توسعه بانکداری الکترونیک از اولویت‌های بانک قرض الحسنه مهر ايران

مدیرعامل بانک قرض الحسنه مهر ایران با اشاره به رشد ۸۳ درصدی منابع این بانک و افزايش ميزان تسهيلات پرداخت شده در سال گذشته، از اقدامات بانک مرکزي در زمينه كاهش نرخ سود بانكي دفاع كرد و گفت: توسعه بانكداري الكترونيك از اولويت‌هاي مجموعه بانك قرض‌الحسنه مهر ايران در سال جاري است.

به گزارش صدای ایران دکتر مرتضی اکبری مدير عامل بانک در گفتگو با خبرنگار اقتصاد آنلاين به سؤالات مطرح شده پاسخ داد.
 
*عملکرد بانک در سال گذشته چگونه بوده و میزان منابع و پرداخت تسهیلات چه میزان رشد داشته است؟

خوشبختانه مفروضاتی که در ابتدای سال گذشته در نظر گرفته بودیم تقریباً به طور کامل محقق شد و شاهد رشد ۸۳ درصدي منابع از محل رشد منابع مردمي بوديم به عبارت ديگر منبعي جز جذب سپرده براي تأمين منابع نداريم، با اين حساب مانده منابع بانک از حدود شش هزار ميليارد تومان به رقمي بالغ بر ۱۱ هزار ميليارد تومان رسيد. در بخش تسهيلات نيز به حدود ۷۵۲ هزار نفر تسهيلات اعطا شده که در مجموع رقمي بالغ بر ۸۲ هزار ميليارد ريال شده است اين در حالي است كه ميزان تسهيلات پرداخت شده در سال ۹۵، ۴ هزار و ۲۰۰ ميليارد تومان بود بنابراين ميزان تسهيلات پرداخت شده تقريباً دو برابر شده كه بخشي از آن از محل وصول تسهيلات پيشين پرداخت شده است و با توجه به ميزان تسهيلات پرداخت شده مي‌توان گفت كه امسال يكي از سال‌هاي موفق بانك بوده است.

*به پرداخت بخشی از تسهیلات از محل وصول تسهیلات پیشين اشاره کرديد، در زمينه وصول مطالبات وضعيت بانک به چه صورت است با توجه به اينکه چندين سال است که نظام بانكي ما با مشكل وصول مطالبات معوق در گير است.

به رغم این که گردش منابع در سیستم بانکی محدود شده و اقتصاد کشور با رکود درگیر است، در ابتداي سال ۹۶ معوقات ما ۱.۲ درصد بود اما در پايان سال به زير يك درصد يعني حدود ۰.۹ درصد رسيد به عبارت ديگر مي‌توان گفت ۹۹ درصد تسهيلات در زمان خودش به سيستم باز مي‌گردد و در نتيجه توان پرداخت تسهيلات در بانك مهر ايران بالا است.

*چه اقدامات و برنامه‌های جدیدی در سال گذشته در بانک مهر ایران انجام شده و چه ميزان اين برنامه‌ها مؤثر بود؟

کار بزرگی که در سال گذشته آغاز کردیم بحث بانکداری الكترونیك بود، تعداد كساني كه از موبايل بانك ما استفاده مي‌كردند محدود بود اما با اقداماتي كه همكاران ما انجام دادند اين رقم از ۸ به ۳۰ درصد افزايش يافت و تلاش مي‌كنيم اين عدد در سال ۹۷ به ۶۰ درصد برسد، با توجه به اينكه عمده مشتريان ما از شهرستان‌ها و روستاهاي كوچك هستند كه بسياري از آنها امكانات فضاي مجازي و بانكداري الكترونيك را ندارند نمي‌توان انتظار داشت كه بانك به طور كل به سمت بانكداري الكترونيك برود بنابراين سهم ۶۰ درصدي براي ما قابل قبول است.

*در زمینه تسهیلات ازدواج، بانک قرض الحسنه مهر ایران چه سهمی در کوتاه نمودن صف وام قرض الحسنه ازدواج داشت؟

در حوزه ازدواج یک بحث تکلیفی داریم که به عهده ما گذاشته شد، در اين بخش هر آن چه بانک مركزي معرفي كرد چه در قالب طرح ضربتي (سهميه بانك از طرح ضربتي نيز ۱۵ هزار و ۳۰۰ نفر بود) چه عادي به طور كامل پرداخت شد. در اين حوزه برخي وام ۲۰ ميليوني و برخي ۱۰ ميليون توماني دريافت كردند. در واقع بنا به آمار در سال ۹۶ حدود ۳۲ هزار نفر از بانك قرض الحسنه مهر ايران تسهيلات ازدواج دريافت كردند كه رقمي بالغ بر ۳۴۰ ميليارد تومان بود.

*در حوزه اجرای طرح‌ها و برنامه‌های جدید عملکرد بانک به چه صورت بوده است؟

با همت و تلاش همکارانم در بانک قرض الحسنه مهر ایران تنوع طرح‌هایمان بیشتر شد و ۴ طرح جدید معرفي کرديم که مورد استقبال قابل توجهي قرار گرفت. در اين زمينه با توجه به اين كه تسهيلات ما خرد است و براي بانوان جذاب‌تر است تا آقايان تا حدودي سمت و سو را به طرف خانواده‌ها و به ويژه خانم‌هاي خانه دار برديم و طرح ويژه پرداخت تسهيلات به زنان خانه دار را اجرا كرديم.

*جزییات این طرح و روش دریافت تسهيلات چگونه است؟

در این طرح متقاضیان با سپرده گذاری ۴ ماهه هر ماه به مبلغ ۲۰۰ هزار تومان می‌توانند مبلغ سه ميليون تومان وام دريافت کنند، اين عدد تکرارپذير است يعني اين که به همين ترتيب ادامه پيدا مي‌کند و مبلغ تسهيلات بعدي به ۶ و ۱۲ ميليون تومان و در نهايت به ۲۰ ميليون مي‌رسد.

طرح دیگری که توسط بانک اجرا شد به حوزه مسئولیت‌های اجتماعي در حوزه بانوان برمي‌گردد به اين صورت که رقمي بالغ بر ۱۰۰ ميليارد تومان اختصاص داديم که با هماهنگي معاونت زنان رياست جمهوري از طريق استان داري‌ها به ۳۳ هزار خانم سرپرست خانه‌وار پرداخت شد.

طرح اندوخته خانواده از دیگر طرح‌هایی است که در سال گذشته در بانک اجرا شد، همه می‌دانيم که عمده خانواده‌ها صندوق‌هاي قرض الحسنه خانوادگي دارند که مشكلات خاص خودش را دارد اول اين كه منابع محدود است و ديگر اينكه مشكل ضمانت وجود دارد، در اين راستا در بانك طرحي را اجرا كرديم كه بر اساس آن هر خانواده‌اي كه تمايل داشته باشد مي‌تواند اين صندوق را به بانك قرض الحسنه بياورد (با همان عددي كه در خانواده‌ها جمع مي‌شده و با همان نحوه توزيع) بانك نيز معادل مبلغ صندوق را اختصاص مي‌دهد و در نتيجه مبلغ وام دو برابر مي‌شود، اين طرح هم با استقبال خوبي مواجه شده به طوري كه تا كنون بيش از ۱۵۰ صندوق در بانك تشكيل شده است.

*با توجه به آماری که در زمینه منابع، تسهیلات و وصول مطالبات اعلام کردید و همچنين با توجه به طرح‌هاي اجرا شده مي‌توان گفت که عملکرد بانك مهر ايران در سال ۹۶ موفقيت آميز بوده، دليل اين موفقيت از نظر شما چيست؟

اول اینکه مبالغ وام مبالغ خرد است، از سوی دیگر طیفي که مشتري بانک است طيف سالم کشور هستند به عبارت ديگر كسي كه با بانك ما كار مي‌كند معتقد است كه به دليل قرض الحسنه بودن بانك بايد وام خود را در وقت مقرر پس دهد و اين قسمت اعتقادي در بانك مهر اين بسيار بيشتر از ساير بانك‌هاي تجاري است كه بعضاً افراد وامي را به اين نيت مي‌گيرند كه آن را پس ندهند.

دلیل دیگر موفقیت بانک مهر تلاش همکاران است. همکاران ما رصد و پیگيري وصول مطالبات را وظيفه ذاتي خود احساس مي‌کنند و اين امر در آن‌ها نهادينه شده است، همه همكاران ما مي‌دانند كه بانك قرض الحسنه اگر معوقاتش مانند ساير بانك‌ها باشد خيلي زود از بين مي‌رود زيرا ما بانكي هستيم كه براي خود تعهد ايجاد مي‌كنيم و بايد مطالبات را وصول كنيم تا بتوانيم به تعهداتمان عمل كنيم. دليل اينكه امروز همه بانك‌هاي كشور قفل كرده‌اند و هيچ كاري نمي‌توانند انجام دهند همين معوقات است، اين بانك علاوه بر اين حوزه در ديگر حوزه‌ها نيز به نسبت موفق بوده است و روال عادي خود را ادامه مي‌دهد و بانك بي حاشيه‌اي است اگر كسي براي آن حاشيه‌اي درست نكند.

*با توجه به برنامه بیکاری و وعده دولت برای اشتغال برنامه‌ای در اين راستا داشته‌ايد؟

یکی از برنامه‌های جدی دولت بحث اشتغال خرد است. در اشتغال‌هاي کلان بخش زيادي از منابع کشور هزينه شده و به دليل رکود حاكم و تحريم‌ها و تبعات آن تحريم‌ها، بسياري از شركت‌هاي بزرگ نتوانستند مانند گذشته فعاليت كنند يا نمي‌توانند با شركت‌هاي بزرگ دنيا رقابت كنند بنابراين در بحث اشتغال خرد دولت بايد تلاش بيشتري كند ضمن اينكه اشتغال خرد منابع خرد هم مي‌خواهد. از سوي ديگر با توجه به اينكه شغل خرد بازده بزرگي ندارد بهترين گزينه براي اين شغل‌ها وام‌هاي كم بهره و بهترين آن وام‌هاي قرض الحسنه است، در حال حاضر سقف اين وام ۲۰ ميليون تومان است كه مي‌تواند كمك كننده باشد.

*آیا آماری از اشتغال ایجاد شده با استفاده از منابع بانک دارید؟

ما در این زمینه نظارت فنی نداریم زيرا مبالغ آن کوچک است اما بر اساس خوداظهاري صورت گرفته بين ۵۵ تا ۶۰ درصد براي کارآفريني‌هاي جزيي استفاده مي‌شود که آمار خوبي است، اين در حالي است كه اگر افراد بخواهند اين وام را از يك بانك تجاري دريافت كنند بايد حدود ۲۰ درصد سود بدهند بنابراين بانك‌هاي قرض الحسنه مي‌توانند در ايجاد شغل‌هاي خرد مؤثر باشند.

*برنامه‌ای برای افزایش سطح تسهیلات داريد؟

افزایش تسهیلات در اختیار ما نیست و شوراي پول و اعتبار در اين زمينه تصميم مي‌گيرد اما با توجه به اين که حجم منابع قرض الحسنه کشور محدود است و رشد چنداني نيز ندارد دولت بايد اين منابع محدود را بين تعداد بيشتري توزيع کند و اگر مبلغ را بالا ببرد تعداد کمتر مي‌شود. البته اوايل سال گذشته ميزان تسهيلات ۱۵ ميليون تومان بود كه به ۲۰ ميليون تومان ارتقا پيدا كرد. البته در حوزه وجوه اداره شده كساني كه مي‌خواهند با ما مشاركت كنند سقف تسهيلات ۱۵۰ ميليون تومان افزايش مي‌يابد يعني عددي كه آنها مي‌آورند و مبلغي كه ما مي‌گذاريم در مجموع ۱۵۰ ميليون مي‌شود.

*در زمینه نرخ سود بانکی در سال گذشته شاهد کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی بوديم اما در اواخر سال بانک مركزي با هدف مديريت نقدينگي گواهي سپرده ۲۰ درصدي را از طريق بانك‌ها عرضه كرد، اين اقدام چه تاثيري در بازار پول داشت؟

نرخ سود سپرده باید تابعی از نرخ تورم باشد وقتی نرخ تورم پایين مي‌آيد قاعدتاً نرخ سود سپرده هم بايد کاهش پيدا کند بنابراين وقتي اعلام مي‌شود که نرخ تورم حدود ۱۰ درصد است نبايد نرخ سپرده از اين نرخ خيلي بيشتر باشد از طرفي ديگر با توجه به رکود كشور توليد حداكثر پنج درصد بازده دارد در اين شرايط كسي راضي نيست پولش را در توليد بگذارد زيرا هم پر ريسك است و هم بازده كمتري دارد بنابراين منطقي است كسي تمايلي به توليد نداشته باشد. از سوي ديگر اگر به دنبال حركت توليد و اشتغال هستيم با توجه به اين كه اقتصاد ما بانك محور است و منابع مالي شركت‌ها و توليدكنندگان از بانك تأمين مي‌شود هرچه منابع بانك‌ها گران تمام شود منابع گران نيز به توليد تزريق مي‌شود و در نتيجه توليد هيچ وقت چرخش نمي‌چرخد در نتيجه بهتر است نرخ تورم و سود بانكي با هم تناسب داشته باشند.

در زمینه کاهش نرخ سود بانک مرکزی کار خودش را انجام داد، مشكل این جا است كه وقتی نرخ سود را پايين مي‌آوريم فرصت‌هاي جايگزين برايش ايجاد كنيم كه اگر اين فرصت وجود نداشته باشد نقدينگي به حوزه طلا و ارز وارد مي‌شود. در اين راستا دولت و مجلس بايد كمك كنند تا فرصت‌هايي ايجاد شود كه بازده مناسبي داشته باشند. به عبارت ديگر كاهش نرخ سود بانكي شرط لازم و ايجاد سرمايه گذاري شرط كافي است كه ما در اين دوران نداشتيم به همين دليل پول‌هايي كه از بانك خارج شدند به سمت بازار ارز رفت و در نهايت دولت براي كنترل بازار مجدداً نرخ سود را بالا برد تا اين پول را از گردونه معاملات سفته بازي خارج كند. بايد به اين موضوع توجه كرد كه كساني كه وارد بخش توليد مي‌شوند ريسك پذيرترين افراد هستند و ما با اين كار داريم آنها را ريسك گريز مي‌كنيم و باعث مي‌شويم توليدكنندگان نيز جذب بانك‌ها شوند.