اعمال شب و روز عید مبعث

«مبعث» تحوّلی شگرف در زندگی جامعه بشری و رستاخیزی عظیم در روح انسان‌ها به وجود آورد و جا دارد که روز بعثت رسول خدا(ص)را روز «توحید» و «احیای ارزش‌های انسانی» بنامیم.

رسول خدا(صلی الله علیه وآله) هنگامی به رسالت مبعوث شد که مردم در جهالت و گمراهی به سر می‌بردند؛ آثار توحید از میان رفته و فروغ انسانیّت خاموش گشته بود، عقاید مردم دستخوش خرافات و تحریفات گشته و اهداف والای انبیای پیشین، به فراموشی سپرده شده بود و بت پرستی، جنایت، زنده به گور کردن دختران، ظلم و بیدادگری، غارت و خونریزی، پایمال کردن حقوق ضعیفان و فحشا و منکرات، بر سراسر جزیرة العرب حکومت می‌کرد.

مردم سایر کشورها نیز، هر کدام به نوعی گرفتار چندگانه پرستی بودند و محبّت و عدالت از میانشان رخت بربسته و فضایل و ارزش های انسانی به افول گراییده بود.

خداوند متعال، در چنین عصری، حضرت محمّد(صلی الله علیه وآله) را برای هدایت بشر، به رسالت برگزید تا مردم را از بت پرستی و شرک، به توحید و خدا پرستی دعوت کند و آنان را از تاریکی گناه، و ظلمت‌های جهل، رهانیده و به سرچشمه ایمان و دانش، و پاکی و تقوا رهنمون گردد.

گرامی داشتِ این روز و تجلیل از رسول گرامی اسلام و تشکیل مجالس و محافلِ جشن و سرور، در حقیقت تجلیل از اهداف بلند آن معلّم بشریّت و اعلام وفاداری به توحید، نبوّت و همه ارزش‌های والایی است که از سوی نبیّ مکرّم اسلام(صلی الله علیه وآله)به جامعه بشری عرضه شده است.

برای شب و روز بیست و هفتم رجب سالروز بعثت پیامبر(ص) اعمالی ذکر شده است.

شب مبعث از شب‌های مهمّ سال و بسیار ارزشمند است. و اعمالی برای این شب نقل شده است:

اوّل: غسل کردن در این شب مستحب است.

دوم: «شیخ طوسی» در «مصباح المتهجّد» روایتی را از امام جواد(علیه السلام) نقل کرده است که آن حضرت فرمود: «در ماه رجب، شبی است که از تمام آنچه که خورشید بر آن می‌تابد بهتر است و آن شب، شب «بیست و هفتم» ماه رجب است؛ که در صبح این شب، رسول خدا(صلی الله علیه وآله)به رسالت مبعوث گردید، و از شیعیان ما هر کس در آن شب عملی را انجام دهد، پاداش آن به اندازه عمل 60 سال خواهد بود!».

از آن حضرت سؤال شد: چه عملی در آن شب بهتر است؟

فرمود: پس از نماز «عشا» وقتی که خوابیدی، پیش از نیمه شب، یا پس از نیمه آن از خواب برمی خیزی و 12 رکعت نماز می خوانی، در هر رکعتی، سوره «حمد» و یک سوره از سوره‌های کوچک مفصّل را می خوانی؛ آنگاه در هر دو رکعتی که سلام نماز را دادی، می‌نشینی و هفت مرتبه سوره «حمد» و هفت مرتبه «معوّذتین» (سوره فلق و ناس) و سوره‌های «توحید» و «کافرون» و سوره «قدر» و «آیة الکرسی» را هر کدام هفت مرتبه می‌خوانی، پس از آن این دعا را می‌خوانی:

اَلْحَمْدُ للهِِ الَّذی لَمْ یَتَّخِذْ وَلَداً، وَلَمْ یَکُنْ لَهُ شَریکٌ فی الْمُلْکِ، وَلَمْ یَکُنْ لَهُ وَلِیٌّ مِنَ الذُّلِّ، وَکَبِّرْهُ تَکْبیراً،

ستایش خاص خدایی است که نگیرد فرزندی و نیست برای او در فرمانروایی شریکی و نیست برایش یاوری ازخواری و به بزرگی کامل بزرگش شمار

اَللّهُمَّ اِنّی اَسئَلُکَ بِمَعاقِدِ عِزِّکَ عَلَی اَرْکانِ عَرْشِکَ، وَمُنْتَهَی الرَّحْمَةِ مِنْ کِتابِکَ،

خدایا از تو خواهم به حق چیزهایی که موجبات عزتت بر پایه‌های عرشت می‌باشد و به حق سرحد نهایی رحمتت از کتابت

وَبِاسْمِکَ الاَْعْظَمِ الاَْعْظَمِ الاَْعْظَمِ، وَذِکْرِکَ الاَْعْلَی الاَْعْلَی الاَْعْلی، وَبِکَلِماتِکَ التّامّاتِ،

و به نام بزرگتر بزرگتر بزرگترت و به حق ذکرت که والاتر و برتر و اعلی است و به کلمات تام و تمامت

اَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّد وَآلِهِ، وَاَنْ تَفْعَلَ بی ما اَنْتَ اَهْلُهُ.

که درود فرستی بر محمّد و آلش و انجام دهی درباره من آنچه را تو شایسته آنی.

آنگاه هر حاجتی که داری از خداوند طلب کن.

سوم: 12 رکعت نماز است که نحوه آن در اعمال شب نیمه رجب، بیان شد.

چهارم: زیارت حضرت امیرمؤمنان علی(علیه السلام) در این شب، از افضل اعمال است. برای آن حضرت، در این شب سه زیارت نقل شده است.

پنجم: مرحوم «کفعمی»، برای شب مبعث این دعا را نقل کرده است:

اَللّهُمَّ اِنّی اَسئَلُکَ بِالتَّجَلِی الاَْعْظَمِ فی هذِهِ اللَّیْلَةِ مِنَ الشَّهْرِ الْمُعَظَّمِ، وَالْمُرْسَلِ الْمُکَرَّمِ،

خدایا از تو خواهم به حق بزرگترین تجلی (تو) در این شب از این ماه بزرگ و به حق آن فرستاده گرامی

اَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّد وَآلِهِ، وَاَنْ تَغْفِرَ لَنا ما اَنْتَ بِهِ مِنّا اَعْلَمُ، یا مَنْ یَعْلَمُ وَلا نَعْلَمُ،

که درود فرستی بر محمّد و آلش و بیامرزی برای ما آنچه را تو بدان از ما داناتری ای که می‌دانی و ما نمی‌دانیم

اَللّهُمَّ بارِکْ لَنا فی لَیْلَتِنا هذِهِ، اَلَّتی بِشَرَفِ الرِّسالَةِ فَضَّلْتَها، وَبِکَرامَتِکَ اَجْلَلْتَها، وَبِالْمَحَلِّ الشَّریفِ اَحْلَلْتَها،

خدایا مبارک گردان بر ما در این شبی که به واسطه شرافت رسالت آن را فضیلت دادی و به کرامت خویش بزرگش کردی و به جای باشرافتی درش آوردی

اَللّهُمَّ فَاِنّا نَسْئَلُکَ بِالْمَبْعَثِ الشَّریفِ، وَالسَّیِّدِ اللَّطیفِ، وَالْعُنْصُرِالْعَفیفِ،

خدایا پس از تو خواهیم به آن بعثت شریف و آن آقای با لطف و عنصر پارسا

اَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّد وَآلِهِ، وَاَنْ تَجْعَلَ اَعْمالَنا فی هذِهِ اللَّیْلَةِ وَفی سایِرِ اللَّیالی مَقْبُولَةً،

که درود فرستی بر محمّد و آلش و قرار دهی اعمال ما را در این شب و در سایر شبها پذیرفته درگاهت

وَ ذُنُوبَنا مَغْفُورَةً، وَحَسَناتِنا مَشْکُورَةً، وَسَیِّئاتِنا مَسْتُورَةً،

و گناهانمان را آمرزیده و نیکی‌هایمان را مورد قدردانی و بدی‌هایمان را پوشیده

وَ قُلُوبَنا بِحُسْنِ الْقَوْلِ مَسْرُورَةً، وَاَرْزاقَنا مِنْ لَدُنْکَ بِالْیُسْرِ مَدْرُورَةً،

و د‌ل‌هامان را به گفتار نیک خرسند و روزی‌هایمان را از نزد خود به آسانی فراوان،

اَللّهُمَّ اِنَّکَ تَری وَلا تُری، وَاَنْتَ بِالْمَنْظَرِ الاَْعْلی، وَاِنَّ اِلَیْکَ الرُّجْعی وَالْمُنْتَهی،

خدایا تو می‌بینی ولی خودت دیده نمی‌شوی و تو در بلندترین دیدگاهی و بطور مسلّم بازگشت و پایان بسوی توست

وَ اِنَّ لَکَ الْمَماتَ وَالْمَحْیا، وَاِنَّ لَکَ الاْخِرَةَ وَالاُْولی،

و مرگ و زندگی بدست توست و انجام و آغاز از آن توست

اَللّهُمَّ اِنّا نَعُوذُ بِکَ اَنْ نَذِلَّ وَنَخْزی، وَاَنْ نَأتِیَ ما عَنْهُ تَنْهی،

خدایا ما به تو پناه می‌بریم از خوار شدن و رسوایی و دست زدن به کاری که تو آن را قدغن کرده‌ای

اَللّهُمَّ اِنّا نَسْئَلُکَ الْجَنَّةَ بِرَحْمَتِکَ، وَنَسْتَعیذُ بِکَ مِنَ النّارِ، فَاَعِذْنا مِنْها بِقُدْرَتِکَ،

خدایا ما از تو درخواست بهشت را به رحمتت داریم و پناه جوییم به تو از آتش دوزخ پس ما را به قدرت خویش از آتش پناه ده

وَ نَسْئَلُکَ مِنَ الْحُورِ الْعینِ، فَارْزُقْنا بِعِزَّتِکَ، وَاجْعَلْ اَوْسَعَ اَرْزاقِنا عِنْدَ کِبَرِ سِنِّنا،

و از تو حورالعین درخواست کنیم پس به عزت خویش روزیمان گردان و وسیع‌ترین روزی ما را در هنگام پیری ما قرار ده

وَ اَحْسَنَ اَعْمالِنا عِنْدَ اقْتِرابِ اجالِنا، وَاَطِلْ فی طاعَتِکَ وَما یُقَرِّبُ اِلَیْکَ،

و بهترین اعمال ما را هنگام نزدیک شدن مرگمان مقرر دار و طولانی کن عمر ما را در طاعت خود و در آنچه موجب تقرّب درگاهت شود

وَ یُحْظی عِنْدَکَ، وَیُزْلِفُ لَدَیْکَ اَعْمارَنا، وَاَحْسِنْ فی جَمیعِ اَحْوالِنا وَاُمُورِنا مَعْرِفَتَنا،

و سبب بهره مندی نزد تو و نزدیکی تو گردد و در تمام احوال و کارهای ما معرفتمان را کامل و نیکو گردان

وَ لا تَکِلْنا اِلی اَحَد مِنْ خَلْقِکَ فَیَمُنَّ عَلَیْنا، وَتَفَضَّلْ عَلَیْنا بجَمیعِ حَوائِجِنا لِلدُّنْیا وَالاْخِرَةِ،

و ما را به هیچ یک از خلق خود وامگذار که بر سر ما منّت گذارد و بر ما تفضل فرما به برآوردن تمام حاجتهای دنیا و آخرت ما

وَابْدَاْ بِابآئِنا وَاَبْنآئِنا، وَجَمیعِ اِخْوانِنَا الْمُؤْمِنینَ فی جَمیعِ ما سَئَلْناکَ لاَِنْفُسِنا، یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ،

و آغاز کن در تمام آنچه ما برای خودمان از توخواستیم برای پدران و فرزندانمان و همه برادران مؤمن ما ای مهربانترین مهربان‌ها

اَللّهُمَّ اِنّا نَسْئَلُکَ بِاسْمِکَ الْعَظیمِ، وَمُلْکِکَ الْقَدیمِ، اَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد،

خدایا از تو خواهیم به حق نام بزرگت و فرمانروایی دیرینه‌ات که درود فرستی بر محمّد و آل محمّد

وَ اَنْ تَغْفِرَ لَنَا الذَّنْبَ الْعَظیمَ، اِنَّهُ لا یَغْفِرُ الْعَظیمَ اِلاَّ الْعَظیمُ،

و این که بیامرزی برای ما گناه بزرگ ما را که براستی نیامرزد بزرگ را مگر شخص بزرگ

اَللّهُمَّ وَهذا رَجَبُ الْمُکَرَّمُ الَّذی اَکْرَمْتَنا بِهِ، اَوَّلُ اَشْهُرِ الْحُرُمِ، اَکْرَمْتَنا بِهِ مِنْ بَیْنِ الاُْمَمِ، فَلَکَ الْحَمْدُ یا ذَا الْجُودِ وَالْکَرَمِ،

خدایا این ماه رجب است که گرامی است و همان ماهی است که ما را بدان گرامی داشته نخستین ماه محترمی است که ما را از میان همه امت‌ها بدان گرامی داشتی پس ستایش خاص توست ای صاحب جود و بزرگواری

وَأَسْئَلُکَ بِهِ وَبِاسْمِکَ الاَْعْظَمِ الاَْعْظَمِ الاَْعْظَمِ، اَلاَْجَلِّ الاَْکْرَمِ، اَلَّذی خَلَقْتَهُ فَاسْتَقَرَّ فی ظِلِّکَ،

پس از تو خواهیم بدین ماه و به حق نام اعظم و ...... و اجل اکرم تو که آن را آفریدی و در سایه ات مستقر گردید

فَلا یَخْرُجُ مِنْکَ اِلی غَیْرِکَ، اَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّد وَاَهْلِ بَیْتِهِ الطّاهِرینَ،

و آن نام از تو به دیگری نرسد که درود فرستی بر محمّد و خاندان پاک او

وَاَنْ تَجْعَلَنا مِنَ الْعامِلینَ فیهِ بِطاعَتِکَ، وَالاْمِلینَ فیهِ لِشَفاعَتِکَ،

و قرار دهی ما را از کسانی که در این ماه به طاعت تو عمل کنیم و آنان که در این ماه آرزوی شفاعت تو را دارند

اَللّهُمَّ اهْدِنا اِلی سَوآءِ السَّبیلِ، وَاجْعَلْ مَقیلَنا عِنْدَکَ خَیْرَ مَقیل، فی ظِلٍّ ظَلیل، وَمُلْک جَزیل، فَاِنَّکَ حَسْبُنا وَنِعْمَ الْوَکیلُ،

خدایا ما را به راه راست راهنمایی فرما و قرار ده جایگاه ما را در نزد خود بهترین جایگاه در سایه همیشگی رحمتت و سلطنت باعظمتت زیرا که تو ما را کافی هستی و نیکو وکیلی هستی

اَللّهُمَّ اقْلِبْنا مُفْلِحینَ مُنْجِحینَ، غَیْرَ مَغْضُوب عَلَیْنا وَلا ضآلّینَ، بِرَحْمَتِکَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ،

خدایا ما را برگردان به حال رستگاری و کامیابی که نه در زمره غضب شدگان باشیم و نه از جمله گمراهان به رحمتت ای مهربانترین مهربانان

اَللّهُمَّ اِنّی اَسئَلُکَ بِعَزآئِمِ مَغْفِرَتِکَ، وَبِواجِبِ رَحْمَتِکَ، اَلسَّلامَةَ مِنْ کُلِّ اِثْم، وَالْغَنیمَةَ مِنْ کُلِّ بِرٍّ، وَالْفَوْزَ بِالْجَنَّةِ، وَالنَّجاةَ مِنَ النّارِ،

خدایا از تو خواهم به حق وسایل حتمی آمرزشت و به آن رحمتت که بر خویش واجب کردی که مرا از هر گناهی سالم داری و از هر نیکی بهره مند سازی و به بهشتم برسانی و از آتش دوزخ نجاتم بخشی

اَللّهُمَّ دَعاکَ الدّاعُونَ وَدَعَوْتُکَ، وَسَئَلَکَ السّآئِلُونَ وَسَئَلْتُکَ، وَطَلَبَ اِلَیْکَ الطّالِبُونَ وَطَلَبْتُ اِلَیْکَ،

خدایا خوانندگان تو را خواندند و من نیز خواندمت و درخواست کنندگان از تو خواستند و من نیز از تو خواستم و جویندگان از تو جویا شدند و من هم تو را جویا شدم

اَللّهُمَّ اَنْتَ الثِّقَةُ وَالرَّجآءُ، وَاِلَیْکَ مُنْتَهَی الرَّغْبَةِ وَالدُّعآءِ،

خدایا تویی مورد اعتماد و امید و بسوی توست آخرین مرحله میل و اشتیاق و دعا

اَللّهُمَّ فَصَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِهِ، وَاجْعَلِ الْیَقینَ فی قَلْبی، وَالنُّورَ فی بَصَری،

خدایا درود فرست بر محمّد و آلش و بنه یقین را در دلم و روشنی در دیده‌ام

وَالنَّصیحَةَ فی صَدْری، وَذِکْرَکَ بِاللَّیْلِ وَالنَّهارِ عَلی لِسانی، وَرِزْقاً واسِعاً غَیْرَ مَمْنُون، وَلا مَحْظُور فَارْزُقْنی،

و خیرخواهی در سینه‌ام و ذکر خود را در شب و روزبر زبانم و روزی وسیع بی منت و بی مانعی روزیم گردان

وَ بارِکْ لی فیما رَزَقْتَنی، وَاجْعَلْ غِنایَ فی نَفْسی، وَرَغْبَتی فیما عِنْدَکَ، بِرَحْمَتِکَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ.

و در آنچه نصیبم کرده‌ای برکت ده و بی نیازی مرا در نفس خودم قرار ده و اشتیاقم را بدانچه نزد توست به رحمتت ای مهربانترین مهربانان.

سپس به سجده برو و 100 مرتبه بگو:

اَلْحَمْدُ للهِِ الَّذی هَدانا لِمَعْرِفَتِهِ، وَخَصَّنا بِوِلایَتِهِ، وَوَفَّقَنا لِطاعَتِهِ، شُکْراً شُکْراً.

ستایش خاص خدایی است که ما را به معرفت خویش راهنمایی کرد و به دوستی خویش مخصوص گردانید و به طاعتش موفق داشت خدا را شکر

آنگاه سر از سجده بردار و بگو:

اَللّهُمَّ اِنّی قَصَدْتُکَ بِحاجَتی، وَاعْتَمَدْتُ عَلَیْکَ بِمَسْئَلَتی، وَتَوَجَّهْتُ اِلَیْکَ بِاَئِمَّتی وَسادَتی،

خدایا من برای حاجتم تو را قصد کردم و در مورد خواسته‌ام بر تو اعتماد کردم و به وسیله پیشوایان و سرورانم بسوی تو رو آوردم

اَللّهُمَّ انْفَعْنا بِحُبِّهِمْ، وَاَوْرِدْنا مَوْرِدَهُمْ، وَارْزُقْنا مُرافَقَتَهُمْ،

خدایا به دوستی ایشان مارا سودمند کن و در جایگاه آنها واردمان کن و همنشینی ایشان را روزی ما گردان

وَاَدْخِلْنَا الْجَنَّةَ فی زُمْرَتِهِمْ، بِرَحْمَتِکَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ.

و در زمره آنان ما را داخل بهشت گردان به رحمتت ای مهربانترین مهربانان.

روز بیست و هفتم ماه رجب

بیست و هفتم رجب، روز مبعث است که روز بسیار شریف و با ارزشی است.

در روایتی از امام صادق(علیه السلام) روز مبعث به عنوان شریفترین اعیاد یاد شده است. در هر حال بزرگان برای این روز، اعمالی ذکر کرده‌اند:

اوّل: غسل کردن در این روز مستحب است.

دوم: روزه. این روز در میان روزهای سال یکی از چهار روزی است که روزه گرفتن آن فضیلت بسیار دارد و پاداش فراوانی برای آن نقل شده است.

در روایتی از امام صادق(علیه السلام) می‌خوانیم: «هر کس در روز بیست و هفتم رجب روزه بگیرد، خداوند برای او پاداش روزه 70 سال را می نویسد».

سوم: زیاد صلوات فرستادن.

در روایتی از امام صادق(علیه السلام) نقل شده است که: «در این روز روزه می‌گیری و بر محمّد و آلش زیاد صلوات می‌فرستی».

چهارم: زیارت رسول خدا و امیر مؤمنان(علیهما السلام) است.

پنجم: 12 رکعت نماز است.

از «ریّان بن صلت» نقل شده است که هنگامی که امام محمّد تقی(علیه السلام) در بغداد بود، روز نیمه رجب و روز بیست و هفتم رجب را روزه می‌گرفت و همه ملازمان و یاران آن حضرت نیز روزه گرفتند؛ آنگاه به ما فرمودند، 12 رکعت نماز بجا آوریم (هر دو رکعت به یک سلام) که در هر رکعت، «حمد» و «سوره‌ای» بخوانیم و هنگامی که نمازها به پایان رسید، هر یک از سوره‌های حمد، توحید و معوّذتین (فلق و ناس) را چهار مرتبه بخوانیم؛ آنگاه چهار مرتبه گفته شود:

لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ واللهُ اَکْبَرُ، وَسُبْحانَ اللهِ وَالْحَمْدُ لِلّهِ، وَلا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ اِلاَّ بِاللهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ; و چهار مرتبه: اَللهُ اَللهُ رَبِّی لا اُشْرِکُ بِهِ شَیْئاً و چهار مرتبه: لا اُشْرِکُ بِرَبّی اَحَداً.

ششم: 12 رکعت نماز دیگر:

«شیخ طوسی»، از حسین بن روح(رحمه الله) روایت کرده است که: در این روز 12 رکعت نماز بجا می‌آوری و در هر رکعت حمد و هر سوره‌ای که خواستی می‌خوانی و پس از هر دو رکعت و سلام نماز، می‌خوانی:

اَلْحَمْدُ للهِِ الَّذی لَمْ یَتَّخِذْ وَلَداً، وَلَمْ یَکُنْ لَهُ شَریکٌ فی الْمُلْکِ، وَلَمْ یَکُنْ لَهُ وَلِیٌّ مِنَ الذُّلِّ، وَکَبِّرْهُ تَکْبیراً،

ستایش خاص خدایی است که فرزندی برای خود نگرفته و شریکی در فرمانروایی ندارد و یاوری از خوار شدن ندارد (چون خواری ندارد) و به کمال بزرگی او را یاد کن

یا عُدَّتی فی مُدَّتی، یا صاحِبی فی شِدَّتی، یا وَلیّی فی نِعْمَتی،یا غِیاثی فی رَغْبَتی،

ای توشه من در دوران عمرم ای رفیق من در سختیم ای سرپرست من در نعمتم ای فریادرس من در آنچه خواهم

یا نَجاحی فی حاجَتی، یاحافِظی فی غَیْبَتی،یاکافِیَّ (کافِیَ) فی وَحْدَتی،یااُنْسی فی وَحْشَتی،

ای بر آرنده حاجتم ای نگهبان من در غیابم ای کفایت کننده‌ام در گوشه تنهایی ای همدمم در وحشتم

اَنْتَ السّاتِرُ عَوْرَتی فَلَکَ الْحَمْدُ، وَاَنْتَ الْمُقیلُ عَثْرَتی فَلَکَ الْحَمْدُ،

تویی پرده پوش عیب‌های من پس ستایش تو راست و تویی نادیده گیرنده لغزشم پس ستایش تو را است

وَاَنْتَ الْمُنْعِشُ صَرْعَتی فَلَکَ الْحَمْدُ، صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد،

و تویی برخیزاننده من هنگام افتادنم پس ستایش تو راست درود فرست بر محمّد و آل محمّد

وَاسْتُرْ عَوْرَتی، وَآمِنْ رَوْعَتی، وَاَقِلْنی عَثْرَتی، وَاصْفَحْ عَنْ جُرْمی،

و بپوشان عیبم را و ایمنی بخش هراسم را و نادیده گیر لغزشم را و چشم بپوش از جرمم

وَتَجاوَزْ عَنْ سَیِّئاتی فی اَصْحابِ الْجَنَّةِ، وَعْدَ الصِّدْقِ الَّذی کانُوا یُوعَدُونَ.

و بگذر از گناهانم در زمره بهشتیان بدان وعده راستی که بدانها داده شده.

وقتی که نماز و دعا، پایان یافت، هر یک از سوره‌های حمد، اخلاص، معوّذتین، کافرون، انّاانزلناه و آیة الکرسی را هفت مرتبه می خوانی. سپس هفت بار می‌گویی: لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ واللهُ اَکْبَرُ، وَسُبْحانَ اللهِ وَلا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ اِلاَّ بِاللهِ و آنگاه هفت مرتبه می‌گویی: اَللهُ اَللهُ رَبِّی لا اُشْرِکُ بِهِ شَیْئاً; پس از آن، هرچه از خدا می‌خواهی طلب نما.

هفتم: دعایی است که وقتی امام موسی بن جعفر(علیهما السلام) را در روز 27 رجب سال 179 هجری از مدینه به سوی بغداد حرکت دادند، آن را خواند:

یا مَنْ اَمَرَ بِالْعَفْوِ وَالتَّجاوُزِ، وَضَمَّنَ نَفْسَهُ الْعَفْوَ وَالتَّجاوُزَ، یا مَنْ عَفی وَتَجاوَزَ، اُعْفُ عَنّی وَتَجاوَزْ یا کَریمُ،

ای که دستور داده به عفو و گذشت و خود او هم عفو و گذشت (از گنهکاران را) ضمانت کرده‌ای که عفو کرده و گذشت فرمودی مرا مورد عفو و گذشت خویش قرار ده ای کریم

اَللّهُمَّ وَقَدْ اَکْدَی الطَّلَبُ، وَاَعْیَتِ الْحیلَةُ وَالْمَذْهَبُ، وَدَرَسَتِ الاْمالُ، وَانْقَطَعَ الرَّجآءُ اِلاَّ مِنْکَ، وَحْدَکَ لا شَریکَ لَکَ،

خدایا جستجو به جایی نرسید و راه چاره و رفتن بسته شد و آرزوها کهنه گشت و امید بریده شد جز از تو که یکتایی و شریکی نداری

اَللّهُمَّ اِنّی اَجِدُ سُبُلَ الْمَطالِبِ اِلَیْکَ مُشْرَعَةً، وَمناهِلَ الرَّجآءِ لَدَیْکَ مُتْرَعَةً،

خدایا من بخوبی می‌یابم که راههای جستجو بسوی تو گشوده است و آبشخورهای امید در نزد تو پر از آب است

واَبْوابَ الدُّعآءِ لِمَنْ دَعاکَ مُفتَّحَةً، وَالاِْسْتِعانَةَ لِمَنِ اسْتَعانَ بِکَ مُباحَةً،

و درهای دعا برای کسی که تو را بخواند باز است و یاریت برای آن کس که از تو یاری خواهد آماده و مباح است

وَاَعْلَمُ اَنَّکَ لِداعیکَ بِمَوْضِعِ اِجابَة، وَلِلصّارِخِ اِلَیْکَ بِمَرْصَدِ اِغاثَة،

و بخوبی می‌دانم که تو آماده اجابت دعای خوانندگانت هستی و مهیای فریادرسی فریادخواهان از درگاهت می‌باشی

وَاَنَّ فِی اللَّهْفِ اِلی جُودِکَ، وَالضِّمانِ بِعِدَتِکَ عِوَضاً مِنْ مَنْعِ الْباخِلینَ،

و این را هم می‌دانم که در پناهنده شدن به جود تو و اعتماد به وعده تو عوض کاملی از منع بخیلان

وَمَنْدُوحَةً عَمّا فی اَیْدِی الْمُسْتَاْثِرینَ، وَاَنَّکَ لا تَحْتَجِبُ عَنْ خَلْقِکَ اِلاَّ اَنْ تَحْجُبَهُمُ الاَْعْمالُ دُونَکَ،

و بی نیازی وسیعی است از آنچه در دست توانگران و ثروتمندان است و می دانم که تو از خلق خویش در حجاب نشوی مگر آن که اعمال ایشان میان تو و ایشان حجاب قرا دهد

وَقَدْ عَلِمْتُ اَنَّ اَفْضَلَ زادِ الرّاحِلِ اِلَیْکَ عَزْمُ اِرادَة یَخْتارُکَ بِها، وَقَدْ ناجاکَ بِعَزْمِ الاِْرادَةِ قَلْبی،

و این را هم دانسته‌ام که بهترین توشه کسی که به سوی تو کوچ کند یک تصمیم جدی و نیرومندی است که تو را بدان اختیار کند و با چنین تصمیمی دل من با تو به راز و نیاز پرداخته

وَاَسْئَلُکَ بِکُلِّ دَعْوَة دَعاکَ بِها راج بَلَّغْتَهُ اَمَلَهُ، اَوْ صارِخٌ اِلَیْکَ اَغَثْتَ صَرْخَتَهُ،

از تو خواهم به حق هر دعایی که تو را دعا کرده بدان شخص امیدواری که به آرزویش رسانده‌ای یا فریادخواهی که به درگاه تو فریادخواهی کرده و به دادش رسیده

اَوْ مَلْهُوفٌ مَکْرُوبٌ فَرَّجْتَ کَرْبَهُ، اَوْ مُذْنِبٌ خاطِئٌ غَفَرْتَ لَهُ، اَوْ مُعافیً اَتْمَمْتَ نِعْمَتَکَ عَلَیْهِ،

یا دلسوخته گرفتاری که تو گرفتاریش را بر طرف کرده یا گنهکار خطاپیشه‌ای که تو او را آمرزیده‌ای یا تندرستی که نعمتت را بر او تمام کرده‌ای

اَوْ فَقیرٌ اَهْدَیْتَ غِناکَ اِلَیْهِ، وَلِتِلْکَ الدَّعْوَةِ عَلَیْکَ حَقٌّ، وَعِنْدَکَ مَنْزِلَةٌ،

یا نداری که از توانگری خود به او داده ای و چنین دعایی به درگاهت حقی پیدا کردهو در پیش تو منزلت و مقامی یافته

اِلاَّ صَلَّیْتَ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد، وَقَضَیْتَ حَوائِجی حَوائِجَ الدُّنْیا وَالاْخِرَةِ،

که درود فرستی بر محمّد و آل محمّد و برآوری حاجاتم را حاجات دنیا و آخرت

وَ هذا رَجَبٌ الْمُرَجَّبُ الْمُکَرَّمُ، اَلَّذی اَکْرَمْتَنا بِهِ، اَوَّلُ اَشْهُرِ الْحُرُمِ، اَکْرَمْتَنا بِهِ مِنْ بَیْنِ الاُْمَمِ، یا ذَاالْجُودِ وَالْکَرَمِ،

و این ماه رجب المرجب و ماه گرامی است آن ماهی که نخستین ماه محترم است و ما را بدان گرامی داشته‌ای از میان سایر امت‌ها ای صاحب جود و کرم

فَنَسْئَلُکَ بِهِ وَبِاسْمِکَ الاَْعْظَمِ الاَْعْظَمِ الاَْعْظَمِ، اَلاَْجَلِّ الاَْکْرَمِ، اَلَّذی َخَلَقْتَهُ فَاسْتَقَرَّ فی ظِلِّکَ،

پس به حق این ماه از تو خواهم و به حق نام اعظم تو ...آن نام برتر و گرامی تری که آن را آفریدی پس در زیر سایه رحمتت مستقر گردید

فَلا یَخْرُجُ مِنْکَ اِلی غَیْرِکَ، اَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّد وَاَهْلِ بَیْتِهِ الطّاهِرینَ،

و از تو به دیگری نرسد که درود فرستی برمحمّد و خاندان پاکش

وَتَجْعَلَنا مِنَ الْعامِلینَ فیهِ بِطاعَتِکَ، وَالاْمِلینَ فیهِ بِشَفاعَتِکَ،

و قرار دهی ما را از کسانی که در این ماه به طاعتت عمل کنیم و آنان که در این ماه آرزوی شفاعت را دارند

اَللّهُمَّ وَاهْدِنا اِلی سَوآءِ السَّبیلِ، وَاجْعَلْ مَقیلَنا عِنْدَکَ خَیْرَ مَقیل فی ظِلٍّ ظَلیل، فَاِنَّکَ حَسْبُنا وَنِعْمَ الوَکیلُ،

خدایا ما را به راه راست هدایت فرما و جایگاه ما را در پیش خود بهترین جایگاه در زیر سایه همیشگی ات قرار ده که براستی تو ما را بسی و نیکو وکیلی هستی

وَالسَّلامُ عَلی عِبادِهِ الْمُصْطَفَیْنَ، وَصَلاتُهُ عَلَیْهِمْ اَجْمَعینَ،

و سلام بر بندگان برگزیده اش و درود او بر ایشان همگی

اَللّهُمَّ وَبارِکْ لَنا فی یَوْمِنا هذَا الَّذی فَضَّلْتَهُ، وَبِکَرامَتِکَ جَلَّلْتَهُ، وَبِالْمَنْزِلِ الْعَظیمِ الاَْعْلی اَنْزَلْتَهُ،

و نیز خدایا مبارک گردان برای ما در این روزی که آن را برتری دادی و به کرامت خویش آن را بزرگ کردی و به جایگاه بزرگ والاتری آن را جای دادی

صَلِّ عَلی مَنْ فیهِ اِلی عِبادِکَ اَرْسَلْتَهُ، وَبِالْمَحَلِّ الْکَریمِ اَحْلَلْتَهُ،

درود فرست بر آن کس که او را در این ماه به سوی بندگانت فرستادی و او را به مقام بزرگی درآوردی

اَللّهُمَّ صَلِّ عَلَیْهِ صَلاةً دآئِمَةً تَکُونُ لَکَ شُکْراً، وَلَنا ذُخراً،

خدایا درود فرست بر او درودی همیشگی که برای تو سپاسگزاری باشد و برای ما ذخیره ای

وَاجْعَلْ لَنا مِنْ اَمْرِنا یُسْراً، وَاخْتِمْ لَنا بِالسَّعادَةِ اِلی مُنْتَهی آجالِنا،

و قرار ده برای ما در کارمان آسانی و تا پایان عمرمان با خوشبختی ما را مقرون دار

وَ قَدْ قَبِلْتَ الْیَسیرَ مِنْ اَعْمالِنا، وَبَلَّغْنا بِرَحْمَتِکَ اَفْضَلَ آمالِنا،

و تو ای خدا براستی چنانی که اعمال اندک ما را پذیرفتی و به رحمت خویش ما را به بهترین آرزوهایمان برسان

اِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیْء قَدیرٌ، وَصَلَّی اللهُ عَلی مُحَمَّد وَآلِهِ وَسَلَّمَ.

همانا تو بر هر چیز توانایی و درود و تحیت خدا بر محمّد و آلش باد.

منبع: مفاتیح نوین آیت‌الله مکارم‌شیرازی