تیلرسون: در برجام می مانیم

یک تحلیل‌گر ارشد مسائل سیاست خارجی یادآور شد: چند روز پیش فدریکا موگرینی به صراحت اعلام کرد پیامی از رکس تیلرسون وزیر امور خارجه ایالات متحده دریافت کرده که براساس آن واشنگتن در توافق هسته‌ای باقی خواهد ماند.

به گزارش صدای ایران امیرعلی ابوالفتح با اشاره به اتمام زمان بررسی توافق هسته‌ای در کنگره امریکا گفت: براساس قانون بازبینی توافق هسته‌ای ایران که در سال ۲۰۱۵ به تصویب کنگره رسید، رئیس‌جمهور امریکا باید هر ۹۰ روز یک بار به چهار سوال درباره فعالیت‌های اتمی ایران به کنگره گزارش دهد که مهمترین سوال این است که آیا ایران به تعهداتش براساس برجام عمل کرده است یا خیر؟

کنگره درباره تصمیم‌گیری در خصوص برجام سکوت کرد

وی با بیان اینکه دولت امریکا در دولت باراک اوباما در چندین نوبت پایبندی ایران به توافق هسته‌ای را تایید و به اطلاع کنگره رساند، اظهار داشت: دونالد ترامپ پس از ریاست جمهوری در دو نوبت تایید کرد که ایران به تعهداتش در توافق هسته‌ای پایبند بوده است اما در نوبت سوم که ماه اکتبر بود، اعلام کرد نمی‌تواند پایبندی کامل ایران به تعهداتش را تایید کند و براساس قانون، تصمیم‌گیری درباره برجام به مدت دو ماه به کنگره واگذار شد.

این کارشناس ارشد مسائل امریکا با بیان اینکه براساس قانون بررسی توافق هسته‌ای ایران، کنگره می‌تواند تحریم‌های پیشین علیه ایران را اعمال کند یا تحریم‌های جدیدی را تصویب کند یا در این باره سکوت کند، تصریح کرد: پس از مدت ۶۰ روز از اعلام عدم پایبندی ایران به تعهداتش در برجام توسط ترامپ شاهد هستیم که کنگره امریکا ترجیح داد در این باره سکوت کند.

دولت امریکا تا ۱۵ ژانویه سال ۲۰۱۸ درباره برجام تصمیم‌گیری نخواهد کرد

ابوالفتح ادامه داد: البته در این مدت، نمایندگان کنگره طرح‌هایی را هم داشتند که مهمترین طرح مشهور به طرح کورکر – کاتن بود که عنوان می‌کرد اگر ایران به فعالیت‌های موشکی ادامه دهد یا آنکه برد موشک‌های خود را افزایش دهد، تعلیق تحریم‌ها پایان می‌یابد و تحریم‌ها مجددا اعمال می‌شود ولی به دلیل فشار اروپایی‌ها و همچنین عدم اطمینان از کسب رای لازم در مجلس سنا، این طرح‌ها کنار گذاشته شدند.

وی با بیان اینکه با سکوت کنگره، دولت امریکا می‌تواند درخصوص توافق هسته‌ای ایران تصمیم‌گیری کند، خاطرنشان کرد: سخنگویان و مسئولان ارشد کاخ سفید اعلام کرده‌اند که دولت امریکا تا ۱۵ ژانویه سال ۲۰۱۸ تصمیم‌گیری در این باره نخواهد کرد ولی به نظر می‌رسد آنها در این باره با سه سناریو روبه‌رو باشند.

سه سناریو کاخ سفید درباره برجام

این تحلیل‌گر ارشد مسائل سیاست خارجی در تشریح سه سناریو موجود کاخ سفید ابراز داشت: سناریو نخست آن است که بگوید چون کنگره اقدامی نکرد و متحدان اروپایی کاخ سفید با واشنگتن همراهی نکردند، دولت امریکا چاره‌ای جز تایید برجام ندارد که با توجه به رویکرد ترامپ بعید به نظر می‌رسد. دومین سناریو این است که دولت امریکا نه تنها پایبندی ایران را به تعهداتش در برجام تایید نمی‌کند بلکه خروج ایالات متحده از توافق هسته‌ای را اعلام کند و تعلیق تحریم‌ها را خاتمه دهد که این کار به منزله مرگ برجام است که با توجه به تبعات آن به نظر می‌رسد این کار دور از ذهن باشد.

ابوالفتح افزود: سومین سناریو، سناریویی بینابینی است به این معنا که کاخ سفید پایبندی ایران به تعهداتش را اعلام نکند ولی تعلیق تحریم‌ها ادامه یابد. در این مرحله، نمایندگان دموکرات و جمهوریخواه کنگره دو نظر متفاوت با یکدیگر دارند. از منظر نمایندگان جمهوریخواه کنگره، کنگره یک مهلت ۶۰ روزه دیگر پیدا می‌کند تا مجددا به بررسی برجام بپردازد اما از نگاه نمایندگان دموکرات کنگره، مجالس امریکا تنها یک بار حق بررسی و بازبینی برجام را در مدت ۶۰ روزه دارند و اگر از این کار سرباز زد و سکوت کرد، کنگره حق دخالت دراین باره را ندارد.

پیام صریح تیلرسون به موگرینی درباره باقی ماندن امریکا در برجام

وی درباره نظرات موجود در دولت امریکا درخصوص رویکرد امریکا درخصوص برجام نیز بیان کرد: از نظر سیاست‌های اعمالی‌، همچنان دیدگاه تشکیلات و هیات حاکمه امریکا حاکم است که توسط وزارت امور خارجه، وزارت دفاع و شورای امنیت ملی اعمال می‌شود. البته ترامپ مخالفت خود را با برجام بارها اعلام کرده است ولی اقدام عملی در رابطه با نابودی برجام انجام نداده است.

این کارشناس ارشد مسائل امریکا با اشاره به سخنان چندی پیش مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا یادآور شد: چند روز پیش فدریکا موگرینی به صراحت اعلام کرد پیامی از رکس تیلرسون وزیر امور خارجه ایالات متحده دریافت کرده که براساس آن واشنگتن در توافق هسته‌ای باقی خواهد ماند.

ترس از حرکت ایران به سمت ساخت بمب هسته‌ای موجب پایبندی امریکا به برجام شده است

ابوالفتح در پاسخ به این سوال که فشارها و رایزنی‌های اتحادیه اروپا در باقی ماندن امریکا در توافق هسته‌ای ایران تا چه اندازه تاثیرگذار بوده است؟ عنوان کرد: تلاش‌ها، فشارها و رایزنی‌های امریکا هرچند موثر بوده است اما آنچه موجب باقی ماندن امریکا در برجام شده است، نه تعهدات اخلاقی واشنگتن به توافقات بین‌المللی است و نه فضا و فشار بین‌المللی است.

وی اضافه کرد: اگر امریکا به این نتیجه برسد که منافع و مصلحتش در خروج از توافق هسته‌ای است، شک نکنید که از برجام خارج می‌شود بلکه ترس از حرکت ایران به سمت ساخت بمب هسته‌ای و بازگشت ایران به دوران پیش از دستیبابی به برجام موجب باقی ماندن آنها به توافق هسته‌ای شده است.

تلاش‌های اروپا قابل تقدیر اما تعیین‌کننده نبود

این تحلیل‌گر ارشد مسائل سیاست خارجی با اشاره به تلاش‌های اتحادیه اروپا برای باقی ماندن واشنگتن در توافق هسته‌ای گفت: اگرچه حمایت‌های اتحادیه اروپا از برجام قابل تقدیر است ولی در باقی ماندن امریکا در برجام تاثیر تعیین‌کننده نداشته و آنچه موجب باقی ماندن در توافق هسته‌ای شده است ترس غیرواقعی از ساخت بمب اتمی توسط ایران و تبدیل شدن ایران به کره شمالی دوم است.

ابوالفتح درباره افزایش فشارهای غیربرجامی بر ایران توسط دولت ترامپ نیز اظهار داشت: قبل از دستیابی به برجام معلوم بود که پس از دستیابی به برجام امریکا فشارهای خود را در عرصه‌های غیرهسته‌ای مانند مسائل منطقه‌ای، حقوق‌بشری و... افزایش خواهد داد. این افزایش فشارها از دوران اوباما شروع شد و در دوران ترامپ شدت یافته و ابعاد مختلفی به خود گرفته است.

قدرت اقناع‌سازی امریکا در ایجاد ائتلاف‌ علیه ایران کاهش یافته است

وی در رابطه با اظهارات اخیر نیکی هیلی درخصوص ایران و گفته‌های وی مبنی بر ایجاد ائتلاف بین‌المللی علیه ایران تصریح کرد: قدرت اقناع‌سازی ایالات متحده برای اثبات این مسئله که ایران مرتکب جرم بین‌المللی شده و تهران تهدیدی برای صلح و امنیت بین‌المللی است، کاهش یافته و ایجاد این ذهنیت‌سازی دشوار است.

این کارشناس ارشد مسائل امریکا با بیان اینکه در موضوع هسته‌ای، جامعه جهانی قانع شده بود که فعالیت‌های اتمی ایران تهدیدی برای صلح و امنیت بین‌المللی است و حتی روسیه و چین نیز به قطعنامه‌های تحریمی ایران رای مثبت دادند، خاطرنشان کرد: نمایش یک موشک که معلوم نیست از کجا آمده و از این طریق جامعه جهانی را قانع کنند که تهران جرم محرزی انجام داده و بخواهند تهران را تحریم کنند، دور از انتظار است.

جامعه جهانی قانع نشده ایران جرمی بزرگ مرتکب شده است

ابوالفتح با بیان اینکه جامعه جهانی قانع نشده ایران جرمی بزرگ مرتکب شده است، ابراز داشت: البته امریکا می‌تواند یک ائتلاف منطقه‌ای را علیه ایران ایجاد کند که این ائتلاف از پیش علیه ایران نیز وجود داشته است ولی ایجاد یک ائتلاف بین‌المللی همانند مسئله هسته‌ای بعید است.