مشروح بررسی بسته خروج از رکود در مناظره

بررسی " بسته سیاستی دولت برای خروج از رکود بدون تورم " در برنامه مناظره این هفته انجام شد.

به گزارش روابط عمومی برنامه مناظره ، چهل و دومین برنامه مناظره با حضور محمد حسین ادیب ،استاد دانشگاه ،محمود اسلامیان ،عضو هیئت رئیسه اتاق ایران ،محمد بحرینیان،رئیس کمیسیون اقتصاد کلان در اتاق ایران ،بهرام شکوری، عضو هیئت مدیره خانه معدن ایران ، علینقی مشایخی ، استاد دانشگاه از شبکه یک سیما پخش شد.

* واردات جایگزین تولید داخلی شده است

محمد حسین ادیب، استاد دانشگاه با اشاره به اینکه منابع نفتی کشورمان از 2 میلیون بشکه به 1 میلیون بشکه کاهش داشته است ،گفت: در کنار این موضوع صادرات میعانات گازی 250 هزار بشکه افزوده شده است.

وی با بیان اینکه صادرات فرآورده‌های نفتی 220 هزار بشکه افزایش داشته است ، ادامه داد:  درآمد دولت از صادرات انرژی تنها 11 درصد کاهش یافته است.

ادیب با تاکید براینکه صادرات انرژی کشور از 2میلیون 760 هزار بشکه در سال جاری به 2میلیون و 446 هزار بشکه کاهش یافته است ، افزود : در سال جاری بر اساس عملکرد 4 ماهه دولت واردات ما 53 میلیارد دلار بوده که نشان دهنده این است تنها 13 درصد نسبت به سال 90 کاهش یافته است.

این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه عامل رکود مدیریت است ، اضافه کرد: . تورم در بخش کشاورزی نسبت به مدت مشابه سال قبل در 4ماهه گذشته تنها 4 درصد بوده است اما واردات مواد کشاورزی از 1.5 میلیارد دلار در سال 81 به 10میلیارد دلار در سال 91 و 14 میلیارد دلار در سال گذشته افزایش یافته است.

ادیب با اشاره به اینکه  10میلیارد دلار واردات مواد کشاورزی ما 56 درصد غذا را وارد می کردیم اما الان 70 درصد غذا را وارد می‌کنیم ، افزود : نرخ ارز در ایران 18درصد کاهش داشته است و به عبارتی کالاهای خارجی 16درصد ارزان تر وارد کشور شد در حالی که با شاخص بانک مرکزی هزینه تولید در کشورمان نسبت به مهر 91 به میزان 43 درصد افزایش داشته است.

وی خاطرنشان کرد:کاهش تورم درست است اما واردات جایگزین تولید داخلی شده است.

*‌اولین موضوع برای مردم اشتغال و درجه دوم تورم است

محمود اسلامیان، عضو هیئت رئیسه اتاق ایران با اشاره به اینکه اقتصاد بحث‌های ساختاری است لذا تجربه هشت سال قبل نشان می دهد کشور 700 میلیارد درآمدهای نفتی داشته است ، گفت : 200 هزار میلیارد تومان اوراق قرضه و اموال دولت را فروختیم و رقم‌های زیادی هم بدهی ایجاد کردیم.

وی با بیان اینکه 670 هزار شغل در آخر سال 73 به 14 هزار شغل رسیده است ، ادامه داد : درآمدهای نفتی سالانه 30 تا 40 میلیارد دلار به 70 میلیارد دلار افزایش یافته است.

عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی صنایع و معادن ایران با اشاره به اینکه ازمنابع کشورچه استفاده ای کرده ایم ، اظهار کرد:باید درس بگیرم و ساختارها درست شود.

اسلامیان ادامه داد:‌اولین موضوع برای مردم اشتغال و درجه دوم تورم است.

* مشکلات از 60 سال گذشته به این دولت به ارث رسیده است

سید محمد بحرینیان،،رئیس کمیسیون اقتصاد کلان در اتاق ایران با اشاره به اینکه مشکلات از 60 سال گذشته به این دولت به ارث رسیده است ،اظهار کرد:با توجه به فرمایشات رهبری گفت بنابر این که در 30 سال گذشته آزمون و خطا و تمایلات از سوی حتی افراد تحصیل کرده به سمت استفاده از راه ‌و حل خوشبینانه است، دیگر زمان استفاده از سعی و خطا نیست.

وی تصریح کرد: دولت و مجلس در دوران گذشته فضای مطلوب را برای تولید ایجاد نکرده اند و از سال 85 عدم تعادل در کشور افزایش یافته از همین رو باید راه‌حل را در همان زمان‌ها جست‌و‌جو کرد.

* در بسته خروج غیرتورمی از رکود اهمیت کمی به معدن داده شده است

بهرام شکوری، عضو هیئت مدیره خانه معدن ایران با اشاره به اینکه  مناطق محروم و توسعه نیافته باید سهم بیشتری از توسعه ببرند ، گفت : در تعیین حداقل دستمزدها، میزان اخذ مالیات، میزان حق بیمه تأمین اجتماعی و پوشش بیمه و ... نگاه متفاوتی به مناطق محروم و توسعه نیافته کشور داشته باشد.

وی با بیان اینکه دولت باید به تشویق سرمایه گذاران به سرمایه گذاری در مناطق محروم بپردازد، گفت: در خصوص میزان حق بیمه نیز دولت باید در مناطق محروم بازنگری کند

وی افزود: دولت باید به گونه ای بسته ضد تورمی خروج از رکود را اجرایی کند که ثروت های رسوب شده نزد مردم به جریان بیفتد

وی ادامه داد: دولت می تواند از طریق بانک مرکزی ضمانت نامه های بانکی برای بخش خصوصی صادر کند تا به سرمایه گذاری بیشتر کمک شود.

عضو هیئت مدیره خانه معدن ایران با اشاره به اینکه در بسته خروج غیرتورمی از رکود اهمیت کمی به معدن داده شده است ،تصریح کرد: : باید با تدوین یک استراتژی مشخص از رفتار بی ثبات در دولت جلوگیری شود.

* بسته خروج غیرتورمی دولت مبتنی بر علم اقتصاد است

علینقی مشایخی، استاد دانشگاه با اشاره به اینکه در 8 سال قبل از دولت فعلی، درآمدزایی 700 میلیارد دلاری ارزی، برای کشور خروجی نامطلوبی داشته است ، ادامه داد : این مهم نشات گرفته از بی توجهی به اداره کشور بر مبنای مطالعات اقتصادی است.

مشایخی با اشاره به اینکه بسته خروج غیرتورمی از حالت رکورد را دولت مبتنی بر علم اقتصاد تدوین کرده است ،تصریح کرد: دولت باید با کاهش مستمر تورم را مهار کند تا ثبات اقتصادی فضا را برای سرمایه گذاری مناسب کند.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه دو مبنا باید در تصحیح روند اقتصاد ایران مورد توجه قرار گیرد، گفت: یکی مبنای ساختاری است که به دلیل وجود نفت شکل گرفته و دیگری تورم بالا و رکورد زیاد است که باید به آن نائل آمد.

* دولت به یک موسسه بیمه بیکاری تبدیل شده است

در ادامه برنامه مناظره این هفته ،محمد حسین ادیب، استاد دانشگاه با بیان اینکه  دولت درباره بحث خروج از رکود بحث زیادی نکرده است ، گفت: ابتدا باید علت وجود رکود را در کشور بررسی کرد.

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر2میلیون و 900 هزار نفر شاغل دولتی داریم که به گفته وزیر تعاون،کار و رفاه اجتماعی متوسط کار مفید آنها 35 دقیقه است و 1 میلیون و 800 هزار نفر بازنشسته داریم که کار می‌کنند، ادامه داد:این به این معنی است که دولت ابتدای هر ماه به 4 میلیون و 700 هزار نفر حقوق پرداخت می‌کند که 2میلیون و 900 هزار نفر آنها تنها 35 دقیقه کار می‌کنند.

ادیب با بیان اینکه در حال حاضر دولت به یک موسسه بیمه بیکاری تبدیل شده است ، اظهار کرد : زمانی که درآمد نفت و مالیات به کسانی که 35 دقیقه کار می کنند پرداخت می‌شود یعنی دولت به موسسه بیمه بیکاری تبدیل شده است.

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه دولت می‌داند که اگر بخواهد در این حوزه تغییراتی دهد نیازمند هزینه اجتماعی است که دولت حاضر به پرداخت هزینه نیست ، تصریح کرد : دولت در این بسته سیاستی خود باید ستون مصارف و منابع تعیین می‌کرد و بیان می‌کرد که منابع از کجا تأمین خواهد شد.

وی با تاکید بر اینکه قرار است 30 میلیارد دلار در پارس جنوبی سرمایه گذاری کنند،33 میلیارد دلار هم در بخش پتروشیمی سرمایه گذاری کنند که در مجموع 63 میلیارد دلار می‌شود که این کار 200 هزار میلیارد تومان منابع لازم دارد،اظهار کرد: بانک مرکزی به صراحت اعلام کرده است میزانی که بانک‌ها توان وام دهی دارند امسال 280هزار میلیارد تومان است و 140 هزار میلیارد تومان شرکت‌های بزرگ است که بعدها به آنها پرداخت می‌شود. یعنی توان وام دهی بانک ها 140 هزار میلیاردتومان است.

ادیب افزود:این این بسته سیاستی دولت یک چک سفید بدون موجودی است.

وی با بیان اینکه در تحلیل دولت باید گفت: دولت از دو جز تشکیل شده است؛در کوله بار دولت اساسنامه بیمه بیکاری و چک بلا محل است.

* کشور حدود 4 تا 5میلیون بیکار دارد

محمد اسلامیان، عضو اتاق بازرگانی ایران با اشاره به اینکه . در سال 82 و 83 به رشد اقتصادی خوبی رسیدیم و تورم به صورت طبیعی به 10 درصد رسید ، گفت : سالیانه 700 هزار شغل ایجاد می شد.

وی با اشاره به اینکه  کشور حدود 4 تا 5میلیون بیکار دارد ، افزود : باید زمینه هایی را ایجاد کنیم که بانک‌ها بنگاه‌داری نکنند.

ادیب ،استاد دانشگاه با اشاره به اینکه اگر نرخ ارز کاهش یابد نه خوب است و نه بد، گفت: . اگر نرخ ارز 18 درصد کاهش یافته و تورم  43 درصد شده به معنای این است که تولید داخلی حذف  است.

وی اظهار کرد : وظیفه بانک مرکزی این است که بین تورم ریالی و نرخ ارز بالانس ایجاد کند.

ادیب با بیان اینکه بانک مرکزی به این وظیفه اصلی عمل نکرده است ، گفت :

وی با اشاره به اینکه سیاست‌های پولی را بانک مرکزی تعیین نمی‌کنند بلکه این موسسات پولی و مالی این کار را انجام می‌دهند، گفت : مشکل ما این است که مدیرکل بانک مرکزی شجاعت کامل را ندارد.

شکوری ، با بیان اینکه سود 22 درصدی تیر خلاص به تولید است ، گفت : اشکالاتی به بسته وارد است و باید حل شود.

وی اظهار کرد : چیزی که کشور را نجات می‌دهد تولید است.

شکوری با اشاره به اینکه بخش معدن می‌تواند به خروج  اقتصاد کشو از رکود کمک کند ، ادامه داد : درآمد این بخش می‌تواند جایگزین درآمدهای نفتی شود

مشایخی با اشاره به اینکه سیاست کاهش نرخ بهره ای که موجب کاهش تورم شود در بسته خروج از تورم دولت دیده شده است، ادامه داد : اجرای طرح که لازمه آن داشتن اقتدار بانک مرکزی است مهم است. بانک مرکزی تا امروز در مقابل دولت ایستاده‌ و به تعرض دولت تن نداده است.

مشایخی در پاسخ به این سوال مبنی بر اینکه با اعلام کنترل نرخ تورم از سوی رئیس جمهور آیا زمان خروج از رکود است یا خیر، گفت: تورم در حال حاضر کاهش یافته و وعده دولت تا پایان سال جاری کاهش بیشتر تورم است.

وی ادامه داد: در حال حاضر زمان خروج از رکود است .

اسلامیان با اشاره به اینکه 50 درصد کارگاه‌های کوچک و متوسط تعطیل هستند، گفت: در 8 دهه اخیر کشور با فروش نفت اداره شده است و این در حالی است که از منابع انسانی به درستی استفاده نشده است.

* دوسوم اقتصاد کشور تحت پوشش مالیات نیستند

ادیب با اشاره به اینکه راه‌حل خروج از رکود در بحث امروز مغفول مانده است ، ادامه داد : ما اکنون 400 هزار میلیارد تومان به مردم انرژی می‌دهیم که در این بین 90 هزار میلیارد تومان آن بنزین است.

وی با اشاره به اینکه : اگر مردم 4 ماه یارانه نقدی خود را به خودروسازان بدهند تا خودرو تولید نکنند قیمت خودرو یک سوم قیمت فعلی می‌شود ، گفت:بسته خروج از رکود دولت چک سفید بدون محل است.

وی ادامه داد: ما در طول سال 150 هزار میلیارد تومان مصرف گاز خانگی‌مان است که تنها می‌توانیم با تغییر کلاس بخاری‌ها آن را اصلاح کنیم و اگر وزارت نفت خود وارد شود و کلاس بخاری‌های گازسوز منازل را تغییر دهد می‌توانیم سالانه 75 هزار میلیارد تومان صرفه‌جویی کنیم.

وی افزود: در 4 ماه اول امسال دولت 49 درصد مالیات را افزایش داد که در اوج رکود، افزایش 49 درصدی مالیات را مثبت ارزیابی می‌کنیم؟

این استاد دانشگاه با بیان اینکه دوسوم اقتصاد کشور تحت پوشش مالیات نیستند، گفت: این افزایش 49 درصدی از بخش شفاف اقتصاد کشور گرفته می‌شود.

ادیب با بیان اینکه دولت در این بسته آرزوهایش را گفته است، گفت: بیان آرزوها ایرادی ندارد و خیلی هم خوب است اما دولت نگفته پول آن را از کجا تامین می‌کند و دیناری منابع برای تحقق این موارد پیش‌بینی نکرده است.

این استاد دانشگاه اذعان داشت: در سال گذشته 7.5 میلیون تن تولید پتروشیمی ما به دلیل نداشتن خوراک گاز کم شد و تولید گاز مان فقط 7 میلیون متر مکعب اضافه شد چرا که وزارت نفت بلد نبود منابع جذب کند و تولید را افزایش دهد.

* روان شدن فضای کسب و کار یکی از پایه‌های بسته سیاستی دولت است

علینقی مشایخی ، با اشاره به اینکه خودروسازی در ایران همزمان با صنعت خودروسازی در کره شروع شد ، گفت: خودروسازی ما مشکل تاریخی دارد.

وی با بیان اینکه این بسته بر مبنای سیاست‌هایی ایجاد شده که تورم کاهش پیدا کند ، تصریح کرد: تشکیل یک شرکت در ایران 4 تا 6 ماه طول می‌کشد در حالی که در برخی نقاط دنیا یک شرکت در 20 دقیقه ایجاد می‌شود، این است که می‌گوییم فضای کسب و کار باید روان شود تا سرمایه‌های اقتصادی و انسانی معطل نماند.

مشایخی با بیان اینکه روان شدن فضای کسب و کار یکی از پایه‌های بسته سیاستی دولت است تصریح کرد: یکی دیگر از این پایه‌ها این است که بانک‌ها به بانکداری بپردازند. شاید بانک‌ها با اعتبارات تکلیفی و تورم زیاد بود که برای اینکه بتوانند کار کنند تصمیم گرفتند درآمدهای‌شان را در محل‌های ثابت هزینه کنند اما اکنون بانک‌ها اگر بخواهند باقی بمانند باید به بانکداری برگردند و این مساله کاملا درست است. فقط باید دید چگونه باید عمل کنند.

مشایخی با بیان اینکه باید توجه داشت این بسته سیاستی در شرایط تورم و بیکاری درست شده است ، گفت: اجرای این سیاست‌ها نیاز به جذب سرمایه از فعالیت درست بانک‌ها فعالیت بازار سرمایه، صندوق ذخیره ارزی و جذب سرمایه‌گذاری خارجی دارد.

این استاد دانشگاه افزود: این بسته سیاستی با سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و سیاست‌های کلی اصل 44 در یک راستا است.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه گفت: ممکن است بندهای این بسته سیاستی نیاز به اصلاح داشته باشد اما نگرانی ما اجرای این سیاست‌ها است.

وی افزود: نظام مالیاتی کشور از نظر اطلاعات بسیار ضعیف است .

مشایخی ادامه داد: دولت باید اعتماد را جلب کند البته اینگونه نیست که مردم به دولت اعتماد نداشته باشند چرا که دولت جزئی از نظام است.