ابعاد پنهان توافق اسرائیل و لیبی

به گزارش صدای ایران «جعفر قنادباشی» کار‌شناس مسائل آفریقا در تحلیل دلایل دیدار نمایندگان پارلمان اسرائیل با مقام‌های لیبی اظهار کرد: هدف از نزدیک شدن اسرائیل به لیبی را باید حول چند محور مهم بررسی کرد؛ نخست اینکه در لیبی جریان‌های ضد اسرائیلی از زمان قذافی و پس از آن، همچنان به صورت زنده در بدنه جامعه لیبی در حال حیات هستند و اسرائیل از این موضوع احساس خطر می‌کند. لذا تل‌آویو درصدد است با نزدیک شدن به لیبی از انزوا در این کشور خارج شود تا از این طریق بتواند روابط با کشورهای عربی را عادی کند.

 یکی از راهبردهای اصلی اسرائیل بحث تامین امنیت خود در جغرافیایی است که از آن ناحیه احساس خطر می‌کند. به عنوان مثال در روزهای اخیر شاهد توافق آتش‌بس در نواحی جنوب غربی سوریه بودیم که توسط آمریکا و روسیه مطرح شد. لذا این توافق به همراه نزدیک شدن اسرائیل به کشورهای عربی به نوعی تامین امنیت تل‌آویو به صورت غیر مستقیم قلمداد می‌شود.

وی ادامه داد: مساله دیگر که در صدر اهداف اسرائیل در لیبی باید مورد نظر قرار بگیرد، بحث مقابله با جریان اخوان‌المسلمین است. اخوان‌المسلمین جریانی است که تا دیواره‌های تل‌آویو پیش رفته است که باید جریان اصلی آن را حماس بدانیم. از این جهت پس از سقوط قذافی یکی از اهداف اسرائیل هدف قراردادن این جریان در طرابلس بود. به‌گونه‌ای که به نظر می‌رسد یکی دیگر از اهداف اسرائیلی‌ها در جلسه اخیر با مقام‌های لیبی، بحث تحت فشار قراردادن عناصر موثر اخوان المسلمین در لیبی است.

این تحلیلگر حوزه آفریقا با اشاره به مدل ارتباط‌گیری اسرائیل و لیبی بیان کرد: اسرائیل درصدد نیست روابط خود با لیبی و به طور کلی کشورهای عربی را به صورت علنی آشکار کند. از این جهت شاهد هستیم که مقام‌های اسرائیل به دور از بزرگنمایی و اصرار بر رسانه‌ای شدن ارتباط‌های خود با کشورهای عربی به خصوص لیبی، اقدام به برقراری روابط با این کشور‌ها کرده‌اند. از جهتی دیگر تل‌آویو به این نتیجه رسیده است که تنها نمی‌تواند با برقراری روابط میان خود و عربستان ضریب تامین امنیت خود را افزایش داده و تقویت کند و از این نظر به دنبال شرکای پنهان دیگر در جغرافیای متفاوت است.

موضوع دیگر که بر بحث نزدیک شدن اسرائیل به لیبی مهر تایید می‌زند، وجود منابع غنی نفت در لیبی است؛ اما مسئله مهم‌تر این است که در سرزمین و جغرافیای لیبی سلاح‌های بسیار پیشرفته ساخت روسیه وجود دارد که اگر به دست کمیته‌های مردمی و جریان‌های مخالف اسرائیل بیفتد، احتمال دارد برای تل‌آویو خطرآفرین باشد. از این جهت باید بگوییم که اسرائیل درصدد است تا تنها یک رابطه پنهانی براساس منافع حداکثری در حوزه امنیت و اقتصاد را با لیبی رقم بزند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: این که نقش «ژنرال خلیفه حفتر» در این بازی چه خواهد بود بدون تردید باید بگوییم که وی به عنوان یک متغیر مهم برای عادی‌سازی روابط قلمداد می‌شود و اسرائیل هم برای تاثیرگذاری بیشتر در لیبی به این شخصیت نزدیک شده است. در اخبار آمده است که مقام‌های ایتالیا در این سناریو حضور دارند که دلیل آن تحت اشغال بودن لیبی در ادوار مختلف زیرنظر ایتالیایی‌ها بوده است. به صورتی که شاهد بودیم در پاک‌سازی شهر سرت از داعش، آمریکا و ایتالیا اقدام به پوشش هوایی به نفع ژنرال حفتر کردند و این نشان می‌دهد که منافع کشورهای زیادی در لیبی مطرح است.