احتمال آغاز نگارش توافق نهایی ازچهارشنبه
سیدعباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران، سهشنبه شب در یک نشست خبری با تشریح مذاکرات دو روز گذشته ایران و 1+5 گفت: تغییر خاصی وجود ندارد جز اینکه بگویم بحثها در فضای سازنده وجود دارد و تنها جنبه مثبت این است که طرفین جدی هستند اما این به معنی کوتاه آمدن طرفین از مواضعشان نیست و تا رسیدن به توافق مرضی الطرفین کار زیاد داریم.
او ادامه داد: تا الان 12 تا 13 ساعت جلسات مختلف دو جانبه و سهجانبه و چند جانبه داشتیم. همچنین دو جلسه کارشناسی فنی و حقوقی ایران و 1+5 داشتند.
امیدواریم در پایان این مذاکرات به یک متن اولیه برسیم
عراقچی گفت: حوزره مسایل ما گسترده است که هر کدام ابعاد مختلف با جنبههای سیاسی و حقوقی و فنی دارد و در هر موضع دیدگاهها مختلف است و اختلافنظرها زیاد است.
معاون وزیر خارجه ایران تاکید کرد که امیدواریم در پایان این مذاکرات به یک متن اولیه برسیم اگر چه این متن حاوی دهها و صدها جمله مورد اختلاف در آن باشد. امیدواریم حداقل در این مقدار بتوانیم پیشرفت داشته باشیم که به یک چارچوب مورد توافق برای تفاهم نهایی رسیده باشیم.
این عضو تیم مذاکره کننده ایران با 1+5 تاکید کرد که فضای مذاکره در آرامش و ودوستانه است و منظور من از مثبت بودن این است. امیدواریم تا پایان تیرماه به نتیجه برسیم اما نمیتوان قضاوتی داشت.
این دیپلمات ارشد کشورمان درباره اختلافنظرها میان دو طرف تصریح کرد: دو موضوع است که درباره آن اتفاق نظر است؛ اصل غنیسازی یعنی در توافق نهایی غنیسازی ادامه مییابد اما کیفیت آن هنوز مشخص و قطعی نشده است و موضوع دوم برداشته شدن تحریمهاست؛ اما اینکه با چه سرعت و کیفیتی برداشته میشود مشخص نیست. درباره موضوعات دیگر مثلا درباره راکتور اراک باید نگرانیها را برطرف کنیم و درباره فردو هم به همین ترتیب.
عراقچی در پاسخ به این که به نظر میآید در دور تسلسل "مذاکرات مثبت است اما اختلافات باقی است" افتادهایم؛ آیا راهحلی برای خروج از این فضا وجود ندارد؟ گفت: راه آن این است که به توافق برسیم.
حضور برنز در مذاکرات مفید بود
او اظهار کرد: رییس هیات آمریکایی وندی شرمن است و روز دوشنبه برای جلسه سه جانبه، آقای برنز اضافه شدند و حضور ایشان مفید بود و ممکن است در آینده هم این حضور تکرار شود.
هیچ مذاکره محتوایی درباره عراق صورت نگرفته است
معاون وزیر خارجه ایران درباره مساله عراق و طرح آن در مذاکرات هستهای با تاکید بر اینکه موضوع دیگری جز هستهای موضوع مذاکره نیست، افزود: اما وقتی جمعی از کشورهای مختلف در جایی هستند طبیعی است که به تحولات مهم اشارهای شود ولی به این معنی نیست که درباره یک مساله خاص گفتوگو شده است و تنها در حد یک اشاره بوده است. هیچ مذاکره محتوایی درباره عراق صورت نگرفته است.
عراقچی تصریح کرد: مواضع طرفهای مقابل ما کماکان مثل گذشته است که از نظر ما با واقعیات فاصله دارد و زیادهخواهی به شمار میرود .
وی درباره مواضع کشورهای 1+5 درباره عراق گفت: جنایاتی که در عراق درباره سنی و شیعه اتفاق افتاده است که گفته میشود 1700 شیعه قتل عام شدند این جنایات توسط 1+5 و همه کشورها محکوم شده است به غیر از برخی کشورها که از این اقدامات حمایت خاص داشتند. این گروه و تحرکات برای کل خاورمیانه و منطقه تهدید است و همه کشورها بر روی این مساله اتفاق نظر دارند.
این عضو تیم مذاکره کننده ایران با 1+5 درباره عنوان توافق نهایی گفت: یک توافق کلی درباره عنوان آن وجود دارد و درباره مقدمه هم احتمالا تفاهمها و نقطه نظرات مشترکی وجود دارد، اما مهم محتواست. فکر میکنم از فردا بتوان نگارش متن را در حدی که مقدور باشد ولو چارچوب کلی و مقدمات این کار را شروع کنیم تا موضوعات مورد اختلاف را در جلسات بعد حل و فصل کنیم.
تحریمها نمیتواند یک دفعه برداشته شود
معاون وزیر خارجه کشورمان درباره چگونگی رفع تحریمهای هستهای با بیان این که تحریمها نمیتواند یک دفعه برداشته شود چون اقدامات ما هم نمیتواند یک دفعه برداشته شود افزود: این یکی از سختترین بخشهای مذاکره است که در حال بحث بر روی آن هستیم. طبعا رفع تمامی تحریمها مدنظر ماست و در یک جدول زمانی باید همه تحریمها برداشته شود و آن جدول زمانی از نقطه نظرات مورد اختلاف ماست.
او گفت: سختی کار این است که چطور گامهای موازی را در طول اجرای توافق برداریم.
مذاکره کننده ارشد ایران تاکید کرد: باید برای اقتصادی آمادگی داشته باشیم که هیچگاه توسط عوامل خارجی از جمله تحریمها آسیبپذیر نباشد و نباید منتظر رفع تحریمها و عوامل خارجی دیگر باشد. و این همان اقتصاد مقاومتی مد نظر مقام معظم رهبری است.
مواضع طرفها شفافتر شده است
وی درباره زمان اجرای توافق گفت که هیچ عدد و رقمی را درباره موضوعات مختلف از جمله زمان توافق یا سانتریفیوژها تایید نمیکنم و همه اینها در حال مذاکره است. تفاوت این دوره با دورههای قبل این است که مواضع طرفها شفافتر شده است و ما در یک روند مستمر قرار داریم و این مسیر از وین 1 تا الان ادامه دارد و گزینههای مختلف برای برداشته شدن اختلافات هم روشنتر شده است.
او در پاسخ به این پرسش که به نظر میآِید متنی بین دو طرف وجود دارد که مذاکرهکنندگان درحال کار بر روی آن هستند؟ گفت: هنوز یک متن مشترک نداریم و امیدواریم تا پایان این دور از مذاکرات به این متن برسیم.
همه طرفها از جمله آمریکا جدیت دارند تا 20 جولای مذاکرات به نتیجه برسد
عراقچی با اشاره به مذاکرات دو جانبهاش با آمریکاییها در ژنو و حضور برنز برای دریافت توضیحات بیشتر از ظریف گفت: اینکه بخواهد طرف آمریکایی توضیحات و صحبتهای بیشتری را بخواهد امری طبیعی است. همه طرفها از جمله آمریکا جدیت دارند تا 20 جولای مذاکرات به نتیجه برسد و اگر نرسد کار هیات آمریکایی سخت میشود و معلوم نیست که بتوانیم ادامه دهیم. طرف مقابل هم اذعان میکند که اگر به نتیجه در این تاریخ نرسیم کار دشوارتر خواهد شد.
اگر تا تاریخ 20 جولای به تفاهم نرسیم فاجعه نخواهد بود
عراقچی درباره تمدید مذاکرات گفت که هنوز همه طرفها امیدوارند که به تفاهم برسند و اگر نرسیدیم در همان 20 جولای برای این مساله تصیمگیری میشود. اگر تا تاریخ 20 جولای به تفاهم نرسیم فاجعه نخواهد بود. تحریمها در این سالها علیه ایران کار نکرده است و تحریمها ما را وادار به مذاکره نکرده است بلکه ما دستمان پر است و در عرصه هستهای دست ایران الان پر است و با قوت در مذاکرات شرکت میکند.یکی از توهماتی که وجود دارد این است که فکر میکنند به خاطر تحریمها ایران پشت میز مذاکره آمده و تا وقتی این توهم است انتظارات بیجا دارند. بنابراین این مساله باید در آنها تغییر کند. آنها باید با درک این واقعیات به مذاکرات ادامه دهند تا بتوانیم به یک توافقی برسیم که هر دو طرف در آن به اهدافشان رسیده باشند.
او در پاسخ به سوال خبرنگار ایسنا مبنی بر اینکه بر اساس برخی گزارشها اقساطی که باید بر اساس توافق ژنو در موعد مقرر آزاد میشد با تاخیرهای طولانی مواجه است؟ گفت: اولا بر اساس توافق ژنو آن چه که به 1+5 مربوط میشود تا اینجا همه اجرا شده است و طرف مقابل به تعهدات خود پایبند بوده است و تمام اقساط در موعد خود آزاد و به حسابهای بانک مرکزی واریز شده است؛ اما اینکه بانک مرکزی از این پولها چه بهرهبرداری میکند و تبدیل به چی میکند و داخل کشور میآورد یا نه آنها خودشان پاسخگو هستند؛ اما از نظر ما این پولها آزاد شده و در اختیار بانک مرکزی است.
معاون وزیر خارجه ایران در پاسخ به سوال دیگر ایسنا مبنی بر اینکه آیا اجرای توافق نهایی هماکنون در حال بررسی است یا بعد از توافق درباره چگونگی اجرای آن گفتوگو خواهد شد؟ اظهار کرد: نگرانیها درباره اینکه چقدر طرف مقابل به تعهداتش پایبند باشد وجود دارد و یکی از دغدغههای ماست و تجربیات توافق ژنو کمک کرده تا ترتیباتی را بیندیشیم که اجرای توافق به سرعت و در زمان خودش و بدون مشکل انجام شود.
وی ادامه داد: در توافق ژنو اول توافق شد و بعد درباره مسایل اجرایی آن مداکره کردیم اما اینبار جزییات اجرایی هم همزمان با مذاکره اصلی صورت میگیرد و در هر موردی جزییات مربوط به اجرایش را مشخص خواهیم کرد که این به سختی کار اضافه کرده است.
عراقچی درباره حضور برنز، معاون وزیر خارجه آمریکا در مذاکرات وین گفت: این حضور حاکی از جدیت طرف مقابل است درعین حال او هم با دستورعمل خاص خود در مذاکرات شرکت میکند و هر کدام از طرفین به دنبال خواستههای خود هستند.
وی همچنین تایید کرد که ویلیام برنز وین را ترک کرده است.
او درباره رفع تحریمها از سوی طرف مقابل تاکید کرد: تمامی تحریمها باید به طور کامل برداشته شود و در هر جا برای رفع تحریمها مشکل دارند مشکل آنهاست و بخشی از سختیهای کار به همین موضوع برمیگردد.
مذاکره کننده ارشد هستهای ایران درباره ادامه مذاکرات در روز چهارشنبه گفت: فردا مذاکرات از ساعت 9 صبح به وقت وین و با گفتوگوی بنده و آقای روانچی با خانم اشمید از سر گرفته میشود و در سطوح مختلف مذاکرات نیز ادامه مییابد.
عراقچی درباره اینکه ممکن است توافق نهایی در بخشهای مثلا در کلیات صورت گیرد و درباره جزییات مذاکرات بعدا انجام شود گفت: خیر. وقتی توافق صورت گیرد باید با تمام جزییاتش باشد و معلوم باشد که دقیقا چه مراحل و اقداماتی باید صورت گیرد. حتی اگر درباره همه موضوعات توافق کنیم اما درباره یک موضوع توافق نشود، هیچ توافقی حاصل نشده است.