اشتغال روستایی، مانع مهاجرات جوانان

در سالهای گذشته موج مهاجرت از روستاها به شهرها زیاد شده و بسیاری از جوانان روستایی به امید پیدا کردن کار، رفتن به شهرها را به ماندن در روستا ترجیح داده اند. آن‌هایی هم که تصمیم به ماندن در روستا گرفتند، عمدتا مسن بوده و به‌دلیل تعلق عاطفی به محل زندگی از کوچ کردن انصراف داده اند. اکنون طرحی در مناطق روستایی در حال اجرا است که می‌تواند ریشه بیکاری در روستاها را خشکانده و امید را به خانه‌های روستایی برگرداند.

به گزارش صدای ایران در طول یک دهه گذشته بیشتر روستاها به دلایل متعددی از جمله عوامل طبیعی، تغییرات آب و هوایی، عدم توجه و برنامه‌ریزی، نبود امکانات، فقر، مشکلات اقتصادی، بی‌ آبی و خشکسالی و از همه مهمتر بیکاری، خالی از سکنه شده و برای نگه داشتن روستاییان و جلوگیری از مهاجرت جمعیت روستایی به شهرها لازم است تا آمایش سرزمینی و سرمایه‌گذاری متناسب با ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های مناطق روستایی به وجود آید تا روستاییان مهاجرت کرده را به زندگی در روستا جذب کند.

به همین منظور وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تصمیم به اجرای طرح روستا تعاون گرفت؛ طرحی که به گفته معاون امور تعاون این وزارتخانه، ۶۴ هزار شغل در روستاها ایجاد می‌کند و عده بسیاری از روستاییان را که برای گذران زندگی و تامین معاش خانواده ناچار به ترک روستاها شده بودند، به محل سکونت خود برمی‌گرداند.

سیدحمید کلانتری می‌گوید: تا پایان سال گذشته ۳۴۰۰ تعاونی در سامانه کارا درخواست خود را برای دریافت تسهیلات اشتغال روستایی در قالب طرح روستا تعاون ارائه کردند که میزان تسهیلات درخواستی آنها ۱۷۰۰ میلیارد تومان بوده و ظرفیت اشتغالزایی طرح‌های آن‌ها در صورت به نتیجه رسیدن ۶۴ هزار نفر است.

معاون وزیر تعاون همچنین برای متقاضیان دریافت وام اشتغال روستایی این نوید را داد که اگر برای طرح‌های تعاونی در روستاها درخواست بدهند، می‌توانند تا سقف ۲۵۰ میلیون تومان بدون وثیقه و تنها با سفته وام دریافت کنند و این امتیازی است که صندوق ضمانت بخش تعاون برای ضمانت وام آن‌ها درنظر گرفته است.

برای اجرای طرح روستا تعاون در گام نخست ۱۰۰۰ تعاونی در هزار روستا ایجاد می‌شود و چشم انداز یک ساله اجرای طرح، شامل ایجاد ۲۶ هزار نفر فرصت شغلی جدید، اجرای حدود ۲۰۰۰ طرح اشتغال روستایی در بخش تعاون، راه‌اندازی ۹ گرایش تعاونی در روستاها و اختصاص ۴۳۰۵ میلیارد ریال اعتبار برای تقویت بنیه اقتصادی جامعه روستایی کشور است.

مدیرکل تعاونی‌های تولیدی وزارت تعاون معتقد است اجرای طرح روستا تعاون از شکل‌گیری مشاغل کاذب جلوگیری کرده و موجب بازگشت جوانان روستا به زادگاه خود می‌شود.

البرز محمدی می‌گوید: هر تعاونی روستایی به طور متوسط ۱۲ تا ۱۴ شغل در گرایش‌های مختلف اعم از فرش و صنایع دستی، تولید محصولات روستایی، معدن و بوم گردی ایجاد می‌کند و بسته به ظرفیت هر استان از طریق ساماندهی و تشکیل تعاونی در روستاها موفق به ایجاد ۲۷ هزار فرصت شغلی جدید در بیش از ۹ رسته فعالیت تعاونی در روستاها خواهد شد.

وی اولویت اجرای این طرح را روستاهای مهاجرفرست عنوان کرده و می‌افزاید: طرح در صورت اجرای موفق، موجب بازگشت روستاییان به زادگاه خود شده و زمینه‌ اشتغال گسترده را فراهم خواهد کرد.

به نقل از ایسنا؛ سال گذشته یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار تسهیلات از محل منابع صندوق توسعه ملی، برای توسعه اشتغال در مناطق روستایی تصویب شد که از این میزان حدود ۱۱ هزار میلیارد تومان به عنوان پشتوانه اجرای طرح روستاتعاون با اولویت مناطق مرزی و عشایری و برای اشتغال در مناطق محروم روستایی و عشایری و شهرهای کمتر از ۱۰ هزار نفر جمعیت در نظر گرفته شد. معادل ریالی این مبلغ هم در اختیار چهار بانک عامل کشاورزی، پست بانک، توسعه تعاون و صندوق کارآفرینی امید قرار گرفت تا به طرح‌های دارای قابلیت اشتغال پرداخت شود.

در این باره رحمت اله پورموسی در گفت‌وگو با ایسنا، اجرای طرح روستاتعاون را موجب رونق دوباره روستاها دانسته و می‌گوید: روستاتعاون، طرح خوبی است که وزارت کار دنبال می‌کند و اگر اهدافی که برای آن دیده شده محقق شود، بیکاری شدیدی که گریبان بسیاری از روستاها را گرفته از بین می‌رود و جوانان را به زندگی در روستاها امیدوار می‌کند.

این فعال حوزه کار تاکید دارد که دولت باید پتانسیل‌های هر منطقه را شناسایی و در همان بخش‌ها تعاونی‌ها ایجاد کند و معتقد است که این طرح می‌تواند سرمایه‌های اندکی که در دست مردم روستاست، جمع‌آوری کند و ظرفیت‌های مغفول مانده روستاها را به کار بگیرد.

به گفته وی، طرح روستا تعاون هم برای جوانان بیکار روستا ایجاد شغل می‌کند و هم یک منبع درآمد مطمئن برای خانوارهای روستایی به وجود می‌آورد.

به گزارش ایسنا، توانمندسازی و ایجاد اشتغال در مناطق روستایی مهمترین هدف طرح روستاتعاون است و با توجه به آنکه ایجاد شغل در روستاها ارزان و کم‌هزینه‌ است، از قالب تعاون استفاده شده تا روستاییان با تشکیل تعاونی و استفاده از ظرفیت‌های روستای محل سکونت خود، اشتغالزایی کنند.

 

به اعتقاد کارشناسان، توسعه در روستاها زمانی اتفاق می‌افتد که کار مشارکتی با حضور ذینفعان روستا انجام شود و با توجه به فلسفه وجودی تعاون که بر پایه همکاری و مشارکت جمعی است، طرح "روستاتعاون" بهترین مدل برای تحقق اهداف اشتغال پایدار به شمار می‌رود. در حال حاضر بسیاری از روستاهای کشورمان دارای منابع طبیعی، تولیدات کشاورزی و دامی و محصولات باغی هستند که استفاده از ظرفیت تعاونی‌ها برای فعال کردن زمینه‌های کسب و کار روستایی به طور حتم در کاهش نرخ بیکاری روستاها و جلوگیری از مهاجرت بی رویه و گسترده به شهرها موثر خواهد بود.