محبیان: رفراندوم ابزاری نیست که دائم بتوان از آن استفاده کرد

رفراندوم یک اصل قانونی است. اما به نظرم شاید دلیل مخالفان این باشد که نمی‌خواهند این موضوع رویه شود. اگر هر رئیس جمهوری بخواهد همه‌پرسی برگزار و تغییراتی ایجاد کند، مشکل ساز می‌شود.

به گزارش صدای ایران،رئیس جمهوری باز هم مورد حمله جریان مخالف دولت قرار گرفت. این بار به خاطر یادآوری یکی از اصول قانون اساسی. حسن روحانی در جریان سخنرانی 22 بهمن گفته بود: قانون اساسی معیار ما است و هر کس آن را قبول دارد انقلابی است. قانون اساسی بن‌بست‌ها را برداشته و ظرفیت بزرگی دارد و اگر در موضوعی با هم بحث داریم باید به اصل 59 مراجعه کنیم که طبق آن باید به آرای مردم مراجعه کرد. همین کافی بود تا جریان مخالف دولت یک بار دیگر سخت‌ترین حملات را علیه رئیس جمهوری آغاز کند. کمتر از یک روز بعد از این سخنان، خبرگزاری تسنیم در مطلبی با اشاره به اینکه نخستین بار در جمهوری اسلامی ایران، ابوالحسن بنی صدر بود که مسأله رفراندوم را مطرح کرد به تشبیه حسن روحانی به رئیس جمهوری معزول ابتدای انقلاب پرداخت. اتفاقی که 6 ماه پیش هم توسط برخی از مخالفان دولت در مراسم راهپیمایی روز قدس حاشیه‌های زیادی را ایجاد کرده بود. در این مورد روزنامه ایران با امیرمحبیان گفت و گو کرده است.

 در مراسم راهپیمایی روز 22  بهمن، رئیس جمهوری بار دیگر بحث همه‌پرسی را مطرح کرد. به طور کلی در فضای کنونی سیاست کشور برگزاری همه‌پرسی چقدر شدنی است؟
اول باید ببینیم که منظور از به‌کارگیری این واژه در سخنرانی آقای روحانی چیست. گاهی همه‌پرسی به معنای رأی‌گیری است که این امر به صورت مستمر در کشور به وسیله انتخابات در حال انجام است. زمانی هم همه‌پرسی به معنای رفراندوم و برای گره‌گشایی از موضوعات خاص است. رفراندوم ابزاری نیست که دائم بتوان از آن استفاده کرد. ساختار کشور به گونه‌ای است که از لحاظ قانونی دارای تعریف و قاعده است. همه پرسی به این معنی می‌تواند باشد که به نقطه‌ای از یک موضوع رسیده‌ایم که مردم باید هزینه آن تغییر یا خواسته را با رأی خودشان برعهده بگیرند و به واسطه این همه پرسی این عمل انجام شود. موضوع دیگر این است که ما می‌خواهیم به موضوعی دست پیدا کنیم که فراتر از تعاریف کنونی است که باز هم می‌توان به همه پرسی دست زد. اینکه ما همه پرسی را به عنوان ابزاری بدانیم که هر وقت خواستیم بتوانیم به آن دست بزنیم شدنی نیست. با این توضیح باید بگویم که هنوز مشخص نیست که رئیس جمهوری منظورش از این همه‌پرسی چیست. اگر منظور او همه پرسی است باید ببینیم که ایشان چه موضوعی را برای همه پرسی پیشنهاد و مطرح می‌کند. بعد از طرح موضوع می‌توان نظر داد که آیا مسأله‌ای که ایشان مد نظر دارد آیا نیاز به همه پرسی دارد یا می‌توان از طرق دیگر آن را حل و فصل کرد.

شما فکر می‌کنید چه مسأله‌ای در کشور در شرایط فعلی نیاز به همه پرسی دارد؟
اینکه آیا موردی باشد که نیاز به همه‌پرسی داشته باشد یا بعداً نیاز باشد در همه‌پرسی مطرح شود را من به خاطر نمی‌آورم.
تا به امروز سه همه‌پرسی در تاریخ جمهوری اسلامی برگزار شده است و آخرین همه‌پرسی به سال 1368 و بازنگری قانون اساسی برمی‌گردد. عده‌ای در دو روز گذشته مطرح می‌کنند که رئیس جمهوری باید بازنگری قانون اساسی را با توجه به نقایص قانون مطرح کند. تحلیل شما از صحبت چیست؟
قانون اساسی نباید زیاد دستخوش تغییر شود. معمولاً تغییر این قوانین بسیار دیر به دیر صورت می‌گیرد. البته ممکن است با توجه به شرایط و پس از انجام ارزیابی از وضعیت کشور لزوم تغییرات در قانون نیاز شود. اما به نظرم در شرایط کنونی بازنگری قانون اساسی ضرورتی ندارد.

صحبت آقای روحانی در این نشست با حاشیه‌هایی همراه شد. با وجود اینکه رئیس جمهوری از یک ظرفیت قانونی صحبت کرد، اما عده‌ای به او تاختند و طرح موضوع همه پرسی را بهانه‌ای برای حمله به ایشان قرار دادند.
رفراندوم یک اصل قانونی است. اما به نظرم شاید دلیل مخالفان این باشد که نمی‌خواهند این موضوع رویه شود. اگر هر رئیس جمهوری بخواهد همه‌پرسی برگزار و تغییراتی ایجاد کند، مشکل ساز می‌شود.

 به گمانم برای روشن شدن موضوع، شایسته است آقای روحانی در این مورد توضیح بیشتری بدهد، شفاف اعلام کند که منظورش از همه‌پرسی چیست. هم اکنون بحث‌ها و تحلیل‌ها در فضایی غبارآلود و بر مبنای ظن و گمانه است. ایشان باید مشخص کند همه‌پرسی در چه حوزه‌ای را منظور دارد. به هر حال برخی قوانین ما سیستم بوروکراتیکی را ایجاد کرده که گاه اجازه تحرک را می‌گیرد. خیلی‌ها به این موضوع ایراد دارند و کسی که به این بوروکراسی دست و پاگیر انتقاد می‌کند، ضد انقلاب نیست.