دبیر صدای هنر، محمدامرایی:
صدای ایران، یکی از اساتید پیشکسوت و قدیمی با ظاهری
آرام و آرام بخش با دستانی قوی و هنرمند، روحی لطیف و مهربان ، پدری دلسوز برای
هنرجویانش. که شرح حال خویش را چنین بازگو می کند.
اینجانب سید کمال میرطیبی در رشته های منبت، معرق منبت و مشبک منبت فعالیت دارم.
در اول فروردین ماه سال 1332 در روستای شهوه- شهرک معصومیه فعلی، از توابع شهرستان اراک متولد شدم. بعد از گذراندن دوران طفولیت، تحصیلات ابتدایی را در دبستان وصال روستای شهوه آغاز کردم. در همان دوران، کمک پدرم کشاورزی هم می کردم اما از آنجا که به کشاورزی علاقه ای نداشتم یک سال پس از پایان تحصیلاتم که ششم ابتدایی بود همراه یکی از دوستانم با نام محمد حسین خرمی به تهران آمدم. که مشوق اصلی من در این رشته بودند، وقتی به تهران آمدم حدود 14 سال داشتم پس از ورود به تهران نزد ابوطالب که استاد محمد حسین خرمی بود و کارهای منبت مبل را انجام میداد، در خیابان فخرآباد، دروازه شمیران فعلی رفتم و در آنجا به عنوان شاگرد مشغول به کار شدم حدود دو سالی که در خدمت استاد ابوطالب بودم چیزهای درباره منبت فرا گرفتم و در 19 سالگی تصمیم به ازدواج گرفتم. یکی از شرایط همسرم برای ازدواج این بود که من کارمند باشم. بنابراین با معرفی یکی از اقوام ایشان در سال 1352 به وزارت فرهنگ و هنر (سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری فعلی) رفتم و پس از موفقیت در امتحان ورودی که امتحان عملی منبت بود به استخدام آن وزارت خانه در آمدم. پس از آن همراه استاد مرحوم زابلی شروع به کار کردم وزیر دست اساتیدی چون حسین عظیمی، استاد ابوطالب، عزیزا... ویزایی نیز آموزش دیدم، و بیشتر از همه این اساتید خود را مدیون استاد عزیز ا... ویزایی نیز آموزش دیدم و بیشتر از همه این اساتید خود را مدیون استاد عزیز ا... ویزایی می دانم که تاثیر بسزایی در رابطه با این هنر بر روی من گذاشتند و در همین حین رشته های معرق – منبت و مشبک منبت- و ... را نیز فرا گرفتم.
بعد از انقلاب شروع به تدیس این رشته کردمو اولین جایی که مشغول تدریس شدم مرکز آموزشهای هنرهای سنتی واقع در خیابان سمیه بود که بعدها به خیابان کوشک منتقل شد.
پس از آن از طرف دانشگاههای مختلف نیز دعوت به تدریس شدم و حدود 30 سال است که در دانشگاههای الزهرا، سوره، هنر، مرکزآموزش میراث فرهنگی، هنر اسلامی تبریز، دانشگاه سیستان و بلوجستان، دانشگاه کاشان، دانشگاه جامع علمی کاربردی، و آموزشگاه شخصی خودم تدریس می کنم.
در سال 1379 موفق به اخذ مدرک درجه یک هنری دکترای چوب، از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شدم. حدود 15 سال سرپرستی کارگاه منبت و معرق سازمان میراث فرهنگی را بر عهده داشتم.
این هنر به عنوان شغل اصلی بنده بوده و هست و از اینکه در این هنر فعالیت دارم راضی هستم. چون به تمام خواسته های زندگیم از این راه رسیده ام و از نظر در آمد هم راضی هستم. و خدا را شکر در مورد فرزندانم و گرایششان به این رشته نیز باید بگویم بله علاقه دارند و اینکه در کارگاه سنتی معرق میراث فرهنگی مشغول به فعالیت هستند.
ایشان اوج هنرهای چوبی را مربوط به دوره صفویه به بعد می دانند و از لحاظ سبک به جرات می گویند: بعد از انقلاب بی نظیر بوده است. از نظر تاثیذ مذهب بر این رشته ، باید بگویم به نظر من هیچ چیزی نباید باعث شود هنر محدود شود و به زوال کشیده شود باید به طور صحیح از هر چیز استفاده کرد خواه مذهب خواه هر چیز دیگری.
نظر ایشان در مورد آموزشهای سنتی و آکادمیک در این رشته این بود؛ آموزشهای سینه به سینه و استاد شاگردی را قبول دارم. به دلیل اینکه تا شاگرد سختی و ملالتهای موجود را نکشد و تحمل نکند نمی تواند به استادی قابل برای آینندگان تبدیل شود چیزی که در آموزش آکادمیک به آن اصلاً توجه نمی شود.
در مورد ابزارهای پیشرفته و تاثیر آن در پیشبرد این هنر پرسیدم فرمودند: ابزارهای پیشرفته باعث گسترش خط تولید و انجام سریع امور می شود.
نمایشگاههایی که تا به امروز در آن ها شرکت داشته ام عبارتند از:
در کلیه نمایشگاههای داخلی از جمله اولین نمایشگاه نگاره های چوبی در سعدآباد، نمایشگاه نگارههای چوبی در میراث فرهنگی، نمایشگاه اصفهان ، شیراز، قزوین....
نمایشگاههای خارجی از جمله کشورهای آلمان ، ایتالیا، اسپانیا ، سوئیس، ژاپن، لبنان، پاکستان، عربستان، ریاض، دوبی، فرانسه، قطر ، عمان.
در اولین فستیوال هنری کشورهای اسلامی که در پاکستان برگزار شد موفق به کسب لوح تقدیر شدم. از جمله تقدیر نامه از فرهنگسرای هنر در روز جهانی صنایع دستی، تقدیر نامه از دانشگاه هنر، سوره، الزهرا، به عنوان استاد نمونه و... اشاره کرد. همچنین در طول تدریس راهنمایی ده ها دانشجو را برای کسب مدرک کارشناسی ، کارشناسی ارشد بر عهده داشتم.
در روزنامه های مختلف و چندین مجله از جمله جام جم و پیک سنجش و همچنین در برنامه های مختلف تلویزیون مصاحبه داشته ام . هم اکنون عضو فرهنگستان هنر ، عضو ارزشیابی هنرمندان کشور و همچنین کارشناسی میراث فرهنگی هستم.
کتابی هم تحت عنوان کنده کاری روی چوب در دست چاپ دارم که نزد دکتر هراتی است. در خاتمه توصیه من به جوانان این است که برای دل خودشان دنبال این هنر بروند و نه برای درآمد چون در ایران هیچ هنری ارزشی که باید داشته باشد را ندارد و بازاری هم برای ارائه نیست. جوانان اگر امکاناتی را دارند توصیه می کنم هنر را در خارج از کشور ادامه و ارائه دهند.
معرفی آثار و سبک استاد کمال میرطیبی
استاد کمال میرطیبی به هنر منبت و منبت معرق کاملاً مسلط هستند و تبحر خاصی دارند. ایشان از طرحهای گل و مرغ و نقوش اسلیمی و ختایی استفاده کرده و در حالت دادن و شکل دادن آنها مهارت خاص و ویژه ای در حد اعلا دارند.
در منبت کردن وسایل کاربردی مانند مبلمان بی نظیرند و منبت معرق های ایشان با ظرافت های خاصی حالت داده شده است و به طبیعت نزدیک است. با تجربه که به دستان هنرمندش بوسه می زنیم.
یونس در دهان ماهی، منبت معرق ، قاب منبت.
طراحان آفای فرزان و آقای تامسون.
سازنده: استاد میرطیبی.
مواد مصرفی: انواع چوب های مختلف ، عاج و صدف.
سال ساخت: 1376.
1 - مصاحبه با استاد سید کمال میرطیبی، تهران، آموزشگاه هنری ایشان، دبیر صدای هنر، محمد امرایی
