تغییرات گسترده، آری یا خیر؟

هرچه به پایان دولت یازدهم و انتخاب وزرای دولت دوازدهم نزدیک می‌شویم گمانه‌زنی‌ها و پیشنهادات برای انتخاب اعضای کابینه آینده بیشتر می‌شود. عده‌ای از تغییرات گسترده سخن می‌گویند و برخی خواستار کمترین تغییرات در کابینه هستند.

به گزارش صدای ایران این روزها از طرف برخی جریانات سیاسی فشارهایی به حسن روحانی وارد می‌شود تا بیشتر اعضای دولت یازدهم را برای دولت دوازدهم تغییر دهد. بعضی‌ها به دنبال سهم‌خواهی هستند و برخی فکر می‌کنند که با تغییرات گسترده، کشور بهتر از چهار سال گذشته اداره خواهد شد. هرچند روحانی نشان داده چندان زیر بار فشار بیرونی نمی‌رود و کاری را که به صلاح کشور باشد انجام می‌دهد. درباره انتخاب کابینه هم باید به رئیس‌جمهور و مشاوران‌اش فرصت داد تا در آرامش، تیم مورد نظر خود را برای چهار سال آینده به مجلس شورای اسلامی معرفی کنند.

اما شاید بررسی دولت‌های دودوره‌ای در جمهوری اسلامی نشان دهد که با تغییرات گسترده در کابینه آیا اوضاع بهتر شده یا دولت دوم ضعیف‌تر از دولت قبلی خود کار کرده است؟ بعد از انقلاب اسلامی، میرحسین موسوی، اکبر هاشمی‌رفسنجانی، سیدمحمد خاتمی و محمود احمدی‌نژاد توانستند دودوره کابینه به مجلس معرفی کرده و دولت را اداره کنند. در این میان دوره دوم موسوی (۱۶ تغییر) بیشترین و دوره دوم خاتمی (۵ تغییر) کمترین تغییر را نسبت به دوره قبل خود داشته‌اند. همچنین دولت اول احمدی‌نژاد (۸ تغییر) بیشترین و دولت دوم هاشمی (بدون تغییر) کمترین تغییرات را در طول دوران چهارساله خود تجربه کرده‌اند.

نگاهی به عملکرد این دولت‌ها نشان می‌دهد که دولت هشتم (دوم خاتمی) با تغییرات کمی که نسبت به دولت هفتم (اول خاتمی) داشت عملکرد بهتری داشته و دولت دهم (دوم  احمدی‌نژاد) با ۱۵ تغییر نسبت به دولت نهم (اول احمدی‌نژاد) عملکرد ضعیف‌تری داشته است. ضمن این‌که شرایط دولت چهارم (دوم موسوی) و تغییرات گسترده آن با توجه به دوران دفاع مقدس خاص به حساب می‌آید.

جداول زیر تغییرات چهار دولت دودوره‌ای در جمهوری اسلامی ایران را در طول ۳۲ سال نشان می‌دهد:

* دولت‌های سوم و چهارم: رئیس‌جمهور؛ آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای، نخست‌وزیر؛ میرحسین موسوی

- ۵ تعییر در دولت سوم، ۱۶ تغییر از دولت سوم به چهارم، ۲ تغییر در دولت چهارم

* دولت‌های پنجم و ششم: رئیس‌جمهور؛ آیت‌الله اکبر هاشمی‌رفسنجانی، معاون اول؛ حسن حبیبی

-  ۲ تغییر در دولت پنجم، ۹ تغییر از دولت پنجم به ششم، هیچ تغییر در دولت ششم

* دولت‌های هفتم و هشتم: رئیس‌جمهور؛ حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمد خاتمی، معاون اول؛ حسن حبیبی (دولت هفتم) - محمدرضا عارف (دولت هشتم)

- ۵ تغییر در دولت هفتم، ۵ تغییر از دولت هفتم به هشتم، ۴ تغییر در دولت هشتم

* دولت‌های نهم و دهم: رئیس‌جمهور؛ محمود احمدی‌نژاد، معاون اول؛ پرویز داودی (دولت نهم)، محمدرضا رحیمی (دولت دهم)

- ۸ تغییر در دولت نهم، ۱۵ تغییر از دولت نهم به دهم، ۵ تغییر در دولت دهم

باید منتظر ماند و دید با توجه به تجربه گذشته، آیا حسن روحانی در دولت آینده خود دست به تغییرات گسترده می‌زند یا با حفظ بدنه اصلی دولت یازدهم تنها در نقاطی که نقطه ضعف وجود داشته تغییرات اعمال می‌شود؟ تجربه نشان داده که تغییرات وسیع در کابینه بیش از آن‌که نفعی داشته باشد باعث افت کیفیت کابینه بعدی می‌شود و تا وزرا بخواهند با شرایط‌شان آشنا شوند دوران چهارساله‌شان سرآمده و باید کلید وزارت‌خانه را تحویل دیگری دهند پس بهتر است در وزارت‌خانه‌هایی که عملکرد قابل قبولی داشته‌اند برنامه‌های چهارسال گذشته با توجه به تجربیات کسب‌شده با کیفیت بهتری پیگیری شود و تنها وزرایی که نتوانسته‌اند برنامه‌های موردنظر رئیس‌جمهور را عملی کنند جای خود را به تازه‌نفس‌ها بدهند.

آرین افخمی،ایسنا/