گزینه‌های روی میز روحانی

به گزارش صدای ایران روزنامه ابتکار نوشت؛ در شرایطی که حسن روحانی، رئیس‌جمهوری دولت یازدهم و رئیس‌جمهوری منتخب دولت دوازدهم، این روزها به دنبال رایزنی و بررسی گزینه‌های خود برای بستن ترکیب کابینه دوم خود است، دیگران نیز از ظن خود یار ماجرا شده‌اند. برخی گمانه‌زنی می‌کنند و برخی نیز در گمانه‌زنی‌هایشان تلاش می‌کنند با مطرح کردن نام برخی چهره‌ها، آن‌ها نه حتی اگر برای گزینه‌های نهایی حضور در دولت که لااقل برای سمت‌های دیگر معرفی کنند. عده‌ای به دنبال سهم‌خواهی هستند و عده‌ای نیز به سهم‌خواهی متهم می‌شوند. برخی معتقدند که روحانی باید با آن‌ها در این باره گفت‌وگو و مشورت کند و از آن‌ها نظر بگیرد و برخی نیز بدون سروصدا در حال کمک به روند شکل‌گیری کابینه هستند. با این همه، چنان که از سخنان نزدیکان رئیس‌جمهوری بر می‌آید، روحانی علی‌رغم همه مشورت‌ها، توصیه‌پذیر نیست و در نهایت شخص وی درباره انتخاب کابینه‌اش تصمیم نهایی را خواهد گرفت.

با این همه، برخی شنیده‌ها از منابع معتبر و موثق گزینه‌هایی را برای تصدی صندلی‌های کابینه مطرح کرده‌اند که به نظر می‌رسد نزدیک‌ترین گمانه‌زنی‌ها به واقعیت باشد.

قطعا برخی اعضای کابینه دولت یازدهم، در دولت دوازدهم نیز حضور خواهند داشت. فارغ از نام اسحاق جهانگیری، معاون اول دولت یازدهم که تقریبا می‌توان گفت با نقش‌آفرینی‌اش در انتخابات، حضورش در همین سمت در دولت دوازدهم نیز قطعی خواهد بود، بر اساس شنیده‌ها، تا به حال حضور 6 وزیر بر صندلی‌های خود قطعی شده است. محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه دولت یازدهم یکی از چهره‌هایی است که در روزهای گذشته اخباری مبنی بر کناره‌گیری‌اش از حضور در دولت دوازدهم مطرح شد؛ اخباری که حتی منجر شد برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی در ابراز علاقمندی به تداوم حضور وی در دولت بعد و دلایل نیاز به این حضور، برایش هشتگ بزنند. حال گفته می‌شود که ظریف تنها گزینه قطعی روحانی برای وزارت امور خارجه خواهد بود. سید حسن قاضی‌زاده هاشمی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز از دیگر چهره‌های شاخص کابینه دولت یازدهم است که گفته می‌شود حضورش در دولت آینده قطعی است. برای وی نیز حرکت‌های مجازی در استقبال از حضورش در دولت دوازدهم انجام شد و برخی چهره‌های حوزوی و دانشگاهی نیز خواستار بقای هاشمی بر صندلی‌اش شده‌اند. درباره بیژن نامدار زنگنه نیز تقریبا در تمامی گمانه‌زنی‌ها گفته می‌شد که در صورت رضایت وی برای باقی ماندن در این وزارتخانه، روحانی گزینه دیگری را موردنظر قرار نخواهد داد. بر اساس شنیده‌ها زنگنه نیز صندلی خود را در کابینه دولت دوازدهم حفظ خواهد کرد. درباره تغییر محمدرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور نیز بسیار شنیده می‌شد و گزینه‌های بسیاری را برای جانشینی وی مطرح و حتی مقصدهای احتمالی آتی رحمانی فضلی نیز گمانه‌زنی‌های بسیاری شد. بر اساس آخرین شنیده‌ها، وی در دولت دوازدهم نیز در بالاترین طبقه ساختمان خیابان فاطمی تهران روی صندلی وزارت خواهد نشست. مسعود سلطانی‌فر، وزیر ورزش و جوانان نیز دیگر وزیر کابینه دولت یازدهم است که گفته می‌شود قطعا در دولت دوازدهم نیز حاضر خواهد بود. این در حالی است که طرح تفکیک حوزه جوانان از این وزارتخانه و احیای سازمان ملی جوانان، به زمان معرفی کابینه دولت دوازدهم نخواهد رسید. حسین دهقان، وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح نیز همچنان گزینه اصلی روحانی برای این وزارتخانه در دولت دوازدهم است.

برای دیگر صندلی‌های کابینه اما، گزینه‌های متعددی مطرح است. برای وزارت اطلاعات، در کنار سید محمود علوی، وزیر فعلی، نام چهره‌هایی همچون آیت‌الله محسن قمی، نماینده مردم استان تهران در مجلس خبرگان رهبری و معاون ارتباطات بین‌الملل دفتر رهبری و محسن اسماعیلی، عضو شورای نگهبان و اولین و تنها عضو غیرمعمم مجلس خبرگان رهبری نیز برای تصدی این وزارتخانه شنیده شده است. رفتن مصطفی پورمحمدی از وزارت دادگستری نیز قطعی به نظر می‌‌رسد. نام محسن اسماعیلی برای این وزارتخانه نیز مطرح است. حسینعلی امیری، معاون پارلمانی رئیس‌جمهوری در دولت یازدهم نیز ممکن است در دولت بعدی به ساختمان پایین میدان ولیعصر(عج) تهران کوچ کند. هرچند برای وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، تا کنون نام‌های زیادی مطرح شده است، اما تا به حال تنها نتیجه این گمانه‌زنی‌ها این بوده که رفتن محمد فرهادی از این وزارتخانه قطعی است. در میان همه گزینه‌های مطرح شده تا کنون، نام سیدضیاء هاشمی معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم دولت یازدهم – که نامش برای تصدی ریاست سازمان ملی جوانان بعد از انفصال از وزارت ورزش و جوانان هم مطرح شده است –، برات قبادیان معاون آموزش، پژوهش و فناوری وزارت صنعت، معدن و تجارت و علی خاکی صدیق رئیس دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی جدی‌تر هستند. در وزارت آموزش و پرورش نیز رفتن علی‌اصغر فانی قطعی است. برای این وزارتخانه نام‌هایی همچون محمدعلی افشانی استاندار فارس، عبدالحمید معافیان معاون پیشین این وزارتخانه، محمدجواد فتحی نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی و عضو فراکسیون امید شنیده می‌شود. فاطمه سعیدی دیگر نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی نیز یکی از گزینه‌هایی است که با توجه به سخنان معاون پارلمانی رئیس‌جمهوری درباره حضور زنان در کابینه دولت دوازدهم، شانس بالایی برای تصدی وزارت آموزش و پرورش دارد. برای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم نام چهره‌های شاخصی شنیده می‌شود. سید عباس صالحی معاون فرهنگی فعلی این وزارتخانه که در دولت یازدهم و بعد از رفتن علی جنتی از این سمت، به عنوان یکی از گزینه‌های جدی مطرح بود، اکنون نیز ممکن است بر صندلی سید رضا صالحی امیری بنشیند. از مجید انصاری معاون حقوقی فعلی رئیس‌جمهوری و سید عبدالواحد موسوی لاری وزیر کشور دولت اصلاحات نیز به عنوان دیگر گزینه‌های تصدی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یاد می‌شود.

حوزه اقتصاد از مهم‌ترین حوزه‌های عملکردی دولت یازدهم بود. با این که این دولت دستاوردهای فراوانی – از تک رقمی کردن نرخ تورم تا مثبت شدن نرخ رشد – داشت، اما برخی معتقد بودند که تغییر در تیم اقتصادی دولت می‌تواند با تازه‌نفس کردن این تیم، مسیر بهبود شرایط اقتصادی ایران را هموارتر کند. در وزارت امور اقتصادی و دارایی، با رفتن علی طیب‌نیا، نام چهار نفر مطرح شده است. محمد نهاوندیان رئیس دفتر رئیس‌جمهوری در دولت یازدهم، اکبر کمیجانی قائم‌مقام بانک مرکزی، حجت‌الله میرزایی معاون وزیر تعاون، کار، رفاه اجتماعی و سید کامل تقوی‌نژاد معاون وزیر اقتصاد و رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور به عنوان جانشینان طیب‌نیا در دولت دوازدهم مطرح شده‌اند. در وزارت صنعت، معدن و تجارت – که تفکیک آن نیز به زمان معرفی وزرای پیشنهادی دولت دوازدهم نخواهد رسید – با رفتن محمدرضا نعمت‌زاده، باز هم نام محمد نهاوندیان مطرح است. دیگر گزینه‌های این وزارتخانه را نیز محمد شریعتمداری معاون اجرایی رئیس‌جمهوری، رضا ویسه معاون هماهنگی و نظارت معاون اول رئیس‌جمهوری و البته برات قبادیان – که نام وی برای وزارت علوم نیز مطرح شده بود – تشکیل می‌دهند. برای وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز علاوه بر این که احتمال ماندن علی ربیعی بر کرسی خود وجود دارد، نام خداداد غریب‌پور مدیرعامل گروه توسعه ملی و محمود اسلامیان مدیرعامل صندوق بازنشستگی کشور نیز مطرح شده است. بر اساس شنیده‌ها، حمید چیت‌چیان نیز از وزارت نیرو خواهد رفت و جای خود را به یکی از دو گزینه حبیب‌الله بیطرف معاون وزیر نفت و یا رضا اردکانیان مدیر سابق برنامه دهه بین‌المللی آب و از معاونان سابق وزارت نیرو می‌دهد. همچنین برای وزارت جهاد کشاورزی در کنار نام محمود حجتی وزیر فعلی، نام محمدرضا تابش نماینده اصلاح‌طلب مردم اردکان در مجلس شورای اسلامی شنیده می‌شود. در وزارت ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات نیز در کنار نام محمود واعظی وزیر فعلی، نام رضا فرجی‌دانا وزیر آموزش و پرورش دولت یازدهم که به دلیل استیضاح از سوی مجلس نهم برکنار شد و مشاور فعلی رئیس‌جمهوری در امور علمی و آموزشی، دیده می‌شود. برای وزارت مسکن و شهرسازی هم علاوه بر عباس آخوندی وزیر فعلی، نام چهره‌هایی همچون محمدعلی افشانی استاندار فارس، علی‌اصغر مونسان رئیس سازمان منطقه آزاد کیش و حسن یونس سینکی قائم‌مقام وزیر جهاد کشاورزی در امور بازرگانی شنیده می‌شود. سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی که رئیس آن در زمره معاونان رئیس‌جمهوری است، علاوه بر محمدباقر نوبخت رئیس فعلی این سازمان و البته سخنگوی دولت یازدهم، با گزینه‌هایی همچون محمدعلی نجفی مشاور رئیس‌جمهوری در امور اقتصادی و غلامرضا تاجگردون رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی روبرو است. در نهایت ولی‌الله سیف، رئیس فعلی بانک مرکزی نیز از ساختمان عباس‌آباد خواهد رفت و جای خود را به مسعود نیلی عضو دبیرخانه ستاد هماهنگی اقتصادی دولت یازدهم و یا اکبر کمیجانی قائم مقام بانک مرکزی خواهد داد.

علاوه بر وزارتخانه‌ها، صندلی‌های دیگری نیز در کابینه وجود دارند که باید تکلیف آن‌ها مشخص شود. بر اساس شنیده‌ها، از بین سیدرضا صالحی امیری وزیر فعلی فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمد نهاوندیان معاون اجرایی فعلی رئیس‌جمهوری و محمود واعظی وزیر فعلی ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات یکی به عنوان رئیس دفتر رئیس‌جمهوری در دولت دوازدهم انتخاب خواهد شد. مرتضی بانک سرپرست نهاد ریاست جمهوری نیز به معاونت اجرایی رئیس‌جمهوری خواهد رسید. در سازمان حفاظت از محیط زیست نیز همچنان نام معصومه ابتکار رئیس فعلی این سازمان برای حفظ صندلی معاونت رئیس‌جمهوری مطرح است و البته از محمدرضا تابش، نماینده اردکان در مجلس شورای اسلامی به عنوان دیگر گزینه ریاست این سازمان یاد می‌شود. در حوالی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز علاوه بر نام سیدرضا صالحی امیری، نام سعید شیرکوند معاون سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی این سازمان و سید حسین مرعشی رئیس سازمان میراث فرهنگی در دولت اصلاحات به گوش می‌رسد.