معرفی کتاب "سیاست و عملکرد بریتانیا در قفقاز"

 پژوهش حاضر ضمن بررسی سیاست انگلیس در قفقاز، مسائل مرتبط با این موضوع را نیز بررسی کرده است. مهم‌ترین این مسائل عبارتند از: فراز و فرود جمهوری های قفقاز، جنبش روس‌های سفید ضد انقلاب و اهم مسائل مربوط به نظام بندی دنیای پس از جنگ که بالاخره به قرارداد بازرگانی بریتانیا با شوروی انجامید قراردادی که مقدمه¬ای برای به رسمیت شناخته شدن شوروی توسط آن کشور گشت.

حدفاصل سال های 1917-1921 حساس¬ترین و مهم‌ترین دوره تاریخ قفقاز به‌ویژه در سده¬های معاصر است. در حالی که تب و تاب حاصل از جنگ جهانی اول در بسیاری از ممالک جهان به دنبال خاتمة جنگ در سال 1918 فرو نشست، ملل قفقاز تا سال 1921 در هیجانات جنگ و انقلاب باقی ماندند. برای ریشه¬یابی این دورة پر آشوب بایستی به دهه¬های قبل بازگشت. رقابت بریتانیا و روسیه در شرق، یکی از مهم‌ترین مسائل قرن نوزدهم بود. این رقابت، که به بازی بزرگ معروف شده‌است، بارها مناسبات دو کشور را تا مرز جنگ پیش برد. اما یکی از دلایلی که بریتانیا و روسیه توانستند اختلافات خود را کنار بگذارند قدرت نوظهور آلمان بود که با شکست فرانسه در سال 1870م. معادلات قدرت در اروپا را به‌هم ریخته بود.

نویسنده معتقد است که انگلستان، تا وقوع انقلاب اکتبر، به علت نداشتن منافع سنتی در قفقاز، توجه چندانی به این ناحیه نداشت. اما انقلاب اکتبر توجه به قفقاز را اجتناب‌ناپذیر ساخت. سردمداران انقلاب اکتبر جنگ جهانی را یک نبرد امپریالیستی خواندند و امر به فراخوان نیروهای این کشور از جبهه های جنگ دادند و حتی اقدام به صلح با کشورهای آلمان و عثمانی و اعطای امتیازات فراوان به آنان کردند. در نتیجة ناآرامی های داخلی روسیه، یکی از مناطقی که به حال خود رها شده بود قفقاز بود. این منطقه در حالی از کنترل نیروهای روسیه خارج شده بود که ارتش آلمان به کمک نیروهای عثمانی پیش‌روی به شرق را آغاز کرده بود و روز به روز برای منافع انگلیس در شرق (هند) خطرسازتر می¬شد بایستی اذعان نمود که ماهیت سیاست انگلیس نسبت به قفقاز، بعد از جنگ جهانی اول، به طور کلی با دوران قبل از آن تفاوت دارد. بعد از خاتمه جنگ، قوای انگلیس به فرماندهی ژنرال تامسون دوباره اقدام به اشغال قفقاز کردند.

"علاقه مندان جهت تهیه کتاب می توانند با شماره تلفن کتاب فروشی وزارت امور خارجه تماس حاصل فرمایند : 22802662"