود. علاوه بر اعلام علنی هیلی، دیپلمات های آمریکایی اوایل ماه جاری میلادی به طور خصوصی به برخی کشورها گفته بودند که ترامپ در شورای امنیت ریاست جلسه ای را با تمرکز بر ایران برعهده خواهد داشت. 

سپس نمایندگی آمریکا در سازمان ملل هفتم دسامبر (16 شهریور) در بیانیه ای اعلام کرد که این جلسه بر «طیف گسترده تری از موضوعات» از جمله «اشاعه تسلیحات کشتار جمعی» و همچنین ایران متمرکز خواهد بود. از اواخر هفته گذشته مقام های آمریکایی به شرکای خارجی خود اطمینان دادند که ایران موضوع آن جلسه نخواهد بود.

علاوه بر متحدان آمریکا، روسیه نیز با برگزاری نشست شورای امنیت درباره یک کشور خاص مخالفت کرده بود. 

ترامپ سال گذشته برای اولین بار در مجمع عمومی سازمان ملل شرکت کرد و در آنجا «کیم جونگ اون» رهبر کره شمالی را «مرد موشکی» نامید و آن کشور را به «نابودی کامل» تهدید کرد. اظهارات ناپخته ترامپ موجب نگرانی کشورهایی شده است که امسال برای مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک آماده شده اند. 

انتظار می رود که بیش از 140 تن از سران و مقام های بلندپایه کشورها در مجمع عمومی سازمان ملل در ماه جاری سخنرانی کنند. احتمال دارد که دولت ترامپ در این مجمع موضع شدیدی علیه چین اتخاذ کند. آمریکا، چین را به رویکردهای غیرمنصفانه تجاری و استثمار کشورهای کوچک تر آسیایی متهم کرده است.

ترامپ در تازه ترین اقدام خود علیه پکن تعرفه 10 درصدی بر 200 میلیارد دلار از واردات کالاهای چینی وضع کرد. این تعرفه ها از روز 24 سپتامبر (دوم مهر ماه) اجرا خواهد شد.

کاخ سفید در بیانیه ای تهدید کرد که این تعرفه ها تا پایان سال جاری میلادی در حد 10 درصد خواهد بود و از اول ژانویه 2019 به 25 درصد افزایش خواهد یافت.

ترامپ گفت: اگر چین بخواهد علیه کشاورزان ما و سایر صنایع دست به اقدام تلافی جویانه بزند ما بلافاصله به دنبال اجرای مرحله سوم خواهیم بود که طی آن تعرفه های بیشتری بر حدود 267 میلیارد دلار از کالاهای چینی وضع خواهد شد.»

آمریکا و چین پیش از این نیز هر کدام 50 میلیارد دلار تعرفه بر کالاهای وارداتی یکدیگر اعمال کرده بودند. چین تهدید کرده است که به تعرفه های واشنگتن پاسخ خواهد داد.