علت اضطراب «جدایی» در کودکان

 اختلال اضطراب جدایی یک اختلال روحی - روانی بوده که 4 تا 5 درصد از کودکان ونوجوانان (در ایلات متحده امریکا) مبتلا به آن می باشند.

به گزارش صدای ایران از مجله دلگرام، اضطراب جدایی در حالت طبیعی بخشی از دوران رشد کودک می باشد اما در سن 4 سالگی اکثر کودکان توانایی دستیابی به حس استقلال خود را پیدا می کنند. اختلال اضطراب جدایی با عنوان اضطراب بیش از حد شناخته می شود که به علت جدایی موقت کودک از پدر و مادر خود یا کسی که از کودک مراقبت می کند بوجود می آید .

این اختلال در بین کودکان و نوجوانان 4 تا 18 سال دیده می شود اما عموما در 7 تا 9 سالگی عوارض این اختلال شروع می شود.
رشد نرمال در دوران کودکی :

اضطراب کودکان دراثر نزدیک شدن غریبه ها و یا جدایی از پدر و مادر یک مرحله ی طبیعی در دوران رشد کودک می باشد . زمانی که که کودک مراقب و محافظ خود (پدر و مادر یا پرستار) را شناسایی می کند نزدیک شدن هر فرد غریبه ی دیگری حس اضطراب را در کودک ایجاد می کند.

مطابق با تحقیقات آکادمی مطالعات ملزومات کودکان ایالات متحده امریکا اضطراب درقبال افراد غریبه در کودکان بین 8 ماهگی تا 2 سالگی طبیعی و رایج می باشد.

در حدود هفت ماهگی کودک متوجه می شود که با وجود این که مراقب اصلی اش (مادر یا پرستار) در حال حاضر حضور ندارد اما زنده بوده و باز می گردد چراکه تا قبل از 7 ماهگی نوزاد نبود مادر خود را حتی به مدت کوتاه به معنای مرگ و نیستی مادر تلقی کرده و دچار اضطراب شدید می شود و به همین جهت نوزاد نیاز دارد که وجود مادر یا پرستار را به صورت دائمی حس کند.
اگر کودک پس از هفت ماهگی معنای زنده ماندن با وجود غیبت کوتاه مدت مادر را یاد نگیرد منجر به ایجاد حس وابستگی شدید کودک و در نتیجه اضطراب در وی می شود. اضطراب جدایی معمولاً مابین 10 تا 18 ماهگی کودک شدید بوده و عموما تا 3 سالگی فرو می نشیند.

این اضطراب می تواند در زمان خواب نوزاد یا هنگامی که کودک را به سرپرست دیگری برای کوتاه مدت واگذار می کنند به صورت گریه یا مقاومت فیزیکی دیده شود.

عواملی که می تواند طول مدت و شدت این مرحله را تحت تاثیر قرار دهد شامل شخصیت کودک و روند عملکرد متقابل کودک و پدر و مادر درهنگام جدا شدن از هم و بازگشت مجدد به سوی یکدیگر (پدر و مادر با نوزاد) و همچنین شخصیت پدر و مادر می باشد. همچنین اضطراب پدر و مادر نیز به نوزادان منتقل می شود.

تشخیص اضطراب جدایی:

اگر کودکی نتواند پس از سن 4 سالگی بر اضطراب جدایی خود فایق آید این پدیده به اختلال اضطراب جدایی تبدیل می شود. برای تخصصی کردن این تشخیص اگر نشانه های زیر و برای مدت بیشتر از 1 ماه مشاهده شود مشکل اختلال اضطراب جدایی بوده و این معضل استرس و مشکلات زیادی به دنبال خواهد داشت:

1. اضطراب بیش از حد درباره ی از دست دادن فرد مورد علاقه
2. ترس و نگرانی بیش از حد از گم شدن یا دزدیده شدن
3. امتناع مکرر از رفتن به مدرسه یا هر جای دیگری که کودک را از فرد مورد علاقه اش دور کند.
4. ترس دائمی از خوابیدن به جز مواردی که تحت حمایت فیزیکی فرد مورد علاقه اش باشد.
5. کابوس های ماندگار در مورد گم شدن یا دوری از افراد مورد علاقه اش
6. شکایت ها و اعتراض های فیزیکی در حین جدا شدن
برخی از این نشانه ها ممکن است در برخی اختلالات روانی دیگر مانند اسکیزوفرنی و یا بیش فعالی هم دیده شود به همین جهت روانشناس متخصص باید اطلاعات لازم و کافی را از خانواده ی کودک گرفته و با در نظر گرفتن کلیه اطلاعات و علائم کودک در مورد نوع اختلال وی نظر دهد.

درمان اختلال اضطراب جدایی در همان دوران کودکی بسیار حائز اهمیت می باشد چراکه ماندگار شدن این مشکل در نوزاد منجر به ایجاد اختلالاتی مانند افسردگی و اضطراب و خشم و اختلال شخصیت در آینده فرد می شود.

درمان اختلال اضطراب جدایی:

مطالعه انجام شده در موسسه ملی سلامت روحی ایالات متحده امریکا نشان داده است که رفتار درمانی شناختی و داروهای ضد افسردگی (zoloft) و مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین هر دو درمان هایی موثر می باشند.

استفاده از هر دو روش درمان استاندارد طلایی در نظر گرفته می شود در حالی که یک روش درمان به تنهایی نیز می تواند تا حدی موثر باشد .