یادداشت ظریف درباره روز ملی خلیج فارس

ظریف نوشت: امروز با توجه به بحران‌های عظیم و نابسامانی گسترده در سطح خاورمیانه، کشورهای ساحلی خلیج فارس در برابر آزمون تاریخی نمایش توانایی خود در اداره مستقل و بهینه منطقه خویش قرار دارند.

به گزارش صدای ایران محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان به مناسبت روز ملی خلیج فارس یادداشتی به شرح زیر منتشر کرد.

روز 10 اردیبهشت، روز ملی خلیج فارس فرصتی برای یادآوری اهمیت این پهنه آبی مهم و حیاتی و توجه و پیگیری مشترک مسائل زیست محیطی، اقتصادی، سیاسی و امنیتی آن است.

اهتمام جامعه و نخبگان کشور به این مناسبت، مایه امیدواری و فرصتی برای ارتقای سطح آگاهی و گفت‌وگو پیرامون چالش‌های موجود در زمینه‌های مختلف و مسئولیت‌های ما برای پاسخ به آنهاست.

مناسبت نام گذاری این روز، خروج نیروهای پرتغالی از جزیره هرمز و سواحل جنوبی کشور ماست و باید آن را مناسبتی برای گرامیداشت خروج استعمارگران و بیگانگان از منطقه قلمداد کرد، اما این آبراه حیاتی کماکان از استمرار مداخلات قدرت‌های بزرگ و نقش مخرب آنها در شکل گیری جنگ‌ها و بحران‌ها رنج می‌برد.

به همین مناسبت باید بر سیاست پایدار و راهبردی جمهوری اسلامی ایران در تأکید بر توانایی کشورهای منطقه برای اداره مستقل امور و شئون آن پافشاری کرد. کشورهای منطقه قادرند با همکاری یکدیگر، منافع خویش را تأمین و در مقابل تهدیدات از خود محافظت کنند، ولی تحقق چنین امری نیازمند توجه به ارزش بنیادین همسایگی جغرافیایی و فرهنگی و حرمت بالای آب و خاک برای همه مردمان این پهنه جغرافیایی و نیز یادآوری تجربه ویرانگر جنگ‌های منطقه و آثار مخرب اقتصادی، فرهنگی و سیاسی آن است.

این پهنه زیبا و گسترده آبی را می توان به عنوان جداکننده کشورهای دو سوی ساحل تلقی نمود و یا عرصه مشترکی دانست که ما را به هم وصل می کند. همچنان که تاریخ بلند و مشترک را می توان بستر استخراج مشترکات و زمینه های همراهی و همکاری دانست یا به منبع تغذیه منازعات و تقابل ها بدل کرد. آنچه به این شواهد و زمینه ها اعتبار می بخشد، انتخاب مسئولانه و هوشمندانه ماست و این حق مسلم مردمان دو سوی خلیج فارس است که به صورت مستقل و بدون دخالت دیگران انتخاب کنند.

امروز با توجه به بحران‌های عظیم و نابسامانی گسترده در سطح خاورمیانه، کشورهای ساحلی خلیج فارس در برابر آزمون تاریخی نمایش توانایی خود در اداره مستقل و بهینه منطقه خویش قرار دارند. منطقه خلیج فارس نیازمند همکاری مشترک کلیه کشورهای حاشیه این آبراه حساس به منظور ایجاد سازوکار گفت‌وگو و تفاهم برای بهره برداری از فرصت‌ها و مقابله با تهدیدها و چالش‌های مشترک و جلوگیری از دخالت‌های مخرب و منفعت طلبانه خارجی؛ حفظ و تقویت امنیت منطقه و تضمین آزادی کشتیرانی؛ حل و فصل مسالمت آمیز بحران‌ها و اختلافات بر اساس احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی، عدم مداخله در امور داخلی، تغییر ناپذیر بودن مرزهای شناخته شده بین‌المللی و ممنوعیت تهدید و توسل به زور و تلاش برای بهبود شرایط عمومی منطقه و ارتقای شاخص‌های توسعه انسانی و توسعه اقتصادی است.

دولت تدبیر و امید با اعتماد به نفس و اتکاء به اقتدار ملی و بر اساس سیاست راهبردی کشور در اولویت دادن به روابط با همسایگان، خواهان گفت‌وگو، همفکری و همکاری متقابل برای تأمین منافع مشترک و حل و فصل بحران‌ها بوده است. تحقق چنین آینده امیدبخشی برای منطقه، مستلزم گذار از رسوبات فکری و سیاسی دوران پسا استعماری و توجه به شرایط و فرصت/تهدیدهای دوران گذار به جهان پساغربی در روابط بین‌الملل است. در این دوران باید انگیزه‌های موقت یک جانبه گرایی و تقابل جویی را برای دستیابی به منافع پایدار و توسعه متوازن منطقه رها کرد و مانع از آن شد که خلیج فارس به محلی برای منازعات و هماوردی قوای جهانی در فرایند شکل گیری عصر پساغربی بدل شود.

از سوی دیگر برای حراست از محیط زیست مشترک، نیازمند ایجاد حساسیت و آگاهی نوین هستیم. خلیج فارس با توجه به این حجم وسیع از بحران‌های پبرامونی و آلودگی‌های محیطی، طاقت و ظرفیت درگیری دیگری را ندارد و اختلاف بر سر موضوعات سیاسی و یا تاریخی نباید مانع از توجه به زیست بوم مشترک شود. این آبراه، مستقل از مرزهای سیاسی و اختلافات هویتی، میراث مشترک همه ساکنین آن است. نخبگان و فعالین نهادهای مدنی و زیست محیطی می‌توانند در فراسوی اختلافات موجود، حول مشترکات فرهنگی و محافظت از زیست بوم این آبراه متحد شوند. ما ساکنین آن سو و این سوی خلیج فارس می‌توانیم علیرغم پاره‌ای اختلافات، این آبراه را به دریای دوستی تبدیل کنیم.