ترامپ ببر کاغذی است؟

پراکنده گویی «دونالد ترامپ» از تهدید به جنگ تا مذاکره با ایران در کنار سایر رفتارهای متناقض اش، سبب شده است که شماری از تحلیلگران او را یک ببر کاغذی پرحرف و سیاست های دولت آمریکا را در بلندمدت متزلزل و غیرقابل اعتماد بدانند.

به گزارش صدای ایران، ترامپ از جمله رئیسان جمهوری ایالات متحده است که به شدت رفتارهای متناقض از خود بروز می دهد. در طول بیش از یک سال و نیم تصدی وی در اتاقِ بیضیِ کاخ سفید نمونه های بسیاری از ناهماهنگی ها در رویکرد وی و تیم تصمیم گیر در واشنگتن به ویژه در حوزه سیاست خارجی دیده شده است. تغییر اظهارات در مورد دیدار ترامپ با رئیس جمهوری روسیه در هلسینکی یکی از نمونه های اخیر این رفتار ترامپ است. 

کمتر از دو روز پس از اظهارات تندش علیه ایران، رئیس جمهوری ایالات متحده در چرخشی آشکار از آمادگی کاخ سفید برای مذاکره با تهران سخن می گوید.

این عقب نشینی و تعدیل اظهارات مورد توجه رسانه ها قرار گرفته است.

روزنامه یو.اس ای تودی در گزارشی نوشت: یک روز و نیم پس از شمشیر کشیدن ترامپ برای ایران، وی در دیدار با گروهی از کهنه سربازان آمریکایی از آمادگی دولتش برای گفت وگو و امضای توافق هسته ای جدید با ایران سخن گفت.

ترامپ در این سخنرانی که در شهر کانزاس انجام شد، اظهار داشت: از توافق وحشتناک و یک طرفه هسته ای با ایران کنار کشیدم؛ ایران دیگر شبیه هیچ کشور دیگری نیست و به همین دلیل ایالات متحده آماده امضای یک توافق است.

سخنان روز سه شنبه درحالی از سوی ترامپ بیان شد که وی یکشنبه شب در پیام توئیتری خود به اظهارات رئیس جمهوری ایران پاسخ تندی داده بود و ضمن ابراز ناراحتی از تهدید ایران علیه آمریکا، مدعی واکنش تاریخی و غیرقابل تصور واشنگتن شد.

به نوشته ایرنا از روزنامه یو.اس ای تودی، پس از این اظهارات بود که محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران هم با استفاده از دستور نگارشی مشابه ترامپ به پیام وی این چنین پاسخ داد که «سخنان رئیس جمهوری آمریکا تاثیری بر ایرانیان نداشته است. ... ما هزاران سال است که هستیم و شاهد سقوط امپراطوری‌ ها بودیم از جمله امپراطوری خودمان که قدمتی بیشتر از طول عمر بعضی کشورها داشت؛ مراقب باشید».

سیاست ها و سخنان نامنسجم ترامپ
برخی رسانه های آمریکایی اعتقاد دارند سخنان و سیاست های ترامپ نامنسجم است و هیچ هدف خاص و منطقی را دنبال نمی کند. 

روزنامه واشنگتن پست در توصیه ای به افکار عمومی ایالات متحده، آورده است: نباید سخنان بی منطق و تند ترامپ در مورد ایران را جدی گرفت. 

این روزنامه که از منتقدان خط مشی های رئیس جمهوری آمریکا به شمار می رود بر این اعتقاد است که سخنان تهدیدآمیز چند روز قبل رئیس جمهوری آمریکا علیه تهران برای انحراف افکارعمومی و کاستن از فشار سیاسی بر وی به دلیل حاشیه های دیدار با «ولادیمیر پوتین» در هلسینکی صورت گرفت. 

به نوشته این روزنامه آمریکایی «ممکن است برخی تحلیلگران از این بابت نگران باشند که اظهارات ترامپ به درگیری های بیشتر در خاورمیانه منجر شود اما مهم و مشهود آن است که ایالات متحده سیاست مشخصی را در قبال ایران ندارد تا بخواهد در مورد آن صحبت کند».

«دیوید میلر» از کارشناسان آمریکایی که در گذشته در مذاکرات خاورمیانه هم مشارکت داشت به نقل از «جورج شولتز» وزیر امور خارجه سابق آمریکا آورده است: وقتی که یک مقام ارشد خط مشی مشخصی را ندارد تمایل به سخنرانی اش بیشتر می شود و در مورد ترامپ این علاقه به صورت توئیت خود را نشان می دهد. 

به نظر این مقام پیشین،«ایالات متحده ای که در این شرایط نمی تواند نظام ایران را تغییر دهد؛ با ایران مذاکره نمی کند و نمی تواند برای ایران در سوریه چالش ایجاد کند، حالا می خواهد در فرایندی نامعلوم بار دیگر تحریم ها را برقرار نماید». 

«دنیس راس» مقام پیشین وزارت امور خارجه آمریکا و تحلیلگر ارشد مسائل خاورمیانه نیز تاکید دارد: دولت آمریکا هیچ راهبرد واقعی در مورد ایران و منطقه ندارد و تنها پایه های سیاست خارجی خود را بر تحریم ها استوار کرده است.

به نوشته واشنگتن پست، تحلیلگران آمریکایی اعتقاد دارند 18 ماه ریاست جمهوری پر هرج و مرج ترامپ برای ایران این درس را داشت که «ترامپ یک ببر کاغذی پرحرف است». 

در این شرایط صحبت کردن از یک توافق جدید از سوی ایران موضوعی غیر قابل پذیرش است. تهران تاکید دارد به دنبال اجرای توافقی است که در سال 2015 میان ایران، ایالات متحده و متحدانش امضا شد. اما ترامپ با خروج از توافقی که باراک اوباما امضا کرده بود شرایط را به طور کلی تغییر داد. 

به نوشته یو.اس.ای.تودی، تنش اخیر لفظی با ایران در حالی مطرح شد که در ایالات متحده مباحث گوناگونی در زمینه دفاع ملی، سیاست های تجاری و تعرفه ای، خط مشی ها در قبال کره شمالی و حمله دولت به رسانه ها مطرح است. ضمن اینکه ترامپ به دموکرات ها در زمینه قوانین مهاجرتی حمله می کند و همزمان از تمایل شدید خود برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری سال 2020 هم سخن می گوید. 

به اعتقاد تحلیلگران عرصه دیپلماسی، برای درک بهتر سیاست ها باید دید سخن از طرف چه کسی، در چه زمان و مکانی و برای چه مخاطبانی بیان می شود. 

پس از ردوبدل شدن تهدید جنگ میان مقام های جمهوری اسلامی ایران و آمریکا در چند روز گذشته، این نشانه ای مهم است که ترامپ در جمع کهنه سربازان و مجروحان جنگ های خارجی ایالات متحده به جای سخن گفتن از جنگ، در مورد تمایل کاخ سفید برای گفت وگو با ایران سخنانی را ابراز کرد. 

اگرچه این سخنان رئیس جمهوری ایالات متحده می تواند نوعی عقب نشینی تفسیر شود اما نمی توان چندان آن را باور داشت زیرا وزیر امور خارجه این کشور یک روز قبل از آن در دیدار با ایرانیان آمریکا به صورت آشکار از برنامه های کاخ سفید در زمینه براندازی نظام ایران سخن گفت. 

هیچ عقل سلیمی نمی تواند قبول کند رئیس جمهوری که یک بار توافق بین المللی هسته ای تایید شده در شورای امنیت سازمان ملل متحد را نقض کرده و وزیران وی هم با اتهام زدن به ایران از تغییر نظام آن سخن می گویند، برای امضای توافق تازه قابل اعتماد باشد. به طور قطع، دولتی که برای اهداف خود یک راهبرد مشخص ندارد نمی تواند سیاست بلندمدت و منسجمی را به اجرا در آورد.