شرم حاتمی‌کیا برای گزارش یک جشن

ابراهیم حاتمی‌کیا با بیان اینکه خود را سرباز نظام می‌داند، گفت: شرمم می‌آید و خجالت می‌کشم که جلوی پخش فیلم «گزارش یک‌ جشن» را گرفتند و افتخار نمی‌کنم که در جمهوری اسلامی فیلمی ساخته‌ام که اکران نشده است.

به گزارش صدای ایران، شامگاه دوشنبه، ۱۶ بهمن ماه فیلم «به وقت شام» در سینمای رسانه‌ها به نمایش درآمد و حاتمی‌کیا از در مقابل خبرنگاران از فیلم خود قاطعانه دفاع کرد و از آرزوی اکران خود برای نمایش این فیلم در خاورمیانه گفت.

او در ابتدای نشست پرسش و پاسخ فیلم خود که با حضور جمع زیادی همراه بود، گفت: سال ۶۵ بود که اولین فیلمم یعنی «هویت» را ساختم که مصادف بود با عملیات کربلای ۵. آن زمان همه به عملیات رفته بودند و من باید در تهران می‌ماندم برای تکمیل فیلم. همان زمان هم خیلی تلاش می‌کردم گمنام کار کنم و الان می‌خواهم بگویم فیلم به وقت شام را یک‌ سرباز ساخته است و من خود را سرباز نظام‌ می‌دانم.

او با اشاره به این که می‌داند در این نشست بیشتر سوال‌های سیاسی پرسیده می‌شود، افزود: من را سربازی بدانید که ۳۱ سال است مانده‌ام و همچنان دلم به احوال آن دوران می‌تپد.

محمد خزاعی، تهیه‌کننده فیلم هم در ابتدای نشست خاطرنشان کرد: ما فیلم را به خانواده‌های مدافعان حرم تقدیم کرده‌ایم و امیدواریم ادای دین باشد و از ما بپذیرند.

کارگردان به وقت شام در این نشست در پاسخ به پرسشی درباره وضعیت اکران فیلم توقیف شده‌اش یعنی گزارش یک جشن و اینکه آیا هنوز سر حرف‌هایش در آن فیلم هست، گفت: تا اطلاع ثانوی همچنان حاتمی‌کیا هستم و دلم می‌خواهد فیلمم پخش شود چون دچار یک سوءتفاهم شده است. خجالت می‌کشم از اینکه چرا جلوی پخش فیلمی مثل گزارش یک جشن را گرفته‌اند و از این بابت افتخار نمی‌کنم که در جمهوری اسلامی فیلمی دارم که پخش نشده است. البته این اتفاق به آقای شمقدری مربوط نبود، چون عده‌ای فشار آوردند که این فیلم نمایش داده نشود.

او سپس درباره ساخت فیلم به وقت شام و جلوه‌های ویژه‌اش که شبیه بازی کامپیوتری است و اینکه آیا بهتر نبود برای امنیت، گروه را به خارج از ایران نمی‌برد و فیلمش را در ایران می‌ساخت، گفت: این استطاعت سینمای ماست و افتخار می‌کنم یک دلار خرج فیلم‌ در خارج از ایران نکردم . اگر شما بازی کامپیوتری زیاد می‌بینید، من آن را درک نمی‌کنم چون نمی‌بینم ولی با وجود طعنه‌های شما هم حاضر بودم این فیلم ایرانی ساخته شود.

وی درباره این ادعا که داعشی‌های فیلمش باورپذیر نبودند، بیان کرد: یک روز کل گروه را جمع کردم و خواستم‌ فیلم‌هایی که داعشی‌ها ساختد را ببینند و حتی اجبار کردم به ویژه سر بریدن‌ها را ببینند. واقعیت این است که جریان داعش به شدت اگزجره است. من بین داعش زندگی نکرده‌ام اما تا جایی که ممکن بود برای بهتر تصویر کردن تلاش کردم و به ویژه سخت‌ترین موقعیت ایجاد لحظه‌ای برای برقراری دیالوگ بین ایرانی و داعش بود.

حاتمی‌کیا هم‌چنین درباره تشابه فیلمش با برخی آثار  هالیوودی گفت: نمی‌دانم چرا واژه هالیوود را به کار می‌برید ولی من اصرار داشتم فیلم داستان‌گویی بسازم؛ هر چند در نهایت نظر مردم مهم است.

این فیلمساز در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه مظلومیت بچه‌های حرم‌ در فیلم به وقت شام خیلی بیشتر شد، چون جز دو ایرانی سرباز ایرانی دیگری دیده نشد و آیا معذوریتی در این  باره داشته است، اظهار کرد: در این باره خیلی معذوریت داشتم‌. در حالی که من با آن احوال زندگی کردم ولی به دلایلی که علاقه ندارم اینجا توضیح دهم، مصلحت دیدم کلی‌تر به موضوع بپردازم.

حاتمی‌کیا در بخشی دیگر از این نشست با تاکید بر اینکه برخی جملات و ظرافت‌ها دقیقا همان چیزی بود که می‌خواسته در فیلم مطرح کند، درباره نظر یکی از خبرنگاران که گفت داعشی‌ها را خنگ‌ نشان داده است، بیان کرد: من این را قبول ندارم ولی اگر یک عکس از خودت با داعش نشان دهی من این فیلم را به شما تقدیم می‌کنم یا اسمم را چیزی می‌گذارم که بخواهید.

او افزود: در مقاله‌ای خوانده‌ام که داعشی‌ها در رفتارشان به نوعی رویکرد پست مدرن دچار هستند و این رفتارها در فیلم‌هایشان هم دیده می‌شود. من اولین فیلم را ساختم و ان شاءالله که بقیه بیایند، بسازند و آن‌طور که شما می‌خواهید، باشد.

وی در ادامه در پاسخ به اینکه با توجه به شکست داعش فکر می‌کند این فیلم با هزینه‌ای که داشته چه واکنشی در دنیا می‌تواند داشته باشد و مخاطب آن چه کشورهایی هستند و آیا برای نمایش در جشنواره‌های خارجی عرضه می‌شود، گفت: این داعش الان فقط زمین را از دست داده و به سمت لیبی می‌رود؛ وگرنه حضور دارد و به این راحتی از بین نمی‌رود و به نوع دیگری بروز می‌کند. البته من دلم می‌خواست فیلم هر چه زودتر آماده شود و با وجود پیش‌تولید طولانی که باید  می‌داشت، می‌خواستم امسال آماده شود. به همین دلیل این فیلم‌ با ۲۴۰۰ پلان فقط چهار ماه پیش‌تولید داشت و تصورم از وجود داعش به ویژه روزی که به مجلس حمله شد، این بود که باید به تفکرات آن‌ها نزدیک شد.

او اضافه کرد: آرزویم این است که این فیلم در خاورمیانه نمایش داده شود؛ هر چند خیلی از آن‌ها با با ما دچار سوءتفاهم هستند.من با جشنواره دشمن نیستم ولی آنجایی که می‌بینم جوان‌ها درگیر می‌شوند و بعد می‌سوزند و خاکستر میشوند، با جشنواره مسأله پیدا می‌کنم.

حاتمی‌کیا همچنین در پاسخ به اینکه چرا قهرمان فیلم‌هایش را باور نمی‌کند و فکر نمی‌کند علت آن بروز مشکل در بیان روایت هایش باشد که حرف‌ها گل‌درشت زده می‌شود، با تاکید بر اینکه این اظهارات از سوی یک جمع مطرح نشود، گفت: من با خیلی از جوان‌ها ارتباط دارم و حرف آن‌ها را می‌دانم. اما الان سوال این است که نظام‌ چهل سال است جلو می‌رود و همه سر جایشان هستند و فقط من سر جایم نیستم. شما از من انتظار دارید پرچم را بالا نگه دارم ولی همه آن را زمین می‌زنند. انتظار دارید من هیچ چیزی نگویم؟ این فیلم من است. قسم خوردم به مقدساتی که به آن باور دارم که باید فیلمی درباره این بچه‌های مظلوم (مدافعان حرم) بسازم.

او با اشاره به دیدارش با سردار سلیمانی گفت: ‌به حاج قاسم ‌گفتم چرا نمی‌گذارید ما برویم آنجا فیلم بسازیم؟ به من می‌گویند چرا سوریه نمی‌روی فیلم بسازی؟ به من طعنه زدند در همین جشنواره. اُف به این زبان‌هایی که طعنه‌هایشان از سر دلسوزی نیست. من هم ایمان این‌ها را دارم ولی محدودیت‌هایی هست که من بابتش مجبور شدم یک‌ پلان چهار ثانیه‌ای از حرم حضرت زینب نشان دهم. الان فیلم ‌من را مسخره کنید ولی فراموش نکنیم که داعش یک بار تا دم خانه‌هایمان آمد و ما برای ساخت این فیلم هر چه در چله داشتیم رها کردیم.

او درباره میزان خشونت در فیلمش نیز گفت، این صحنه‌ها برایش سخت بوده اما چاره‌ای هم نداشته و اصرار دارد که زیر ۱۳ ساله‌ها این فیلم را تماشا نکنند.

حاتمی‌کیا همچنین درباره پیشنهادی که برای ساخت فیلمی از حادثه سانچی گرفته است، گفت: در این باره درخواستی مطرح شد که من سورپرایز شدم و باید ببینیم در آینده چه پیش می‌آید.

در بخش دیگری از این نشست، محمد خزاعی هم درباره تولید فیلم به وقت شام با اشاره به رقم بودجه‌ای که پیش از این از سوی مدیر سازمان اوج اعلام شده بود، بیان کرد: ابتدا طبق برنامه‌ریزی باید فیلم را سال ۹۸ به جشنواره می رساندیم، ولی بعد خواستیم با کار گروهی و جهادی کار را تمام کنیم. سختی‌های زیادی هم داشتیم و امکانات نداشتیم و برای یک هواپیما ۲۰ جلسه گذاشتیم و فقط هم دو روز آن را در اختیار داشتیم.

او افزود: به هیچ وجه نهادهای مربوط برای هواپیما امکانات لازم را در اختیار نمی‌گذاشتند و وقتی هم تأمین شد، برای دو روز کامل نبود. در آخر مجبور شدیم با ارتش مذاکره کنیم که امکانات بگیریم.

وی با تاکید بر اینکه فیلمهای زیادی با بودجه‌های سنگین تولید شده و نمایش عمومی داخلی و خارجی نتیجه را نشان می‌دهد، ادامه داد: بخش بین‌الملل فیلم در حال آماده‌سازی برای نمایش آن در کشورهای خارجی است.

همچنین هادی حجازی‌فر که در روزهای اخیر یک اظهارنظر او درباره اینکه از بازی خود در این فیلم راضی نیست، منتشر شده بود، گفت: من واضح می‌گویم که به شدت از ایفای این نقش می‌ترسیدم؛ آن هم از اینکه به فیلم حاتمی‌کیا ضربه بزنم. ما تایم‌ زیادی نداشتیم و روز دوم آقای حاتمی‌کیا از من خواست به او اعتماد کنم که بعد از آن دیگر ترس من هم برطرف شد. ولی تیتر زدند که من از بازی خودم راضی نیستم؛ در صورتی که بازی در این فیلم و همکاری با حاتمی‌کیا یکی  از آرزوهای من بود و عجیب است که خودم را در این فیلم دوست دارم.

در این نشست برخی دیگر از عوامل فیلم هم حاضر بودند که پرسش خاصی از آن‌ها مطرح نشد و بیشتر سوالات از کارگردان پرسیده شد.