نظر علی مطهری درباره حجاب

نائب رئیس مجلس در نشست ارزیابی کارنامه جمهوری اسلامی درباره حجاب با بیان اینکه برهنگی پروژه سرمایه داری و صهیونیسم است، گفت: استحکام خانواده و آرامش روانی از نتایج پوشش اسلامی است.

به گزارش صدای ایران نشست ارزیابی کارنامه جمهوری اسلامی درباره حجاب در آستانه سالگرد کشف حجاب توسط رضاشاه از سوی گروه علوم اجتماعی انجمن اندیشه و قلم در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار شد.

علی مطهری به عنوان اولین سخنران در این نشست به طرح مباحثی در خصوص حجاب پرداخت و گفت: تعبیر حجاب شاید کامل نیست. حجاب به عنوان پرده نشینی و یا به تعبیر بهتر ستر یا پوشش نیست و در اسلام به معنای مساله پوشش نیست. باید دید آیا مسائل مربوط به عفاف مهم است یا خیر؟ از نظر اسلام این مسائل مهم است اما از نظر دنیای غرب خیر و آن را حل شده می دانند در حالی که آنها مشکلات بیشتری از ما دارند و برای آنها هم این موضوع حل نشده است. سوره نور در قرآن درباره مسائل مربوط به عفاف است و روابط زن و مرد باید بر اساس این آیات عمل شود. این آیات اشاره به این دارند که مسائل را با فطرت خود درک می کنید و ما فقط در اینجا یادآوری می کنیم.

این نماینده مجلس در ادامه به موضوع ازدواج در سیستم اسلامی و فرنگی اشاره کرد و افزود: در نظام خانوادگی اسلامی ممنوعیت کامیابی جنسی خارج از خانواده نداریم و هر گونه ارتباط جنسی باید در کادر خانواده باشد. اما در سیستم فرنگی اینگونه نیست و شخص محدود می شود. سیستم اسلامی افراد را از محدودیت به آزادی می رساند و در سیستم غربی برعکس است.

وی افزود: محیط جامعه باید محیط کار و فعالیت باشد یا محیط التذاذ جنسی؟ آرامش روانی یکی از نتایج پوشش اسلامی است. فایده دیگر پوشش استحکام پیوند خانوادگی است. رابطه زن و شوهر هر قدر قوی تر و رابطه مرد و زن با زن و مرد بیگانه ضعیف تر باشد، خانواده مستحکم تر است. لذا در اسلام وظیفه پوشش بیشتر به زن داده شده و طبیعت زن هم اقتضا می کند که زن تمایل به پوشش داشته باشد چون می داند اگر اندام خود را ارائه کند، احترامش از بین می رود و اسلام تلاش می کند دسترسی به زن سخت تر باشد.

مطهری با بیان اینکه وضعیت کنونی حجاب در اروپا به دلیل تبلیغات است، تأکید کرد: در گذشته در اروپا هم زنان پوشیده بودند، اما سرمایه داری آنها را به عریانی تشویق کرده و اگر دوباره آزادشان بگذارند آنها هم پوشیده می شوند.

وی با بیان اینکه برهنگی نقشه صهیونیستی در کل دنیاست، تاکید کرد: در مجموع در سراسر کشور نمی توانیم بگوییم وضع حجاب بد است و باید همیشه نظارتی بر این امر وجود داشته باشد. اینکه بگوییم حجاب در جامعه آزاد باشد، عملی نیست و به عریانی و نیمه عریانی می رسد که به صلاح جامعه نیست. دولت اسلامی بخشی از امر و نهی که مستلزم اجرای قانون است را باید داشته باشد و بر این امر نظارت کند.

مطهری با بیان اینکه فکر نمی کنم اکنون در جامعه مشکل بزرگی به نام حجاب داشته باشیم، تصریح کرد: کسانی که از آزادی حجاب زنان دفاع می کنند یا خانم هایی هستند که خیلی پایبند به اخلاق نیستند یا مردان شکارچی هستند. به قول شهید مطهری راهی که اسلام گفته چیزی نیست که به جامعه تحمیل کند بلکه چیزی است که در فطرت آدم ها وجود دارد.

نگاه ما به حجاب نباید سلبی و قهری باشد

در ادامه این نشست، آذر منصوری، فعال حقوق زنان گفت: حدود ۴۰ سال است که برای گسترش حجاب در جامعه تلاش می کنیم و راه های مختلفی را امتحان کرده ایم. حال بعد از ۴۰ سال باید ببینیم به کجا رسیده ایم و شاید به این نتیجه رسیده باشیم که رویکرد سلبی جواب نمی دهد و نیاز به آموزش دارد. اگر می خواهیم وضعیت جامعه رو به بهبود رود و امید اجتماعی را در کشور تقویت کنیم، باید بنشینیم و ببینیم کجای کار را اشتباه رفته ایم.

این فعال حقوق زنان افزود: به عنوان نماینده جریان اصلاح طلب، طرفدار دیدگاهی هستیم که باید راهی برای شنیدن صدا و اعتراضات مردم باز شود و به هیچ وجه موافق پاک کردن صورت مسئله نیستم، بلکه باید از همه ظرفیت ها استفاده شود تا از این مرحله به درستی خارج شویم.

عضو کمیته ترویج و گسترش فرهنگ عفاف و حجاب با بیان اینکه امروز در آستانه روزی هستیم که رضاشاه فرمان کشف حجاب را داد، تصریح کرد: ما بدون ورود دولت مستقر در کشور نمی توانیم بررسی تحلیلی از حجاب داشته باشیم و بگوییم چرا پوشش زنان کشور ما در این نقطه قرار دارد. رضاشاه قبل از اینکه به ترکیه برود، خیلی نسبت به مسائل و پوشش زنان حساسیتی نداشت و حتی جنبش های زنان را سرکوب کرد، برای مثال نشریه صدیقه دولت که صدیقه دولت آبادی آن را منتشر می کرد را توقیف کرد.

منصوری افزود: رویکردی که رضاشاه بعد از سفر به ترکیه نسبت به زنان کشور داشت را اگر دریابیم، متوجه می شویم که چرا رضاشاه به یکباره چنین موضعی را در مورد پوشش زنان اتخاذ کرد. رویکرد رضاشاه به مسائل کشور در آن زمان تلفیقی از ناسیونالیسم باستان گرا و مدرنیسم و استقرار حکومت پدرسالارانه بود. توجه به ناسیونالیسم باستان گرا برای تقویت حکومت در کنار استقرار حکومت پدرسالارانه و مدرنیسم باعث شد که رضاشاه نسبت به حجاب زنان واکنش نشان دهد، بدون اینکه توجه کند زنان آن روز چه گرایش، مطالبات و باوری در جامعه دارند. این نگاه نسبت به زن به عنوان بخشی از رویکرد حاکمیت و نگاهی به پوشش زن که در پهلوی اول و پهلوی دوم وجود داشت و حتی نگاه روشنفکران نسل مشروطه ما نسبت به زن، از نوع نگاه به زن به مثابه جنس دوم بوده است.

این فعال زنان در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه باید دید در طول این چند سال چه اتفاقی افتاده و چرا ما تا امروز نتوانسته ایم فقط در یک مسئله جامعه را آن طور که می خواهیم با خود همراه کنیم، ادامه داد: ما هیچکدام از مسائل زنان را نمی توانیم جدا از مسائل دیگر آنها مورد آسیب شناسی قرار دهیم. در فصل سوم قانون اساسی که حقوق ملت است، اصل ۲۰ و ۲۱ برای مسئله زنان و حقوق زنان مسائلی را برشمرده است و اصل ۲۱ می گوید دولت موظف است تمامی حقوق زنان را با رعایت موازین اسلامی در نظر بگیرد.

وی تاکید کرد: واقعیتی که ما در مورد پوشش زنان نادیده گرفته ایم این است که اگر در دوره پهلوی پوشش زن به عنوان یکی از نمادهای مدرنیسم مدنظر قرار می گرفت، بعد از انقلاب اسلامی هم همین خطا را تکرار کردیم، یعنی فکر کردیم با مدنظر قرار دادن پوشش زنان که بگوییم پوشش اسلامی است می توانیم جامعه را اسلامی نشان دهیم که این فکر درستی نبود. نگاه ما به پوشش زنان بیشتر از اینکه جنبه ایجابی بگیرد، جنبه سلبی گرفت. ما فکر کردیم با گشت ارشاد می توانیم پوشش زنان را آن طور که مدنظرمان هست، ببینیم در حالی که این تفکر غلطی است. رویکرد ما هنوز سلبی و قهری است و با نهادهایی همچون گشت ارشاد می خواهیم نظرمان را به زنان تحمیل کنیم.

منصوری در پایان تاکید کرد: اگر می خواهیم در مورد پوشش زنان به نتیجه برسیم باید این مسئله به گفتگو گذاشته شود و غلبه به یک نگاه در سیاستگذاری در این زمینه غلط است. وقتی رویکرد سیاستگذاری همچنان بر رویکرد سلبی و قهری تاکید می کند، تا یک جایی جواب می دهد و دیگر جوابگو نیست. سوال اصلی این است که ما برای زنان در طول این ۴۰ سال چه کرده ایم و در شاخص های توسعه تا چه حد برای آنها فرصت برابری ایجاد کرده ایم. مسئله پوشش زنان را نمی توان جدا از دیگر مسائل زنان در نظر گرفت و به عنوان امری که به شخصی ترین حوزه فرد برمی گردد و به حقوق انسانی او مربوط می شود، باید مورد توجه قرار گیرد. ما نمی توانیم به زنان جامعه تحمیل کنیم پوشش موردنظر ما را داشته باشند اما نسبت به سایر حقوق آنها بی توجه باشیم.