"نوزادی" که منجمان را در حیرت فرو برد
کشف جوانترین سیاره فراخورشیدی
تلسکوپ شکارچی سیاره کپلر ناسا موفق به کشف جوانترین سیاره شناخته شده در خارج از منظومه شمسی شده است که می‌تواند درها را به سوی دانشی جدید در دنیای نجوم باز کند.
به گزارش صدای ایران به نقل از اسپیس، سیاره فراخورشیدی K۲-۳۳b حدود پنج تا ۱۰ میلیون سال نوری عمر کرده است که طبق جدول زمانی کیهانی، "نوزاد" محسوب می‌شود.
تصور می‌شود سن جهان حدود ۱۳.۸ میلیارد سال باشد، در حالیکه زمین تنها ۴.۵ میلیارد سال عمر کرده است. کشف یک سیاره فراخورشیدی با این سن کم بسیار نادر است و ستاره‌شناسان امیدوارند بتوانند از آن در درک بهتر از چگونگی شکل‌گیری سیارات کمک بگیرند.
تلسکوپ فضایی کپلر توانست سیگنال K۲-۳۳b را با بررسی ستاره میزبان آن شناسایی کند. زمانی که یک سیاره فراخورشیدی از برابر ستاره میزبانش عبور می‌کند، درخشش ستاره به میزان بسیار کمی کاهش می‌یابد که همین برای کپلر به منظور مچ‌گیری سیاره کافی است.
این کاهش‌های نور مقطعی می‌تواند برای تعیین وجود سیاره در اطراف ستاره و همچنین اندازه و دوره مدار آن مورد استفاده قرار بگیرد.
ستاره‌شناسان با کمک سنجشهای کپلر و بررسی‌های بعدی توسط رصدخانه کک در هاوایی دریافتند که سیاره K۲-۳۳b کمی بزرگتر از نپتون بوده و مدار آن تنها پنج روز زمینی است. این بدان معنی است که سیاره مذکور در فاصله بسیار نزدیکی از میزبان خود قرار داشته که ۱۰ برابر کمتر از فاصله عطارد به خورشید است.
فاصله بیش از حد نزدیک این سیاره باعث تعجب دانشمندان شده است. ستاره‌شناسان پیش از این نیز سیارات فراخورشیدی با این اندازه را در فاصله بسیار نزدیک از ستاره میزبانشان شناسایی کرده بودند اما هنوز کسی از چگونگی امکان‌پذیر شدن این امر اطلاعی ندارد.
پس از کشف اولین نمونه در ۲۰ سال قبل، اولین نظریه پیشنهادی این بود که این گونه سیارات مطمئنا از ابتدا در این فاصله شکل نگرفته‌اند، بلکه پس از شکل‌گیری در مدار دورتر به سمت ستاره کشیده شده‌اند، چرا که به دلیل دمای بسیار بالای این منطقه، سیاره نمی‌تواند شکل خود را طی فرآیند شکل‌گیری حفظ کند. اما این فرآیند صدها میلیون سال بطول می‌انجامد که با سن K۲-۳۳b نمی‌خواند.
از این رو ستاره‌شناسان دو نظریه را مطرح کرده‌اند: سیاره K۲-۳۳b طی چند صد هزار سال به جایگاه کنونی‌اش مهاجرت کرده یا اینکه دقیقا در همین جا متولد شده است. اگر نظریه دوم صحت داشته باشد، می‌تواند احتمالات جدیدی را در مورد شکل‌گیری سیارات غول‌پیکر ارائه کند.
این تحقیق در مجله نیچر منتشر شده است.
تصور می‌شود سن جهان حدود ۱۳.۸ میلیارد سال باشد، در حالیکه زمین تنها ۴.۵ میلیارد سال عمر کرده است. کشف یک سیاره فراخورشیدی با این سن کم بسیار نادر است و ستاره‌شناسان امیدوارند بتوانند از آن در درک بهتر از چگونگی شکل‌گیری سیارات کمک بگیرند.
تلسکوپ فضایی کپلر توانست سیگنال K۲-۳۳b را با بررسی ستاره میزبان آن شناسایی کند. زمانی که یک سیاره فراخورشیدی از برابر ستاره میزبانش عبور می‌کند، درخشش ستاره به میزان بسیار کمی کاهش می‌یابد که همین برای کپلر به منظور مچ‌گیری سیاره کافی است.
این کاهش‌های نور مقطعی می‌تواند برای تعیین وجود سیاره در اطراف ستاره و همچنین اندازه و دوره مدار آن مورد استفاده قرار بگیرد.
ستاره‌شناسان با کمک سنجشهای کپلر و بررسی‌های بعدی توسط رصدخانه کک در هاوایی دریافتند که سیاره K۲-۳۳b کمی بزرگتر از نپتون بوده و مدار آن تنها پنج روز زمینی است. این بدان معنی است که سیاره مذکور در فاصله بسیار نزدیکی از میزبان خود قرار داشته که ۱۰ برابر کمتر از فاصله عطارد به خورشید است.
فاصله بیش از حد نزدیک این سیاره باعث تعجب دانشمندان شده است. ستاره‌شناسان پیش از این نیز سیارات فراخورشیدی با این اندازه را در فاصله بسیار نزدیک از ستاره میزبانشان شناسایی کرده بودند اما هنوز کسی از چگونگی امکان‌پذیر شدن این امر اطلاعی ندارد.
پس از کشف اولین نمونه در ۲۰ سال قبل، اولین نظریه پیشنهادی این بود که این گونه سیارات مطمئنا از ابتدا در این فاصله شکل نگرفته‌اند، بلکه پس از شکل‌گیری در مدار دورتر به سمت ستاره کشیده شده‌اند، چرا که به دلیل دمای بسیار بالای این منطقه، سیاره نمی‌تواند شکل خود را طی فرآیند شکل‌گیری حفظ کند. اما این فرآیند صدها میلیون سال بطول می‌انجامد که با سن K۲-۳۳b نمی‌خواند.
از این رو ستاره‌شناسان دو نظریه را مطرح کرده‌اند: سیاره K۲-۳۳b طی چند صد هزار سال به جایگاه کنونی‌اش مهاجرت کرده یا اینکه دقیقا در همین جا متولد شده است. اگر نظریه دوم صحت داشته باشد، می‌تواند احتمالات جدیدی را در مورد شکل‌گیری سیارات غول‌پیکر ارائه کند.
این تحقیق در مجله نیچر منتشر شده است.
گزارش خطا
آخرین اخبار