علت مقاومت روحانی در مقابل تغییرات چیست؟
سیاست یک و بام دو هوای دولت در مورد عملکرد کابینه ادامه دارد و باید دید که ثمره مقاومت در برابر مطالبه ترمیم کابینه برای روحانی چیست؟
سیاست یک و بام دو هوای دولت در مورد عملکرد کابینه ادامه دارد و باید دید که ثمره مقاومت در برابر مطالبه ترمیم کابینه برای روحانی چیست؟ تفکیک وزارتخانه‌ها و فرستادن نیروهای جوان که خود موضوع قابل بحث دیگری است، به کجا می‌رسد و موجب بالا رفتن معدل عملکرد کابینه می‌شود؟ اطلاع از پاسخ این پرسش‌ها هم به صبر نیاز دارد و هم به قول آقای واعظی به اطلاعات پشت پرده که عجالتا در دسترس کسی قرار ندارد.
به گزارش صدای ایران از روزنامه اعتماد، «از نمایندگان مجلس، فعالان سیاسی و مردم اصرار و از روحانی انکار. نه انتقادات موجود به عملکرد کابینه در حوزه‌های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و... آقای رییس‌جمهور را قانع کرده تا دست به تغییر بزند و نه پافشاری روحانی در ادامه مسیر با کابینه فعلی نمایندگان مجلس را متقاعد کرده که دست از نامه‌نگاری‌ها با این مضمون بردارند. وکلای مجلس که پیش‌تر با شعار دادن و هیاهو به پا کردن در صحن علنی خواستار برکناری ولی‌الله سیف، رییس کل بانک مرکزی شده بودند و یک بار هم برای بیان این خواسته ١٦٠ امضا جمع کرده بودند، بار دیگر دست به قلم شده‌اند. این بار اما موضوع فقط عزل سیف نیست و خواستار انجام تغییراتی در ترکیب کابینه هستند. ابوالفضل ابوترابی، عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس دیروز خبر داد که نامه‌ای با ٥٠ امضا به آدرس دفتر رییس‌جمهور فرستاده و بدون این که از وزیر خاصی اسم ببرند از روحانی خواسته‌اند تا کابینه دوازدهم را ترمیم کند. او با بیان این که «هیات وزیران انتظارات مردم را برآورده نمی‌کنند و در بخش اقتصادی ناکارآمد هستند» در مورد علت نگارش این نامه گفت: «هیات وزیران باید ترمیم شود و وزرای ناکارآمد کنار گذاشته شوند. انتظارات مردم بحق است؛ چرا که تورم، گرانی، رکود مسکن، مشکلات معیشتی و وضعیت بحرانی ارز شرایط را برای آنها بسیار سخت کرده است. هیات وزیران باید جوان‌تر شود، وزرای تنبل کنار گذاشته شوند و قدرت ریسک‌پذیری در بین وزرا با توجه به میانگین سنی آنها بالا برود، در مجموع ترمیم هیات وزیران در شرایط فعلی امری ضروری است.»
دخالت یا دلسوزی؟
نامه اخیر نمایندگان مجلس به روحانی و درخواست‌شان مبنی بر ایجاد تغییر در کابینه را از دو منظر می‌توان نگریست. نخست این که آیا تعیین تکلیف برای شخص اول اجرایی مملکت در حوزه اختیارات نمایندگان مجلس است؟ پاسخ به این سوال قطعا خیر است و حتی نامه آقایان را می‌توان نوعی از دخالت قوه مقننه در امور قوه مجریه به حساب آورد. روشن است که نمایندگان مجلس در راستای انجام وظایف نظارتی خود ابزار مشخصی همچون تذکر، طرح سوال و حتی استیضاح دارند و برای اعتراض به آن چه ناکارآمدی دولت در بخش اقتصادی یا... می‌خوانند باید در همین چارچوب عمل کنند. به این ترتیب رییس‌جمهور وظیفه‌ای برای پاسخگویی به این نامه ندارد و می‌تواند همانطور که از کنار نامه اول یا جلسه جنجالی علیه سیف گذشت این نامه را نیز با بی‌اعتنایی کنار گذارد. نامه مورد بحث را اما از زاویه دیگری نیز می‌توان بررسی کرد. در یک نگاه خوشبینانه نمایندگان مجلس خواسته‌اند به جای آن که در قامت وکلای ملت با سوال و استیضاح یا هر روز فراخواندن یک وزیر، مسیر دولت را ناهموار کنند در مقام فعالان سیاسی با بهره‌گیری از یکی از معمول‌ترین ابزارهای فعالیت مدنی صدای خود را به گوش رییس‌جمهور برسانند. از این زوایه که موضوع را بنگریم اقدام‌شان قابل تقدیر است و حتی این سوال را پیش می‌کشد که چرا رییس‌جمهور در مقابل این مطالبه مقاومت می‌کند؟
حرف دل همه
موضوع قابل توجه دیگر این است که اشتراک نظر بسیاری از فعالان سیاسی اصلاح‌طلب با نویسندگان این نامه است. در ماه‌های اخیر و با سخت‌تر شدن شرایط، خاصه در حوزه اقتصاد شاهد بوده‌ایم که بسیاری از سیاسیون نیز به طرق مختلف همین پیشنهاد را به روحانی داده‌اند. به عنوان مثال موسوی لاری، نایب‌رییس شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان گفته بود: «خیرخواهان آقای روحانی در زمان چینش کابینه و انتخاب استانداران تذکر دادند ولی او توجه نکرد... اشکالی ندارد رییس‌جمهور در مسیر کار به این نتیجه برسد که یک تغییر ذائقه دهد و یک نوسازی در بدنه مدیریت اجرایی ایجاد کند تا کارها با شتاب بیشتری پیش برود و دولت سرحال‌تر و فعال‌تر شود.»
حسین مرعشی از حزب کارگزاران سازندگی نیز پیش‌تر گفته بود: «مردم از هر تغییری که توسط رییس‌جمهور انجام شود، استقبال می‌کنند. دست رییس‌جمهور برای تغییر کابینه باز است. » علاوه بر او عبدالله ناصری، عضو بنیاد باران نیز حدود دو هفته قبل در گفت‌وگویی تاکید کرده بود: «کابینه دوازدهم نیاز به یک جراحی بزرگ دارد تا امید و نشاط اجتماعی را به وجود بیاورد.»
محمد کاظمی، عضو کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس اخیرا با تاکید بر اینکه مجلس از تغییر کابینه استقبال می‌کند، گفته بود: «باید ببینیم فضا به چه سویی پیش می‌رود ولی در این شرایط خاص و حساس که در فضای بین‌المللی هم درگیر مسائلی هستیم، تغییر کابینه را به صلاح نمی‌دانیم.»
او همچنین گفت: «هر کس در پست دولتی و در هر رده مدیریتی که قرار دارد، باید بداند طبق قانون و وظیفه شرعی، دارای توانمندی و قدرت بالاست و باید به وظیفه خود عمل کند و اگر نمی‌تواند و از اخم این و آن می‌ترسد و هراس دارد، باید کنار برود؛ چرا که واجب نیست، صندلی‌ای که اشغال کرده تا پایان ۴ سال به آن بچسبد.»
همین گفته کاظمی دلیل نامه‌نگاری نمایندگان را مشخص می‌کند. آنها از تغییر استقبال می‌کنند اما از تغییری که از سوی دولتی‌ها صورت بگیرد. آنها نمی‌خواهند در شرایط حساس کنونی برای انجام تغییرات به دولت فشار بیاورند.
یک بام و دو هوای روحانی
تا این جای کار همه مایل به تغییر کابینه هستند اما رویکرد دوگانه حسن روحانی، رییس‌جمهور در این خصوص مساله را قدری مبهم می‌کند. واضح است که آقای روحانی از عملکرد تیم خود راضی نیست؛ چرا که اگر بود آنها را به دو گروه «ناامید» و «امیدوار» تقسیم‌بندی نمی‌کرد. اگر کابینه فعلی توانسته بود رییس خود را راضی کند از آنان که «با یک اخم یا یک نامه می‌ترسند»، گلایه نمی‌کرد. او می‌خواست پاشنه ورکشیده‌ها را دور هم جمع کند اما خروجی کار نشان می‌دهد که موفق نشده است. خودش هم خوب می‌داند که موفق نبوده و قصد ایجاد تغییرات دارد اما نه آن تغییراتی که مورد نظر سیاسیون و نمایندگان مجلس است. روحانی هنوز هم در مقابل تغییر وزرا مقاومت می‌کند و در عوض تصمیم دارد از اصلاح ساختار دولت آغاز کند. فوریت طرح اصلاح ساختار دولت در مجلس مورد پذیرش قرار نگرفت اما سیدمحمود واعظی، رییس دفتر رییس‌جمهور هفته گذشته در حاشیه جلسه هیات دولت خبر داد و ابراز امیدواری کرد که با تشکیل وزارتخانه‌های بازرگانی، مسکن، صنعت، راه و سازمان جوانان که مستقل می‌شود تحولی به وجود آورند. سیاست یک و بام دو هوای دولت در مورد عملکرد کابینه ادامه دارد و باید دید که ثمره مقاومت در برابر مطالبه ترمیم کابینه برای روحانی چیست؟ تفکیک وزارتخانه‌ها و فرستادن نیروهای جوان که خود موضوع قابل بحث دیگری است، به کجا می‌رسد و موجب بالا رفتن معدل عملکرد کابینه می‌شود؟ اطلاع از پاسخ این پرسش‌ها هم به صبر نیاز دارد و هم به قول آقای واعظی به اطلاعات پشت پرده که عجالتا در دسترس کسی قرار ندارد.»
به گزارش صدای ایران از روزنامه اعتماد، «از نمایندگان مجلس، فعالان سیاسی و مردم اصرار و از روحانی انکار. نه انتقادات موجود به عملکرد کابینه در حوزه‌های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و... آقای رییس‌جمهور را قانع کرده تا دست به تغییر بزند و نه پافشاری روحانی در ادامه مسیر با کابینه فعلی نمایندگان مجلس را متقاعد کرده که دست از نامه‌نگاری‌ها با این مضمون بردارند. وکلای مجلس که پیش‌تر با شعار دادن و هیاهو به پا کردن در صحن علنی خواستار برکناری ولی‌الله سیف، رییس کل بانک مرکزی شده بودند و یک بار هم برای بیان این خواسته ١٦٠ امضا جمع کرده بودند، بار دیگر دست به قلم شده‌اند. این بار اما موضوع فقط عزل سیف نیست و خواستار انجام تغییراتی در ترکیب کابینه هستند. ابوالفضل ابوترابی، عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس دیروز خبر داد که نامه‌ای با ٥٠ امضا به آدرس دفتر رییس‌جمهور فرستاده و بدون این که از وزیر خاصی اسم ببرند از روحانی خواسته‌اند تا کابینه دوازدهم را ترمیم کند. او با بیان این که «هیات وزیران انتظارات مردم را برآورده نمی‌کنند و در بخش اقتصادی ناکارآمد هستند» در مورد علت نگارش این نامه گفت: «هیات وزیران باید ترمیم شود و وزرای ناکارآمد کنار گذاشته شوند. انتظارات مردم بحق است؛ چرا که تورم، گرانی، رکود مسکن، مشکلات معیشتی و وضعیت بحرانی ارز شرایط را برای آنها بسیار سخت کرده است. هیات وزیران باید جوان‌تر شود، وزرای تنبل کنار گذاشته شوند و قدرت ریسک‌پذیری در بین وزرا با توجه به میانگین سنی آنها بالا برود، در مجموع ترمیم هیات وزیران در شرایط فعلی امری ضروری است.»
دخالت یا دلسوزی؟
نامه اخیر نمایندگان مجلس به روحانی و درخواست‌شان مبنی بر ایجاد تغییر در کابینه را از دو منظر می‌توان نگریست. نخست این که آیا تعیین تکلیف برای شخص اول اجرایی مملکت در حوزه اختیارات نمایندگان مجلس است؟ پاسخ به این سوال قطعا خیر است و حتی نامه آقایان را می‌توان نوعی از دخالت قوه مقننه در امور قوه مجریه به حساب آورد. روشن است که نمایندگان مجلس در راستای انجام وظایف نظارتی خود ابزار مشخصی همچون تذکر، طرح سوال و حتی استیضاح دارند و برای اعتراض به آن چه ناکارآمدی دولت در بخش اقتصادی یا... می‌خوانند باید در همین چارچوب عمل کنند. به این ترتیب رییس‌جمهور وظیفه‌ای برای پاسخگویی به این نامه ندارد و می‌تواند همانطور که از کنار نامه اول یا جلسه جنجالی علیه سیف گذشت این نامه را نیز با بی‌اعتنایی کنار گذارد. نامه مورد بحث را اما از زاویه دیگری نیز می‌توان بررسی کرد. در یک نگاه خوشبینانه نمایندگان مجلس خواسته‌اند به جای آن که در قامت وکلای ملت با سوال و استیضاح یا هر روز فراخواندن یک وزیر، مسیر دولت را ناهموار کنند در مقام فعالان سیاسی با بهره‌گیری از یکی از معمول‌ترین ابزارهای فعالیت مدنی صدای خود را به گوش رییس‌جمهور برسانند. از این زوایه که موضوع را بنگریم اقدام‌شان قابل تقدیر است و حتی این سوال را پیش می‌کشد که چرا رییس‌جمهور در مقابل این مطالبه مقاومت می‌کند؟
حرف دل همه
موضوع قابل توجه دیگر این است که اشتراک نظر بسیاری از فعالان سیاسی اصلاح‌طلب با نویسندگان این نامه است. در ماه‌های اخیر و با سخت‌تر شدن شرایط، خاصه در حوزه اقتصاد شاهد بوده‌ایم که بسیاری از سیاسیون نیز به طرق مختلف همین پیشنهاد را به روحانی داده‌اند. به عنوان مثال موسوی لاری، نایب‌رییس شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان گفته بود: «خیرخواهان آقای روحانی در زمان چینش کابینه و انتخاب استانداران تذکر دادند ولی او توجه نکرد... اشکالی ندارد رییس‌جمهور در مسیر کار به این نتیجه برسد که یک تغییر ذائقه دهد و یک نوسازی در بدنه مدیریت اجرایی ایجاد کند تا کارها با شتاب بیشتری پیش برود و دولت سرحال‌تر و فعال‌تر شود.»
حسین مرعشی از حزب کارگزاران سازندگی نیز پیش‌تر گفته بود: «مردم از هر تغییری که توسط رییس‌جمهور انجام شود، استقبال می‌کنند. دست رییس‌جمهور برای تغییر کابینه باز است. » علاوه بر او عبدالله ناصری، عضو بنیاد باران نیز حدود دو هفته قبل در گفت‌وگویی تاکید کرده بود: «کابینه دوازدهم نیاز به یک جراحی بزرگ دارد تا امید و نشاط اجتماعی را به وجود بیاورد.»
محمد کاظمی، عضو کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس اخیرا با تاکید بر اینکه مجلس از تغییر کابینه استقبال می‌کند، گفته بود: «باید ببینیم فضا به چه سویی پیش می‌رود ولی در این شرایط خاص و حساس که در فضای بین‌المللی هم درگیر مسائلی هستیم، تغییر کابینه را به صلاح نمی‌دانیم.»
او همچنین گفت: «هر کس در پست دولتی و در هر رده مدیریتی که قرار دارد، باید بداند طبق قانون و وظیفه شرعی، دارای توانمندی و قدرت بالاست و باید به وظیفه خود عمل کند و اگر نمی‌تواند و از اخم این و آن می‌ترسد و هراس دارد، باید کنار برود؛ چرا که واجب نیست، صندلی‌ای که اشغال کرده تا پایان ۴ سال به آن بچسبد.»
همین گفته کاظمی دلیل نامه‌نگاری نمایندگان را مشخص می‌کند. آنها از تغییر استقبال می‌کنند اما از تغییری که از سوی دولتی‌ها صورت بگیرد. آنها نمی‌خواهند در شرایط حساس کنونی برای انجام تغییرات به دولت فشار بیاورند.
یک بام و دو هوای روحانی
تا این جای کار همه مایل به تغییر کابینه هستند اما رویکرد دوگانه حسن روحانی، رییس‌جمهور در این خصوص مساله را قدری مبهم می‌کند. واضح است که آقای روحانی از عملکرد تیم خود راضی نیست؛ چرا که اگر بود آنها را به دو گروه «ناامید» و «امیدوار» تقسیم‌بندی نمی‌کرد. اگر کابینه فعلی توانسته بود رییس خود را راضی کند از آنان که «با یک اخم یا یک نامه می‌ترسند»، گلایه نمی‌کرد. او می‌خواست پاشنه ورکشیده‌ها را دور هم جمع کند اما خروجی کار نشان می‌دهد که موفق نشده است. خودش هم خوب می‌داند که موفق نبوده و قصد ایجاد تغییرات دارد اما نه آن تغییراتی که مورد نظر سیاسیون و نمایندگان مجلس است. روحانی هنوز هم در مقابل تغییر وزرا مقاومت می‌کند و در عوض تصمیم دارد از اصلاح ساختار دولت آغاز کند. فوریت طرح اصلاح ساختار دولت در مجلس مورد پذیرش قرار نگرفت اما سیدمحمود واعظی، رییس دفتر رییس‌جمهور هفته گذشته در حاشیه جلسه هیات دولت خبر داد و ابراز امیدواری کرد که با تشکیل وزارتخانه‌های بازرگانی، مسکن، صنعت، راه و سازمان جوانان که مستقل می‌شود تحولی به وجود آورند. سیاست یک و بام دو هوای دولت در مورد عملکرد کابینه ادامه دارد و باید دید که ثمره مقاومت در برابر مطالبه ترمیم کابینه برای روحانی چیست؟ تفکیک وزارتخانه‌ها و فرستادن نیروهای جوان که خود موضوع قابل بحث دیگری است، به کجا می‌رسد و موجب بالا رفتن معدل عملکرد کابینه می‌شود؟ اطلاع از پاسخ این پرسش‌ها هم به صبر نیاز دارد و هم به قول آقای واعظی به اطلاعات پشت پرده که عجالتا در دسترس کسی قرار ندارد.»
خبرهای مرتبط
گزارش خطا
آخرین اخبار