آیا ترامپ واقعا به دنبال جنگ با ایران است؟

رابین رایت در نیویورکر نوشت: کمی قبل از نیمه شب یک شنبه، پرزیدنت دونالد ترامپ در یک پیام توئیتری با حروف بزرگ به تهدید علیه ایران پرداخت: «  به رئیس‌جمهوری ایران: دیگر هرگز ایالات متحده را تهدید نکن یا مستوجب عواقبی خواهی شد که در طول تاریخ تا کنون کم‌تر کسی با آن روبه‌رو شده‌است. ما دیگر کشوری نیستیم که حرف‌های دیوانه‌وار تو در مورد خشونت و مرگ را تحمل کنیم. مراقب باش.»

  این پیام توئیتری انعکاسی از حملات فزاینده آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران است. دو ساعت قبل از آن، مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا در سخنرانی در کالیفرنیا دولت ایران را به مافیا تشبیه کرد.

توئیت پرزیدنت ترامپ تا حدی واکنش به اظهارات رئیس جمهور ایران در برابر هیئت دیپلماتیک خود بود. رئیس جمهور ایران گفت: « قدرت ایران بازدارنده است. ما با هیچ کشوری خواهان جنگ نیستیم. اما دشمنان باید بدانند که جنگ با ایران مادر همه جنگ ها و صلح با ایران مادر همه صلح هاست. ما هرگز مرعوب نشده ایم و تهدید را با تهدید پاسخ خواهیم داد.» وی به طرز کنایه آمیز همتای آمریکایی خود را خطاب قرار داد: « آقای ترامپ، ما مرد شرف و ضامن امنیت آبراه منطقه در طول تاریخ هستیم؛ با دم شیر بازی نکنید، پشیمان کننده است.»

پس از تصمیم پرزیدنت دونالد ترامپ در ماه می در خروج آمریکا از توافق هسته ای بین ایران و شش قدرت بزرگ جهانی و تحمیل مجدد تحریم های اقتصادی، فشار گسترده علیه تهران شروع شده است. تحریم های آمریکا در دو دور در ماه آگوست و نوامبر به اجرا در می ایند. در این مسیرتنها ایران نیست که فشار را احساس می کند بلکه هر شرکت خارجی – یا هر کشوری که به تجارت با ایران ادامه دهد با تحریم های آمریکا روبرو می شود. در این راستا بسیاری از شرکت های بزرگ اروپایی مانند توتال فرانسه، زیمنس آلمان و دانیلی ایتالیا همه خواستار توقف تجارت با ایران شدند. استراتژی کنونی دولت آمریکا فشار بر تهران است و هدف آن چیزی فراتر از اجبارسازی ایران برای مذاکره جدید در مورد برنامه هسته ای است. آن ها خواهان این هستند که ایران به حمایتش از جنبش های منطقه ای پایان دهد و آزمایش های موشکی را متوقف کند. حسن روحانی خواسته آمریکا برای مذاکره را رد کرد و گفت: « امروز، صحبت از گفتگو با آمریکا هیچ معنایی جز تسلیم ندارد.» ترامپ هم در روز دوشنبه در پاسخ به خبرنگاری که آیا وی در مورد تنش با ایران نگرانی دارد یا خیر؟ گفت: « نه اصلا»

مارک دووبیتز مدیر اجرایی بنیاد دفاع از دموکراسی – یک اتاق فکر محافظه کار – به من گفت: « ترامپ بر این عقیده است که اتخاذ مواضع تهاجمی می تواند ایران را از رفتار تهاجمی تر بازدارد.» وی افزود: « سخنرانی پمپئو برای تشدید شکاف بین دولت و جامعه ایران طراحی شده بود.»

تویئت ترامپ یادآور همان لحنی بود که وی برای هشدار به رهبر کره شمالی در آگوست 2017 استفاده کرد. « کره شمالی بهتر است که دیگر آمریکا را تهدید نکند. وگرنه آن ها با آتش و خشمی روبرو خواهند شد که جهان تاکنون مانند این را ندیده است.» ده ماه بعد ترامپ با همتای خود در کره شمالی در سنگاپور با یکدیگر دیدار کردند. وی در این دیدار کیم جونگ اون را « باهوش» ، « خنده دار»، « مذاکره کننده خوب» و رهبری که « عاشق مردمش» است معرفی کرد.

"کلینت واتس"، عضو ارشد موسسه تحقیقات سیاست خارجی به من گفت: « ترامپ از یک تکنیک ضرب و جرح عمومی مشابه علیه کره شمالی برای ایران استفاده کرده است. وی سعی دارد با جنجال و سرو صدا به دستاورد چشمگیری دست پیدا کند.» 

لفاظی های تهاجمی و خصمانه امریکا توخالی از آب درخواهد امد، بویژه اگر ایران به میز مذاکره با آمریکا برنگردد. در مقابل، واشنگتن چه خواهد کرد. وی افزود: « آمریکا به اندازه کافی از زمانی که به عراق حمله کرده با شکست روبرو شده است و یک دهه آمریکا در باتلاق قرار گرفته است. بسیج امکانات برای انجام حمله به ایران دشوارتر از لشکرکشی به افغانستان و عراقی است که در آن تغییر حکومت هیچ وقت به شکل درست شکل نگرفت.».

با این حال ، این اتفاقات حاکی از شکل گیری یک تقابل بزرگتر است. در روز دوشنبه، محسن رضایی فرمانده سابق سپاه پاسداران و کاندیدای سابق ریاست جمهوری در توئیتی گفت: «50 هزار سرباز آمریکایی امروز در تیرس سلاح های ایران قرار دارند.» منظور وی نیروهای آمریکایی هستند که در عراق و افغانستان در مرز مشترک با ایران و سوریه مستقر هستند. جایی که آمریکا و ایرانی در این مناقشه از نیروهای تابع خود حمایت می کنند. امیر حاتمی وزیر دفاع ایران هم با رونمایی خط تولید انبوه موشک هوای به هوای فکور به آمریکا هشدار داد و گفت: « آمریکایی ها زبانی جز زبان زور نمی فهمند.»

فعلا، تشدید تنش ها در چارچوب لفظ است. خطراینجاست که ممکن است این ماجرا به واقعیت بدل شود، مسئله ای که هیچیک از طرفین خواهان آن نیستند.