چه کسی مقصر است، روحانی یا مردم؟

«محبوبیت من چیز مهمی نیست، مهم این است که خدمتگزار مردم باشیم.» مخلص کلام روحانی بود. دلیلی برای سکوت آگاهانه‌ای که این روزها در پیش گرفته است. دوشنبه شب بالاخره حسن روحانی در قاب تلویزیون حاضر شد. آخرین تصویر از او اردیبهشت گذشته و پس از خروج امریکا از برجام در صداوسیما به ثبت رسید؛ درست پس از ترک برجام از سوی ترامپ که روحانی بسته پیشنهادی دولت را با حضور جمعی از همراهانش قرائت کرد.

به گزارش صدای ایران از اعتماد، از آن زمان به بعد با وجود همه التهابات و تنش‌های اقتصادی و معیشتی، روحانی هر بار آمدنش به ساختمان شیشه‌ای جام‌جم را به تعویق انداخت که به گفته خودش به دلیل آماده شدن بسته ارزی بود تا بالاخره دوشنبه شب روبه‌روی مرتضی حیدری نشست و از همه ‌چیز گفت. از ارز تا امریکا؛ از مذاکره تا تحریم. کسی از حرف‌های روحانی به وجد نیامد. در حالی که آنچه روحانی برای ارایه آماده کرده ‌بود مطابق با مهم‌ترین اتفاقات و درگیری‌های روز و شب مردم بود؛ تحریم، ارز، امریکا و البته محبوبیت از دست رفته‌ و مغضوبیت در فضای مجازی. مردم اما توقعی دیگر داشتند. آنها احتمالا گفت‌وگویی صریح‌تر و بی‌پرده می‌خواستند و توقع داشتند دوشنبه شب کیفیت حرف‌هایی که از زبان روحانی می‌شنوند، متفاوت باشد. آنها می‌خواستند روحانی از دست‌های پشت پرده‌ای بگوید که امروز «ارز» را به «عرض» دولت تبدیل کرده، ناگفته‌هایی از رانت‌‌ و فساد گذشته و اینکه چرا در مقابل تغییر کابینه مقاومت می‌کند.

مردم چه می‌خواستند؟
گفتن اینکه «نوسانات مربوط به بازار ارز از فردا تاثیری بر رشد قیمت کالاهای اساسی نخواهد داشت.» یا «زمان تحریم دست ماست.» به نظر خیلی از تحلیلگران کلی‌گویی‌هایی بود مترادف اینکه همه ‌چیز در امن و امان است. اما سوال اینجاست که آیا در جریان گفت‌وگوی یک سویه دوشنبه شب حسن روحانی با مردم، روحانی مقصر بود یا کسانی که توقع دارند خروجی حضور رییس‌جمهوری در رسانه افشاگری باشد؟ زمانی که بالاخره ماجرای سوال از رییس‌جمهوری از سوی مجلس جدی شد، حسن روحانی در نامه‌ای خطاب به علی لاریجانی، رییس پارلمان نوشت: «برای جلوگیری از هر نوع اختلاف بین قوا و احترام به مجلس شورای اسلامی ان‌شاءالله در فرصت مقرر به مجلس خواهم آمد و به سوالات پاسخ خواهم داد.» و توضیح داد که «البته این امر می‌تواند فرصت خوبی باشد تا برخی از حقایق را برای مردم عزیز کشورم بازگو نمایم که آنها صاحب واقعی کشورند و مشروعیت من و شما نیز از آرای آنهاست.»

بلافاصله بعد از این نامه حسام‌الدین آشنا، مشاور رییس‌جمهوری که در خط و ربط و سیر گفته‌ها و سخنرانی‌های روحانی کم‌تاثیر نیست در توییتر نوشت، رییس‌جمهوری برای پاسخ به مردم و نه نمایندگان به مجلس می‌رود. این جملات نشان می‌داد که احتمالا روحانی حرف‌های ناگفته زیادی برای گفتن دارد و شاید بخشی از آن در گفت‌وگوی تلویزیونی او با مردم بیان شود و احتمالا در مجلس نیز ادامه یابد.

از آن سوی ماجرا هم که نگاه کنیم قطعا برای رییس‌جمهوری مستقر مقدور نیست که بسیاری از مناسبات را از روزنه رسانه‌ای حاکمیتی بیان کند و قابل درک است که برخی مصلحت‌اندیشی‌ها اجازه ندهد در صورت وجود اختلافات، از سوی رییس دولت عیان و بی‌پرده گفته ‌شود. چه آنکه یکشنبه سیاه مجلس در دوران محمود احمدی‌نژاد هنوز از حافظه تاریخی مردم و مسوولان پاک نشده که پیش از حضور روحانی در مجلس غلامعلی جعفرزاده یکی از نمایندگان مجلس در مورد آن هشدار می‌دهد و از روحانی می‌خواهد یک یکشنبه سیاه دیگر را رقم نزند.

بنابراین در گفت‌وگویی که توقعات مردم را برآورده نکرد؛ نه روحانی نه مردم مقصر نیستند. شفافیت از دست رفته در ساختار بروکراتیک، از دولت تا سایر نهادها میل مردم بر افشاگری را هر روز بیشتر می‌کند. مطالبه‌ای که شاید در صورت برآورده شدن در میزان اعتماد مردم به دولت و حاکمیت و احیای آن تاثیر بسزایی داشته ‌باشد.