تعلیق توافق کاهش ذخایر پلوتونیوم آخرین گزینه ما بود

وزیر امور خارجه روسیه در بیانیه‌ای در توضیح حکم اخیر رئیس جمهور این کشور برای معلق کردن توافق با واشنگتن به منظور کاهش ذخایر پلوتونیوم با خلوص بالا و قابلیت تسلیحاتی گفت، این اقدام به عنوان آخرین گزینه از جانب مسکو اتخاذ شد و علت اصلی آن اقدامات خصمانه آمریکا و تخطی‌اش از این توافق بوده است.

صدای ایران - سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه فدراسیون روسیه در بیانیه‌ای که از سوی سفارت این کشور در جمهوری اسلامی ایران منتشر شد، تصریح کرده است:

«ریاست جمهوری روسیه دستوری اجرایی را برای معلق کردن اجرای توافق مربوط به مدیریت و نابودسازی پلوتونیوم میان آمریکا و روسیه که در سال 2000 توسط فدراسیون روسیه امضا شد، صادر کرد. من می‌خواهم تاکید کنم که این اقدام به عنوان آخرین گزینه انجام شد. از نظر ما این توافق یک گام مهم در راستای خلع سلاح هسته‌ای بود. متاسفانه آمریکا اخیراً یک سری اقدامات خصمانه علیه روسیه در پیش گرفته است. واشنگتن به طور مشخص اقدام به اجرای تحریم‌های گسترده اقتصادی و دیگر تحریم‌ها با استناد به ادعاهای بی‌اساس علیه روسیه کرده است. همزمان زیرساخت‌های نظامی ناتو روبه گسترش است و تعداد هرچه بیشتری از سربازان آمریکایی در مجاورت مرزهای روسیه مستقر می‌شوند. آمریکا و هم‌پیمانانش به شکل علنی و آزادانه درباره حرکت به سمت سیاست محدود کردن روابط‌شان با روسیه حرف می‌زنند. آنها حتی تهدید به حملات تروریستی در شهرهای روسیه می‌کنند.»

لاوروف در ادامه این بیانیه خاطر نشان کرد: «همه این اقدامات اتخاذ شده از جانب واشنگتن منجر به تغییر مهمی در ثبات راهبردی شده و هرچه بیشتر فرصت‌ها را برای همکاری آمریکا و روسیه در زمینه کاهش زرادخانه‌های هسته‌ای محدود کرده است. تصمیم ما یک پیام به واشنگتن است مبنی بر اینکه نمی‌تواند از زبان زور، تحریم و اولتیماتوم علیه روسیه استفاده کند و در عین حال به همکاری گزینشی با کشور ما آن هم تنها زمانی که به نفع آمریکا باشد، ادامه دهد. از نقطه نظر حقوق بین‌الملل این اقدام روسیه در نتیجه تغییر اساسی شرایط در مقایسه با شرایط زمانی که این توافق براساس قوانین معاهدات در کنوانسیون 1969 وین امضا شد، بوده است.»

وزیر خارجه روسیه در پایان بیانیه خود تصریح کرد: « یک جنبه دیگر نیز در ارتباط با وضعیت توافق کاهش ذخایر پلوتنیوم مطرح است. آمریکا شروع به اعمال تغییراتی به صورت یکجانبه در اجرای راهبرد موردپذیرش قرارگرفته برای نابودسازی ذخایر پلوتنیوم‌اش کرد و علت آن را لزوم صرفه‌جویی در زمان و منابع دانست. اما راهبرد اتخاذ شده از سوی آمریکا به گونه‌ای است که نابودی برگشت ناپذیر پلوتونیوم را تضمین نمی‌کند و به واشنگتن اجازه می‌دهد قابلیت بازیابی این پلوتونیوم را داشته باشد. آمریکا زمانی این اقدام را انجام داد که ما ساخت تجهیزات نسبتاً گران‌قیمت برای نابودی پلوتونیوم را تقریبا به پایان رسانده بودیم. البته من می‌خواهم تاکید کنم روسیه از وظایفش در قبال خلع سلاح هسته‌ای از جمله کاهش حجم مواد هسته‌ای مورد استفاده در برنامه‌های تسلیحاتی عقب نشینی نمی‌کند. ذخایر پلوتونیومی که در روسیه دیگر لازم نبوده و برای اهداف دفاعی درنظر گرفته نشده‌اند همچنان خارج از صنایع تسلیحاتی باقی خواهند ماند. ما همکاری خود با آمریکا را فقط در این حوزه متوقف کردیم. اگر واشنگتن مسیر سیاسی خود را اصلاح کرده و اقدام به از بین بردن کامل شرایط ایجاد شده توسط خودش که باعث تغییر نامطلوب توازن سیاسی، نظامی و اقتصادی در جهان شد، بکند، ما آماده از سرگیری اجرای این توافق هستیم.»

روز دوشنبه رسانه های روسیه اعلام کردند، ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه در طی حکمی توافقنامه کاهش ذخایر پلوتونیوم با خلوص بالا که قابلیت استفاده تسلیحاتی دارد و در سال 2000 میان این کشور و آمریکا امضا شد را به دلیل "اقدامات خصمانه آمریکا و تخطی واشنگتن از شرایط این توافق" به حالت تعلیق در می‌آورد.

قرارداد کاهش ذخایر پلوتونیوم در سال ۲۰۰۰ میلادی میان آمریکا و رسیه امضا شد و اجرای آن بر اساس توافقنامه‌ای در سال ۲۰۱۰ آغاز شد.

بر اساس این توافق که از سوی سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، و هیلاری کلینتون، وزیر وقت خارجه آمریکا امضا شد، دو طرف موافقت کردند ۳۴ تن از ذخایر پلوتونیوم خود را با سوزاندن در رآکتورهای اتمی از بین ببرند.

کلینتون در آن زمان گفت که با این میزان پلوتونیوم می‌توان ۱۷ هزار سلاح هسته‌ای ساخت.

این توافق به عنوان نمادی از افزایش همکاری‌های دو دشمن و رقیب دیرینه در زمینه بازدارندگی هسته‌ای معرفی شد.