در «شب نقره‌ای» سینمای ایران چه گذشت؟

  به گزارش صدای ایران از ایسنا مراسم تجلیل از فرج الله حیدری، محمدتقی پاکسیما، حسین ملکی و محسن ذوالانوار چهار فیلمبردار پیشکسوت و صاحب نام سینمای ایران به پاس یک عمر فعالیت در این عرصه شامگاه 22 اسفندماه با حضور اهالی سینما و جمعی از مدیران در سالن سینما فردوس موزه سینما برگزار شد.

در ابتدای این مراسم تورج منصوری رئیس انجمن فیلمبرداران سینمای ایران که اجرای برنامه را به عهده داشت، ضمن خوش آمدگویی به حاضران در سالن گفت: گردهم جمع شدیم تا «شب نقره‌ای» را برای جمعی از فیلمبرداران سینمای ایران که کارنامه قابل تاملی دارند اما کمتر دیده شدهاند، برگزار کنیم و می‌خواهم تک بیت «مزرع سبز فلک دیدم و داس مه نو/ یادم از کِشته خویش آمد و هنگام درو» از حضرت حافظ را چاشنی مراسم کنم و بگویم که به یاد هم باشیم.

او درباره انتخاب این بیت از حافظ خاطرنشان کرد: برای انتخاب این بیت سه دلیل داشتم. دلیل اول اینکه این بیت تصویری گویا و سینمایی را ارائه می‌دهد و تلفیق فوق العاده هنرمندانهای است که ما را به گذشته خود میبرد. آنچه کِشتیم و حالا درو میکنیم. نکته دیگر اینکه باید ببینیم برای ما چه کِشته شده و چگونه درو میکنیم چون محصولی که از سینما بیرون میآید و کِشته ما است، منتها مسئولانی که سرکار میآیند تنها فیلم را راهبری میکنند و بیشتر به خود فیلم اهمیت میدهند اما در این مراسم میخواهیم به آدمهایی که این فیلم‌ها را ساختند، توجه کنیم.

وی با اشاره به دلیل نام گذاری مراسم تجلیل از فیلمبرداران به «شب نقره‌ای» خاطرنشان کرد: فیلمبردار بیشترین تاثیر در ساخته شدن فیلم و دیده شدن در سینمای ایران از جهت بیان تصویر و نمایش آن بر پرده نقره‌ای را دارد و آنچه بر این پرده نمایان میشود، سهم فیلمبردار است و «شب نقره‌ای» عنوان مناسب برای محفل ما بود. ضمن اینکه اسم نقره‌ای ما را یاد مهرداد فخیمی فیلمبردار خوب سینمای ایران و راه‌اندازی انتشارات «نقره» می‌اندازد، خلاصه اینکه باید قدردان موزه سینما بود که شرایطی فراهم کرد تا پس از مدتها با هم صنف‌های خود تا دور هم جمع شویم.

پس از پایان این بخش از صحبت‌های تورج منصوری فیلم کوتاهی از زندگی و آثار زنده‌یاد احمد مسروری که به تازگی از دنیا رفته است پخش شد و پس از آن منصوری تاکید کرد که قرار بود مسروری امشب در جمع حاضر باشد اما پیمان شکنی کرد و به دیار باقی رفت.

غلامرضا رضی‌دوست نزدیک احمد مسروری درباره این فیلمبردار گفت: دلم می‌خواست مسروری عزیز در این جمع حاضر باشد اما مقدر نشد. تجلیل از احمد مسروری در جمع هم صنفی‌های او پیام دیگری هم داشت و اینکه مسروری هم در جمع دوستان و هم‌صنفان خود و هم در جمع خانواده‌اش عزیز و دوست داشتنی بود. روحش شاد.

در ادامه برادر احمد مسروری لوح یادبود موزه سینما را دریافت کرد و گفت: احمد برای من تنها برادر نبود بلکه دوستی عزیز بود و در زندگی مدیون او هستم.

تورج منصوری در ادامه این مراسم به بیان خاطره‌ای از احمد مسروری و چگونگی آشنا شدن با او پرداخت و گفت: سال 1361در دوران جنگ بود و سینما هم تعطیل. در آن زمان رفتم به شهر آبا و اجدادی خود و میخواستم برای تلویزیون مشهد برنامه بسازم، در آن زمان محمود هنگوال که صدابردار قابلی بود و اساسا باید او را پدر صدابرداری همزمان در ایران نامید، همراه با مسروری مامور بودند تا درباره کمک‌های مردمی در جنگ گزارش تهیه کنند و من هم میخواستم یک فیلم کوتاه بسازم. خوب در آن زمان دوربین نبود و باید به سختی و در نوبت دوربین می‌بودیم تا نوبت برسد. اما احمد مسروری دوربین خود را داد به من تا فیلم کوتاهم را بسازم و سرآغاز رفاقت من با مسروری از همین زمان بود.

محسن ذوالانوار دیگر فیلمبردار سینمای ایران بود که با پخش فیلم معرفی مورد تقدیر قرار گرفت. ذوالانوار از پیشکسوتان عرصه فیلمبرداری است که در شیراز زندگی میکند و به دلیل مشکلات شخصی نتوانست در این مراسم حاضر شود.

 عزیز الله حمید نژاد کارگردان سینمای ایران که فیلم «هور در آتش» را در همکاری با ذوالانوار ساخته است، به روی صحنه آمد و گفت: فیلمبرداران از جمله کسانی هستند که در تولید یک فیلم بیشترین تلاش را می‌کنند و متاسفانه کمتر دیده می‌شوند و خوشحالم که قرار است از محسن ذوالانوار تقدیر شود. آشنایی من با ذوالانوار هنگام ساخت فیلم تلویزیونی «زیر باران» به کارگردانی سیف الله داد که در آن زمان من به عنوان دستیارکارگردان با سیف‌الله داد، همراه بودم و ذوالانوار هم فیلمبردار بود،اتفاق افتاد.

وی ادامه داد: زمانی که میخواستم «هور در آتش» را به عنوان نخستین فیلم بسازم دنبال فیلمبردار خوب میگشتم و حساسیت و وسواس بسیاری بر انتخاب فیلمبردار داشتم چراکه اغلب صحنه‌های این فیلم روی آب فیلمبرداری می‌شد و به تبع فیلمبرداری کار سختی بود. بعد از جستجوی فراوان به این نتیجه رسیدم که با نعمت حقیقی کار کنم. زمانی که آقای حقیقی فیلمنامه را خواند خیلی تعریف کرد و گفت که فیلم خوبی خواهد شد اما صادقانه گفت که فیلمنامه سختی است و سن و سال‌اش اجازه همراهی مرا نمیدهد. من هم از حقیقی خواستم که به تشخیص خود یکی از فیلمبرداران جوان را معرفی کند و محسن ذوالانوار را تایید کرد و گفت انتخاب خوبی است. خلاصه اینکه «هور در آتش» با همراهی محسن ذوالانوار و از ویزور این فیلمبردار ساخته شد.

شاپور پورامین از اعضای صنف فیلمبرداران خانه سینما که دوستی نزدیکی با محسن ذوالانوار دارد هم گفت: ذوالانوار همشهری و رفیق من است و از من خواست سلام رسان باشم چون شرایطی داشت که نمی‌توانست از شیراز خارج شود. می‌خواهم از این فرصت استفاده کنم و بگویم ذوالانوار اولین کسی بود که به من دوربین عکاسی و جرات عکس گرفتن داد و هنوز نگاتیوهای آن زمان را به عنوان یادگاری نگه داشتم. در پایان باید بگویم جای عزیزان از دست رفته نعمت حقیقی و مهرداد فخیمی در این جمع خالی است و البته حضور حسین جعفریان و محمود کلاری در این جمع لازم و ضروری بود.

فرج الله حیدری یکی دیگر از فیلمبرداران سینمای ایران است که در «شب نقره ای» مورد تقدیر قرار گرفت. سیروس الوند و محمد مهدی عسگرپور لوح تقدیر این فیلمبردار را اهدا کردند.

سیروس الوند کارگردان سینما که در ساخت فیلم «آوار» با حیدری همکاری کرده است درباره این فیلمبردار گفت: قرار بود فخیم زاده لوح تقدیر فرج الله حیدری را بدهد اما تورج زنگ زد و گفت؛ فخیم زاده نمی‌آید و گفت" که من بیام و من هم خودم را رساندم تا چند کلامی درباره فرج حیدری سخن بگویم. سال 1353 نخستین فیلم خودم را میخواستم کار کنم، در آن زمان همه عوامل مسن بودند و تنها کسی که در جمع جوان بود فرج بود که من می‌دیدم عملا کار نورپردازی را به جای فیلمبردار انجام میدهد، همان زمان فهمیدم که سینما با مردی خلاق روبرو است.

تورج منصوری در تکمیل صحبت‌های سیروس الوند گفت: فرج حیدری عاشق سینما است و اگر امروز مواظب عاشق‌های تازه وارد به سینما نباشیم 50 سال دیگر شاهد از بین رفتن انسانهای قابل و مفید در سینما خواهیم بود و باید بگویم که این جوانان امروز بیمه و کار می‌خواهند و باید به آنها توجه شود.

فرج حیدری فیلمبردار سینمای ایران در حالی که بغض کرده بود گفت که عاشق سینماست و بدون سینما هیچ است.

محمد مهدی عسگرپور و مدیرعامل اسبق خانه سینما گفت: صنف فیلمبرداران صنفی است که کارهای زیادی کردند و زحمت بسیاری کشیدند اما کمتر دیده شده‌اند و من امیدوارم مشکلات صنفی هرچه زودتر حل شود چون استحقاق اهالی سینما بیش از این است.

در ادامه این مراسم محمدتقی پاکسیما فیلمبردار سینمای ایران که در ساخت فیلم «مهاجر» به عنوان فیلمبردار ابراهیم حاتمی کیا را همراهی کرده است، مورد تقدیر قرار گرفت.

محمد حسین حقیقی کارگردان سینما که ساخت فیلم «ماه و خورشید» را با تهیهکنندگی منوچهر شاهسواری و فیلمبرداری محمدتقی پاکسیما انجام داده است، درباره همکاری خود با این فیلمبردار گفت: شبهای سردی را در کرمان هنگام ساخت فیلم «ماه و خورشید» با هم گذراندیم و خاطرات بسیاری از آن روزها دارم و جز صبر و اخلاق خوش از این مرد هیچ ندیدم. به نظرمن پاکسیما به اخلاق متعهدتر است تا به سینما.

منوچهر شاهسواری مدیرعامل موزه سینما در ادامه گفت: به اعتقاد من همه خاطرات سینما شیرین است و تلخی‌های آن هم تجربه زندگی ما است و فکر میکنم نباید عادت دوست داشتن سینما را از خودمان بگیریم و هرگز دچار تردید در انتخاب شغل خود نشویم. به انجمن فیلمبرداران سینمای ایران برای برپایی «شب نقره‌ای» تبریک می‌گویم و یقین دارم مجلس دیگر شب طلایی سینما خواهد بود.

حسین ملکی آخرین فیلمبرداری بود که مورد تقدیر قرار گرفت و علیرضا داودنژاد کارگردان سینما که فیلم «نیاز» را با این فیلمبردارهمکاری کرده است از خاطرات خوش خود با حسین ملکی گفت.

در پایان این مراسم محمد حیدری مدیرعامل موزه سینما گفت که این مراسم به همت تورج منصوری و انجمن صنفی فیلمبرداران در موزه سینمای ایران برگزار شد و اظهار امیدواری کرد: شرایطی فراهم شود تا با تعامل با خانه سینما مراسم‌هایی از این دست برای سایر صنوف سینمایی برگزار شود و تاکید کرد که موزه سینما با افتخار کنار صنوف سینمایی ایستاده است.

بهرام بدخشانی، محمد حسن پزشک، عبدالله اسکندری، محمدرضا سکوت، مرتضی پورصمدی، غلامرضا موسوی، سیروس الوند، اصغر رفیعی‌جم، غلامرضا آزادی، جمشید الوندی، رضا جلالی، علی الهیاری، اسماعیل امامی، منصور ظهوری، روانبخش صادقی، مهدی کرم‌پور، دانش اقباشاوی، اصغر پورهاجریان، محمد مهدی عسگرپور، حسن قلی زاده، قاسم قلی پور، مسعود سلامی و ... از جمله اهالی سینما بودند که در این میهمانی حضور داشتند.

همچنین علیرضا رضاداد، علیرضا تابش، کامران ملکی، منوچهر شاهسواری از جمله مدیرانی بودند که در مراسم تجلیل از چهار فیلمبردار پیشکسوت و صاحب نام سینمای ایران حضور داشتند.