آیا ایران و قطر ژئوپلتیک منطقه را تغییر خواهند داد؟

به گزارش «انتخاب»؛ روز سه شنبه قطر اعلام کرد که سی درصد تولید گاز طبیعی مایع را برای پنچ تا هفت سال آینده بالا خواهد برد. این تصمیم برای کشوری که بزرگترین ذخایر گازی جهان را در اختیار دارد به افزایش عرضه در مقابل تقاضا و در نتیجه کاهش قیمت ها خواهد انجامید و به این ترتیب به شدت بر شرکت های انرژی در سراسر جهان به ویژه آمریکایی مالی آسیب خواهد زد.

دومین اطلاعیه امید ترامپ به سلطه انرژی آمریکا در جهان را نقش بر آب کرد. خبر امضای توافق ایران و توتال فرانسه مهمترین قرار داد انرژی و سرمایه گذاری در ایران بعد از توافق هسته ای بوده است. این قرارداد برای توسعه میادین گازی پارس جنوبی است که بزرگترین میدان گازی جهان بین ایران وقطر است.

با این تصمیم توتال اولین شرکت غربی است که بعد ازلغو تحریم ها علیه ایران مجددا وارد ایران شده است. قرارداد جدید 50.1 درصد سهم توسعه و سرمایه گذاری را در اختیار خواهد داشت و شرکت ملی نفت چین نیز 30 درصد.

این سرمایه گذاری 4.8 میلیارد دلاری یکی از آثار مثبت برجام و آزادسازی اقتصاد ایران است. این قرار داد حسن روحانی را که با وعده بهبود اوضاع اقنصادی روی کار آمده نیز کمی راحت خواهد کرد. با این حال بعد از چند سال که حسن روحانی بر سر کار بود، هنوز سرمایه گذارها به ندرت وارد ایران شده اند و از جریمه های احتمالی آمریکا میترسند.

تندروها در ایران از جمله مخالفان این توافق جدید با توتال هستند و در هفته های اخیر این انتقادات تشدید شده است.

همان طور که بیژن زنگنه وزیر نفت ایران گفته کشور پول کافی ندارد و تکنولوژی لازم برای توسعه میادین گازی ایران را ندارد. اما توتال دانش فنی لازم برای توسعه و تولید گاز طبیعی را دارد.

علی رغم تحریم های آمریکا این کمپانی فرانسوی همیشه جای پایش را در ایران حفظ کرده و در مذاکرات اخیر نیز به همین واسطه از شل و ای ان آی جلو افتاده.

دولت ایران و توتال هر دو در این معامله برنده خواهند بود. توتال امیدوار است که این توافق فرصت های دیگر در بازار نفت ایران را باز کند. تهران بزرگترین ذخایر گازی جهان و چهارمین کشور از لحاظ ذخایر نفت جهان است. ز منظر دولت ایران حضور توتال در ایران میتواند بقیه کمپانی های غربی و آسیایی را برای سرمایه گذاری در ایران ترغیب کند.

این قرارداد در شرایطی امضا شده که دشمنی های واشنگتن، عادی سازی روابط اقتصادی با ایران را سخت کرده و از ورود بانک های غربی و بین المللی به ایران و تامین مالی قراردادها جلوگیری کرده است.

مجلس سنای آمریکا در اواسط ماه ژوئن قانون جدید تحریم ها علیه ایران را تصویب کرد. با این وجود این قانون نیازمند تایید مجلس نمایندگان و امضای ترامپ است.. با این حال قرارداد توتال در ایران تایید شده و کمپانی های اروپایی نیز میخواهند ریسک ورود به این کشور و مشارکت در سرمایه گذاری زیر ساختی در ایران را قبول کنند.

فرانسه که پیش تر خشم آمریکا و جریمه 9 میلیارد دلاری بانک بی ان پی پاریباس را تجربه کرده بود نیز ابتکار عمل را در دست گرفته. پویانه مدیر عامل توتال همزمان با امضای این قرارداد پیام روشنی را به ترامپ فراستاد و گفت هدف از این قرارداد ساختن پل است نه دیوار.

از منظر ژئوپلتیک این تحولات اخیر در حوزه انرژی منطقه دو تغییر برجسته به همراه خواهد داشت. اول اینکه فرانسه خود را بعنوان یک قدرت به منطقه تحمیل کرده و آمادگی اش را برای مقابله با ترامپ در این حوزه نشان داده است. امانوئل ماکرون آماده مقابله با آمریکایی ها ست. از قرارداد پاریس گرفته تا ابتکار عمل در خاورمیانه.

دوم اینکه قطر و ایران همزمان در مقابل عربستان سعودی قرار گرفته اند. زمانی که عربستان تصمیم گرفت امتیازات خود در زمینه تولید نفت را نادیده گرفت و وارد جنگ قیمت نفت شد مقامات ریاض قصد داشتند سیاست های دولت اوباما را متوقف کنند.

در حال حاضر قطر و ایران تاکتیک مشترکی در افزایش تولید گاز طبیعی و توقف سیاست های انرژی آمریکا دارند. انرژی سلاح قدرتمندی است و هر دو کشور در خاورمیانه نیز از این سلاح استفاده میکنند.