برنامه‌هایم در چارچوب تحول نظام و بر اساس خواست رهبری است
فخرالدین احمدی دانش آشتیانی در جلسه علنی صبح امروز (سه‌شنبه) مجلس و در جریان بررسی صلاحیتش به عنوان وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش، اظهار کرد: از همه نمایندگانی که در طول این چند روز در جلسات مختلف مباحث تخصصی را در رابطه با آموزش و پرورش مطرح کردند و نقطه نظرات مفید و کلیدی ارائه کردند سپاسگزارم و امیدوارم که بتوانم پس از رأی اعتماد به عنوان یک خدوم ملت نسبت به آموزش و پرورش و معلمان دینم را ادا کنم.
وی افزود: از وزرای قبلی آموزش و پرورش خصوصاً آقای فانی کمال تشکر و سپاسگزاری را دارم که در تمام مراحل در جهت ارتقای نظام آموزشی تلاش کردند.
دانش آشتیانی با اشاره به فرا رسیدن ۱۳ آبان روز دانش‌آموز و روز ملی مبارزه با استکبار جهانی یادآور شد: در این روز خون پاک دانش‌آموزان در برابر دانشگاه تهران به زمین ریخت.
وی با بیان اینکه برنامه‌ام در چهار بخش تدوین شده است، گفت: مهمترین دغدغه‌ام آن است که باید آموزش و پرورش را بخش سرمایه‌ای کشور و نه بخش مصرف کننده دانست. مدرسه باید مهمترین واحد تأثیرگذار در توسعه کشور به شمار آید.
وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش با تأکید بر اینکه محور کلی برنامه‌اش در چارچوب سند تحول نظام آموزش و پرورش و بر اساس خواست مقام معظم رهبری است، گفت: برنامه پیشنهادی‌ام واقع‌گرایی به تحول در نظام آموزش و پرورش است، البته نمایندگان مخالف مطرح کردند که این برنامه اجرایی نیست. مسلماً احقاق تحقق آن در هشت ماه میسر نیست اما در انتهای برنامه‌ام، برنامه کوتاه مدتی منطبق با برنامه درازمدت آورده‌ام.
دانش آشتیانی با بیان اینکه نظام آموزش و پرورش گرفتار بیماری‌های ساختاری است، گفت: مسأله آموزش و پرورش مسأله ملی است و حجم آن به اجماع ملی نیاز دارد. مطمئناً بنده به تنهایی نمی‌توانم آموزش و پرورش را به جایگاه خودش برسانم. همه نمایندگان و دولت باید کمک کنند تا آموزش و پرورش در جایگاه اصلی خود قرار گیرد و به عنوان مسأله ملی و اهمیت‌دار کشور تلقی شود.
وی اضافه کرد: نگرانی نسبت به سرمایه‌های انسانی کمتر از نگرانی نسبت به سرمایه‌های طبیعی و فیزیکی نیست. ما باید تمام تلاش خود را انجام دهیم تا مدرسه را محور توسعه قرار دهیم و از طریق کیفیت‌بخشی به فرآیندهای مدرسه، انسان‌هایی کارآمد تربیت کنیم چرا که نظام توسعه‌ای کشور به این انسان‌های کارآمد نیاز دارد و توسعه کشور نیازمند رشد متوازن و به‌هم پیوسته آموزش و پرورش و آموزش عالی است.
وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش در ادامه با اشاره به وجود ۱۲.۵ میلیون دانش‌آموز و حدود یک میلیون معلم و مربی و بیش از ۱۰۷ هزار مدرسه و آموزشگاه، تصریح کرد: در همین حال نظام آموزش عالی با بیش از ۲۵۰۰ واحد دانشگاهی و ۵ میلیون دانشجو در سطح کشور فعالیت دارد. در بخش شهرستان‌ها دانشگاه هست اما با صندلی‌های خالی مواجه هستیم اما همان‌جا مدرسه کم داریم و مدارس به صورت شیفتی کار می‌کنند یا در برخی از مناطق متاسفانه هنوز مدرسه‌ها کپری است. این عدم توازن از مشکلات اصلی آموزش و پرورش است.
دانش آشتیانی با بیان اینکه طبق تحقیقات ملی معلمان، بالاترین گروه از نظر منزلت اجتماعی در جامعه هستند، اضافه کرد: یعنی از نظر شهروندان، معلمان دارای بیشترین حرمت هستند اما متاسفانه به رغم این احترام، از نظر معیشتی و اقتصادی در وضع نابسامان به سر می‌برند. این عدم تعادل ساختاری یک مانع مهم توسعه‌ای و چالشی اساسی است که باید به آن پرداخته شود.
وی همچنین به چالش‌هایی در حوزه‌ی آموزش و پرورش به این شرح اشاره کرد: آموزش مخزنی و محوریت محفوظات و نمره، حاد بودن تنگنای معیشتی معلمان، اقتصاد آموزش و پرورش، کمبود امکانات و فضاهای آموزش و پرورش، ضعف مشارکت موثر خانواده‌ها، وجود شکاف میان دستگاههای ستادی با معلمان، گسست میان خانه و مدرسه.
وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش با بیان این که تمرکزگرایی، دیوان سالاری و سیاست‌زدگی آموزش را تحت سیطره خود قرار داده است، گفت: متاسفانه پرورش و خلاقیت قربانی آموزش شده و آموزش به مسابقه‌ای برای کسب صندلی‌های دانشگاه تبدیل شده است. ما شاهد اصالت دادن به کمیت آموزش و کم توجهی به مسائل جدید ملی و جهانی نظیر مهارتهای زندگی، محیط زیست و تفاوت‌های اقلیمی و جغرافیایی در مناطق کشور هستیم که برنامه ریزی آموزشی را با تنگناهای مختلفی روبرو کرده است و برون داد این وضعیت ساختاری، تصویر نگران کننده‌ای از آموزش و پرورش در شرایط کنونی را به وجود آورده است.
دانش آشتیانی با بیان این که رتبه‌ی کنونی آموزش و پرورش در نظام بین‌الملل بر پایه‌ی ۱۵۱ شاخص بین‌المللی ، ۱۴۱ از ۱۸۷ است ادامه داد: نظام آموزش و پرورش دچار جمود و فرسودگی است و نظامی قدیمی فرسوده و کهنه است که آن را همین جور نگه داشته‌ایم و مثل یک موزه‌ی مقدس دست نخورده است . هر کس آمده گوشه و کنار آن را کم و زیاد کرده است و به طور کلی در نظام آموزش و پرورش ناکارآمد و غیر مولد، برنامه ریزی و مدیریت از پویایی و تحرک دور شده است که نمونه مشهود آن دور شدن زنان از جایگاه مطلوب در مدیریت است.
وی با بیان این که اکثریت دانش آموزان در آموزش و پرورش از دختران هستند افزود: متاسفانه با این وجود نقش خانم‌ها در مدیریت آموزش و پرورش کم رنگ است من این را نه به دلیل مسائل جنسیتی می‌گویم بلکه ما از نظر نگاه تربیتی نیازمند این هستیم که از این قشر فرهیخته در آموزش و پرورش بیشتر استفاده کنیم.
دانش آشتیانی کهنگی مدارس را از دیگر چالش‌های آموزش و پرورش بر شمرد و با اشاره به موضوع اقتصاد آموزش و پرورش یاد آور شد: من مطالعات زیادی در این رابطه داشته‌ام و معتقدیم با همین منابع مالی و مدیریت بهینه هزینه‌ها قسمتی از مشکلات قابل حل است اگر چه این موضوع در کوتاه مدت اتفاق نمی‌افتد علاوه بر این که باید در تمام برنامه‌های کشور ارقام بیشتری به آموزش و پرورش اختصاص یابد و در رتبه‌های جهانی، درصدی که از GDP به آموزش و پرورش اختصاص می‌یابد باید افزایش یابد، همین منابع می‌تواند بهتر هزینه شود.
وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش همچنین گفت:در سالهای ۸۴ و ۸۵ ،۹۱ درصد بودجه آموزش و پرورش به پرسنل و ۹درصد به کیفی سازی آموزش و پرورش اختصاص یافت و در وضع کنونی که ۳۰ هزار میلیاردتومان بودجه آموزش و پرورش است، ۹۸ و نیم درصد به پرسنل و یک و نیم درصد به کیفیت بخشی اختصاص می‌یابد واین بدان معنا است که وزیر و مدیران آموزش و پرورش برای ۱۳ میلیون دانش آموز و ۱۰۷ هزار مدرسه، فقط ۴۰۰ میلیارد تومان در دست دارند که باید برای کیفی سازی تجهیزات و موارد دیگر هزینه کنند البته بر اساس آخرین اطلاعات، همه این مبلغ را هم نمی‌توان خرج کرد و بعضا می‌گویند ۲۰۰ میلیون تومان به این منظور اختصاص می‌یابد که با این رویه هیچ گاه نمی‌توان مشکل آموزش و پرورش را حل کرد.
وی با بیان اینکه باید رویکرد جدیدی به آموزش و پرورش داشته باشیم که نیازمند برنامه ریزی و اقدامات تدریجی است افزود:در مساله‌ی آموزش وپرورش نگاه جدید و روح حاکم بر سند تحول هم این است که مساله‌ی پرورش و مهارتهای زندگی باید تقویت شود و سیطره آموزش بر پرورش کم رنگ شود و در واقع پرورش و آموزش غلبه کند تا در محیط مدرسه از حافظه محوری به خلاقیت محوری، از کمیت‌های آموزشی به کیفیت‌های پرورشی ، و از فضای رقابتی غیر اخلاقی به فضای انسانی و اخلاقی میان دانش آموزان تغییر جهت دهیم.
