رمزگشایی از حافظه تاریخی «پلاسکو»
پنج شنبه گذشته در حادثه ا‌ی دلخراش، ساختمان پلاسکو
فرو ریخت. پیش از فرو ریختن این ساختمان، ابتدا طبقات ۸ و ۹ دچار حریق شده
بودند و کمی بعد، با توجه به حضور تولیدی های پوشاک و انبوه پارچه و اقلام
قابل اشتعال، شعله های آتش به سایر طبقات فوقانی زبانه کشید و شروع به
سوزاندن کرد. با گذشت سه ساعت از آغاز آتش سوزی، این ساختمان قدیمی، دیگر
تاب نیاورد و بنایی که هم محل کسب و کار کسبه بسیاری بود و هم در حافظه ی
تاریخی بسیاری از ماها با خاطرات مختلفی همراه بود، با خاک یکسان شد.
ساختمان پلاسکو، واقع در ضلع شرقی چهارراه استانبول، نخستین ساختمان مرتفع و مُدرن ایران است که سال ۱۳۳۹، در ۱۷ طبقه ساخته و در سال ۱۳۴۱ افتتاح شد. این ساختمان در زمان خود، بلندترین بنای ساختمانی در ایران به شمار می آمد. متراژ تقریبی زیربنای آن ۲۹ هزار متر مربع بود. طبقات اول تا چهارم این ساختمان دارای مساحت بیشتری نسبت به سایر طبقات بودند و بیشتر در این طبقات انواع پوشاک، به ویژه پوشاک مردانه ارائه شد، در سایر طبقات نیز اکثرا تولیدی ها و یا دفاتر پخش پوشاک مستقر بودند. می توان گفت پاساژ پلاسکو، بعد از بازار تهران، از بزرگترین و معروف‌ترین بورس توزیع پوشاک در تهران بود.
پاساژ پلاسکو، یکی از نخستین مراکز خرید مدرن در ایران بود که با بازار سنتی فرق بسیاری داشت؛ مکانی لوکس و مرتفع که مغازه های بسیاری را با دکورها و ویترین های رنگارنگ در دل خود جای داده بود و به همراه رستوران سلف سرویس در بالاترین طبقه و مکان هایی برای استراحت مشتریان، به یکی از پر رونق ترین مکان های اقتصادی ایران تبدیل شده بود.
آن طور که کسبه قدیمی می گویند، در ابتدای گشایش پاساژ، تهیه کنندگان فیلم و شرکت های مختلف در طبقات اول دفتر گرفته بودند، ولی رفته رفته، این بنگاه ها، جای خود را به تولیدی ها و تک فروشی های پوشاک دادند و حضور صنف پوشاک در این پاساژ تا به امروز ادامه داشت.
در این مجتمع ۴۰۰ واحد تجاری فعال بود که بیشتر آنها را تولیدی های پوشاک تشکیل می دادند. با توجه به نزدیک شدن به ایام عید، بیشتر واحدهای تولیدی مشغول به کار بودند تا بتوانند پاسخگوی نیاز شب عید مردم باشند. پس از ماه ها رکود در بازار، همه ساله شب عید، بازار پوشاک جان دوباره می گیرد و بهترین زمان کاسبی برای تولیدی ها و توزیع کنندگان این محصول به شمار می آید. با این اوصاف، می توان گفت که بیشتر مغازه ها و تولیدی ها پر از کالا بودند و با فرو ریختن پاساژ، بخش چشمیگری از سرمایه آن ها نیز مدفون شد.
نرخ اجاره ها و فروش سرقفلی در پاساژ پلاسکو متفاوت بود و ارزش سرقفلی برخی مغازه ها به ۴ تا ۵ میلیارد تومان نیز می رسید و اجاره بهای برخی از آن ها نزدیک ۳۰ تا ۴۰ میلیون تومان در ماه بود. سوای خسارات جانی وارده به شهروندان عزیز از جمله آتش نشانان فداکار که مردانه خدمت می کنند، خسارت های وارده به کاسبان و کارگرانی که در این پاساژ مشغول به کار بودند نیز دردناک و غم‌افزاست.
خسارات وارد شده بر کاسبان پلاسکو می تواند تأثیر مستقیمی بر صنعت پوشاک داشته باشد. این خسارات بالغ بر ۶۰۰ میلیارد تومان برآورد شده و همان گونه که گفته شد، با نزدیک شدن به آخر سال و فرا رسیدن عید، تقاضا برای پوشاک افزایش می یابد و با توجه به اینکه بخش قابل توجهی از خرده فروشان لباس و بوتیک ها، پوشاک خود را از این مرکز تأمین می کردند، پیش بینی می شود که خللی میان عرضه و تقاضا ایجاد شود. البته امید است، با نظارت و توجه مسئولین، این رخنه‌ی ایجاد شده در صنعت پوشاک برطرف شود تا جلوی سوء استفاده سودجویان و گران فروشی ها گرفته شود. برای سلامت تمام آسیب دیدگان دعا می کنیم.
ساختمان پلاسکو، واقع در ضلع شرقی چهارراه استانبول، نخستین ساختمان مرتفع و مُدرن ایران است که سال ۱۳۳۹، در ۱۷ طبقه ساخته و در سال ۱۳۴۱ افتتاح شد. این ساختمان در زمان خود، بلندترین بنای ساختمانی در ایران به شمار می آمد. متراژ تقریبی زیربنای آن ۲۹ هزار متر مربع بود. طبقات اول تا چهارم این ساختمان دارای مساحت بیشتری نسبت به سایر طبقات بودند و بیشتر در این طبقات انواع پوشاک، به ویژه پوشاک مردانه ارائه شد، در سایر طبقات نیز اکثرا تولیدی ها و یا دفاتر پخش پوشاک مستقر بودند. می توان گفت پاساژ پلاسکو، بعد از بازار تهران، از بزرگترین و معروف‌ترین بورس توزیع پوشاک در تهران بود.
پاساژ پلاسکو، یکی از نخستین مراکز خرید مدرن در ایران بود که با بازار سنتی فرق بسیاری داشت؛ مکانی لوکس و مرتفع که مغازه های بسیاری را با دکورها و ویترین های رنگارنگ در دل خود جای داده بود و به همراه رستوران سلف سرویس در بالاترین طبقه و مکان هایی برای استراحت مشتریان، به یکی از پر رونق ترین مکان های اقتصادی ایران تبدیل شده بود.
آن طور که کسبه قدیمی می گویند، در ابتدای گشایش پاساژ، تهیه کنندگان فیلم و شرکت های مختلف در طبقات اول دفتر گرفته بودند، ولی رفته رفته، این بنگاه ها، جای خود را به تولیدی ها و تک فروشی های پوشاک دادند و حضور صنف پوشاک در این پاساژ تا به امروز ادامه داشت.
در این مجتمع ۴۰۰ واحد تجاری فعال بود که بیشتر آنها را تولیدی های پوشاک تشکیل می دادند. با توجه به نزدیک شدن به ایام عید، بیشتر واحدهای تولیدی مشغول به کار بودند تا بتوانند پاسخگوی نیاز شب عید مردم باشند. پس از ماه ها رکود در بازار، همه ساله شب عید، بازار پوشاک جان دوباره می گیرد و بهترین زمان کاسبی برای تولیدی ها و توزیع کنندگان این محصول به شمار می آید. با این اوصاف، می توان گفت که بیشتر مغازه ها و تولیدی ها پر از کالا بودند و با فرو ریختن پاساژ، بخش چشمیگری از سرمایه آن ها نیز مدفون شد.
نرخ اجاره ها و فروش سرقفلی در پاساژ پلاسکو متفاوت بود و ارزش سرقفلی برخی مغازه ها به ۴ تا ۵ میلیارد تومان نیز می رسید و اجاره بهای برخی از آن ها نزدیک ۳۰ تا ۴۰ میلیون تومان در ماه بود. سوای خسارات جانی وارده به شهروندان عزیز از جمله آتش نشانان فداکار که مردانه خدمت می کنند، خسارت های وارده به کاسبان و کارگرانی که در این پاساژ مشغول به کار بودند نیز دردناک و غم‌افزاست.
خسارات وارد شده بر کاسبان پلاسکو می تواند تأثیر مستقیمی بر صنعت پوشاک داشته باشد. این خسارات بالغ بر ۶۰۰ میلیارد تومان برآورد شده و همان گونه که گفته شد، با نزدیک شدن به آخر سال و فرا رسیدن عید، تقاضا برای پوشاک افزایش می یابد و با توجه به اینکه بخش قابل توجهی از خرده فروشان لباس و بوتیک ها، پوشاک خود را از این مرکز تأمین می کردند، پیش بینی می شود که خللی میان عرضه و تقاضا ایجاد شود. البته امید است، با نظارت و توجه مسئولین، این رخنه‌ی ایجاد شده در صنعت پوشاک برطرف شود تا جلوی سوء استفاده سودجویان و گران فروشی ها گرفته شود. برای سلامت تمام آسیب دیدگان دعا می کنیم.
منبع: تابناک
گزارش خطا
آخرین اخبار