حاشیه‌های هر سال«کلاه قرمزی»
به گزارش صدای ایران از ایسنا امروز، ۲۱ اسفند ماه در حالی که تنها چند روز به تحویل سال باقی مانده است، تهیه‌کننده مجموعه تلویزیونی «کلاه قرمزی» از توقف تولید این مجموعه برای نوروز خبر می‌دهد. مدرسی عدم حمایت مالی از سوی تلویزیون را دلیل این تصمیم عنوان می‌کند؛ این درحالی است که نزدیک به چهار ماه پیش از نوروز ۹۶، حضور برنامه تلویزیونی «کلاه قرمزی» در جدول پخش شبکه دو سیما اعلام شده بود و بسیاری از علاقمندان این مجموعه تلویزیونی گمان می‌کردند که امسال برخلاف سال‌های گذشته، بدون نگرانی به تماشای برنامه مورد علاقه خود خواهند نشست.
سال گذشته غیبت «کلاه قرمزی» از جدول پخش برنامه‌های نوروزی که به نوعی با تغییرات مدیریتی صداوسیما نیز همراه بود، باعث شد تا اخباری از حضور این برنامه در شبکه نمایش خانگی به گوش برسد که احتمال طولانی‌تر شدن این غیبت را بیشتر تقویت می‌کرد؛ شاید اعلام خبر زودهنگام حضور این مجموعه عروسکی در برنامه‌های نوروز ۹۶ دلیلی برای خاتمه دادن به این احتمالات و اما و اگرها بود؛ اما و اگرهایی که حالا به نظر می‌رسد تدبیری برای پایان آنها وجود ندارد.
اما فارغ از مشکلات مالی سازمان صداوسیما که در چند سال اخیر تبعاتی در تولیدات این سازمان چه از نظر کیفی و چه کمی به همراه داشته است، گروکشی عروسک‌های محبوب مردمی به امری عادی تبدیل شده است؛ معضلی که به نظر می‌رسد بازنده آن در نهایت کسی جز علاقمندان به این عروسک‌ها نباشد.
پیشتر نیز شاهد این نوع رویکرد درباره عدم ادامه همکاری عروسک «جناب‌خان» با مجموعه «خنداونه» بودیم.
برخی از هنرمندان که در حوزه برنامه‌های عروسکی فعالیت داشته‌اند، در زمانی که حواشی عروسک «جناب‌خان» و عدم حضور او در فصل جدید «خندوانه» به دلیلی مسائل مالی پیش آمد در گفت‌وگو با ایسنا مطالبی را در این زمینه عنوان کرده بودند.
عادل بزدوده، خالق عروسک‌هایی چون «زی زی گولو» و «مخمل» با اشاره به این که عروسکی که محبوب می‌شود متعلق به مردم است، بیان کرد: سازنده عروسکی که در میان مردم محبوب شده است نباید آن را از مردم بگیرد و این امر به لحاظ وجدانی کاری غیرحرفه‌ای است.
او درباره «جناب خان»، عروسک برنامه «خندوانه» بیان کرد: باید ببینیم که
عروسک «جناب خان» از خرید پارچه تا جلوی دوربین رفتنش چه مسیری را گذرانده
و چه نوع قراردادی با سازنده این عروسک بسته شده است که سالارزهی، جناب
خان را از برنامه خندوانه می‌گیرد. اگر هر عروسکی حق کپی رایت و امتیاز
برای سازنده‌اش داشته باشد، این حواشی از بین می‌رود.
او با تاکید بر این که گرفتن عروسکی محبوب از مردم، ناپسند است، گفت:
تماشاگران این شخصیت عروسکی (جناب خان) و صدایش را دوست دارند. این نوع
عروسک ها باید در سازمانی به اسم خالق خود ثبت و ضبط شوند.
بزدوده در پایان گفت: صدا، عروسک و عروسک‌گردان سه ضلع هستند که در این میان، صدا و عروسک مهم‌ترین اضلاع به شمار می‌روند و قابل جایگزینی نیستند اما عروسک گردان به دلیل این که دیده نمی‌شود، متاسفانه می‌توان جایگزینی برایش انتخاب کرد. این در حالی است که اگر صدای عروسکی که در میان مردم محبوب شده است، را از آن بگیریم، عروسک نمی‌تواند به کار خود ادامه دهد.
همچنین نگار استخر، صداپیشه و عروسک‌گردان «سنجد» درباره شرایط حق مالکیت عروسک‌ها، با بیان اینکه متاسفانه در ایران حق کپی رایت وجود ندارد، اظهار کرد: نمی‌دانم وقتی عروسکی طراحی می‌شود و شکل می‌گیرد، صاحب اثر تا چه اندازه می‌تواند ادعا کند که رایت این اثر برای اوست. ماجرای طراحی و ساخت عروسک‌ها هم معمولاً به این صورت است که فردی کاراکتر عروسکی را سفارش می‌دهد؛ یعنی به عنوان مثال کارگردان، عروسکی می‌خواهد با ویژگی‌ها، رفتار و صدای مشخصی که این عروسک با آن ویژگی‌ها تعریف شده، توسط فردی طراحی می‌شود و عروسک‌سازی هم آن را می‌سازد. در این شرایط بعد از ساخت عروسک هیچ آیین‌نامه مکتوبی برای ما عروسکی‌ها تعریف نشده که بدانیم این عروسک بعد آن برنامه مشخص، در اختیار چه کسی قرار می‌گیرد.
او ادامه داد: تاکنون اغلب شرایط به اینگونه بوده است که صداپیشه عروسک با کارگردان یا تهیه‌کننده به توافقاتی برای نگهداری آن شخصیت عروسکی می‌رسیدند. گاهی هم ممکن است که صداپیشه عروسک با کارگردان یا تهیه‌کننده به اختلافاتی بربخورد و در این شرایط اگر عروسک برای صداوسیما باشد، خود سازمان تصمیم می‌گیرد که این کاراکتر عروسکی در اختیار خود خودشان باشد؛ به این ترتیب فارغ از اینکه تهیه‌کننده و کارگردان چه کسانی خواهند بود، صداپیشه باید با هر گروهی، کار خود را انجام دهد. در واقع این توافقی است که باید میان سازمان صداوسیما و کارگردان و تهیه‌کننده صورت بگیرد.
مریم سعادت، عروسک‌گردان شخصیت «زی‌زی گولو» نیز به نبود عروسک «جناب‌خان» در فصل چهارم «خندوانه» اشاره کرد و گفت: خیلی برایم جالب است وقتی عروسک «جناب‌خان» دست خود آقای سالارزهی بود، کسی آن را نمی‌شناخت. اگر او به سود خود از ساخت این عروسک رسیده بود که «جناب‌خان» را به مجموعه «خنداونه» نمی‌داد و همان زمان به این فکر می‌افتاد که این عروسک انحصار خود او است، اما وقتی عروسکی معروف می‌شود، همه یاد انحصارطلبی‌هایشان می‌افتند. به هر حال واقعا حیف است که «جناب خان» دیگر در «خندوانه» نیست.
سرانجامی مبهم برای سرنوشت سینمایی «کلاه قرمزی»
ایرج طهماسب آبان ماه سال 94 خبر داد که امسال (94) قصد ندارد مجموعه‌ی کلاه قرمزی را برای تلویزیون آماده بکند و وعده ساخت فیلم سینمایی‌اش را داد.
او همچنین بدون اعلام جزییات بیشتر گفته بود: بنده هم قول می‌دهم که مردم در سینما شاهد فیلم سینمایی خوبی برای کودکان باشند، به امید دیدار در سینماهای سراسر کشور با «کلاه قرمزی و دوستان».
اما این وعده عملی نشد و سینمایی کلاه قرمزی به سرانجامی تاکنون نرسیده است.
