اصولگرایان راهبرد مشخصی در مواجهه با برجام ندارند

اصولگرایان راهبرد مشخصی در مواجهه با برجام بعد از خروج آمریکا از آن ندارند. آنها که تا پیش از این بر کوس مخالفت با برجام می‌کوبیدند، بعد از خروج برجام دوپهلو سخن می‌گویند. سخنان برخی از آنها هم در‌مقایسه‌با گفته‌های پیشینشان متناقض جلوه می‌کند.

به گزارش صدای ایران نبی حبیبی، دبیرکل مؤتلفه، شهریور 96 گفته بود: «ایران باید مشخص کند از برجام چه مانده است که همچنان آن را یک قرارداد مقدس می‌داند. کمتر از دو ماه دیگر موعد تحریم‌های جدید که بدتر از تحریم‌های گذشته است، فرا می‌رسد؛ در‌صورتی‌که هدف برجام برداشتن تحریم‌ها بود. پس چه چیزی از برجام می‌ماند که آقایان همچنان به آن پایبندند؟!» اما او همان زمان هم صراحتا درخواست خروج از برجام را مطرح نکرد. او بعد از خروج آمریکا از برجام گفت: «با خروج آمریکا از برجام مطابق مصلحت خودمان عمل می‌کنیم و مردم وقتی در جریان کامل و صریح نقض برجام قرار گیرند قطعا از هر تصمیمی که مسئولان بگیرند، پشتیبانی می‌کنند». حبیبی البته پیشنهادهای دیگری هم دارد. او به‌تازگی با اشاره به روابط اخیر آمریکا و کره‌شمالی، تلویحا به دست پر کره شمالی به‌واسطه مجهزبودن به بمب هسته‌ای اشاره کرده وگفته بود: «بازی آمریکا با کره‌شمالی را مشاهده کردیم. آمریکایی‌ها امروز خود را مجبور به نشستن سر میز مذاکره‌ای می‌بینند که طرف مقابل دست روی ماشه هسته‌ای، همه اهداف را در آمریکا نشانه گرفته است. اگر بخواهند زور بگویند، قطعا زور هم خواهند دید و شنید».

با این حال مؤتلفه بعد از خروج ترامپ از برجام در بیانیه‌ای نوشت: «حزب مؤتلفه اسلامی معتقد است دل‌بستن به اروپا برای تداوم برجام یک توهم است. اروپا منافع مناسبات خود با آمریکا را رها نمی‌کند. ما همان پاسخی که به آمریکا دادیم، باید به اروپا هم بدهیم. مگر اینکه شرایط خارج از برجامی را که هر زمان جاری کرده‌اند، تکرار نکنند و درک کنند که ما راجع‌به هیچ موضوعی که مرتبط با امنیت ملی خودمان باشد، با هیچ‌کس مذاکره‌ای نکرده‌ایم و نخواهیم کرد. ما چگونگی دفاع از خودمان را خودمان تصمیم می‌گیریم و اجرا می‌کنیم».

به نقل از شرق، حسین انواری، عضو شورای مرکزی مؤتلفه، در پاسخ به این سؤال که آیا مقصود مؤتلفه از اینکه دل بستن به تداوم برجام یک توهم است، به معنی خروج از آن است؟ به «شرق» گفت: «نظر مؤتلفه نظر رهبری است، اگر اتحادیه اروپا به تعهداتی که مطرح شد و دیپلمات‌های ما هم دنبال می‌کنند، ملتزم باشد و منافع ما حفظ شود، ما الزامی نمی‌بینیم خارج شویم مگر اینکه شرایط به‌گونه‌ای دیگر پیش رود و این حق خروج رأی ما محفوظ است».

تناقض‌های شریعتمداری
عجیب‌ترین واکنش‌ها اما از آن حسین شریعتمداری بوده است. او تا پیش از این معتقد بود برجام بیش از اینکه به نفع ایران باشد، منافع آمریکا را تضمین کرده است و برای همین در واکنش به تهدیدات ترامپ مبنی بر خروج از برجام گفته بود که امکان ندارد آمریکا خارج شود. او در سرمقاله کیهان نوشته بود: «کشورهای اروپایی به‌بهانه مضحک و احمقانه پیشگیری از خروج آمریکا از برجام -که هرگز خارج نمی‌شود- به‌دنبال وضع تحریم‌های تازه علیه ایران هستند و صدای هیچ‌کس هم به اعتراض و تهدید اروپایی‌ها بلند نمی‌شود!» اما بعد از خروج ترامپ، به‌جای اعتراف به اشتباهش، تقصیر را گردن روحانی انداخت و گفت: «من گفتم ترامپ از برجام خارج نمی‌شود، اما خروج ترامپ تقصیر روحانی بود». در سرمقاله روز بعد از خروج آمریکا از برجام هم نوشت: «و بالاخره قرار بود اگر ترامپ برجام را پاره کرد، ما آن را آتش بزنیم. باید تفاله برجام را دور بیندازیم و به توانمندی‌ها و ظرفیت‌های خودمان بازگردیم و مطمئن باشیم آمریکا هیچ غلطی نمی‌تواند بکند». او دی 96 هم گفته بود که «خروج از برجام تنها راه مقابله با زورگویی آمریکاست». در این میان برخی از اصولگرایان صراحتا توصیه به خروج از برجام داشته‌اند. جریان تندرو اصولگرا که از همان ابتدا هم با برجام مخالف بودند، صراحتا فرمان به خروج از آن را داده‌اند. حمید رسایی گفته است: «باقی‌ماندن در برجام هیچ توجیهی ندارد». قدیری‌ابیانه گفته است: «دولت باید بلافاصله اعلام کند برجامی باقی نمانده که ایران بخواهد به آن پایبند بماند». محمدعلی پورمختار، نماینده مجلس، هم گفته است: «وقتی این کشور به‌صورت آشکار این توافق را نقض کرده است، ماندن در آن نفعی برای مردم و کشور نخواهد داشت». سیدحسین نقوی‌حسینی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در مجلس، بدون اینکه استراتژی مشخصی را طرح کند که ایران بعد از خروج آمریکا چه شیوه‌ای باید در پیش بگیرد، صرفا گفته است که با «وحدت و یکپارچگی بین مردم و مسئولان» پاسخی به آمریکا خواهند داد که آنها پشیمان شوند.