وقتی یک تیتر اشتباه می تواند هزینه ساز شود

 

جلیل بیات- حرفه خبرنگاری شغلی پر استرس، سخت و البته پر هیجان محسوب می شود. خبرنگاران عمدتا به دنبال نقد و پرسش از دیگران هستند. اما در این یادداشت قصد داریم آنها را نقد کنیم. بدون شک هدف این سیاهه کم ارج کردن تلاش های این قشر یا زیر سوال بردن خبرگزاری یا برخی وبسایت ها نیست، بلکه هدف تلنگری است که در انجام وظیفه خبرنگاری بیش از این دقت شود.
 
چهارشنبه 27 دی ماه خبری از سوی روابط عمومی بانک مرکزی مبنی بر دیدار رئیس کل این بانک با سفیر آلمان منتشر شد که در بخشی از آن ولی الله سیف از علاقه "بانک های ایرانی برای افتتاح شعب در آلمان" سخن گفته بود. در این میان یکی از وبسایت های خبری پربازدید کشور این خبر را با تیتر اشتباه "علاقه بانک های آلمان برای افتتاح شعب در ایران" کار کرد و به دنبال آن اکثر سایت های خبری همین تیتر اشتباه را برای انتشار این خبر انتخاب کردند.
 
این موضوع نشان دهنده عدم دقت و توجه خبرنگاران مربوط و انجام صرف کپی – پیست خبر مذکور و بارگذاری آن در سایت می باشد. این اتفاق اگرچه قابل توجیه نیست، اما رخداد جدیدی هم محسوب نمی شود و پیش از این بارها نیز رخ داده است. به عبارتی برخی خبرنگاران بدون لحظه ای درنگ و دیدن متن خبر، صرفا به کپی کردن آن از روی سایت قبلی اقدام کرده و این اقدام به صورت دومینو در دیگر وبسایت ها نیز تکرار می شود.
 
اما آنچه در اتفاق دیروز قابل تامل بود اقدام خبرنگار یک خبرگزاری معروف در انجام مصاحبه با رئیس اتاق بازرگانی ایران و آلمان درباره علاقه بانک های آلمانی برای افتتاح شعب در ایران بود! یعنی موضوعی که اساسا وجود خارجی نداشت و ناشی از تیتر اشتباه یک وبسایت خبری بود. خبرنگار این خبرگزاری علی رغم اظهار تعجب رئیس اتاق بازرگانی ایران و آلمان و اعلام عدم اطلاع وی ظاهرا اصرار می کند که در این باره نظر دهد. رئیس اتاق بازرگانی ایران و آلمان عنوان می کند: «من اکنون خارج از کشور هستم و خبری در این خصوص ندارم اما این صحبت‌ها برای من جالب است که چطور بانک‌های آلمانی به این نتیجه رسیده‌اند و ما به عنوان رابط اقتصادی دو کشور هیچ خبری از این تصمیم نداریم.» با اصرار خبرنگار وی در نهایت مجبور می شود بگوید: «فردا با اتاق برلین جلسه‌ای برای افزایش تعاملات داریم و حتما موضوع افتتاح شعب بانک‌های آلمانی در ایران که از سوی یک مقام رسمی کشور مطرح شده موضوع اصلی خواهد بود.»
 
جالب آنکه این خبرگزاری اصل خبر دیدار آقای سیف با سفیر آلمان در تهران را با تیتر صحیح منتشر کرده است! به هر روی ساعتی بعد از انتشار این خبر با خبرگزاری مربوط تماس گرفته و موضوع را به خبرنگاری که این مصاحبه را انجام داده بود توضیح دادم. اما متاسفانه تا این لحظه هنوز مصاحبه مربوط روی خروجی این خبرگزاری باقی است!
 
البته شاید چنین اشتباهی خیلی هزینه ساز نباشد جز آنکه رئیس اتاق ایران و آلمان را در جلسه با همتایان آلمانی به تعجب و سرگشتگی وا دارد؛ اما عدم توجه و مهمتر از آن مسئولیت ناپذیری در انتشار برخی اخبار دیگر می تواند هزینه های بسیاری برای منافع ملی ایران در بر داشته باشد؛ موضوعی که پیش از این بارها رخ داده است. کشور ما با مشکلات عدیده ای مواجه است که قشر زحمت کش خبرنگار در راستای حل این مشکلات به خبررسانی مشغول هستند؛ اما شاید بهتر باشد عزیزان خبرنگار گاهی هم کار خود را مورد نقد قرار دهند و با دقت و مسئولیت بیشتری به انتشار اخبار بپردازند.