مساله زلزله تهران شوخی نیست؛ حدود 20 سال آینده وقت وقوع آن است

عضو هیات رئیسه شورای شهر تهران عملکرد مدیریت گذشته را در حوزه شهرسازی مردود دانست و گفت: نگرانی درباره ایمن سازی ساخت وسازهای صورت گرفته در یک دهه گذشته جدی است.

به گزارش صدای ایران، زلزله کرمانشاه و ویرانی های آن موجب شده تا بار دیگر زلزله تهران مورد توجه قرار گیرد. اگرچه تلاش شده تا در بخش مدیریت بحران اقداماتی در دستور کار قرار گیرد اما مساله این است که ساخت و سازهای شهر تهران در یک دهه گذشته رشد چند برابری داشته است و نگرانی در عدم رعایت ضوابط استاندارد در این موضوع این نگرانی را دو برابر کرده است. با علی اعطا عضو کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران در این باره به گفت و گو پرداختیم.

این موضوع چند وجهی است و تنها شهرداری در این موضوع وظیفه ندارد در مجموع روند و ساخت و ساز غیرحرفه ای است این در حالیست که قوانین و ضوابط و دستورالعمل های برای این موضوع به وفور وجود دارد و البته جامع است. متاسفانه جریان ساخت و ساز در دهه گذشته به گونه ای بوده که کیفیت در آن مساله اصلی نبوده است از این رو با ساختمان های نوساز و غیرمقاوم مواجه هستیم.

آیا آماری از این تعداد ساختمان ها در دست دارید؟

آماری در دست نداریم و استخراج این آمار نیز کار آسانی نیست زیرا سازه ساختمان پنهان است و نمی توان به راحتی با بازدید از یک ساختمان اعلام کرد که ساختمانی مقاوم است یا نه، اما به طور کلی راه حل این است که دستورالعمل ها و ضوابط اجرای ساختمان حرفه ای شود. متاسفانه در چند سال گذشته هر فردی که خانه کلنگی داشت و می توانست به ساخت و ساز روی می آورد و نظارت و کیفیت کار ملاک کار نبود. معتقدم باید کلیت کار به سمت حرفه ای شدن پیش رود در این مسیر نیز راهکارها مشخص است. اما موضوع دیگر این است که در کنار ساخت وساز غیرحرفه ای به مسایل شهرسازی نسبت به زلزله نیز توجه نشده برای نمونه در حریم درجه یک گسل ها و روده دره ها با تراکم بالا ساخت وساز انجام شده به طوری که تمامی فضاهای خالی شهر تبدیل به بافت مسکونی شده است.

روند ساخت وسازهای غیرحرفه ای در مدیریت گذشته خطر جدی هستند که در صورت بروز زلزله مشکل زا خواهند بود. با توجه به اهمیت موجود آیا این امکان وجود دارد که تاب آوری ساختمان های شهر به خصوص ساختمان های بلندمرتبه سازی شده در برابر زلزله بررسی شود و در صورت لزوم آیا می توان امیدوار بود که این سازه ها تقویت شود؟

این کار به این راحتی نیست اما می توان به ترجیح اقداماتی در این مسیر انجام داد، در گام نخست باید به سمت استانداردسازی در ساخت و ساز ورود کنیم. البته نکته مهم این است که باید به سمت ساخت و سازهای سبک حرکت کرد متاسفانه در ساختمان سازی از مصالح سنگین استفاده میشود برای نمونه چرا باید نمای ساختمانها سنگ باشد؟ تاکید شورای پنجم استانداردسازی در ساخت و سازها است و باید قالب یک طرح به این مساله پرداخته شود.

برای ساخت و سازهای گذشته نمی توان کاری کرد؟

برای مقاوم سازی ساختمان های ساخته شده به ویژه بخش بلندمرتبه سازی نیز این شورا واکنش نشان داد به طوری از شهرداری خواسته شد درباره ایمن سازی ساختمان های بلندمرتبه در دو بخش مقاوم سازی وحریق به شورای شهر لایحه بیاورد. وقتی با مردم مواجه هستیم کار پیچیده می‌شود به همین دلیل باید مناطق پرخطر از بعد ساخت و ساز را شناسایی کنیم و برای اصلاح مقاوم سازی تلاش کنیم. نکته اصلی اینجاست که باید بپذیریم ساخت و ساز به شیوه سنتی نمی‌تواند ادامه داشته باشد به همین دلیل بر اینکه هر ساختمانی باید مجری ذی صلاح داشته باشد تاکید داریم. این مساله در دوره گذشته شهرداری به دلیل بالارفتن هزینه ها و تاثیر آن در کاهش ساخت و ساز در مورد توجه قرار نمی گرفت، اما در این دوره با وجود اینکه می دانیم اجرای آن موجب می‌شود درآمدهای شهرداری کاهش یابد, مصر به اجرا هستیم. ضوابط بر اجرای مجری ذی صلاح ساختمان ها مشخص است اما مدیریت گذشته نسبت به این مساله مقاومت داشت. ما باید بر اجرای این موضوع الزام ایجاد کنیم معتقدم باید به تدریج وابستگی درآمد شهرداری به ساخت و ساز را کاهش دهیم حتی اگر به بهای کاهش درآمدهای شهرداری باشد. مساله زلزله شهر تهران شوخی نیست زیرا در صورت وقوع آن به دلیل مسایل امنیتی ابعاد مختلفی وسیعی نسبت به سایر کلانشهرها خواهد داشت. زلزله تهران در دوره تناوبی مختلفی رخ داده و حدود 20 سال آینده وقت وقوع آن است.

یکی از نگرانی های اصلی در وقوع زلزله تهران، ساختمان های بلندمرتبه سازی شده در معابر غیراستاندارد ساخته شده است. آماری از این موضوع در دست دارید؟

بلندمرتبه های ساخته شده در یک دهه گذشته از نظر سازه ای مشکل ندارد و مشکل اصلی در حوزه شهرسازی است که مجوز ساخت و ساز بر روی گسل ها و معابر کم عرض را صادر کرده است برای نمونه 12 ساختمان بلندمرتبه سازی شده در معابر زیر 12 متر و سه ساختمان در کمتر از 9 متر ساخته شده است. معمولا در ساختمان های بلند مرتبه توجه ویژه ای برای رعایت استانداردها وجود دارد و در بخش سازه ای نگرانی وجود ندارد اما در مورد بلندمرتبه سازی قدیمی ها به دلیل فرسودگی نگرانی وجود دارد.

صدور مجوز برای ساخت ساختمان های بلندمرتبه در معابر کم عرض و حتی گسل با رویکرد درآمدزایی بوده است؟

بله نگاه درآمدزایی حاکم بوده است البته این مجوزها را به هر کسی نمی دهند و رانت ویژه ای در این موضوع مطرح است متاسفانه شهرداری در دوره گذشته کارنامه مردودی در حوزه شهرسازی دارد البته این بدین معنا نیست که همه اقدامات در حوزه شهرسازی حتما کار خلاف بوده اما در مجموع کارنامه مردود است.