این تذهبون؟! / درسهای اخلاقی حادثه پلاسکو برای برخی آقایان

صدای ایران- حادثه ساختمان پلاسکو در صبحگاه پنجشنبه سی ام دی ماه سال 1395 را شاید یکی از مهمترین رویدادهایی دانست که دل هر انسانی را به درد آورد. این حادثه نه تنها توجه جامعه داخلی بلکه نگاه افراد دیگر جوامع در سرتاسر گیتی را به خود جلب کرد. حادثه پلاسکو تجلی گاه عشق و ایثار و جانفشانی افردای است که برای نجات همنوعان، از خود گذشتند. به گونه ای که ندای حماسه آفرینی آنها در اقصی نقاط جهان طنین انداز شده است.

رویداد پلاسکو، جلوه‌گاه زیبایی و در عین حال مسائل دردناکی است که می تواند درسهای اخلاقی ارزنده‌ای برای ما داشته باشد. شاید زیباترین صحنه را بتوان در روحیه بالای انسان دوستی و فداکاری نیروهای آتش نشانی دید که وجدان بشریت را به تحسین واداشت. زیباتر از آن ابراز همدردی مردم دنیا با خانواده های این حماسه آفرینان و ملت ایران بود. در این میان پیام ابراز همدردی شهروند اسرائیلی را شاید جالب توجه دانست که در شبکه های اجتماعی منتشر شد. جان فشانی آتش نشانان و ابراز همدردی افراد جوامع مختلف، نویددهنده این است که می‌توان همچنان به وجود انسانهای خوب در جامعه و زمانه کنونی امیدوار بود. می توان به تقویت روحیه انسان دوستی عصری که که همواره تصور می شود، روحیه نوع دوستی به واسطه تحولات جامعه و فساد در جوامع مختلف دیگر به مانند گذشته وجود ندارد، امیدوار بود.

حادثه پلاسکو با همه پیام های پندآموز و اخلاقی آن، روی دیگری دارد و آن، صحنه‌های دردناکی است که در حین این رویداد و پس از آن به وقوع پیوست و شنیدن آن مایه‌ی تأسف و تأثر است. در حالی‌که خانواده‌های شهدا چشم انتظار نجات فرزندان جان بر کف خود توسط نیروهای امدادو نجات هستند، عده ای از هموطنانمان در حال سلفی گرفتن و عکس گرفتن از این حادثه بودند. رفتاری که اقدامات به جا و فوری نیروهای امداد و نجات را با کندی مواجه کرده بود. این مسأله بیانگر  تحول در نگرشهای افراد جامعه است. به این معنا که عکس گرفتن از این گونه حوادث برای ما مهمتر از نجات یافتن جان همنوعانمان است. عطش عکس گرفتن و سلفی گرفتن در بین قشرهای جامعه ایرانی در سالهای اخیر، مسئله مهمی است که نمی‌توان به سادگی از آن عبور کرد. مسئله‌ای که نه تنها گویای تغییر فرهنگ جامعه بلکه تحول در روح و ضمیر انسانهای جامعه است.تکرار این صحنه ها خود علامت خطری جدی پیش روی ما می گذارد. پیش از این هم در آبان ماه گذشته درجریان سیلاب شهر خرم آباد، در حالیکه یک دختر دانشجو هنگام عبور از کانال آب،  طعمه سیل شده بود و نیاز به کمک همنوعان خود در مسیر سیلاب داشت، به راحتی جان خود را از دست داد. در حالیکه اگر این افراد عطش عکس گرفتن خود را نادیده می گرفتند و به او کمک میکردند، هیچوقت این اتفاق ناگوار بوجود نمی آمد. این موضوع ما را به این رهنمون می سازد که افراد جامعه اسلامی ما نیز در دام استفاده‌های نادرست از  تکنولوژی و ارتباطات افتاده به گونه ای که احساسات انسان دوستانه نیز کم کم تحت شعاع آن قرار گرفته است. 

اما دردناک ترین و در عین حال سئوال برانگیزترین اتفاقات روزهای اخیر، موضع گیری برخی از افراد نهادهای انقلابی کشور در قبال این حادثه بویژه خانواده های شهدای آتش نشانی است. در روزهایی که همه کشورهای دنیا و افراد جامعه بشری اعم از دوست و دشمن از حادثه غم انگیز پلاسکو متأثر شده اند و سیل پیامهای تسلیت خود را چه در قالب رسمی و سیاسی و چه به صورت غیر رسمی از طریق شبکه های اجتماعی به خانواده های شهدا روانه  می کنند، در روزهایی که جامعه بشری به احترام جانفشانی و ایثار این عزیزان قامت خود را به نشانه تعظیم فرو می آورد، متأسفانه شاهد رفتارهایی ناشایست از سوی برخی مقامات نهادهای انقلابی هستیم که زیبنده نظام مقدس اسلامی ما نیست. در حالیکه کمتر از سه روز از حادثه جانسوز پلاسکو  گذشته بود، یکی از مقامات عالی «بنیاد شهید و امور ایثارگران» با اظهاراتی جنجالی تحت عنوان: « بنیادشهید برای ارائه خدمت و شهید نامیدن آنها هیچ تعهدی ندارد » و « اینکه بنیاد شهید فقط افرادی را که در مواجهه با دشمن جان خود را از دست می دهند را شهید می داند» دل هر مسلمانی را به درد آورد. این سخنان در حالی به زبان آورده می ‌شود که خانواده های این شهدا این روزها بیش از هر چیز به آرامش و  محبت ما بویژه مسئولین نظام  نیاز دارند تا بلکه از سنگینی غم ا زدست رفتن عزیزانشان اندکی کاسته شود. بیان کردن این گونه سخنان ناشایست از زبان مسئولین نهادی که برآمده از فرمان امام خمینی(ره) و هم اکنون نماینده ولی فقیه زمان، مقام معظم رهبری(مدظله العالی)است، هیچگاه زینت بخش نظام اسلامی ما نخواهد بود.

مسئولین اجرایی کشور، بویژه مقامات نهاد مربوطه باید به نکات ذیل توجه کنند که:
1-    ندای ایثار و فداکاری نیروهای آتش نشانی در حادثه دلخراش پلاسکو، امروز نه تنها در ایران بلکه در تمامی کشورهای دنیا پیچیده است، و رشادت و دلاوری و ازخودگذشتگی آنها، جامعه بشری را به تحسین واداشته است. این افراد که به حق باید آنها را با واژه «جانفشان» و «فرشتگان نجات»  توصیف کرد، مصداق حقیقی آیه قرآنی سوره مائده می‌باشند که می فرماید: « مَنْ قَتَلَ نَفْساً بِغَيْرِ نَفْسٍ أَوْ فَسادٍ فِي الْأَرْضِ فَكَأَنَّما قَتَلَ النَّاسَ جَميعاً وَ مَنْ أَحْياها فَكَأَنَّما أَحْيَا النَّاسَ جَميعا » به این معنا که:« كسي كه يك نفر را بكشد، انگار همه‌ي مردم را كشته است و اگر كسي يك نفر را نجات بدهد و زنده كند، انگار همه‌ي مردم را زنده كرده است ».  اینها خدمتگزاراني هستند كه براي نجات افراد از درون چاه گرفته تا سقوط و آوار و آتش سوزي، خودشان به استقبال خطر مي‌روند تا كسي را نجات دهند. شاید مهمترین توصیف برای این قهرمانان ، بیانات مقام معظم رهبری در وصف آنها باشد که فرموند:« شهامت و فداکاری آتش¬‌نشانانی که در عملیات نجات مردم، خود دچار حادثه¬‌ی خطیر شده و در حال فداکاری متعهدانه به امتحانی دشوار گرفتار آمده¬‌اند، دل را از تحسین و تمجید و نیز از نگرانی و اندوه، آکنده می سازد».  بنابراین نباید ارزش خون این افراد را کمتر از خون شهدای عزیز ما در جنگ با دشمن دانست  که با جانفشانی در راه حق، جان ما را نجات داده اند.

2-    نکته دوم اینکه، آنچه در این روزها موجب تسکین آلام خانواده های شهدای آتش نشانی می شود، نه مسائل مادی، بلکه ابراز همدردی ما مردم ایران به آنان است. آرزوی این خانواده ها بازگشت عزیزانشان و نجاتشان از زیر آوار ساختمان است نه چشم دوختن به امتیاز مادی پس از فقدان فرزندان و پدرانشان. خانواده هایی که اینچنین انسانهای جان بر کفی را تربیت کرده اند، قطع به یقین مسائل معنوی و ارزشهای اسلامی و انسانی برای آنها بر مسائل مادی اولویت دارد. در چنین شرایطی صحبت از مسائل مادی از سوی برخی مقامات نه تنها توهین به خانواداه های شهدا، بلکه به تمامی مردم ایران است که همواره شهدا را از خود جدا ندیده اند. پس بیاییم آوار غم را از دوش خانواده‌های فداکاران آتش نشانی برداریم نه اینکه با اظهارات نابخردانه بر میزان آلام آنها بیفزاییم.

3-    نکته قابل تأمل و در عین حال اسفناک اینجاست که شخص مورد نظر، که معاونت نهاد مقدس بنیاد شهید را یدک می‌کشد، باید بداند که هر گونه اظهار نظر رسمی از سوی وی به مثابه جهت گیریهای رسمی  این نهاد محسوب می شود. بنابراین، هر گونه اهمال و سهل انگاری در این زمینه، هزینه‌های سنگینی برای کلیت نظام اسلامی به دنبال خواهد داشت و در نگاه مثبت آحاد جامعه نسبت به نظام خدشته ایجاد می‌کند.

در پایان سخن خود را با جملاتی عبرت آموز از دانش آموز کلاس اول ابتدایی، دبستان میلاد دو واقع در مشیریه تهران  پایان می بریم که در روزهای گذشته در دفتر دیکته خود در وصف آتش نشان اینگونه نوشته است: