رویای مترو در کرج، شاید نسلی دیگر
به گزارش صدای ایران، سابقه مترو یا قطار شهری به عنوان یکی از مظاهر دنیای مدرن به قرن ۱۹ میلادی باز می‌گردد، زمانی که جمعیت شهرنشین رو به افزایش گذاشت و بشر بهترین راه برای گریز از گره‌های پیچ در پیچ رفت و آمد در خیابان‌ها را در زیر زمین یافت.
لندن نخستین شهری بود که در سال ۱۸۶۳ صاحب قطار شهری شد، پس از لندن که امروزه یکی از پیچیده‌ترین شبکه‌های قطار شهری را در اختیار دارد، شهرهای پاریس، بوداپست و گلاسکو نیز از این فناوری بهره‌مند شدند و در نهایت امروزه مترو در بیش از ۱۶۰ شهر جهان گسترش یافته هم‌چنان رو به گسترش است.
قطار شهری در ایران نیز سابقه‌ای دیرینه دارد، ناصرالدین شاه به‌عنوان چهره‌ای علاقه‌مند به برخی از مظاهر تمدن غربی هم‌چون الکتریسیته، دوربین عکاسی و فیلم‌برداری، تلگراف و ... قطار شهری را نیز به ایران آورد، البته فقط بر روی کاغذ آن هم در قرارداد رویتر که در آن دوران حاشیه‌های خود را به‌دنبال داشت.
در هر حال اولین طرح اجرا شده قطار شهری در ایران، طرح واگن اسبی بود که از دروازه شهر ری تا باغشاه(میدان حر امروزی) کشیده شد و تا سال ۱۳۱۰ نیز به کار خود ادامه داد.
در دهه ۵۰ با افزایش جمعیت تهران و افزایش ترافیک در پایتخت، مترو به‌عنوان یکی از راهکارهای رفع این معضل مطرح و نخستین برنامه‌ریزی مدون برای احداث قطار شهری در ایران با در نظر گرفتن ۷ خط به اجرا در آمد.
پس از طرح موضوع در سال ۱۳۵۳، چند شرکت فرانسوی از سال ۱۳۵۶ عملیات اجرایی احداث خط ۱ مترو را در اراضی شمال تهران (بزرگراه شهید حقانی کنونی) آغاز کردند.
اگرچه پس از انقلاب این طرح متوقف نشد و تا سال ۱۳۵۹ بخش‌هایی از پروژه نیز پیش رفت اما با آغاز جنگ تحمیلی شرکت‌های خارجی از ایران رفتند و اواخر دهه ۶۰ توقف کامل طرح اعلام شد.
اما پس از جنگ و در سال ۱۳۷۴ مجدداً لزوم احداث مترو در تهران مورد تأکید قرار گرفت و در نهایت اولین قطار شهری امروزی کشور در شانزدهم اسفند ماه ۷۷ بر روی ریل حرکت کرد و کرج را به تهران متصل کرد. این خط هم‌اکنون خط پنج نامیده شده و در طراحی‌های آتی مترو از آن به‌عنوان خط اکسپرس اول یاد می‌شود.
حدود دو دهه از حرکت اولین قطار شهری از تهران به سمت کرج می‌گذرد، از آن زمان تاکنون مترو در تهران گسترش چشمگیری داشته است، اما کرج به‌عنوان یکی از کلانشهرهای مهم کشور که سالانه ۱۰۰ هزار نفر به جمعیت آن افزوده می‌شود، رنگ هیچ قطار شهری را جز در همان خط ۵ قدیمی به خود ندیده است.
اگرچه بحث گسترش شبکه مترو در داخل شهر کرج از اوایل دهه ۸۰ مطرح و در مهر ماه ۸۲ ، شش خط برای این کلان‌شهر به تصویب رسید و البته کلنگ آن نیز در سال ۱۳۸۴ به زمین زده شد، اما اکنون با گذشت ۱۱ سال از آغاز پروژه، مجموع پیشرفت فیزیکی خطوط و ایستگاه‌های قطار شهری کرج کمتر از ۳۵ درصد برآورد می‌شود.
کلنگ مترو کرج آن سال در حالی به زمین زده شد که همه امیدوار بودند پس از پنج سال سوت نخستین قطار به صدا درآید اما انتظار برای شنیدن آن تا سال ۱۳۹۲ تمدید شد که باز هم نتیجه‌ای در بر نداشت و امروز دعوای پیمانکار و کارفرما و کش و قوس‌های قضایی، فضایی توام با انجماد را بر بدنه قطار شهری کرج حاکم کرده است که تا سال‌های آتی نیز امیدی برای جابجایی با مترو برای مردم کرج باقی نگذاشته است.
به زبان ساده این رکود چندین ساله و تاخیر شش ساله به عدم دقت پیمانکار در محاسبه هزینه‌های پروژه، نوسان ناگهانی و افزایش قیمت ارز در نتیجه سیاست‌های دولت دهم و عدم وجود منابع پولی در اختیار کارفرما ناشی می‌شود، البته کارفرما علاوه بر تجدید نظر در قیمت قرارداد و همکاری با پیمانکار، پیشنهاد تامین مالی از طریق فروش زمین را نیز به پیمانکار داده است اما این راهکار مورد قبول شرکت سابیر قرار نگرفته و دو طرف را راهی راهروهای پیچ در پیچ دادگاه کرده است.
سابیر توانایی تکمیل قطار شهری کرج را ندارد / هزینه ۵۰۰ میلیاردی دولت برای مترو کرج
«سیدحمید طهایی»، استاندار البرز در گفت‌وگو با ایسنا نیز ضمن اشاره به مشکلات مالی موجود در پروژه قطار شهری کرج گفت: بخشی از منابعی که برای ادامه پروژه در اختیار ماست به‌صورت زمین است.
وی افزود: اگر پیمانکار بتواند از این منابع برای ادامه کار استفاده کند، ما با آن قرارداد می‌بندیم، اما اگر نتواند با این شرایط ادامه دهد ما با پیمانکاری قرارداد می‌بندیم که این توان را داشته باشد.
وی به قرارداد اشتباه سابیر در گذشته برای انجام این پروژه اشاره و خاطرنشان کرد: متأسفانه پیمانکار فقط با توجه به پائین بودن قیمت، پیشنهاد خود را ارائه کرده و هم‌اکنون در این پروژه گیر افتاده است، چون منابع مالی ندارد.
استاندار البرز با بیان این‌که قرارداد مترو کرج تاکنون یک بار از نظر قیمت اصلاح شده است، تصریح کرد: دولت کل سهم خود را پرداخت و تاکنون ۵۰۰ میلیارد تومان به این پروژه کمک کرده است، حال شهرداری، برای ادامه کار ارائه زمین را پیشنهاد کرده است که پیمانکار نمی‌پذیرد.
طهایی ادامه داد: پیمانکار باز هم درخواست اصلاح قیمت را دارد، کجای منطق اجرایی چنین وضعیتی را در یک قرارداد مقطوع قبول می‌کند؟
نماینده عالی دولت در استان البرز تصریح کرد: در هر حال، جمع‌بندی ما این است که پیمانکار توان ادامه پروژه را ندارد و باید از کارگاه‌ها خارج شود، چون با وجود فرصت‌های زیادی که شهرداری و شورای شهر به آن داد این پروژه پیش نمیرود.
مسئول اجرای امور عمومی دولت در استان البرز یادآور شد: مگر عمر خدمتی ما چقدر است که یک پیمانکار این گونه آن را هدر دهد؟ بنابراین باوجود پیشینه خوبی که از سابیر سراغ داشتم مصمم هستم که در نخستین فرصت این موضوع تعیین تکلیف شود، چون اگر از اعتباری که در سفر رئیس‌جمهور برای مترو کرج در نظر گرفته شده است به‌علت تعلل پیمانکار استفاده نکنیم، ضرر کرده‌ایم.
برای نخستین بار است که یک پیمانکار پس از حکم خلع ید از یک پروژه خارج نمی‌شود
«علی‌اصغر همتی»، مدیرعامل سازمان قطار شهری کرج در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا در خصوص آخرین وضعیت حقوقی مترو کرج گفت: با وجود این‌که سازمان قطار شهری احکام قضایی خوبی را در این پرونده دریافت کرد اما هم‌چنان پیگیری قضایی ادامه دارد.
همتی افزود: پس از خلع ید، ما درخواست خروج پیمانکار از کارگاه‌ها را داشتیم اما دادستانی دستور داد تا با این موضوع به‌صورت حقوقی و نه کیفری برخورد شود.
وی ادامه داد: برای نخستین بار است که یک پیمانکار پس از حکم خلع ید از یک پروژه خارج نمی‌شود.
مدیرعامل سازمان قطار شهری کرج در بخش دیگری از سخنان خود به حق فسخ قرارداد اشاره کرد و گفت: در قرارداد قطار شهری کرج این حق هم برای پیمانکار و هم برای کارفرما در نظر گرفته شده است، حال کارفرما با مشاهده عدم پیشرفت کار، تصمیم به فسخ قرارداد گرفته و پیمانکار نیز باید طبق قرارداد عمل و از پروژه خارج شود.
همتی افزود: طبق قرارداد، پیمانکار باید ۱۴ روز پس از اعلام فسخ از پروژه خارج شود، اما از نهم دی‌ماه سال گذشته که خلع ید اعلام شده است، پیمانکار هم‌چنان در کارگاه‌ها حضور دارد و از آن خارج نمی‌شود.
وی یادآور شد: پیمانکار باید از پروژه خارج و ادعاهای خود را در شورای فنی مطرح می‌کرد، اما امروز نه حاضر است از پروژه خارج شود و نه حاضر است به شورای فنی مراجعه کند.
مردم بیشترین زیان را از بلاتکلیفی وضعیت متروی کرج می‌بینند
«مجید کاویانی» عضو شورای شهر کرج در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، اظهار کرد: تکمیل پروژه قطار شهری یکی از مهم‌ترین راه‌های برطرف کردن معضل ترافیک کرج است.
وی ادامه داد: متأسفانه برخی اختلافات موجود میان پیمانکار، کارفرما و مسئولان باعث شده روند تکمیل خط ۲ قطار شهری کرج با کندی صورت بگیرد.
عضو شورای شهرکرج اضافه‌کرد: هرچند ادامه‌دار شدن این کشمکش ها باعث آسیب به طرفین دعوا می‌شود، اما این میان بیشترین ضرر را مردم می‌بینند.
کاویانی توضیح داد: طرفین هر کدام مدعی‌اند طرف دیگر به تعهدات خود عمل نکرده از همین‌رو باید قضاوت صحیح در این زمینه را به مراجع ذی‌صلاح واگذار کرد.
عضو شورای شهرکرج تصریح کرد: بدون شک اگر عزم جمعی و جدی برای این موضوع شکل می‌گرفت، این پروژه بهتر از آنچه هست مدیریت می‌شد.
این مسئول گفت: هم‌اکنون همه عوامل برای پیشرفت این طرح از منابع مالی مهیاست و از لحاظ فنی هم قطار شهری به اندازه‌ای پیشرفت داشته که تکمیل آن به صرف باشد.
کاویانی یادآور شد: باید هر چه بیشتر برای پیشبرد این طرح‌کمک‌کرد و در این زمینه اختلافات را کنار گذاشت تا بتوان باری از دوش شهر برداشت.
وضعیت پیچ در پیچ قطار شهری کرج در حالی ادامه دارد که روز به روز بر معضل اسفناک ترافیک کرج افزوده می‌شود و متأسفانه این تأخیر هزینه فرصت از دست رفته زیادی را بر این کلان‌شهر تحمیل کرده و می‌کند...
لندن نخستین شهری بود که در سال ۱۸۶۳ صاحب قطار شهری شد، پس از لندن که امروزه یکی از پیچیده‌ترین شبکه‌های قطار شهری را در اختیار دارد، شهرهای پاریس، بوداپست و گلاسکو نیز از این فناوری بهره‌مند شدند و در نهایت امروزه مترو در بیش از ۱۶۰ شهر جهان گسترش یافته هم‌چنان رو به گسترش است.
قطار شهری در ایران نیز سابقه‌ای دیرینه دارد، ناصرالدین شاه به‌عنوان چهره‌ای علاقه‌مند به برخی از مظاهر تمدن غربی هم‌چون الکتریسیته، دوربین عکاسی و فیلم‌برداری، تلگراف و ... قطار شهری را نیز به ایران آورد، البته فقط بر روی کاغذ آن هم در قرارداد رویتر که در آن دوران حاشیه‌های خود را به‌دنبال داشت.
در هر حال اولین طرح اجرا شده قطار شهری در ایران، طرح واگن اسبی بود که از دروازه شهر ری تا باغشاه(میدان حر امروزی) کشیده شد و تا سال ۱۳۱۰ نیز به کار خود ادامه داد.
در دهه ۵۰ با افزایش جمعیت تهران و افزایش ترافیک در پایتخت، مترو به‌عنوان یکی از راهکارهای رفع این معضل مطرح و نخستین برنامه‌ریزی مدون برای احداث قطار شهری در ایران با در نظر گرفتن ۷ خط به اجرا در آمد.
پس از طرح موضوع در سال ۱۳۵۳، چند شرکت فرانسوی از سال ۱۳۵۶ عملیات اجرایی احداث خط ۱ مترو را در اراضی شمال تهران (بزرگراه شهید حقانی کنونی) آغاز کردند.
اگرچه پس از انقلاب این طرح متوقف نشد و تا سال ۱۳۵۹ بخش‌هایی از پروژه نیز پیش رفت اما با آغاز جنگ تحمیلی شرکت‌های خارجی از ایران رفتند و اواخر دهه ۶۰ توقف کامل طرح اعلام شد.
اما پس از جنگ و در سال ۱۳۷۴ مجدداً لزوم احداث مترو در تهران مورد تأکید قرار گرفت و در نهایت اولین قطار شهری امروزی کشور در شانزدهم اسفند ماه ۷۷ بر روی ریل حرکت کرد و کرج را به تهران متصل کرد. این خط هم‌اکنون خط پنج نامیده شده و در طراحی‌های آتی مترو از آن به‌عنوان خط اکسپرس اول یاد می‌شود.
حدود دو دهه از حرکت اولین قطار شهری از تهران به سمت کرج می‌گذرد، از آن زمان تاکنون مترو در تهران گسترش چشمگیری داشته است، اما کرج به‌عنوان یکی از کلانشهرهای مهم کشور که سالانه ۱۰۰ هزار نفر به جمعیت آن افزوده می‌شود، رنگ هیچ قطار شهری را جز در همان خط ۵ قدیمی به خود ندیده است.
اگرچه بحث گسترش شبکه مترو در داخل شهر کرج از اوایل دهه ۸۰ مطرح و در مهر ماه ۸۲ ، شش خط برای این کلان‌شهر به تصویب رسید و البته کلنگ آن نیز در سال ۱۳۸۴ به زمین زده شد، اما اکنون با گذشت ۱۱ سال از آغاز پروژه، مجموع پیشرفت فیزیکی خطوط و ایستگاه‌های قطار شهری کرج کمتر از ۳۵ درصد برآورد می‌شود.
کلنگ مترو کرج آن سال در حالی به زمین زده شد که همه امیدوار بودند پس از پنج سال سوت نخستین قطار به صدا درآید اما انتظار برای شنیدن آن تا سال ۱۳۹۲ تمدید شد که باز هم نتیجه‌ای در بر نداشت و امروز دعوای پیمانکار و کارفرما و کش و قوس‌های قضایی، فضایی توام با انجماد را بر بدنه قطار شهری کرج حاکم کرده است که تا سال‌های آتی نیز امیدی برای جابجایی با مترو برای مردم کرج باقی نگذاشته است.
به زبان ساده این رکود چندین ساله و تاخیر شش ساله به عدم دقت پیمانکار در محاسبه هزینه‌های پروژه، نوسان ناگهانی و افزایش قیمت ارز در نتیجه سیاست‌های دولت دهم و عدم وجود منابع پولی در اختیار کارفرما ناشی می‌شود، البته کارفرما علاوه بر تجدید نظر در قیمت قرارداد و همکاری با پیمانکار، پیشنهاد تامین مالی از طریق فروش زمین را نیز به پیمانکار داده است اما این راهکار مورد قبول شرکت سابیر قرار نگرفته و دو طرف را راهی راهروهای پیچ در پیچ دادگاه کرده است.
سابیر توانایی تکمیل قطار شهری کرج را ندارد / هزینه ۵۰۰ میلیاردی دولت برای مترو کرج
«سیدحمید طهایی»، استاندار البرز در گفت‌وگو با ایسنا نیز ضمن اشاره به مشکلات مالی موجود در پروژه قطار شهری کرج گفت: بخشی از منابعی که برای ادامه پروژه در اختیار ماست به‌صورت زمین است.
وی افزود: اگر پیمانکار بتواند از این منابع برای ادامه کار استفاده کند، ما با آن قرارداد می‌بندیم، اما اگر نتواند با این شرایط ادامه دهد ما با پیمانکاری قرارداد می‌بندیم که این توان را داشته باشد.
وی به قرارداد اشتباه سابیر در گذشته برای انجام این پروژه اشاره و خاطرنشان کرد: متأسفانه پیمانکار فقط با توجه به پائین بودن قیمت، پیشنهاد خود را ارائه کرده و هم‌اکنون در این پروژه گیر افتاده است، چون منابع مالی ندارد.
استاندار البرز با بیان این‌که قرارداد مترو کرج تاکنون یک بار از نظر قیمت اصلاح شده است، تصریح کرد: دولت کل سهم خود را پرداخت و تاکنون ۵۰۰ میلیارد تومان به این پروژه کمک کرده است، حال شهرداری، برای ادامه کار ارائه زمین را پیشنهاد کرده است که پیمانکار نمی‌پذیرد.
طهایی ادامه داد: پیمانکار باز هم درخواست اصلاح قیمت را دارد، کجای منطق اجرایی چنین وضعیتی را در یک قرارداد مقطوع قبول می‌کند؟
نماینده عالی دولت در استان البرز تصریح کرد: در هر حال، جمع‌بندی ما این است که پیمانکار توان ادامه پروژه را ندارد و باید از کارگاه‌ها خارج شود، چون با وجود فرصت‌های زیادی که شهرداری و شورای شهر به آن داد این پروژه پیش نمیرود.
مسئول اجرای امور عمومی دولت در استان البرز یادآور شد: مگر عمر خدمتی ما چقدر است که یک پیمانکار این گونه آن را هدر دهد؟ بنابراین باوجود پیشینه خوبی که از سابیر سراغ داشتم مصمم هستم که در نخستین فرصت این موضوع تعیین تکلیف شود، چون اگر از اعتباری که در سفر رئیس‌جمهور برای مترو کرج در نظر گرفته شده است به‌علت تعلل پیمانکار استفاده نکنیم، ضرر کرده‌ایم.
برای نخستین بار است که یک پیمانکار پس از حکم خلع ید از یک پروژه خارج نمی‌شود
«علی‌اصغر همتی»، مدیرعامل سازمان قطار شهری کرج در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا در خصوص آخرین وضعیت حقوقی مترو کرج گفت: با وجود این‌که سازمان قطار شهری احکام قضایی خوبی را در این پرونده دریافت کرد اما هم‌چنان پیگیری قضایی ادامه دارد.
همتی افزود: پس از خلع ید، ما درخواست خروج پیمانکار از کارگاه‌ها را داشتیم اما دادستانی دستور داد تا با این موضوع به‌صورت حقوقی و نه کیفری برخورد شود.
وی ادامه داد: برای نخستین بار است که یک پیمانکار پس از حکم خلع ید از یک پروژه خارج نمی‌شود.
مدیرعامل سازمان قطار شهری کرج در بخش دیگری از سخنان خود به حق فسخ قرارداد اشاره کرد و گفت: در قرارداد قطار شهری کرج این حق هم برای پیمانکار و هم برای کارفرما در نظر گرفته شده است، حال کارفرما با مشاهده عدم پیشرفت کار، تصمیم به فسخ قرارداد گرفته و پیمانکار نیز باید طبق قرارداد عمل و از پروژه خارج شود.
همتی افزود: طبق قرارداد، پیمانکار باید ۱۴ روز پس از اعلام فسخ از پروژه خارج شود، اما از نهم دی‌ماه سال گذشته که خلع ید اعلام شده است، پیمانکار هم‌چنان در کارگاه‌ها حضور دارد و از آن خارج نمی‌شود.
وی یادآور شد: پیمانکار باید از پروژه خارج و ادعاهای خود را در شورای فنی مطرح می‌کرد، اما امروز نه حاضر است از پروژه خارج شود و نه حاضر است به شورای فنی مراجعه کند.
مردم بیشترین زیان را از بلاتکلیفی وضعیت متروی کرج می‌بینند
«مجید کاویانی» عضو شورای شهر کرج در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، اظهار کرد: تکمیل پروژه قطار شهری یکی از مهم‌ترین راه‌های برطرف کردن معضل ترافیک کرج است.
وی ادامه داد: متأسفانه برخی اختلافات موجود میان پیمانکار، کارفرما و مسئولان باعث شده روند تکمیل خط ۲ قطار شهری کرج با کندی صورت بگیرد.
عضو شورای شهرکرج اضافه‌کرد: هرچند ادامه‌دار شدن این کشمکش ها باعث آسیب به طرفین دعوا می‌شود، اما این میان بیشترین ضرر را مردم می‌بینند.
کاویانی توضیح داد: طرفین هر کدام مدعی‌اند طرف دیگر به تعهدات خود عمل نکرده از همین‌رو باید قضاوت صحیح در این زمینه را به مراجع ذی‌صلاح واگذار کرد.
عضو شورای شهرکرج تصریح کرد: بدون شک اگر عزم جمعی و جدی برای این موضوع شکل می‌گرفت، این پروژه بهتر از آنچه هست مدیریت می‌شد.
این مسئول گفت: هم‌اکنون همه عوامل برای پیشرفت این طرح از منابع مالی مهیاست و از لحاظ فنی هم قطار شهری به اندازه‌ای پیشرفت داشته که تکمیل آن به صرف باشد.
کاویانی یادآور شد: باید هر چه بیشتر برای پیشبرد این طرح‌کمک‌کرد و در این زمینه اختلافات را کنار گذاشت تا بتوان باری از دوش شهر برداشت.
وضعیت پیچ در پیچ قطار شهری کرج در حالی ادامه دارد که روز به روز بر معضل اسفناک ترافیک کرج افزوده می‌شود و متأسفانه این تأخیر هزینه فرصت از دست رفته زیادی را بر این کلان‌شهر تحمیل کرده و می‌کند...
خبرهای مرتبط
گزارش خطا
آخرین اخبار