رضایت چین و روسیه از تحریم نفتی ایران؟
اویل پرایس نوشت: پس از خروج آمریکا از برجام، واشتگتن درصدد برآمد تا به متحدانش فشار وارد کند تا ۴ نوامبر به واردات نفت از ایران پایان دهند. در یک نشست توجیهی در ۲۶ ژوئن، یکی از مقامات ارشد وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد که آمریکا هیچ گونه معافیتی ارائه نمیکند و اکنون آنها در حال تنظیم یک جدول زمانی هستند. این اظهارات یک احساس اضطراری ایجاد کرد و منجر شد که قیمت نفت به بیش از ۳.۵ درصد افزایش پیدا کند. در این راستا بیژن زنگنه وزیر نفت ایران در مصاحبه با سی ان ان. اقدامات پرزیدنت ترامپ را عامل اصلی افزایش قیمت نفت دانست.
در ادامه این گزارش آمده است: در نهایت افزایش قیمت نفت میتواند به نفع کشورهای عربستان، روسیه و عراق باشد، به طور خاص کشورهایی که میتوانند اصلیترین گزینه برای جایگزینی نفت ایران باشند. ایران یکی از سه کشور بزرگ تولید کننده نفت اوپک است. این کشور در سال ۲۰۱۸ در روز ۲.۷ میلیون بشکه نفت خام صادر کرده است. اما چین، هند، کره جنوبی، ژاپن و ترکیه به عنوان واردکنندگان اصلی نفت ایران به ترتیب ۲۷، ۱۶، ۱۰، ۷، ۱۰ درصد نفت خام از ایران وارد کرده اند. با توجه به کاهش ۱.۵ میلیون بشکه صادرات نفت ایران در طی سالهای ۲۰۱۳-۲۰۱۵ م.، در صورت شکل گیری تحریمهای جدید؛ میزان صادرات نفت ایران میتواند ۲۰۰ هزار تا یک میلیون بشکه در روز کاهش پیدا کند.
کاهش تولید نفت ایران باعث خواهد شد که کشورهای منطقه به دنبال تامین کنندگان دیگر برای پر کردن این خلا باشند. برای نمونه ممانعت از خرید نفت ایران باعث گرایش ترکیه به سمت روسیه خواهد شد. در سال ۲۰۱۷ م، ترکیه ۲۴.۹ میلیون تن نفت خام (تقریبا ۵۰ درصد) از ایران و بقیه آن را از کشور عراق، روسیه، کویت و عربستان وارد کرده است. عراق و عرضه کنندگان بالقوه دیگر میتوانند نفت ایران را جایگزین کنند. اگر ترکیه به محدودیتهای خواسته شده آمریکا تن دهد؛ روسیه در نهایت بیش از ۶۰ درصد نفت خام ترکیه را عرضه میکند و علاه بر این اکثریت گاز طبیعی این کشور را تامین خواهد کرد. هنگامی که ما این مسئله را با نقش روسیه در ساخت پروژه نیروگاه هستهای آکویا توسط روس اتم را هم اضافه کنیم این میتواند باعث وابستگی ترکیه به روسیه شود. با توجه به این شرایط، نهاد زیبکچی، وزیر اقتصاد ترکیه گفت: «تصمیمات اتخاذ شده از سوی آمریکا برای ما الزام آور نیست. البته ما از سازمان ملل و تصمیمات آن تبعیت خواهیم کرد. ما تنها از منافع ملی خود پیروی میکنیم.»
پیروز دیگر تحریمهای آمریکا عربستان سعودی خواهد بود. (کاهش شدید فروش نفت ایران برای نمونه بیشتر از یک میلیون بشکه) به احتمال زیاد تولید نفت عربستان را افزایش خواهد داد. برای این بخش، کره جنوبی اعلام کرده که آنها تا پایان جولای به واردات نفت خام از ایران پایان خواهند داد و تمام حمل و نقل را متوقف میکنند. بر اساس گزارش بلومبرگ، ایران چارهای جز اقناع چین بزرگترین مشتری برای خرید بیشتر نفت ندارد و این امر میتواند منجر به یک رابطه نامتعادل بین دو کشور شود و ایران را به چین وابسته کند. این رابطه نابرابر میتواند برای چین مثبت باشد، زیرا که ممکن است آن را به عنوان بزرگترین خریدار نفت خام ایران تبدیل کند و در اقتصاد ایران به اهرم نفوذ قدرتمندی دست یابد.