واکنش مقامات ایرانی به کودتای نافرجام در ترکیه

از ساعت اولیه کودتا در ترکیه که در نهایت نافرجام ماند مقام‌های کشورمان در پیام‌های جداگانه از حاکمیت ملی و ارده ملت‌ و نظام برآمده از انتخابات در این کشور حمایت کردند.

صدای ایران - از ساعت یازده و سی دقیقه جمعه شب به وقت محلی (حوالی یک بامداد به وقت تهران) ارتش ترکیه اعلام کرد علیه دولت رجب طیب اردوغان کودتا کرده است .گروهی از نیروهای ارتش همراه با ادوات نظامی در استانبول و آنکارا وارد خیابان‌ها شده و اعلام کردند کنترل امور را در دست گرفته‌اند اما با گذشت ساعتی کودتا ناکام ماند.

ساختمان پارلمان در آنکارا که از بامداد محل درگیری و انفجار بود برای مدتی در اختیار کودتاچیان قرار گرفت اما در نهایت با کشته شدن ۱۶ سرباز از کنترل عوامل کودتا در آمد. تنگه بسفر در استانبول هم که برای مدتی بسته شده بود مجددا بازگشایی شد.

به گزارش ایسنا، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان اولین دیپلمات ایرانی بود که در ساعات اولیه این واقعه در دو توییت یکی بعد از کودتا و دیگری بعد از شکست کودتا نوشته بود که نسبت به بحرانی که در ترکیه روی داده، عمیقاً نگران است.

وی در ادامه خاطرنشان کرد که ثبات، دموکراسی و امنیت مردم ترکیه مسائلی اساسی هستند و در ادامه نوشت: اتحاد و تدبیر اموری ضروری هستند.

وزیر امورخارجه کشورمان هم‌چنین سه بار تلفنی با همتای ترکیه ای خود صحبت کرده و جویای وضعیت این کشور شده است.

بهرام قاسمی با اشاره به سه بار تماس تلفنی دکتر ظریف با همتای ترک خود از شروع بحران در نیمه شب گذشته تا ظهر امروز اظهار کرد: ما عمیقا نگران ثبات، امنیت، وحدت، مردم‌سالاری و حاکمیت قانون در ترکیه هستیم.

او تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران ضمن توصیه به پرهیز از توسل به خشونت، از دولت منتخب مردم حمایت می‌کند.

وی افزود: برای جمهوری اسلامی ایران ترکیه‌ای با ثبات، امن و مردم‌سالار اولویت دارد و امیدوار است ثبات و آرامش کامل هر چه سریع‌تر به کشور دوست و همسایه‌مان بازگردد.

دریابان علی شمخانی نیز در موضع گیری خود در قبال وقایع شب گذشته ترکیه با بیان این‌که منطقه دچار حوادث و آشوب‌های مختلفی در محیط پیرامون ما شده است خاطرنشان کرد: امنیت، ثبات و آرامش حاکم بر کشور ما به برکت خون شهدا به ویژه شهدای مدافع حرم، رهبری داهیانه مقام معظم رهبری، هوشیاری مراکز و نهادهای امنیتی و دفاعی و مشارکت جدی مردم در امنیت است.

شمخانی گفت: موضع رسمی جمهوری اسلامی ایران که در جلسه روز شنبه شورای عالی امنیت ملی نیز مورد تاکید قرار گرفت، احترام به انتخاب و رای مردم و محکومیت غلبه به شکل زورمدارانه است و قطعا کودتا با خواست واقعی مردم منافات دارد.

دبیر دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی با اشاره به پیگیری لحظه به لحظه تحولات از ابتدای موضوع و تماس نزدیک با نهادها و مقامات ترکیه تصریح کرد: ما از دولت قانونی ترکیه حمایت می کنیم و با هر نوع کودتا چه داخلی و چه با پشتیبانی طرف‌های خارجی مخالف هستیم.

وی افزود: آن‌چه در ترکیه روند را غالب خواهد ساخت میزان حضور و مشارکت مردم و احزاب سیاسی است که با حضور خود این کودتا را محکوم کردند.

دبیر شورای عالی امنیت ملی عنوان کرد: مرزهای شمال غرب کشور در همسایگی با ترکیه از امنیت کافی برخوردار است و آمادگی لازم در نیروهای زمینی و هوایی نیز برای صیانت وجود دارد و تا این لحظه نیز هیچ نوع حادثه و پیامدی را شاهد نبودیم.

شمخانی به هم‌وطنان‌مان در ترکیه نیز توصیه کرد از حضور در محل های درگیری دوری کنند و در مراکز اقامتی خود تا زمانی بازگشت به کشور بمانند.

همچنین محمد ابراهیم طاهریان فرد سفیر کشورمان در آنکارا دیپیمات دیگری بود که با اشاره به کودتای نافرجام در این کشور، تاکید کرد: هنوزهیچ گزارشی در رابطه با آسیب دیدن هموطنانمان در ترکیه به نمایندگی های جمهوری اسلامی ایران در نقاط مختلف ترکیه گزارش نشده ولی از هموطنان می خواهیم که در اقامتگاههای خود باشند. 

طاهریان گفت: شماری از شهروندان در فرودگاهها و شماری در هتل ها قرار دارند که با آرام شدن اوضاع و فعال شدن دوباره فرودگاهها به میهن باز خواهند گشت.

سفیر ایران با بیان اینکه پیش بینی نمی شود وضعیت فعلی و تنش ها طولانی شود، گفت: در بالاترین سطح با مقامات ترکیه در تماس هستیم و هنوز گزارشی در خصوص از سرگیری فعالیت های عادی فرودگاهها دریافت نشده است و سفارت ایران به مسافران ایرانی توصیه می کند که در هر جا که هستند فعلا بمانند و مواظب امنیت جانی خود باشند تا تکلیف فرودگاهها روشن شود.

طاهریان در مورد مرز های زمینی ترکیه با جمهوری اسلامی ایران گفت: فعلا مرزها از طرف ترکیه بسته است و توصیه سفارت این است که فعلا مردم از طریق زمینی هم به ترکیه سفر نکنند.

سفارت جمهوری اسلامی ایران دیشب به دنبال وقایع اخیر در ترکیه با صدور اطلاعیه ای اعلام کرد: هموطنان گرامی مقیم ترکیه و مسافران محترمی که به جمهوری ترکیه سفر کرده اند ، تا اطلاع ثانونی از ترک محل اقامت و حضور در هرگونه تجمع خودداری کنند و هشدار های مقامات امنیتی جمهوری ترکیه را جدی بگیرند.

علی لاریجانی، رییس مجلس شورای اسلامی نیزدر پیامی به رئیس مجلس ملی کبیر جمهوری ترکیه پیروزی اراده مردم، حاکمیت ملی و دموکراسی را بر اقدام مذبوحانه و محکوم به شکست علیه نهادهای منتخب در این کشور تبریک گفت.

او گفت:با خرسندی فراوان مایلم پیروزی اراده مردم، حاکمیت ملی و دموکراسی را بر اقدام مذبوحانه و محکوم به شکست علیه نهادهای منتخب در کشورتان به جناب عالی، نمایندگان محترم پارلمان و دولت و ملت جمهوری ترکیه تبریک گویم.

لاریجانی تاکید کرد: وقایع ساعات گذشته به خوبی نشان داد رأی، اراده و خواست ملت‌ها تعیین کننده می باشد و دیگر کسب حاکمیت از طرق غیرقانونی و نامشروع را می‌باید در اوراق سیاه کتاب‌های تاریخ جستجو کرد صدای ملت‌ها بلندتر و رساتر از غرش تانک‌ها می باشد.

رییس مجلس شورای اسلامی جمهوری اسلامی با بیان اینکه ایران به عنوان نظامی متکی به آراء و خواست مردم با تکیه بر اصول و مبانی خود منبعث از دین مبین اسلام همواره از حاکمیت ملی و ارده ملت‌ها و نظام های برآمده از انتخابات پشتیبانی کرده است،افزود:در همین راستا پارلمان اسلامی ایران ضمن محکوم کردن اقدام نظامی علیه نهادهای منتخب مردم به ویژه حمله به پارلمان ترکیه به عنوان مظهر دموکراسی، اراده و خواست مردم بر حمایت همه جانبه دولت و ملت جمهوری اسلامی ایران از مردم مسلمان کشور دوست و برادر جمهوری ترکیه تأکید می نماید.

وی در پایان این پیام از خداوند متعال سربلندی، عزت و موفیقت روزافزون جناب عالی، سعادت و سرافرزی دوست و ملت مسلمان و همسایه جمهوری ترکیه را خواستارشد.

کمال دهقانی، نایب رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به کودتای نظامی در ترکیه،‌ خاطرنشان کرد: برای ریشه‌یابی دلایل رخ دادن کودتا در ترکیه باید ساختار سیاسی این کشور و مسائل داخلی آن را در چند دهه گذشته مورد بررسی قرار داد ولی آنچه اکنون مهم است این است که در طول سال‌های گذشته دموکراسی با مردم‌سالاری نسبتاً قابل قبولی در ترکیه حاکم بوده و دولت‌ها با رأی مردم انتخاب شده و سر کار آمدند.

به گفته وی، افکار عمومی دنیا و همسایگان ترکیه از آرامش در این کشور خشنود بودند چون این آرامش و امنیت به کل منطقه تسری پیدا می‌کند.

نایب رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با بیان اینکه آرزوی آرامش و امنیت را در ترکیه داریم، گفت: فارغ از اینکه جمهوری اسلامی ایران در بسیاری از مواضع اتخاذی دولت ترکیه در مسائل منطقه همچون سوریه و رژیم صهیونیستی اختلاف نظری با این دولت دارد اما در عین حال در بسیاری از زمینه‌های رشد و توسعه اقتصادی با این کشور ارتباط دارد از این‌رو امیدواریم این کشور با آرامش و امنیت همراه باشد.

دهقانی در پایان تأکید کرد: جابجا شدن و دست به دست شدن قدرت باید مبتنی بر مردم‌سالاری و انتخاب مردم باشد و در این راه استفاده از ابزار خشونت معنا ندارد. این قاعده‌ای است که در تمام دنیا پذیرفته شده و مردم ترکیه نیز به آن معتقدند.

ابوالفضل حسن بیگی در گفت‌وگو با ایسنا با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران هر گونه کودتا در منطقه وهر نقطه از دنیا را محکوم می‌کند خاطرنشان کرد: از آنجا که اولین هدف کودتاچیان برخورد با دموکراسی و سرکوب نظرات مردمی است، جمهوری اسلامی ایران از همان دقایق اول کودتا آن را محکوم کرد.

وی افزود: از طرف دیگر ترکیه کشور اسلامی هم مرز با ایران است و طبیعتا کودتا و به دنبال آن هرج و مرج فشارهای مضاعفی بر مردم این کشور وارد می‌کند. ایران حامی مردم مسلمان ترکیه است  و هر نوع ناآرامی کشتار، درگیری  و خسارت به این کشور را محکوم می‌کند.

نائب رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی  مجلس  با تاکید بر اینکه ایران علاقه‌مند به وجود آسایش و آرامش و ثبات در ترکیه است گفت: با توجه به اینکه ترکیه با ایران هم مرز است از این رو ایران بسیار از بعد امنیت ملی، همسایگی و دموکراسی در این موضوع حساس است و امیدوار است هر چه سریعتر شرایط عادی و آرام در ترکیه حاکم شود.

کیوان خسروی سخنگوی شورای عالی امنیت ملی صبح روز شنبه از برگزاری این جلسه پیش از ظهر با هدف بررسی آخرین تحولات ترکیه خبر داده بود.

کیوان خسروی با اعلام این خبر اظهار کرد که "از اولین لحظات انتشار اخبار کودتا در ترکیه، ‌اقدامات لازم از سوی دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی به منظور بررسی دقیق رخداد فوق و مواجهه با تبعات احتمالی آن به عمل آمد."

وی با اشاره به تماس‌های وزارت امور خارجه کشورمان با آقای چاووش اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه بر پیگیری لحظه به  لحظه وقایع این کشور و اتخاذ تدابیر لازم سیاسی و امنیتی در این خصوص خبر داد.

خسروی با تقدیر از نقش ارزنده مردم ترکیه در پشتیبانی از دموکراسی و ثبات در این کشور بر موضع اصولی کشورمان در محکوم‌سازی کودتا در ترکیه تأکید کرد.

در همین چارچوب دریابان علی شمخانی بامداد روز شنبه، ساعاتی پس از کودتا در ترکیه با بیان این‌که "به‌دقت و با نگرانی وقایع ترکیه را تحت نظر داریم و بی‌ثباتی در این کشور را مخل امنیت و آرامش مردم می‌دانیم" افزود: کلیه مرزهای زمینی و هوایی مشترک تحت نظارت و کنترل کامل قرار دارد و اشراف جامع در این بخش حاکم است.