«سوت پایان»، نمونه‌ای بارز از سینمای معترض

«پاتریک گمبل»، منتقد سینمایی سایت «سیه وو» انگلیس به بهانه حضور نیکی کریمی در راس هیئت داوران جشنواره فیلم «ادینبرو» اسکاتلند، نگاهی به فیلم «سوت پایان» آخرین ساخته وی داشته است.

فیلم «سوت پایان» ساخته نیکی کریمی که در جریان برگزاری جام جهانی 2010 آفریقای جنوبی فیلمبرداری شد، چهار سال پیش اولین نمایش خود را در انگلیس تجربه کرد و تصویری به از نابرابرهای جنسیتی و طبقه‌ای در ایران را به نمایش درآورده است.
در این فیلم نیکی کریمی در نقش یک مستندساز ایفای نقش می‌کند که همراه با همسر فیلمسازش (با بازی شهاب حسینی) در یک آپارتمان معمولی زندگی می‌کنند و مصمم به ساخت فیلم‌های اجتماعی آگاهانه و انتقادی هستند.
وی با دختر بازیگر جوانی آشنا می‌شود که قصد دارد با فروش کلیه‌اش مادرش را که به جرم قتل در انتظار اعدام است را نجات دهد و در صورتی که وی نتواند پول دیه را تهیه کند، مادرش اعدام می‌شود، اما در این حین میزان دید افزایش می‌یابد و مخاطب فیلم درگیر یک کشمکش شدید برای تهیه پول در زمان مقرر و راضی کردن خانواده مقتول به دریافت دیه می‌شود.
با توجه به مجموعه موضوعات بحث برانگیز که در قالب یک روایت هیجان‌انگیز و فشرده در این فیلم گنجانده شده است، تماشای فیلم «سوت پایان» برای آنهایی که از فیلم‌های اخلاقی اصغر فرهادی، کارگردان مطرح ایرانی لذت می‌برند ضروری است.
با در نظر گرفتن شرایط حاضر در ایران ساخت فیلمی با این سبک و سیاق حاکی از عزم و اراده این کارگردان برای به تصویر کشیدن نابرابری‌های جنسیتی و طبقه‌ای در ایران است و کریمی با بررسی نقش هنرمند در جست وجو برای برابری‌های بیشتر، درامی تلخ و گزنده و البته متفکرانه مملو از شور هیجان برای برقراری عدالت ساخته است.

نیکی کریمی با به تصویر کشیدن اختلاف طبقه‌ای میان قشر متوسط و طبقه پایین جامعه ایرانی از منظر انسان‌دوستی و درعین حال پرداختن به نقش زنان در جامعه‌ای مرد سالارانه، به خوبی نمونه‌ای از سینمای معترض را ارائه داده است.
در «سوت پایان» بازی‌های طبیعی به خوبی مکمل فیلمنامه موشکافانه و دقیق کریمی شده است تا این تراژدی تکان‌دهنده به عمق وجود مخاطب نفوذ کند و آشکارسازی تدریجی زندگی به عنوان یک زن در یک فرهنگ مرد محور به خوبی ضعف زنان را در جامعه مرد سالار ایران نشان داده است.
کریمی با درگیر کردن مخاطب با زندگی شخصیت اصلی داستان حتی به بی‌ارزش‌ترین موضوعات اهمیت بخشیده است و در عین حال به عوامل خارجی اشاره می‌کند که در نهایت سرنوشت همه افراد را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
فیلم «سوت پایان» تاکنون موفق به کسب جایزه بهترین فیلم جشنواره مانهایم آلمان و سه جایزه از جشنواره فیلم «وزول» فرانسه شده است.